Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji.

Interpretacja indywidualna  

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

18 lipca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 18 lipca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z  realizacją inwestycji pn. „(…)”.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: Gmina lub Wnioskodawca) jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT). Gmina prowadzi skonsolidowane rozliczenia z tytułu podatku od towarów i usług obejmujące czynności prowadzone przez jednostki organizacyjne Gminy. Gmina wykonuje zadania nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których została powołana. Część z tych zadań jest realizowana przez Gminę w ramach reżimu publicznoprawnego, część zaś czynności Gmina wykonuje na podstawie zawieranych umów cywilnoprawnych, w związku z czym zaliczane są do czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Gmina odpowiada za zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty w zakresie odprowadzania i oczyszczania ścieków komunalnych zgodnie z artykułem 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8  marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.). Stanowi on, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W  szczególności zadania własne obejmują sprawy: wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz.

W związku z tym Gmina poniosła, ponosi i będzie ponosić w przyszłości liczne wydatki związane z budową i modernizacją infrastruktury w zakresie kanalizacji sanitarnej oraz usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych. W szczególności, Gmina jest właścicielem oczyszczalni ścieków, która obsługiwana jest przez zakład budżetowy. Oczyszczalnia niezmiennie ma służyć mieszkańcom oraz jednostkom znajdującym się na terenie Gminy. W  związku ze wzrastającym zapotrzebowaniem mieszkańców gminy na infrastrukturę kanalizacyjną, Gmina w 2021 r. w ramach zadań własnych przystąpiła do kontynuacji zadania inwestycyjnego pn. „(…)”. W tym miejscu zaznaczyć należy, że Gmina otrzymała 18 lipca 2022 r. od Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej interpretację indywidualną (Znak pisma 0114-KDIP4-1.4012.294.2022.1.AM) w  sprawie realizacji niniejszego zadania, jednak w trakcie dogłębnej analizy dokumentacji związanej z rozbudową oczyszczalni ścieków, uległy zmianie okoliczności, a co za tym idzie również stanowisko Gminy.

Otóż w związku z tym, że instytucje pożytku publicznego znajdujące się na terenie gminy (…) są już połączone z istniejącą siecią wodno-kanalizacyjną stąd wniosek Gminy, że rozbudowa oczyszczalni ścieków w (…) nie spowoduje zmiany parametrów świadczonych usług dla jednostek budżetowych Gminy. Zadanie inwestycyjne „(…)” jest wyłącznie odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie mieszkańców i firm na infrastrukturę kanalizacyjną, co jest związane z rozwojem gospodarczym Gminy. Do nowej, powstającej infrastruktury technicznej nie są planowane podłączenia budynków użyteczności publicznej, a więc Gmina realizując przedsięwzięcie „(…)” jest przedsiębiorcą.

W związku z powyższym, Gmina rozpisała przetarg na wykonanie zadania, w którym opisano przedmiot zamówienia w  następujący sposób:

1. Przedmiotem zamówienia publicznego jest wykonanie przebudowy i rozbudowy oczyszczalni ścieków w (…), wraz z towarzyszącą jej infrastrukturą techniczną wformule zaprojektuj i wybuduj w ramach zadania pn. „(…)”.

2. Zamówienie udzielane jest na podstawie szczegółowych warunków i zasad Regulaminu Naboru Wniosków o dofinansowanie z Programu Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, ustanowionego Uchwałą Rady Ministrów nr (…) z dnia 1 lipca 2021 r. oraz Wstępnej Promesy dot. dofinansowania inwestycji z powyższego Programu (…) z dnia 16 lipca 2021 r. Gmina (…) zamierza sfinansować ww. zadanie z Programu Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych wkwocie brutto (…) zł oraz ze środków własnych w kwocie brutto (…) zł.

Planuje się realizację inwestycji w latach 2021-2024. Projektowana rozbudowa ma miejsce na terenie istniejącej oczyszczalni ścieków. Gmina rozbuduje oczyszczalnię ścieków w  (…), a następnie na podstawie dokumentu OT zwiększy wartość istniejącego środka trwałego stanowiącego mienie komunalne Gminy. W tym celu Gmina dokona zakupów od podmiotów zajmujących się profesjonalnie pracami budowlanymi, innymi usługami i  dostawami materiałów. Podmioty te są czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług, a co za tym idzie, nabycia od nich zostaną udokumentowane fakturami VAT, z których wynika podatek VAT. Faktury będą wystawiane przez wykonawcę na Gminę (…).

Centralizacja podatku VAT, która nastąpiła z dniem 1 stycznia 2017 r. spowodowała ujednolicenie rozliczeń Gminy w zakresie podatku VAT, co skutkuje koniecznością prowadzenia cząstkowych ewidencji sprzedaży oraz zakupów za poszczególne miesiące rozliczeniowe przez jednostki organizacyjne gminy, jedną z nich jest zakład budżetowy –Zakład (…) (dalej: Zakład), który zajmuje się sprzedażą wody oraz odbiorem ścieków. Zakład, jako jednostka niesamodzielna, nie jest odrębnym od Gminy podatnikiem VAT, jest jedynie wystawcą faktur za odbiór ścieków, składa cząstkowe Deklaracje VAT (obecnie cząstkowe JPK), zaś Gmina (…), jako czynny podatnik VAT jest zobowiązana do składania zbiorczych Deklaracji VAT (obecnie plików JPK_V7M). Zakład będzie wykorzystywał nowopowstałą infrastrukturę oczyszczalni ścieków do działalności opodatkowanej – odbiór ścieków od odbiorców indywidualnych. Z tytułu świadczonych usług Zakład wystawi na kontrahentów faktury VAT oraz odprowadzi podatek należny. Z uwagi na rozliczenie z urzędem skarbowym w sposób skonsolidowany, na fakturach jako wystawca figuruje Zakład a jako sprzedawca Gmina.

Gmina zamierza odliczyć podatek VAT naliczony w fakturach kosztowych związanych z  zadaniem inwestycyjnym pn. „(…)” w 100%. Od momentu zaplanowania tej inwestycji Gmina posiada zamiar eksploatowania oczyszczalni ścieków powierzając nadzorowanie tej infrastruktury Zakładowi, który rozbudowaną oczyszczalnię ścieków w (…) wykorzysta do prowadzenia w imieniu Gminy działalności gospodarczej obejmującej odpłatne odprowadzanie i oczyszczanie ścieków. Zakład zobowiązany jest do prowadzenia eksploatacji oczyszczalni ścieków oraz kanalizacji sanitarnej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, normami oraz zgodnie z pozwoleniem wodno-prawnym, a także do dokonywania poboru opłat za ścieki odebrane od dostawców. W konsekwencji Zakład bezpośrednio zawiera umowy z odbiorcami usług o przyłączenie się do sieci oraz o odbiór ścieków sanitarnych. Zakład jako eksploatator tego majątku prowadzi przy jego pomocy działalność gospodarczą opodatkowaną VAT w postaci świadczenia usług odprowadzania ścieków.

Pytanie

Czy Gmina realizując zadanie pn. „(…)” jest uprawniona do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych związanych z niniejszą inwestycją w całości zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o  VAT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina realizując zadanie pn. „(…)” jest podatnikiem podatku VAT, a tym samym jest uprawniona do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych w całości.

Podstawową zasadą podatku VAT jest neutralność opodatkowania, która oznacza, że podatnik musi być od podatku VAT uwolniony. Stosownie do treści art. 86 ust. 1 ustawy z  dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – dalej ustawy o VAT (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) w którym czytamy, że w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124, zatem sytuacja taka występuje, gdy towary i usługi, przy nabyciu których został naliczony podatek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych w związku  z art. 88 ww. ustawy, gdzie zamieszczono wyłączenia stosowania obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego.

Formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem, w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”. Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej. Działalność gospodarcza obejmuje w  szczególności czynności polegające na wykorzystaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Gmina (…) dokonała tu oceny, że intencją Gminy jako podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne w związku z realizacją inwestycji „(…)”, jest wykonywanie czynności opodatkowanych. Nie są planowane podłączenia do kanalizacji jednostek użyteczności publicznej. Rozbudowa oczyszczalni wynika wyłącznie ze zwiększonego zapotrzebowania na kanalizację ze strony osób fizycznych oraz firm. Gmina (…) stoi więc na stanowisku, że rozbudowa oczyszczalni będzie miała związek wyłącznie ze zwiększoną ilością transakcji opodatkowanych podatnika, tj. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Ustawodawca nie precyzuje, w jakim zakresie i w jaki sposób towary i usługi muszą być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby pozwoliło to podatnikowi na odliczenie podatku naliczonego. Związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może zatem mieć charakter pośredni lub bezpośredni. O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy – bezpośrednio wiec wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika. Natomiast ze związkiem pośrednim nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika mamy do czynienia w sytuacji, gdy ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jakkolwiek ich ponoszenie warunkuje uzyskanie obrotu opodatkowanego podatkiem od towarów i usług.

Artykuł 15 ww. ustawy stanowi o tym, kto może być podatnikiem podatku od towarów i  usług, i tak w ust. 1 wskazano, iż podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zaś w ust. 2 wskazano, że działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast w ust. 6 wymieniono kogo nie uznaje się za podatnika VAT, i tak: nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina spełnia warunki uznania jej za podatnika VAT, gdyż czynności opodatkowane będą wykonywane przez Zakład, któremu zostanie przekazana inwestycja i który w imieniu Gminy będzie świadczył usługi opodatkowane dla mieszkańców i firm związane z gospodarką wodno-kanalizacyjną, tj. usługi odpłatnej dostawy wody i odpłatnego odbioru ścieków na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Reasumując, Gmina (…) w świetle powyższego ma prawo do odliczenia podatku VAT od dokonanych wydatków inwestycyjnych w 100% ponieważ – jak wynika z okoliczności sprawy – towary i usługi nabywane w ramach realizowanego projektu będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, a ponadto Wnioskodawca jest zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku, jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w  art.  86  ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z  2022  r. poz. 931  ze zm.) – zwanej dalej „ustawą”. W myśl tego przepisu:

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Stosownie do cytowanych wyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o  kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, powinien spełnić również przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i  usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Według zapisu art. 15 ust. 1 ustawy:

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy:

Ponadto, należy zauważyć, że na mocy art. 15 ust. 6 ustawy:

Z powołanych przepisów wynika, że organy władzy publicznej nie będą podatnikami podatku od towarów i usług w związku z realizacją zadań, które podejmują jako podmioty prawa publicznego, nawet jeśli pobierają należności, opłaty lub składki. Organy te będą natomiast podatnikami podatku od towarów i usług, w przypadku wykonywanych przez nie czynności na podstawie umów cywilnoprawnych.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o  charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i  świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy wskazać, że w świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Jak stanowi art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym:

Art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości odliczenia podatku VAT w związku z realizacją Inwestycji.

Jak wynika z powołanych powyżej przepisów prawa, rozliczenie podatku naliczonego na  zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W analizowanej sprawie przesłanka, o której mowa w art. 86 ust. 1 ustawy zostanie spełniona. Powstała infrastruktura wykorzystywana jest wyłącznie do czynności opodatkowanych. Z opisu sprawy wynika, że zadanie inwestycyjne „(…)” jest wyłącznie odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie mieszkańców i firm na infrastrukturę kanalizacyjną, co jest związane z rozwojem gospodarczym Gminy. Do nowej, powstającej infrastruktury technicznej nie są planowane podłączenia budynków użyteczności publicznej.

W związku z powyższym mają Państwo prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od zakupów związanych z realizowaną inwestycją pn. „(…)”, która wykorzystywana jest wyłącznie na potrzeby prowadzonej przez Państwa – za pośrednictwem Zakładu – działalności opodatkowanej podatkiem VAT.

Przy czym powyższe prawo przysługuje pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym, Państwa stanowisko należy uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Jednocześnie informuję, że interpretacja oparta jest na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego, że oczyszczalnia niezmiennie ma służyć mieszkańcom oraz jednostkom znajdującym się na terenie Gminy. Do nowej, powstającej infrastruktury technicznej nie są planowane podłączenia budynków użyteczności publicznej.

Powyższe zostało przyjęte jako element przedstawionego przez Państwa opisu stanu faktycznego i nie było przedmiotem oceny. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, w tym w  szczególności wykorzystywania ww. oczyszczalni ścieków również do innych czynności niż opodatkowane, wydana interpretacja traci swą aktualność. W konsekwencji, w  przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej bądź celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz.  2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o  postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z  2023 r. poz. 1634; dalej  jako „PPSA”.  

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z  dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).