Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „…”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 września 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 6 września 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „…”. Uzupełnili go Państwo pismem z 29 września 2023 r. (wpływ 2 października 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 oraz 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40, ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie pomocy społecznej oraz gminnego budownictwa mieszkaniowego. W ramach wykonywania tak określonych zadań własnych Gmina w 2023 r. realizuje/będzie realizować projekt pn. „…” (dalej: „Projekt” lub „Inwestycja”).

Inwestycja ma na celu utworzenie mieszkań socjalnych (dalej jako: „Mieszkania”), docelowo przeznaczonych na pomoc obywatelom Ukrainy. Po zakończeniu zakwaterowania tymczasowego obywateli Ukrainy, Mieszkania będą odpowiedzią na zidentyfikowany problem niedoboru mieszkań o najmie socjalnym w Gminie.

Celem Projektu jest rozwój mieszkalnictwa, powiązanego z procesem integracji społecznej i aktywacji społeczno-zawodowej, tj. usamodzielnienie ekonomiczne obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy.

W przypadku Inwestycji Gmina występuje/będzie występować w charakterze inwestora, ponosząc wydatki inwestycyjne związane z jej realizacją. Wydatki te finansowane są/będą ze środków pochodzących z dofinansowania uzyskanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020. Kwota dofinansowania obejmie podatek VAT (VAT został wskazany jako wydatek kwalifikowany).

Wydatki inwestycyjne w zakresie Mieszkań są/będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę.

W ramach Projektu jest/będzie przeprowadzany remont wraz z niezbędnym wyposażeniem dwóch lokali mieszkalnych, będących w zasobach Gminy, stanowiących aktualnie pustostany.

Lokale mieszkalne są/będą wyremontowane w celu ich adaptacji na mieszkania socjalne do tymczasowego zakwaterowania dla obywateli Ukrainy, a po zakończeniu pełnienia tej funkcji będą wykorzystywane jako mieszkania o najmie socjalnym, mieszkania wspomagane bądź chronione dla mieszkańców Gminy, jak również będą mogły w przyszłości spełniać rolę mieszkań komunalnych dla mieszkańców Gminy.

Mieszkania są/będą wynajmowane na podstawie umowy najmu, zgodnie z zapisami uchwały Rady Gminy regulującymi zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy, wyłącznie osobom spełniającym kryteria obowiązujące dla uzyskania lokalu socjalnego. Mieszkania przygotowane w ramach Projektu są/będą przyznawane na podstawie wniosków składanych przez obywateli Ukrainy, które następnie zostaną zweryfikowane i ocenione przez pracowników Urzędu Gminy zgodnie z opracowanym dla tego celu regulaminem. Gmina wskazuje, że Mieszkania są/będą wykorzystywane wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Ponadto, Gmina wskazuje, iż w ramach umów najmu nie będzie pobierała dodatkowych opłat za Mieszkania, a wynajmujący będą zobowiązani jedynie do pokrycia opłat czynszowych w wysokości zgodnej ze stawką określoną Zarządzeniem Wójta Gminy, która dotyczy również najemców pozostałych lokali w mieszkaniowym zasobie Gminy, w tym kosztów utrzymania lokalu oraz kosztów zużycia wody, ścieków oraz śmieci. Natomiast w przypadku pozostałych mediów (m.in. zużycie energii elektrycznej) najemcy są/będą zobowiązani do indywidualnego zawarcia umów z dostawcami.

Zakresem niniejszego wniosku Gmina obejmuje wyłącznie wydatki ponoszone na utworzenie mieszkań socjalnych w ramach Projektu.

Gmina wskazuje, że interpretacja w niniejszym temacie jest wymagana przez instytucję finansującą dla celu wystąpienia z wnioskiem o płatność.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo, że Gmina odpłatnie udostępnia/będzie udostępniać Mieszkania wyłącznie na cele mieszkaniowe. Gmina nie będzie pobierała dodatkowych opłat za Mieszkania, a wynajmujący będą zobowiązani jedynie do pokrycia opłat czynszowych w wysokości zgodnej ze stawką określoną Zarządzeniem Wójta Gminy, która dotyczy również najemców pozostałych lokali w mieszkaniowym zasobie Gminy, w tym kosztów utrzymania lokalu oraz kosztów zużycia wody, ścieków oraz śmieci. Mając na uwadze powyższe, według najlepszej wiedzy Gminy na moment sporządzenia niniejszego uzupełnienia wniosku, remontowane w ramach Projektu Mieszkania będą wykorzystywane wyłącznie do realizowania czynności zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, a tym samym nie będą wykorzystywane do realizowania czynności opodatkowanych VAT.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje/będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Uwagi ogólne.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

- zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz

- pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Gmina jako podatnik VAT w ramach ponoszenia wydatków na Projekt.

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kolejno, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, dokonując świadczenia usług najmu lokali mieszkalnych, będzie ona działać jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W konsekwencji w ocenie Gminy, Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji Projektu, nabywa/będzie nabywać je w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym działa/będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.

W ocenie Gminy, Wydatki na Projekt są/będą zatem ponoszone w ramach działalności gospodarczej Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Związek Projektu z działalnością zwolnioną z podatku VAT.

Podkreślić jednak należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, może korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa.

Jak zostało wskazane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, Gmina odpłatnie udostępnia/będzie udostępniać Mieszkania wyłącznie na cele mieszkaniowe. Gmina nie będzie pobierała dodatkowych opłat za Mieszkania, a wynajmujący będą zobowiązani jedynie do pokrycia opłat czynszowych w wysokości zgodnej ze stawką określoną Zarządzeniem Wójta Gminy, która dotyczy również najemców pozostałych lokali w mieszkaniowym zasobie Gminy, w tym kosztów utrzymania lokalu oraz kosztów zużycia wody, ścieków oraz śmieci.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, czynności wykonywane w powstałych w ramach Projektu Mieszkaniach będą zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Zatem, rezultaty Projektu będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z podatku VAT.

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Z literalnej interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku w Dyrektywie VAT. Przepisy Rozdziału 1-4 Tytułu X Dyrektywy VAT (art. 167 i nast.) wprowadzają podstawową regułę wspólnego systemu podatku VAT, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast prawo takie nie przysługuje w przypadku dokonywania transakcji zwolnionych lub nieopodatkowanych.

Jak wskazano powyżej, Mieszkania są/będą przez Gminę odpłatnie wynajmowane na cele mieszkaniowe, a do wskazanych czynności zastosowanie znajdzie zwolnienie z podatku VAT z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, w omawianych okolicznościach, zdaniem Gminy, nie występuje/nie będzie występować związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami dotyczącymi realizacji Projektu.

Konkluzji tych nie zmienia fakt, iż Gmina będzie obciążać kosztami mediów najemców lokali. Samo obciążanie kosztami zużytych mediów należy traktować w tym przypadku jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z realizacją Projektu.

Podsumowując, w ocenie Gminy nie przysługuje/nie będzie przysługiwać jej prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących poniesione w ramach Projektu wydatki.

Podobne stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w zbliżonych stanach faktycznych. Tytułem przykładu Gmina pragnie przywołać następujące interpretacje:

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 sierpnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-3.4012.214.2023.1.JSU: „Jak wynika z wniosku, Gmina w ramach realizacji projektu: „(...)” poniesie wydatki na wykonanie prac budowlanych mających na celu adaptację istniejących pustostanów znajdujący się w budynkach wielorodzinnych należących do Miasta, na mieszkania o charakterze socjalnym przeznaczonych dla uchodźców, a docelowo dla mieszkańców (mieszkania o najmie socjalnym). […] Opłaty za mieszkanie nie będą opodatkowane podatkiem VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że nabycia które Państwo dokonacie w związku z realizacją ww. projektu będą związane z działalności zwolnioną z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36) ustawy. Jak wskazano powyżej, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług. W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie jest spełniony, ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – towary i usługi nabywane w ramach realizacji projektu nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. W związku z powyższym, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków ponoszonych z tytułu realizacji ww. projektu. Tym samym, nie przysługuje Państwu prawo do zwrotu różnicy podatku, o której mowa w art. 87 ust. 1 ustawy.”;

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 kwietnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.250.2023.1.AR: „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych.”;

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 kwietnia 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-1.4012.250.2023.1.AMA: „Zatem prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego na gruncie ustawy powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej. Tym samym w przypadku czynności zwolnionych od podatku podatnik nie uzyskuje uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, po zrealizowaniu projektu lokale mieszkalne będą służyły działalności zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.”;

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2023 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.156.2023.2.AR: „Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia w całości (lub części) podatku naliczonego VAT od wydatków dotyczących adaptacji lokali użytkowych na lokale socjalne. Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych.”;

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2022 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.97.2022.1.MR, w której organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, co do braku prawa do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach inwestycji dot. utworzenia budynków socjalnych i odstąpił od uzasadnienia interpretacji;

  - interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 lipca 2021 r., sygn. 0111-KDIB3-2.4012.410.2021.1.MD: „Należy zauważyć, że w odniesieniu do modernizowanych kamienic, nie występuje związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z ponoszonymi nakładami na remont tych kamienic. Należy wskazać, że refakturowane na rzecz najemców koszty, dotyczą tylko faktu zużycia przez tych najemców mediów. Natomiast opisany we wniosku remont kamienic związany jest z najmem mieszkań socjalnych, a nie ze zużyciem wody lub prądu. W opisanej sprawie nie dochodzi do przeniesienia na najemców (w drodze refakturowania) kosztów przeprowadzonego przez Wnioskodawcę remontu kamienic”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te, będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych. Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Na mocy art. 7 ust. 1 cyt. ustawy:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.

Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.):

Ustawa określa szczególne zasady zalegalizowania pobytu obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywateli Ukrainy posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ww. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Jeżeli obywatel Ukrainy, o którym mowa w art. 1 ust. 1, przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia określonego w przepisach wydanych na podstawie ust. 4 i deklaruje zamiar pozostania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jego pobyt na tym terytorium uznaje się za legalny do dnia 4 marca 2024 r. Za legalny uznaje się także pobyt dziecka urodzonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez matkę, która jest osobą określoną w zdaniu pierwszym, w okresie dotyczącym matki.

W myśl art. 12 ust. 4 cyt. ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny, z własnej inicjatywy i w zakresie posiadanych środków, może zapewnić pomoc obywatelom Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1.

Według art. 12 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Zakres pomocy określa w uchwale organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego lub związku metropolitalnego. Formy i tryb udzielania pomocy określa właściwy organ wykonawczy danej jednostki lub związku.

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i realizują/będą realizować Państwo projekt pn. „…”. W ramach Projektu jest/będzie przeprowadzany remont wraz z niezbędnym wyposażeniem dwóch lokali mieszkalnych, będących w zasobach Gminy, stanowiących aktualnie pustostany. Lokale mieszkalne są/będą wyremontowane w celu ich adaptacji na mieszkania socjalne do tymczasowego zakwaterowania dla obywateli Ukrainy, a po zakończeniu pełnienia tej funkcji będą wykorzystywane jako mieszkania o najmie socjalnym, mieszkania wspomagane bądź chronione dla mieszkańców Gminy, jak również będą mogły w przyszłości spełniać rolę mieszkań komunalnych dla mieszkańców Gminy. Mieszkania są/będą wynajmowane na podstawie umowy najmu.

Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją ww. projektu.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny.

W omawianej sprawie związek taki nie występuje, ponieważ – jak Państwo wskazali – remontowane w ramach projektu mieszkania nie będą wykorzystywane do realizowania czynności opodatkowanych VAT. Będą one wykorzystywane wyłącznie do realizowania czynności zwolnionych z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

W konsekwencji powyższego, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją ww. projektu.

Ponadto wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów inwestycyjnych związanych z realizacją projektu. W zaistniałych okolicznościach nie dojdzie bowiem do sytuacji, w której będzie miało miejsce przeniesienie na najemców kosztów inwestycji. Samo przenoszenie kosztów zużytych mediów należy traktować w tym przypadku jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Tym samym Państwa stanowisko, w myśl którego nie przysługuje/nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. W interpretacji indywidualnej nie poddawano ocenie czy świadczone przez Państwa usługi będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie. Stwierdzenia te przyjęto jako elementy wniosku i nie były one przedmiotem oceny.

Interpretacja dotyczy:

- zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

- zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

  - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

  - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 ze zm.; dalej jako „PPSA”).  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).