Brak prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „….”.

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 7 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „….”.

Ww. wniosek został uzupełniony – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 8 września 2023 r. (data wpływu 11 września 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zaistniałego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

Gmina (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 oraz pkt 7 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.; dalej: „ustawa o samorządzie gminnym”) Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie pomocy społecznej oraz gminnego budownictwa mieszkaniowego. W ramach wykonywania tak określonych zadań własnych Gmina w latach 2022-2023 realizuje/będzie realizować projekt pn. „….” (dalej: „projekt” lub „inwestycja”).

Inwestycja ma na celu remont czterech mieszkań socjalnych (dalej jako: „Mieszkania”), które początkowo będą nieodpłatnie udostępniane przez Gminę obywatelom Ukrainy w ramach udzielanej im pomocy. Celem projektu jest zapewnienie schronienia obywatelom Ukrainy uciekającym ze swojego kraju przed wojną. W związku z korzystaniem z Mieszkań obywatele Ukrainy będą ponosić wyłącznie koszty zużytych mediów.

Po zakończeniu udostępniania Mieszkań obywatelom Ukrainy, Mieszkania zostaną przeznaczone przez Gminę na odpłatny najem socjalny na rzecz mieszkańców (dalej: „Mieszkańcy”) wyłącznie na cele mieszkaniowe. Mieszkańcy będą wówczas płacić Gminie czynsz w związku z korzystaniem z Mieszkania i pokrywać koszty zużytych mediów.

W przypadku projektu Gmina występuje/będzie występować w charakterze inwestora, ponosząc wydatki związane z jego realizacją. Wydatki te finansowane są/będą ze środków własnych Gminy oraz planowo z dofinansowania uzyskanego ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020. Kwota dofinansowania obejmie podatek VAT (VAT został wskazany jako wydatek kwalifikowany).

Wydatki inwestycyjne w zakresie Mieszkań są/będą dokumentowane fakturami VAT wystawianymi na Gminę.

Wnioskodawca zaznacza, że zakresem niniejszego wniosku obejmuje wyłącznie wydatki ponoszone na projekt (tj. wydatki na remont Mieszkań, wyposażenie oraz działania informacyjno-promocyjne).

Gmina wskazuje, że interpretacja w niniejszym temacie jest wymagana przez instytucję finansującą dla celu wystąpienia z wnioskiem o płatność.

W uzupełnieniu wniosku wskazali Państwo następujące informacje:

Na pytanie Organu oznaczone w wezwaniu nr 1 o treści „Do jakich kategorii czynności będą wykorzystywane remontowane w ramach projektu mieszkania:

a)do czynności opodatkowanych podatkiem VAT,

b)do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT,

c)do różnych kategorii czynności, proszę wskazać jakich (czynności niepodlegające opodatkowaniu oraz czynności opodatkowane podatkiem)?”

odpowiedzieli Państwo, że „Jak Gmina wskazała we wniosku, remontowane mieszkania będą w pierwszej kolejności wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (udostępnienie obywatelom Ukrainy), a następnie do czynności zwolnionych z opodatkowania VAT (najem socjalny na rzecz mieszkańców).

Niemniej jednak Gmina pragnie zauważyć, że kwestia czy mieszkania remontowane w ramach realizacji projektu, będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych VAT, stanowić powinna przedmiot analizy przez Organ – w zakresie interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT pozostaje bowiem stwierdzenie przez Organ, czy mieszkania opisane przez Gminę w niniejszym wniosku wykorzystywane będą do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Wnioskodawca może jedynie jeszcze raz podkreślić w opisie stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, że w ocenie Wnioskodawcy, efekty projektu (tj. remontowane mieszkania) nie będą wykorzystywane w żaden sposób mający związek z działalnością gospodarczą Gminy opodatkowaną VAT.”

Na pytanie Organu „Czy towary i usługi nabyte przez Państwa w ramach realizowanego projektu, będą wykorzystywane wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?”, wskazali Państwo, że „Jak Gmina zaznaczyła już w odpowiedzi na pytanie 1 kwestia, czy nabywane w ramach realizowanego projektu towary i usługi będą wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, opodatkowanych VAT czy też zwolnionych z opodatkowania VAT, częściowo stanowi przedmiot pytania Gminy – w zakresie interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT pozostaje stwierdzenie przez Organ, czy wydatki, opisane przez Gminę we wniosku, są związane z wykonywaniem działalności gospodarczej (a przez to czynnościami opodatkowanymi VAT). Dlatego też, w ocenie Gminy okoliczność, czy nabywane przez nią towary i usługi będą wykorzystywane do czynności zwolnionych z VAT czy nie, nie powinna stanowić elementu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, do uzupełnienia których Organ wzywa Gminę, a element uzasadnienia stanowiska Gminy, w związku z przedstawionym pytaniem. Wychodząc jednak naprzeciw oczekiwaniom Organu, Gmina wskazuje, na co szeroko wskazywała już w uzasadnieniu wniosku, że w jej ocenie towary i usług nabywane w związku z realizowanym projektem będą początkowo wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT, a następnie do czynności zwolnionych z opodatkowania VAT.”

Pytanie

Czy Gminie przysługuje/będzie przysługiwać prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje/nie będzie przysługiwać prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy

Uwagi ogólne

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w niniejszej sprawie.

Dla oceny możliwości skorzystania z prawa do odliczenia, w każdym przypadku istotne jest więc ustalenie, czy towary i usługi, przy zakupie których naliczono VAT:

-zostały nabyte przez podatnika tego podatku (przesłanka podmiotowa) oraz

-pozostają w bezspornym związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi (przesłanka przedmiotowa).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Związek wydatków na projekt z czynnościami opodatkowanymi VAT

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika, należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Natomiast w myśl art. 15 ust. 6 ustawy o VAT nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kolejno, stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Katalog zadań własnych gminy został określony w art. 7 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

Drugim warunkiem wynikającym z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, niezbędnym do zastosowania prawa do odliczenia VAT naliczonego, jest związek ponoszonych wydatków z wykonywaniem czynności opodatkowanych VAT. Z literalnej interpretacji art. 86 ust. 1 ustawy o VAT bezpośrednio wynika, że odliczyć można podatek naliczony związany z transakcjami, których następstwem jest określenie podatku należnego. Tym samym, zasada ta wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Istnienie bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jest traktowane jako niezbędny wymóg powstania prawa do czczenia podatku w Dyrektywie VAT. Przepisy Rozdziału 1-4 Tytułu X Dyrektywy VAT (art. 167 i nast.) wprowadzają podstawową regułę wspólnego systemu podatku VAT, zgodnie z którą podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, natomiast prawo takie nie przysługuje w przypadku dokonywania transakcji zwolnionych lub nieopodatkowanych.

Mając na uwadze powyższe, zdaniem Gminy, udostępniając Mieszkania obywatelom Ukrainy Gmina nie będzie wykonywać tych czynności w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy. Gmina udostępniając Mieszkania nieodpłatnie obywatelom Ukrainy będzie realizować zadania własne odpowiadając za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty m.in. w zakresie pomocy społecznej.

W ocenie Gminy, wydatki na projekt są/będą zatem ponoszone początkowo w celu wykonywania zadań własnych, poza działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

W konsekwencji, w związku z pierwotnym wykorzystywaniem Mieszkań dla celów nieodpłatnego udostępniania ich obywatelom Ukrainy, nie zostanie spełniona przesłanka warunkująca prawo do odliczenia VAT, stanowiąca o ponoszeniu wydatków przez podatnika tego podatku w ramach wykonywanej przez niego działalności gospodarczej opodatkowanej VAT.

Natomiast w dalszym okresie, gdy Gmina będzie udostępniać Mieszkania w ramach najmu socjalnego na rzecz Mieszkańców, to przedmiotowe wydatki będą miały związek z działalnością gospodarczą Gminy, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i Gmina będzie działać jako podatnik VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o VAT.

Podkreślić jednak należy, że dokonywana czynność, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT (tj. najem lokali na cele mieszkaniowe), będzie korzystać ze zwolnienia od tego podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku VAT dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe lub na rzecz społecznych agencji najmu, o których mowa w art. 22a ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa.

Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, Gmina planuje w przyszłości udostępniać odpłatnie Mieszkania w ramach najmu socjalnego na rzecz Mieszkańców wyłącznie na cele mieszkaniowe. Mieszkańcy będą wówczas płacić czynsz w związku z korzystaniem z Mieszkania i pokrywać koszty zużytych mediów. Mając na uwadze powyższe, w ocenie Gminy, czynności wykonywane przez Gminę za pomocą Mieszkań objętych projektem będą wówczas zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT. Zatem, rezultaty projektu będą wtedy wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności zwolnionych z podatku VAT.

Podsumowując, Gmina początkowo będzie nieodpłatnie udostępniać Mieszkania obywatelom Ukrainy. Z przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego wynika, że wydatki, które są/będą ponoszone mają pierwotnie na celu realizację zadań własnych Gminy, z tytułu których Gmina nie będzie otrzymywać wynagrodzenia. Natomiast w późniejszym czasie, gdy Gmina będzie odpłatnie wynajmować Mieszkania na cele mieszkaniowe, to do wskazanych czynności zastosowanie znajdzie zwolnienie z podatku VAT z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.

Wobec powyższego, w omawianych okolicznościach, zdaniem Gminy, nie występuje/nie będzie występować związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami dotyczącymi realizacji Projektu (zarówno na etapie nieodpłatnego udostępniania Mieszkań obywatelom Ukrainy, jak i na etapie odpłatnego najmu Mieszkań na cele mieszkaniowe).

Konkluzji tych nie zmienia fakt, że Gmina będzie przenosić koszty mediów na obywateli Ukrainy i Mieszkańców korzystających z Mieszkań. Samo przenoszenie kosztów zużytych mediów należy traktować w tym przypadku jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Zatem w ocenie Gminy nie przysługuje/nie będzie przysługiwać jej prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących poniesione w ramach projektu wydatki.

Podobne stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w zbliżonych stanach faktycznych. Tytułem przykładu Gmina pragnie przywołać następujące interpretacje:

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 czerwca 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.275.2023.1.MG: „W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – nabywane towary i usługi w związku z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, bowiem do czasu użytkowania lokali przez uchodźców z (...) nie będą Państwo uzyskiwać dochodów z tytułu czynszu, udostępnianie mieszkań uchodźcom z (...) odbywać się będzie na podstawie umowy użyczenia. Ponadto – co również wynika z Państwa wniosku – po ustaniu funkcji pomocy uchodźcom przedmiotowe lokale zostaną wykorzystane jako mieszkania socjalne, wspomagane lub chronione, nie będą one generowały dochodów opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, ponieważ w ramach swoich zadań własnych będą Państwo świadczyć usługi zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 i 36 ustawy o VAT oraz usługi nieodpłatne. [...] Wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów inwestycyjnych związanych z przeprowadzeniem prac remontowo-budowlanych wskazanych lokali mieszkalnych. W zaistniałych okolicznościach nie dojdzie bowiem do sytuacji, w której będzie miało miejsce przeniesienie na najemców kosztów inwestycji. Sama inwestycja polegająca na przeprowadzeniu prac remontowo-budowlanych lokali mieszkalnych będzie służyła wyłącznie do czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem od towarów i usług – usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym, wyłącznie na cele mieszkaniowe, a w lokalach mieszkalnych nie będzie prowadzona działalność gospodarcza (najem lokali mieszkalnych będzie przez Gminę traktowany – jak wynika z opisu sprawy – jako usługa zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług) i nie będzie miała związku z faktycznym zużyciem mediów”;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 24 kwietnia 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.250.2023.1.AR: „Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. IV omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych”;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 20 kwietnia 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.250.2023.1.AMA: „Zatem prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego na gruncie ustawy powstaje jako konsekwencja dokonania przez podatnika określonych zakupów, które są następnie wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Rozpatrując prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony, należy mieć na uwadze, że system odliczenia ma na celu całkowite uwolnienie podatnika od ciężaru VAT zapłaconego lub podlegającego zapłacie w ramach prowadzonej przez niego opodatkowanej działalności gospodarczej. Tym samym w przypadku czynności zwolnionych od podatku podatnik nie uzyskuje uprawnienia do odliczenia podatku naliczonego. Oznacza to, że podatnik nie może domagać się prawa do odliczenia podatku naliczonego, nie płacąc podatku należnego. W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione, gdyż – jak wynika z opisu sprawy – nabywane towary i usługi związane z realizacją projektu nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem VAT, po zrealizowaniu projektu lokale mieszkalne będą służyły działalności zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT”;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2023 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.156.2023.2.AR: „Przy tak przedstawionym opisie sprawy Państwa wątpliwości dotyczą prawa do odliczenia w całości (lub części) podatku naliczonego VAT od wydatków dotyczących adaptacji lokali użytkowych na lokale socjalne. Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy przypomnieć, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez czynnego podatnika podatku od towarów i usług do wykonywania czynności opodatkowanych. W omawianej sprawie jak wynika z jej opisu warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie zostanie spełniony. Treść wniosku wskazuje bowiem, że nabywane w związku z projektem towary i usługi nie będą w żadnym zakresie wykorzystywane do czynności opodatkowanych”;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 29 marca 2022 r. o sygn. 0112-KDIL1-3.4012.97.2022.1.MR, w której organ zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy, co do braku prawa do odliczenia VAT wynikającego z faktur dokumentujących poniesione wydatki w ramach inwestycji dot. utworzenia budynków socjalnych i odstąpił od uzasadnienia interpretacji;

-interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 22 lipca 2021 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.410.2021.1.MD: „Należy zauważyć, że w odniesieniu do modernizowanych kamienic, nie występuje związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z ponoszonymi nakładami na remont tych kamienic. Należy wskazać, że refakturowane na rzecz najemców koszty, dotyczą tylko faktu zużycia przez tych najemców mediów. Natomiast opisany we wniosku remont kamienic związany jest z najmem mieszkań socjalnych, a nie ze zużyciem wody lub prądu. W opisanej sprawie nie dochodzi do przeniesienia na najemców drodze refakturowania) kosztów przeprowadzonego przez Wnioskodawcę remontu kamienic”.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1570 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy:

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na zakres prawa do odliczeń w sposób bezpośredni wpływa pojmowanie statusu danego podmiotu jako podatnika podatku od towarów i usług, wykonującego czynności opodatkowane. Tylko podatnik, w rozumieniu art. 15 ustawy ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. Co do zasady, status podatnika związany jest z prowadzeniem przez dany podmiot działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter wyłącznie podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) – tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy:

Na mocy art. 7 ust. 1 cyt. ustawy:

Z kolei zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 103 ze zm.):

Stosownie do art. 2 ust. 1 ww. ustawy:

W myśl art. 12 ust. 4 cyt. ustawy:

Według art. 12 ust. 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa:

Z opisu sprawy wynika, że są Państwo zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT i realizują/będą realizować Państwo inwestycję pn. „….”. Inwestycja ma na celu remont czterech mieszkań socjalnych, które początkowo będą nieodpłatnie udostępniane przez Gminę obywatelom Ukrainy w ramach udzielanej pomocy. Po zakończeniu udostępniania mieszkań obywatelom Ukrainy zostaną one przeznaczone na odpłatny najem socjalny na rzecz mieszkańców wyłącznie na cele mieszkaniowe.

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „….”.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie zostaną spełnione. Jak Państwo wskazali, remontowane mieszkania będą w pierwszej kolejności wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT (udostępnienie obywatelom Ukrainy), a następnie do czynności zwolnionych z opodatkowania VAT (najem socjalny na rzecz mieszkańców).

W konsekwencji powyższego, nie przysługuje/nie będzie przysługiwało Państwu prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją ww. projektu.

Ponadto wyjaśnić należy, że wydatki dotyczące poniesionych kosztów mediów nie wpływają na odliczenie podatku VAT z tytułu innych zakupów, tj. w tym przypadku zakupów inwestycyjnych związanych z realizacją projektu. W zaistniałych okolicznościach nie dojdzie bowiem do sytuacji, w której będzie miało miejsce przeniesienie na najemców kosztów inwestycji. Samo przenoszenie kosztów zużytych mediów należy traktować w tym przypadku jako odrębne świadczenie, które nie ma wpływu na prawo do odliczenia przez Gminę podatku naliczonego w związku z realizacją projektu.

Tym samym Państwa stanowisko, w myśl którego nie przysługuje/nie będzie Państwu przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego wykazanego na fakturach dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu pn. „….”, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

-zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym,

-zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku (pytania). Inne kwestie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być – zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej – rozpatrzone. W interpretacji indywidualnej nie poddawano ocenie czy świadczone przez Państwa usługi będą korzystały ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT, gdyż nie było to przedmiotem wniosku, nie zadano pytania w tym zakresie. Stwierdzenia te przyjęto jako elementy wniosku i nie były one przedmiotem oceny.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w…... Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).