Brak możliwości odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie samochodu osobowego oraz jego eksploatację.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 20 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku możliwości odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie samochodu osobowego oraz jego eksploatację.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Powiat (…) wraz z jednostkami organizacyjnymi jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z 11 marca 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2023r. poz. 1059)). Jednakże zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji, których zostały one powołane. Z tego wynika, że jednostka samorządu terytorialnego jest podatnikiem VAT jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny tzn. są przez nią realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych m.in. czynności sprzedaży, zamiany nieruchomości i ruchomości, wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego - tylko w tym zakresie jej czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Wówczas wykonując te czynności Powiat miałby możliwość odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług w całości lub w części (art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1059). Nie mniej jednak Powiat zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, wykonuje zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych.

W Powiecie (…) jednostką organizacyjną odpowiedzialną za drogi publiczne jest (…) Zarząd Dróg.

Przedmiotem działalności (…) Zarządu Dróg jest realizacja zadań określonych ustawą o drogach publicznych zarządcy drogi dla dróg powiatowych Powiatu (…), a w szczególności:

-    opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowej oraz bieżące informowanie o tych planach organów właściwych do sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;

-    opracowywanie projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich;

-    pełnienie funkcji inwestora; utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą;

-    realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu;

-    przygotowanie infrastruktury drogowej dla potrzeb obronnych oraz wykonywanie innych zadań na rzecz obronności kraju;

-    koordynacja robót w pasie drogowym;

-    wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych;

-    prowadzenie ewidencji dróg, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz udostępnianie ich na żądanie uprawnionym organom;

-    sporządzanie informacji o drogach publicznych oraz przekazywanie ich Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad;

-    przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego;

-    wykonywanie robót interwencyjnych, robót utrzymaniowych i zabezpieczających;

-    przeciwdziałanie niszczeniu dróg przez ich użytkowników;

-    przeciwdziałanie niekorzystnym przeobrażeniom środowiska mogącym powstać lub powstającym w następstwie budowy lub utrzymania dróg;

-    wprowadzenie ograniczeń lub zamykanie dróg i drogowych obiektów inżynierskich dla ruchu oraz wyznaczanie objazdów drogami różnej kategorii, gdy występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa osób lub mienia;

-    dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego;

-    utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów;

-    nabywanie nieruchomości pod pasy drogowe dróg publicznych i gospodarowanie nimi w ramach posiadanego prawa do tych nieruchomości;

-    budowa, przebudowa, remont i utrzymanie:

a)  parkingów przeznaczonych dla postoju pojazdów wykonujących przewozy drogowe, wynikającego z konieczności przestrzegania przepisów o czasie prowadzenia pojazdów oraz przepisów o ograniczeniach i zakazach ruchu drogowego;

b)  miejsc wykonywania kontroli ruchu i transportu drogowego, przeznaczonych w szczególności do ważenia pojazdów.

Powiat (…) w imieniu, którego działa (…)(…) Zarządu Dróg podpisał w dniu (…)(…) 2022 r. umowę na dostawę samochodu elektrycznego. W wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie podstawowym miał zostać dostarczony fabrycznie nowy samochód osobowy o napędzie elektrycznym dla (…) Zarządu Dróg. Faktura za zakup samochodu została wystawiona na Powiat (…), odbiorcą (…) Zarząd Dróg.

Samochód został dostarczony w październiku 2022 r., przyjęty na stan środków trwałych jednostki. Od tego okresu samochód jest użytkowany przez wyznaczonych pracowników (…) Zarządu Dróg do działań związanych z wykonywaniem działalności statutowych: inspekcje dróg powiatowych, kontrole na prowadzonych inwestycjach drogowych, oględziny zadrzewienia (zakrzewienia) pogarszającego widoczność na drogach powiatowych.

W dniu (…)(…) 2023 r. (…) Zarząd Dróg złożył wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie przedsięwzięć polegających na zakupie nowego pojazdu zeroemisyjnego kategorii (…) wykorzystującego do napędu wyłącznie energię elektryczną akumulowaną przez podłączenie do zewnętrznego źródła zasilania lub energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych lub wyłącznie silnik, którego cykl pracy nie prowadzi do emisji gazów cieplarnianych lub innych substancji objętych systemem zarządzania emisjami gazów cieplarnianych, o którym mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1077) w programie „(…)”.

Samochód osobowy nie będzie wykorzystywany przez wnioskodawcę do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Pytanie

Czy Powiat (…) będąc czynnym podatnikiem VAT, ma możliwość odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie samochodu osobowego oraz jego eksploatację (np. serwis)?

Państwa stanowisko w sprawie

(…) Zarząd Dróg nie będzie mógł dokonać odliczenia podatku naliczonego. Zarząd nie wykorzystuje ani nie będzie wykorzystywał zakupionego samochodu elektrycznego dla celów prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1059), generującego po stronie Zarządu Dróg podatku należnego.

(…) Zarząd Dróg stoi na stanowisku, iż nie ma możliwości odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004r. (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1059) od zakupu samochodu jak i jego użytkowania.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które Państwo przedstawili we wniosku, iż nie mają Państwo możliwości odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług od zakupu samochodu jak i jego używania, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”.

W myśl art. 86 ust. 1,

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m.in. tego, że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczenia w sposób bezpośredni wpływa również pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy, ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług,

Przepis art. 15 ust. 2 tej ustawy stanowi, że

Należy zauważyć, że w świetle art. 15 ust. 6 ustawy,

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 marca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 1526 ze zm.),

Jak wynika z art. 4 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy,

Według zapisu art. 6 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie powiatowym,

Natomiast stosownie do art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 645 ze zm.),

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy o drogach publicznych,

Zgodnie z art. 2a ust. 2 ww. ustawy,

Art. 6 ust. 2 ustawy o drogach publicznych stanowi, że

Jak wynika z art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych,

W świetle art. 19 ust. 2 ww. ustawy,

Art. 20 ustawy o drogach publicznych mówi, że

Z art. 21 ust. 1 ww. ustawy wynika, że

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo wraz z jednostkami organizacyjnymi zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, wykonują Państwo zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych. W Państwa Powiecie jednostką organizacyjną odpowiedzialną za drogi publiczne jest (…) Zarząd Dróg. Przedmiotem działalności (…) Zarządu Dróg jest realizacja zadań określonych ustawą o drogach publicznych zarządcy drogi dla dróg powiatowych Powiatu (…), a w szczególności: koordynacja robót w pasie drogowym; przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego; dokonywanie okresowych pomiarów ruchu drogowego; utrzymywanie zieleni przydrożnej, w tym sadzenie i usuwanie drzew oraz krzewów.

(…)(…) Zarządu Dróg podpisał w dniu (…)(…) 2022 r. umowę na dostawę samochodu elektrycznego. Faktura za zakup samochodu została wystawiona na Państwa natomiast odbiorcą jest (…) Zarząd Dróg. Samochód został dostarczony w październiku 2022 r., przyjęty na stan środków trwałych jednostki.

Od tego okresu samochód jest użytkowany przez wyznaczonych pracowników (…) Zarządu Dróg do działań związanych z wykonywaniem działalności statutowych: inspekcje dróg powiatowych, kontrole na prowadzonych inwestycjach drogowych, oględziny zadrzewienia (zakrzewienia) pogarszającego widoczność na drogach powiatowych.

W dniu (…)(…) 2023 r. (…) Zarząd Dróg złożył wniosek do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej o dofinansowanie przedsięwzięć polegających na zakupie nowego pojazdu zeroemisyjnego kategorii (…) wykorzystującego do napędu wyłącznie energię elektryczną, o którym mowa w ustawie z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji w programie „(…)”.

Samochód osobowy nie będzie wykorzystywany przez Państwa do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Państwa wątpliwości w sprawie dotyczą braku możliwości odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie samochodu osobowego oraz jego eksploatację.

Zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Nawiązując do powyższego, podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT, jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

Prawo do odliczenia podatku na gruncie ustawy o VAT powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej. Natomiast nie daje uprawnienia do odliczenia w przypadku czynności będących poza zakresem działalności gospodarczej. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie będą spełnione, gdyż towary i usługi nabywane dla realizacji opisanego przedsięwzięcia nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT bowiem – jak wskazali Państwo we wniosku – samochód osobowy nie będzie wykorzystywany przez Państwa do czynności opodatkowanych. Ponadto realizując ww. projekt nie będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, lecz jako organ władzy publicznej, wykonując zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie transportu zbiorowego i dróg publicznych zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym.

W konsekwencji, ze względu na niespełnienie podstawowej pozytywnej przesłanki warunkującej prawo do odliczenia podatku naliczonego wskazanej w art. 86 ust. 1 ustawy, jaką jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, nie mają Państwo możliwości odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących nabycie samochodu osobowego oraz jego eksploatację.

Zatem, Państwa stanowisko zgodnie, z którym nie mają Państwo możliwości odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług od zakupu samochodu jak i jego używania, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym albo opisem zdarzenia przyszłego. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z  2022 r., poz. 2651, ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…),(…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-    w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-    w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na  adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.