W zakresie braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej.

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie:

• braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej - jest prawidłowe,
• prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z przekazaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej - jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku opodatkowania oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z przekazaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 21 sierpnia 2023 r. (data wpływu 21 sierpnia 2023 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego (ostatecznie doprecyzowany w piśmie z 21 sierpnia 2023 r.)

Sp. z o.o. będąca Wnioskodawcą jest spółką prawa polskiego, zarejestrowaną w Polsce dla celów podatku od towarów i usług. Wnioskodawca rozlicza podatek od towarów i usług na zasadach ogólnych i składa miesięczne deklaracje VAT (JPK_V7M).

Głównym przedmiotem działalności Spółki jest świadczenie usług kolokacji i najmu, które polegają na umożliwieniu umieszczenia zasobów IT (w tym m. in. serwerów) przez firmy zewnętrzne (klientów) w specjalnie zaprojektowanych w tym celu powierzchniach D. Wsparcie oferowane klientom to przede wszystkim udostępnienie przestrzeni w serwerowni i infrastruktury niezbędnej do pracy serwerów. Spółka rozpoczęła wykonywanie działalności opodatkowanej w marcu 2022 r.

W celu prowadzenia działalności, Spółka nabyła dotąd prawo użytkowania wieczystego dwóch działek gruntu zlokalizowanych przy ulicy (…) w (…). Działalność Spółki aktualnie opiera się o wykorzystanie nowoczesnego budynku centrum przetwarzania danych (dalej: „D.”), który został przez Wnioskodawcę wybudowany na ww. obszarze (dalej łącznie: „Nieruchomość D.”). Wnioskodawca wraz z grupą kapitałową, do której należy, rozważają dalsze inwestycje związane z rozbudową D.

Nieruchomość D. nie posiadała własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego. W związku z tym w listopadzie 2020 r. Spółka zawarła porozumienie (dalej: „Porozumienie”) z Miejskim (…) w (...) (dalej: „M.”), zgodnie z którym, w związku z własnymi potrzebami zrealizuje ona na podstawie warunków technicznych wydanych przez M. budowę urządzeń wodociągowych m. in. w celu zaopatrzenia w wodę lub odprowadzenia ścieków z Nieruchomości D. (dalej: „Inwestycja”).

W ramach Porozumienia Spółka zobowiązała się do:

• wykonania dokumentacji technicznej sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej,
• wybudowania urządzeń wodno-kanalizacyjnych,
• ustanowienia na rzecz M. służebności przesyłu na nieruchomościach innych niż należących do (...), na których zostaną wybudowane ww. urządzenia,
• przekazania prawa własności ww. urządzeń na rzecz M., po dokonaniu ich technicznego odbioru przez M.

Zgodnie z Porozumieniem, po realizacji przez Spółkę Inwestycji, nastąpi zawarcie umowy o nabycie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych przez M. Aby M. uzyskało ww. prawa własności, zrealizować się muszą następujące działania:

• wybudowanie urządzeń przez Spółkę i ich odbiór techniczny przez M.,
• przyłączenie urządzeń do sieci i ich wejście w skład przedsiębiorstwa M.,
• ustanowienie na rzecz M. służebności przesyłu na działkach, na których wybudowane zostaną urządzenia wodno-kanalizacyjne (o ile działka nie należy do (...)).

Treść Porozumienia wskazuje również, że po odbiorze technicznym oraz przyłączeniu do sieci urządzeń wodno - kanalizacyjnych wybudowanych przez Wnioskodawcę, M. przysługują wyłączne uprawnienia do korzystania z tychże urządzeń do celów prowadzenia eksploatacji i rozwoju systemu wodociągowego lub kanalizacyjnego, w tym do podejmowania przez M. wszelkich decyzji w zakresie przyłączania innych urządzeń.

Co istotne, w momencie zawierania umowy o nabycie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych przez M., na rzecz M. będzie już ustanowiona służebność ww. działek (najpóźniej w momencie realizacji transakcji, aby nabywając własność urządzeń M. miało prawa służebności dla działek, na których urządzenia są zlokalizowane - czego wymaga Porozumienie).

Umowa na realizację Inwestycji została zawarta z podwykonawcą w lipcu 2022 r. Prace obejmowały budowę (i) kolektora ogólnospławnego wraz z przyłączem kanalizacyjnym oraz (ii) magistrali wodociągowej wraz z przyłączem do budynku D.

Inwestycja została zakończona i oddana do użytkowania na rzecz M. w I kwartale 2023 r.

Spółka dokonała odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków ponoszonych w związku z Inwestycją. Zawarcie umowy o przeniesienie własności urządzeń wodno - kanalizacyjnych na M. planowane jest na drugą połowę 2023 roku. Zgodnie z aktualnymi dokumentami transakcyjnymi i ustaleniami, przeniesienie własności urządzeń wodno - kanalizacyjnych na M. odbędzie się bez wynagrodzenia.

Mając na uwadze istniejące sieć i przyłącza obsługiwane przez M., Inwestycja została zrealizowana również na działkach, co do których Spółka nie posiada ani prawa własności ani prawa użytkowania wieczystego. W efekcie, budowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej odbyła się na działkach użytkowanych wieczyście przez Spółkę (ale nie będących jej własnością), należących do spółki A. (dalej: „Podmiot trzeci”) oraz w pasie drogowym działek należących do (...).

Do czasu uruchomienia urządzeń wodno-kanalizacyjnych, istniejący budynek D. był tymczasowo obsługiwany przez infrastrukturę wodociągową znajdującą się na sąsiedniej działce należącej do Podmiotu trzeciego.

Posiadanie własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego, które będzie obsługiwało docelowo cały kampus D. (czyli po jego planowanej rozbudowie), jest niezbędne dla efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę.

Spółka i M. nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 32 Ustawy o VAT.

Pytania (ostatecznie sformułowane w piśmie z 21 sierpnia 2023 r.)

1.Czy nieodpłatne przekazanie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wykonanej przez Spółkę na rzecz M. będzie podlegać opodatkowaniu VAT?

2.Czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji?

Państwa stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w piśmie z 21 sierpnia 2023 r.)

1.Zdaniem Wnioskodawcy, nieodpłatne przekazanie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej wykonanej przez Spółkę na rzecz M. nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

2.Zdaniem Spółki, przysługuje jej pełne prawo do odliczenia kwot podatku naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji.

Ad 1.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega co do zasady odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT).

Tzw. „szeroka” definicja świadczenia usług dla VAT wskazuje, że pod pojęciem usługi w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, należy rozumieć każdą sytuację, na którą składać się może zarówno (i) działanie: uczynienie, wykonanie czegoś, (ii) zaniechanie: nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych zachowań, czy (iii) zobowiązanie się do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Unijny system VAT zakłada bowiem powszechność opodatkowania VAT, przez którą rozumie się również objęcie opodatkowaniem możliwie wszystkich działań podatnika realizowanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Ustawa o VAT przewiduje również opodatkowanie czynności zrównanych z ww. czynnościami odpowiednio nieodpłatnej dostawy towarów (art. 7 ust. 2), bądź nieodpłatnego świadczenia usług (art. 8 ust. 2).

Na podstawie art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1)przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2)wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Z kolei treść art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT wskazuje, że za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Stosownie do powyższego, dla określenia czy przedstawione w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego nieodpłatne przekazanie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, wybudowanej w ramach Inwestycji przez Spółkę na rzecz M., podlega opodatkowaniu VAT, w pierwszej kolejności należy rozważyć charakter świadczenia Wnioskodawcy na gruncie Ustawy o VAT.

Art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT definiuje towary jako rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Definicja rzeczy oraz części składowych znajduje się w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: „KC”). Rzeczami w rozumieniu KC są tylko przedmioty materialne (art. 45 KC), natomiast częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego (art. 47 § 2 KC). Art. 48 KC stanowi, że z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Natomiast zgodnie z art. 49 § 1 KC urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne (urządzenia przesyłowe) nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa. Osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej (art. 49 § 2 KC).

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka wybudowała urządzenia wodno - kanalizacyjne według warunków technicznych wydanych przez M.. Przed zawarciem umowy o nieodpłatne przekazanie infrastruktury wodno - kanalizacyjnej na rzecz M., M. dokonała jej technicznego odbioru, przyłączyła urządzenia do sieci i włączyła je w skład swojego przedsiębiorstwa. Co więcej, zgodnie z treścią Porozumienia, już na moment odbioru technicznego i przyłączenia wybudowanych przez Spółkę urządzeń wodno-kanalizacyjnych do sieci, M. uzyskała wyłączne prawo do korzystania z urządzeń oraz decydowania o ich rozbudowie i przyłączaniu kolejnych urządzeń. Następnie na rzecz M. zostaną ustanowione służebności przesyłu na rzecz M.. Prawo własności Inwestycji, znajdującej się na działkach, co do których M. będzie posiadać służebność (a więc M. - a nie Wnioskodawca - będzie rozporządzać terenem), zostanie przekazane M. przez Wnioskodawcę prawdopodobnie w drugiej połowie 2023 r.

Służebność przesyłu to rodzaj służebności gruntowej. Zgodnie z art. 285 § 1 KC nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności.

Służebność przesyłu została uregulowana w art. 3051 KC i polega na tym, że nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń.

W konsekwencji ustanowienie służebności przesyłu (jako rodzaju służebności gruntowej) ma charakter usługi, gdyż zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT wiąże się ze zobowiązaniem właściciela gruntu do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania pewnych czynności lub sytuacji.

W związku z powyższym, ponieważ przed zawarciem umowy o przekazanie urządzeń wodno- kanalizacyjnych do M. (1) urządzenia te weszły już w skład przedsiębiorstwa M. i na mocy art. 49 KC nie stanowią części składowych nieruchomości (działek gruntu objętych służebnością), (2) od momentu przyłączenia urządzeń do sieci, M. posiada nad nimi pełną kontrolę oraz decyzyjność, oraz (3) na rzecz M. zostaną ustanowione służebności przesyłu na wszystkich działkach, na których budowane zostały urządzenia, innych niż należące do m. st. Warszawy, zdaniem Spółki nieodpłatne przekazanie infrastruktury na rzecz M. nie będzie spełniało definicji dostawy towaru, gdyż na moment zawarcia umowy o przekazanie nie dojdzie do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ze Spółki na M. zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT. W konsekwencji, przekazanie infrastruktury na rzecz M., w myśl art. 8 Ustawy o VAT, powinno zostać zaklasyfikowane jako świadczenie usługi.

W opinii Spółki, jej świadczenie na rzecz M. ma charakter kompleksowej nieodpłatnej usługi wybudowania urządzeń wodno-kanalizacyjnych.

Na podstawie art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT nieodpłatne świadczenie usług jest zrównane z odpłatnym świadczeniem, tylko wtedy, gdy cel tego świadczenia jest inny niż działalność gospodarcza podatnika.

Świadczenie, które Spółka dokonała na rzecz M., nie powinno być zatem traktowane jako świadczenie odpłatne, gdyż budowa urządzeń została zrealizowana w celach prawidłowego funkcjonowania istniejącego budynku D. (a w długoterminowej perspektywie - cele rozwoju całego kampusu D.). Zaopatrzenie budynków w wodę i kanalizację jest niezbędne do prowadzenia przez Spółkę działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług kolokacji oraz najmu.

Podsumowując Spółka stoi na stanowisku, że nieopłatne przekazanie urządzeń wodno - kanalizacyjnych na rzecz M., które nastąpi prawdopodobnie w drugiej połowie 2023 r., czyli już po ich przyłączeniu do sieci, włączeniu do przedsiębiorstwa M. oraz ustanowieniu na rzecz M. służebności przesyłu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ponieważ nie będzie stanowiło ani (i) nieodpłatnej dostawy towarów zrównanej z odpłatną dostawy towarów na podstawie art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT, ani (ii) nieodpłatnego świadczenia usług zrównanego z odpłatnym świadczeniem usług w myśl art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT.

Potwierdzenie stanowiska Spółki w powyższym zakresie, czyli analogicznych transakcji i ich klasyfikacji jako nieodpłatnego przekazania infrastruktury budowanej na gruntach objętych służebnością na rzecz nabywcy będącego podmiotem publicznym stanowiącego świadczenia niepodlegającemu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług znajduje się w szeregu interpretacji indywidualnych wydawanych w przeciągu wielu ostatnich lat, np.:

• interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 1 marca 2012 r., sygn. ILPP1/443-1532/11-2/HW: „w świetle powołanych przepisów Kodeksu cywilnego Spółka w momencie nieodpłatnego przekazania przebudowanego kolidującego odcinka sieci nie jest właścicielem przedmiotowej inwestycji, bowiem jest on już włączony do sieci i stanowiąc część istniejącej sieci należącej do podmiotu zarządzającego tą siecią stanowi jedną całość. Tym samym, nieodpłatne przekazanie przebudowanego odcinka sieci do podmiotu zarządzającego daną siecią należy traktować jako świadczenie usług, bowiem jest to w istocie przekazanie jedynie poniesionych nakładów (...)”.
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 listopada 2020 r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.695.2020.1.MWJ: „przekazanie praw do nakładów poniesionych w związku z przebudową przesyłowej linii energetycznej na rzecz Zakładu Energetycznego, które to linie nie należą do Zainteresowanego, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Z wniosku nie wynika bowiem, aby Wnioskodawcy przysługiwało prawo do rozporządzania jak właściciel liniami energetycznymi, które został przebudowane (...). Zatem, przekazanie przez Wnioskodawcę nakładów poniesionych w związku z przebudową przesyłowej linii energetycznej oraz ustanowienie nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności przesyłu nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy. Wobec powyższego, czynności te stanowią świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że przekazanie ww. nakładów oraz ustanowienie służebności przesyłu nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tych czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy. Uwzględniając powyższe uznać należy, że w przedmiotowej sprawie nieodpłatne przekazanie przez Wnioskodawcę nakładów poniesionych w związku z przebudową przesyłowej linii energetycznej oraz ustanowienie nieodpłatnej i nieograniczonej w czasie służebności przesyłu, stanowi nieodpłatne świadczenie usług, jednakże czynności te nie spełniają wskazanej w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy przesłanki do objęcia ich opodatkowaniem. Aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu - jak wskazano - świadczenie tych usług musi się odbyć bez związku z potrzebami prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. (...) Mając na uwadze powyższe oraz powołane przepisy prawa wskazać należy, że nieodpłatne świadczenie usług, polegające na nieodpłatnym przekazaniu przez Wnioskodawcę nakładów poniesionych w związku z przebudową przesyłowej linii energetycznej oraz ustanowieniu nieograniczonej w czasie służebności przesyłu, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, na podstawie w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy, ponieważ ww. usługi mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą Wnioskodawcy.”
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 31 sierpnia 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-1.4012.414.2021.1.MG: „Na moment przekazania sieci do Gminy były one fizycznie połączone z (włączone do) istniejącej sieci wodno-kanalizacyjnej. Zatem przekazania przez Wnioskodawcę Infrastruktury nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy. W konsekwencji, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przekazanie nastąpiło nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy”.
• interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 maja 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.112.2021.3.ST: „przekazanie nakładów poniesionych w związku z realizacją Infrastruktury na rzecz Podmiotów trzecich będących właścicielami gruntów nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Po zakończeniu budowy elementów Infrastruktury technicznej związane z nią nakłady inwestycyjne poniesione przez Państwa zostaną przekazane nieodpłatnie na rzecz Podmiotów Trzecich właścicieli gruntów. W momencie podpisania protokołu przekazania Infrastruktury dochodzi do przeniesienia władztwa ekonomicznego nad Infrastrukturą i Podmiotom Trzecim przysługuje prawo do rozporządzania nią jak właściciel. Skoro istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, zasadne jest przyjęcie, że ekonomiczne władanie Infrastrukturą nie należy do Państwa. Przekazania przez Państwa Infrastruktury wybudowanej na gruntach Podmiotów trzecich nie można uznać za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy. Zatem, czynność ta stanowi świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przekazanie nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy”.

Ad 2.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z pewnymi zastrzeżeniami.

Na bazie wskazanego powyżej przepisu ustawodawca nadał podatnikom prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w określonej części, pod warunkiem spełnienia ustawowych przesłanek o charakterze pozytywnym wynikających z ww. przepisu oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 Ustawy o VAT.

Mając na uwadze powyższe, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn.:

a)wydatek został poniesiony przez podatnika VAT,

b)towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych.

Wskazana powyżej zasada uniemożliwia tym samym podatnikom dokonywanie odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Z powyższej zasady wynika także, że odliczenie podatku naliczonego może być również częściowe, tzn. w części, w jakiej konkretne towary lub usługi, z którymi związany jest podatek naliczony są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, z pominięciem kwot podatku od tych towarów i usług, w jakiej określone towary/usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu VAT.

Dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne jest zatem istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a realizowaną przez podatników działalnością gospodarczą. Konsekwentnie, na bazie obowiązujących przepisów, należy wskazać, iż ustawodawca nie sprecyzował sposobu oraz zakresu w jakim dane towary i usługi powinny być wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, aby podatnik był uprawniony do odliczenia VAT naliczonego. Przyjmuje się więc, że związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter pośredni lub bezpośredni.

Na istnienie związku bezpośredniego dokonywanych zakupów z działalnością podatnika będzie wskazywać istotny związek pomiędzy dokonywanymi zakupami a realizowanymi czynnościami opodatkowanymi, przykładowo w sytuacji, gdy zakupione towary będą służyły dalszej odsprzedaży przez podatnika i/lub będą niezbędne do wytworzenia usług bądź towarów będących głównym przedmiotem dostawy. Z kolei przez związek pośredni nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika należy rozumieć sytuację, w której ponoszone wydatki nie mają bezpośredniego odzwierciedlenia w osiąganych obrotach, jednakże ich ponoszenie bezsprzecznie wpływa uzyskanie obrotu opodatkowanego VAT.

Na bazie powyższego, należy podkreślić, że określony w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT warunek związku wydatku ze sprzedażą opodatkowaną, nie wskazuje wprost, iż podatnik ma prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych wyłącznie z bieżąco wykonywanymi czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT. Istotne jest natomiast, czy z okoliczności występujących przy nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności gospodarczej.

Należy również wskazać, iż w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. „niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego”, zgodnie z którą podatnicy chcąc skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego nie są zobowiązani czekać do momentu aż nabyte towary lub usługi zostaną przez niego odsprzedane lub wykorzystane w sposób efektywny w ramach działalności gospodarczej.

Przez działalność gospodarczą - w myśl art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT - rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizowany przepis jest ściśle związany z zasadą neutralności podatkowej unijnego systemu VAT. Zasadza się ona na założeniu, że podatnik ma możliwość odliczenia podatku naliczonego zapłaconego w cenie nabytych towarów i usług w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i nie będzie on stanowił dla podatnika ekonomicznego obciążenia. Unijny system VAT gwarantuje w ten sposób neutralność obciążeń podatkowych dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą.

W przedmiotowym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem VAT, już w momencie zawarcia umowy z podwykonawcą celem realizacji Inwestycji posiadał wiedzę, że będzie ona związana z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą opodatkowaną VAT, tj. świadczeniem usług kolokacji oraz najmu w D.

Spółka dokonując wydatków w celu realizacji Inwestycji dążyła do zapewnienia i zabezpieczenia swoich obrotów z tytułu czynności opodatkowanych, ponieważ wybudowana infrastruktura wodno-kanalizacyjna stanowi niezbędny element kampusu D.. Fakt zawarcia Porozumienia z M. już w listopadzie 2020 r. świadczy o tym, że przeprowadzenie Inwestycji było i jest kluczowe dla funkcjonowania D.. Ponadto, aby rozpocząć świadczenie swoich usług od marca 2022 r., Spółka zmuszona była czasowo (do momentu wybudowania własnego przyłącza) korzystać z infrastruktury wodno-kanalizacyjnej Podmiotu trzeciego. W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie zachodzi oczywisty związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy wydatkami poniesionym na realizację Inwestycji oraz czynnościami realizowanymi w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej - opodatkowanej VAT. Jednocześnie w opisanej sytuacji, zdaniem Spółki, nie zachodzą żadne przesłanki wyłączenia z możliwości odliczenia VAT naliczonego wymienione w art. 88 Ustawy o VAT.

Wobec powyższego, Spółka stoi na stanowisku, iż przysługuje jej prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na realizację Inwestycji. Brak wynagrodzenia pomiędzy Spółką a M. nie determinuje bowiem brak prawa do odliczenia VAT naliczonego. Jak wskazano powyżej, kluczowe jest spełnienie warunku określonego w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT w zakresie związku pomiędzy wydatkami a czynnościami opodatkowanymi VAT w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej, co w przypadku przeprowadzonej przez Spółkę Inwestycji nie budzi żadnych wątpliwości.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w linii interpretacyjnej organów podatkowych, przykładowo w:

• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 października 2022 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.393.2022.2.MM, w której organ stwierdził, że: „Budowa Infrastruktury będzie realizowana w celu zapewnienia inwestycjom deweloperskim zrealizowanym przez Państwa dostępu do dróg, elektryczności, kanalizacji i innych właściwych mediów. Bez wybudowania Infrastruktury funkcjonowanie oraz korzystanie z inwestycji deweloperskich wniesionych przez Państwa nie będzie w ogóle możliwe (brak, wody, prądu, ogrzewania, kanalizacji etc.). Bez poniesienia ww. nakładów nie będziecie Państwo w stanie sprzedać lub wynająć wzniesionych przez siebie inwestycji. Bez dostępu do podstawowych mediów ww. inwestycje nie będą mogły być wykorzystywane zgodnie z ich przeznaczeniem, co z całą pewnością spowoduje brak zainteresowania po stronie potencjalnych kupców bądź najemców. Zauważacie Państwo, że nie tylko będziecie zmuszeni do poniesienia nakładów na Infrastrukturę, ale konieczne będzie również przeniesienie Infrastruktury na rzecz Podmiotów Trzecich po oddaniu Infrastruktury do użytkowania. Bez spełnienia obu ww. warunków, nie uzyskacie pozwolenia na budowę jak również pozwolenia na użytkowanie, przez co nie będziecie mieli nawet teoretycznej możliwości uzyskania przychodów z ich tytułu. Poniesienie nakładów na Infrastrukturę stanowić będzie zatem niezbędny warunek do powstania i funkcjonowania inwestycji deweloperskich stanowiących główny przedmiot opodatkowanej działalności gospodarczej Spółki. W konsekwencji powyższego wskazać należy, że bez poniesionych nakładów nie moglibyście Państwo prowadzić działalności gospodarczej w zakresie budowy, sprzedaży lub najmu przynoszącej Państwu zyski. Zatem, wydatki związane z budową Infrastruktury w każdym Wariancie związane są z wykonywaną przez Państwa opodatkowaną działalnością gospodarczą, tj. sprzedażą lub wynajmem inwestycji deweloperskich. W konsekwencji, przysługuje Państwu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o wartość podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na budowę Infrastruktury przekazanej następnie na rzecz Podmiotów trzecich.”
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 maja 2021 r., sygn. 0112-KDIL1-2.4012.112.2021.3.ST, w której wskazano, że: „W przedmiotowej sprawie zachodzi zatem związek przyczynowo - skutkowy między wydatkami poniesionym na realizację Inwestycji Drogowej przekazanej następnie na rzecz Skarbu Państwa i Gminy oraz czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług Wnioskodawcy w ramach działalności gospodarczej polegającej na wynajmie obiektów handlowo-usługowych. Daje to podstawę do dokonania odliczeń podatku naliczonego przy ponoszeniu wydatków na budowę Inwestycji Drogowej. Biorąc pod powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że Spółka spełnia przesłanki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego, określone w art. 86 ust. 1 ustawy, z tytułu nabycia towarów i usług w związku z realizacją Inwestycji. Przede wszystkim, wybudowanie Infrastruktury jest warunkiem prowadzenia przez Spółkę Inwestycji. Ponadto dzięki nowej Infrastrukturze, znajdującej się w pobliżu Nieruchomości zostaje podniesiony ich standard, co może znaleźć przełożenie na zwiększenie zainteresowania potencjalnych klientów ofertą kupna czy najmu nieruchomości, czy też na zwiększenie ich wartości.”
• interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2018 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4012.501.2018.3.MK, w której podkreślono, że: „W przedmiotowej sprawie zachodzi zatem związek przyczynowo - skutkowy między wydatkami poniesionym na realizację inwestycji drogowych przekazanych następnie na rzecz Zarządu Dróg i Transportu w Ł oraz czynnościami opodatkowanymi podatkiem od towarów i usług Wnioskodawcy w ramach działalności gospodarczej polegającej na produkcji i sprzedaży wyrobów AGD. Daje to podstawę do dokonania odliczeń podatku naliczonego przy ponoszeniu wydatków na budowę infrastruktury nr 1 i nr 2”.

Konkluzje zbieżne ze stanowiskiem Wnioskodawcy zostały również ujęte m.in. w: interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 14 grudnia 2022 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.635.2022.1.APR, interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 15 lutego 2021 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.685.2020.1.IG., interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 maja 2019 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4012.153.2019.1.JK.

Na kanwie powyższego, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że wydatki związane z Inwestycją spełniają przesłanki do uznania ich za związane z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy.

Tym samym, na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z wydatkami ponoszonymi na zrealizowaną Inwestycję.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie:

• braku opodatkowania nieodpłatnego przekazania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej – jest prawidłowe,
• prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z przekazaniem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej – jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm., Dz. U. z 2023 r. poz. 1570), zwanej dalej „ustawą” lub „ustawą o VAT”:

opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach – rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy o VAT:

przez sprzedaż należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy:

przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, w tym także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Natomiast, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy:

przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja „świadczenia usług” ma charakter dopełniający definicję „dostawy towarów” i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej.

Z treści art. 8 ust. 1 ustawy, wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu, które nie stanowi dostawy towarów. Słownik języka polskiego definiuje czasownik „świadczyć” jako „wykonywać coś na czyjąś rzecz”, a „świadczenie” - to obowiązek wykonywania, przekazania czegoś na czyjąś rzecz.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Spod pojęcia usługi będzie natomiast wyłączone takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów. Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ono albo usługę, albo dostawę towarów.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę i odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi musi zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Wypłacający wynagrodzenie otrzymuje w zamian świadczenie przynoszące mu korzyść.

Kwestia „odpłatności” była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku C-102/86 „czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem”.

Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność „podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy”. W orzeczeniu z 5 lutego 1981 r., C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje adekwatny związek.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, usługi o charakterze nieodpłatnym, jako niemieszczące się w zakresie opodatkowania tym podatkiem, co do zasady nie podlegają opodatkowaniu. Jednakże, od zasady tej określono wyjątki, zgodnie z którymi opodatkowaniu VAT podlega również świadczenie usług niemające charakteru odpłatnego.

I tak, przepis art. 8 ust. 2 ustawy stanowi:

za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1) użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;

2) nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Mając na uwadze powyższe regulacje należy wskazać, że co do zasady, opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, w tym przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej. Ponadto, usługa o charakterze nieodpłatnym, tj. w ramach której odbiorca świadczenia nie jest obowiązany do żadnego świadczenia ekwiwalentnego na rzecz świadczącego usługę, może podlegać opodatkowaniu, jeżeli świadczenie usługi nastąpi dla celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W oparciu o treść art. 353¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1610):

strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Z powyższej zasady wynika, że strony mogą dowolnie kształtować treść umowy w granicach wyznaczonych przez obowiązujące przepisy prawa, w tym także przepisy prawa podatkowego.

Zgodnie natomiast z art. 47 § 2 Kodeksu,

częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Jak stanowi art. 45 ustawy Kodeks cywilny:

rzeczami w rozumieniu niniejszego kodeksu są tylko przedmioty materialne.

Wyjaśnić jednocześnie należy, że przedmioty praw majątkowych mogą mieć charakter materialny albo niematerialny, a rzeczy stanowią jedną z kategorii przedmiotów, do których odnosi się treść praw majątkowych. Wyodrębnione przedmioty mające charakter materialny, czyli rzeczy, dzielone są tradycyjnie na nieruchomości i ruchomości (red. prof. dr hab. Maciej Gutowski, „Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1-449”, C.H. Beck 2016, komentarz do art. 45 k.c.)

Ponadto, stosownie do art. 49 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny:

urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa.

Należy zaznaczyć, że przesłanka wynikająca z powołanego wyżej art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego jest spełniona z chwilą podłączenia wymienionych w tym przepisie urządzeń do sieci należących do przedsiębiorstwa lub zakładu.

Na podstawie art. 49 § 2 Kodeksu cywilnego:

osoba, która poniosła koszty budowy urządzeń, o których mowa w § 1, i jest ich właścicielem, może żądać, aby przedsiębiorca, który przyłączył urządzenia do swojej sieci, nabył ich własność za odpowiednim wynagrodzeniem, chyba że w umowie strony postanowiły inaczej. Z żądaniem przeniesienia własności tych urządzeń może wystąpić także przedsiębiorca.

W świetle powołanych przepisów Kodeksu cywilnego urządzenia przesyłowe co do zasady stanowią część składową nieruchomości, na której zostały posadowione. Jeżeli jednak wchodzą one w skład przedsiębiorstwa, to nie należą do części składowych nieruchomości, na których zostały posadowione. Tym samym, w takiej sytuacji stanowią one odrębny od samej nieruchomości przedmiot prawa własności. Uznanie sieci przesyłowych, o których mowa w art. 49 § 1 K.c. za odrębny od nieruchomości przedmiot prawa własności uzależnione zostało zatem od przesłanki, aby sieci te wchodziły w skład przedsiębiorstwa. Z chwilą fizycznego połączenia z siecią urządzenia te stają się zatem samoistnymi rzeczami ruchomymi, które mogą być przedmiotem odrębnej własności i odrębnego obrotu - może zatem dojść do przeniesienia własności tych urządzeń w drodze umowy na rzecz przedsiębiorcy lub osoby trzeciej.

Z opisu sprawy wynika, że w celu prowadzenia działalności, Spółka nabyła dotąd prawo użytkowania wieczystego dwóch działek gruntu. Działalność Spółki aktualnie opiera się o wykorzystanie nowoczesnego budynku centrum przetwarzania danych, który został przez Wnioskodawcę wybudowany na ww. obszarze. Nieruchomość D. nie posiadała własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego. W związku z tym w listopadzie 2020 r. Spółka zawarła porozumienie z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w (...), zgodnie z którym, w związku z własnymi potrzebami zrealizuje ona na podstawie warunków technicznych wydanych przez M. budowę urządzeń wodociągowych m.in. w celu zaopatrzenia w wodę lub odprowadzenia ścieków z Nieruchomości D.. W ramach Porozumienia Spółka zobowiązała się do: wykonania dokumentacji technicznej sieci wodociągowej lub kanalizacyjnej, wybudowania urządzeń wodno-kanalizacyjnych, ustanowienia na rzecz M. służebności przesyłu na nieruchomościach innych niż należących do (...), na których zostaną wybudowane ww. urządzenia, przekazania prawa własności ww. urządzeń na rzecz M., po dokonaniu ich technicznego odbioru przez M. Zgodnie z Porozumieniem, po realizacji przez Spółkę Inwestycji, nastąpi zawarcie umowy o nabycie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych przez M. Aby M. uzyskało ww. prawa własności, zrealizować się muszą następujące działania: wybudowanie urządzeń przez Spółkę i ich odbiór techniczny przez M., przyłączenie urządzeń do sieci i ich wejście w skład przedsiębiorstwa M., ustanowienie przy na rzecz M. służebności przesyłu na działkach, na których wybudowane zostaną urządzenia wodno-kanalizacyjne (o ile działka nie należy do (...)). Treść Porozumienia wskazuje również, że po odbiorze technicznym oraz przyłączeniu do sieci urządzeń wodno-kanalizacyjnych wybudowanych przez Wnioskodawcę, M. przysługują wyłączne uprawnienia do korzystania z tychże urządzeń do celów prowadzenia eksploatacji i rozwoju systemu wodociągowego lub kanalizacyjnego, w tym do podejmowania przez M. wszelkich decyzji w zakresie przyłączania innych urządzeń. Co istotne, w momencie zawierania umowy o nabycie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych przez M., na rzecz M. będzie już ustanowiona służebność ww. działek (najpóźniej w momencie realizacji transakcji, aby nabywając własność urządzeń M. miało prawa służebności dla działek, na których urządzenia są zlokalizowane - czego wymaga Porozumienie). Umowa na realizację Inwestycji została zawarta z podwykonawcą w lipcu 2022 r. Prace obejmowały budowę (i) kolektora ogólnospławnego wraz z przyłączem kanalizacyjnym oraz (ii) magistrali wodociągowej wraz z przyłączem do budynku D.. Inwestycja została zakończona i oddana do użytkowania na rzecz M. w I kwartale 2023 r. Spółka dokonała odliczenia podatku od towarów i usług od wydatków ponoszonych w związku z Inwestycją. Zawarcie umowy o przeniesienie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych na M. planowane jest na drugą połowę 2023 roku. Zgodnie z aktualnymi dokumentami transakcyjnymi i ustaleniami, przeniesienie własności urządzeń wodno-kanalizacyjnych na M. odbędzie się bez wynagrodzenia. Mając na uwadze istniejące sieć i przyłącza obsługiwane przez M., Inwestycja została zrealizowana również na działkach, co do których Spółka nie posiada ani prawa własności ani prawa użytkowania wieczystego. W efekcie, budowa infrastruktury wodno-kanalizacyjnej odbyła się na działkach użytkowanych wieczyście przez Spółkę (ale nie będących jej własnością), należących do spółki A. oraz w pasie drogowym działek należących do (...). Do czasu uruchomienia urządzeń wodno-kanalizacyjnych, istniejący budynek D. był tymczasowo obsługiwany przez infrastrukturę wodociągową znajdującą się na sąsiedniej działce należącej do Podmiotu trzeciego. Posiadanie własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego, które będzie obsługiwało docelowo cały kampus D. (czyli po jego planowanej rozbudowie), jest niezbędne dla efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę. Spółka i M. nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 32 Ustawy o VAT.

Analiza przedstawionego opisu sprawy na tle powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że nieodpłatnego przekazania przez Państwa na rzecz M. powstałej infrastruktury wodno-kanalizacyjnej nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Z opisu sprawy wynika bowiem, że przed przeniesieniem prawa własności tej infrastruktury, musi nastąpić przyłączenie urządzeń do sieci i ich wejście w skład tego przedsiębiorstwa.

Z uwagi na fakt, że na moment nieodpłatnego przekazania infrastruktury jej właścicielem będzie przedsiębiorstwo przesyłowe, o którym mowa w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego, planowane przeniesienie przez Państwa ww. infrastruktury na rzecz tego przedsiębiorstwa, nie można rozpatrywać w kategorii dostawy towarów. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, czy infrastruktura ta znajduje się na działkach gruntu będących własnością miasta, innej Spółki lub Państwa.

A zatem przeniesienie przez Państwa powstałej infrastruktury na rzecz M. nie może być uznane za dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ustawy. Czynność ta stanowić będzie świadczenie usług w rozumieniu powołanego art. 8 ustawy, gdyż przeniesienie to nie wiąże się z faktycznym przekazaniem infrastruktury, ponieważ będzie ona już we władaniu przedsiębiorstwa przesyłowego. Zatem dojdzie do przekazania nakładów poniesionych przez Państwa na tę infrastrukturę. Z uwagi natomiast na fakt, że opisane przeniesienie nastąpi nieodpłatnie, kwestia uznania tej czynności za odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług powinna być rozważana na podstawie przepisów art. 8 ust. 2 ustawy. Aby jednak nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu – jak wskazano – świadczenie tych usług musi się odbyć bez związku z potrzebami prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

W analizowanej sprawie w sytuacji nieodpłatnego przeniesienia inwestycji wodno-kanalizacyjnej na rzecz M., dojdzie do nieodpłatnego świadczenia usług związanych z prowadzoną przez Państwa działalnością gospodarczą. Z opisie sprawy wskazano bowiem, że posiadanie własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego jest niezbędne dla efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej przez Państwa.

Zatem, w rozpatrywanym przypadku związek nieodpłatnego świadczenia usług z potrzebami prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej będzie spełniony.

W konsekwencji, nieodpłatne przeniesienie infrastruktury wodociągowo-kanalizacyjnej na rzecz M. nie będzie stanowiło czynności opodatkowanej podatkiem, ponieważ nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 8 ust. 2 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 należało uznać za prawidłowe.

Państwa wątpliwości dotyczą również kwestii, czy Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków ponoszonych na realizację Inwestycji.

Zgodnie art. 86 ust. 1 ustawy:

w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy,

kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a) nabycia towarów i usług,

b) dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Z uregulowań ustawy o podatku od towarów i usług wyraźnie wynika, że dla realizacji prawa do odliczenia podatku naliczonego niezbędne jest istnienie związku między dokonywanymi zakupami towarów i usług, a prowadzoną działalnością opodatkowaną. Przy czym związek dokonywanych zakupów z działalnością podatnika może mieć charakter bezpośredni lub pośredni.

O związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością gospodarczą można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą np. dalszej odsprzedaży – towary handlowe lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub świadczenia usług, będących przedmiotem dostawy; bezpośrednio więc wiążą się z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o związku pośrednim można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa. Mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez dany podmiot obrotów.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że pomiędzy wydatkami poniesionymi na realizację infrastruktury wodno-kanalizacyjnej a czynnościami opodatkowanymi VAT wykonywanymi przez Państwa istnieje związek przyczynowo-skutkowy. Z opisu sprawy wynika bowiem, że w marcu 2022 r. rozpoczęli Państwo wykonywanie działalności opodatkowanej. Głównym przedmiotem działalności jest świadczenie usług kolokacji i najmu, które polegają na umożliwieniu umieszczenia zasobów IT (w tym m. in. serwerów) przez firmy zewnętrzne (klientów) w specjalnie zaprojektowanych w tym celu powierzchniach D.. Państwa działalność aktualnie opiera się o wykorzystanie nowoczesnego budynku centrum przetwarzania danych. Posiadanie własnego przyłącza wodno-kanalizacyjnego, które będzie obsługiwało docelowo cały kampus D. (po jego planowanej rozbudowie) jest niezbędne dla efektywnego prowadzenia działalności gospodarczej przez Państwa.

Wobec tego zostały spełnione podstawowe warunki uprawniające do odliczenia podatku od towarów i usług, określone w art. 86 ust. 1 ustawy, ponieważ wydatki ponoszone w związku ww. Inwestycją są konieczne w prowadzonej przez Państwa działalności gospodarczej i mają związek z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT.

Zatem, przypadku nieodpłatnego przekazania infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na rzecz M., na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy przysługuje Państwu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących wydatki na realizację ww. Inwestycji.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1634; dalej jako „PPSA”.

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).