Brak opodatkowania dokonanej transakcji oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego. - Interpretacja - 0112-KDIL1-3.4012.238.2023.1.JK

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 13 lipca 2023 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL1-3.4012.238.2023.1.JK

Temat interpretacji

Brak opodatkowania dokonanej transakcji oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Interpretacja indywidualna – stanowisko w części nieprawidłowe i w części prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług jest:

nieprawidłowe – w zakresie braku opodatkowania dokonanej transakcji,

prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

12 maja 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 maja 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania dokonanej transakcji, oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

B z siedzibą w (…) (dalej jako: Spółka) prowadzi działalność m.in. w zakresie produkcji i sprzedaży A.

Do 30 listopada 2022 r. Spółka prowadziła działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, pod numerem KRS (…). (...) 2022 r. doszło do przekształcenia formy prawnej Spółki, ze spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną o nr KRS (…). NIP Spółki nie zmienił się – (…).

B pozostaje czynnym podatnikiem VAT. Spółka jest również zarejestrowana do VAT UE. Klientami Spółki są odbiorcy krajowi, jak i zagraniczni. Kontakt z klientami odbywa się zarówno drogą mailową, telefoniczną, jak i poprzez bezpośrednie spotkania.

25 listopada 2022 r. na skrzynkę mailową Spółki (…) wpłynęła prośba o przedstawienie oferty sprzedaży A. Wiadomość została podpisana przez osobę podającą się za C – przedstawiciela firmy D z Francji (dalej także jako: „Kontrahent”) – podającego się za dyrektora do spraw zakupów. W odpowiedzi, pracownica Spółki wysłała mu informację o dostępnych produktach, przesłała kartę produktu i poprosiła o wskazanie miejsca docelowego dostawy, celem przedstawienia końcowej oferty.

Już pierwsza wiadomość mailowa, wysłana rzekomo przez C, zawierała pełną nazwę zainteresowanej kupnem A firmy D, jej adres, numery telefonów oraz nr VAT.

Podjęcie współpracy z Kontrahentem zostało poprzedzone jego weryfikacją, polegającą na sprawdzeniu jego statusu jako zarejestrowanego podatnika w bazie VIES.

W korespondencji mailowej uzgodniono ilość, cenę ((...) Euro za tonę) i miejsce dostawy (…). Pracownica Spółki przygotowała faktury proformy, które zostały opieczętowane, podpisane i odesłane z tego samego adresu mailowego przez ww. osobę.

Spółka wystawiła następujące faktury proformy:

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem, w terminie do 13 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 13 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 13 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 13 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 13 grudnia 2022 r.

Rozładunek pięciu wysłanych transportów został dokonany pod wskazanym adresem. Spółka dołożyła należytej staranności i podpisane zostały dokumenty transportowe CMR.

Po zrealizowaniu zamówień, do ww. transakcji Spółka wystawiła faktury: (…).

6 grudnia 2022 r. ta sama osoba podająca się za C, ze skrzynki milowej (…), złożyła kolejne zamówienie na A (...) w ilości (...) ton, po cenie (...) Euro za tonę. Ustalono termin zapłaty na 15 dni od daty dostawy. Miejsce dostawy wskazano takie samo jak przy pierwszym zamówieniu.

W odpowiedzi, pracownica Spółki przygotowała faktury proformy, które zostały opieczętowane, podpisane i odesłane z tego samego adresu mailowego przez ww. osobę. Spółka wystawiła następujące faktury proformy:

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 21 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 21 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 21 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 21 grudnia 2022 r.;

„PROFORMA INVOICE nr (…) na (...) tony A (...) za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 21 grudnia 2022 r.

Rozładunek pięciu kolejnych wysłanych transportów został dokonany pod wskazanym adresem. Spółka dołożyła należytej staranności i podpisane zostały dokumenty transportowe CMR.

Po zrealizowaniu zamówień, do ww. transakcji Spółka wystawiła faktury: (...).

Wszystkie wyżej wskazane 10 faktur zostało mailowo dostarczone do osoby składającej zamówienie. Łącznie opiewają na kwotę (...) Euro.

Spółka nigdy nie otrzymała płatności do żadnej z wymienionych wyżej faktur. Spółka mailowo wysyłała ponaglenia płatności oraz wezwania do zapłaty. Początkowo, osoba podająca się za C obiecywała płatność, po jakimś jednak czasie kontakt się urwał.

Transakcje wyżej opisane objęte były ubezpieczeniem udzielonym na kontrahenta D przez (...) oddział w Polsce, na podstawie umowy zawartej przez B z ww. ubezpieczycielem. B wystąpiła do tego podmiotu o wypłatę odszkodowania, w związku z brakiem otrzymania płatności.

Zgodnie z obowiązującą procedurą, firma ta rozpoczęła windykację zaległości we Francji i zwróciła się do tamtejszego komornika, który 15 marca 2023 r. wystosował do D wezwanie do zapłaty. Tego samego dnia D złożyło Komornikowi oświadczenie, że roszczenie jest kwestionowane, ponieważ firma ta nigdy nie składała zamówień na dostawy towarów w firmie B. Firma D złożyła zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i trwa dochodzenie policyjne (we Francji). Ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania z uwagi na objęcie ubezpieczeniem Kontrahenta, a nie osobę podszywającą się pod niego.

Po uzyskaniu takiej informacji, pracownicy B ponownie próbowali kontaktować się z osobą, która złożyła zamówienie. Niestety bezskutecznie (brak odpowiedzi na maila, brak połączenia). Nie działa też strona internetowa, do której link był podawany w wielokrotnej korespondencji mailowej: (…).

Z uwagi na to, że przytoczone powyżej okoliczności uprawdopodabniają fakt dokonania szkody wobec Państwa Spółki w związku z popełnieniem przestępstwa, na podstawie art. 303 kodeksu postępowania karnego, Spółka złożyła do Prokuratury Rejonowej w (...) zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.

Spółka obecnie nie dysponuje więc towarem, który był przedmiotem kradzieży/oszustwa oraz nie otrzymała płatności za towar.

Pytanie

1.Czy opisane w stanie faktycznym wydanie towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta stanowi dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w kraju, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931), czy należy potraktować ją jako transakcję WDT (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów) ze stawką 0%?

2.Czy w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem produktów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta B zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym wydanie produktów/towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta nie stanowi dostawy towarów opodatkowanej podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju i nie powinno być potraktowane jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów ze stawką 0%.

W Spółce obowiązują wewnętrzne procedury, zgodnie z którymi, osoby zajmujące się sprzedażą oraz dział księgowości weryfikują potencjalnych nabywców na podstawie KRS, CEIDG, wykazu tzw. „białej listy podatników”, o którym mowa w art. 96b ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej także: Ustawa o VAT), zagranicznych rejestrów handlowych, VIES.

Podczas weryfikacji sprawdzane są takie informacje jak:

a)dane nabywcy (takie jak: adres prowadzenia działalności, numer telefonu, czy rachunek bankowy pokrywa się z rachunkiem ujawnionym w wykazie podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT, niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT, numer identyfikacji podatkowej i inne);

b)data rozpoczęcia działalności nabywcy;

c)status podatkowy nabywcy (rejestracja na potrzeby podatku od towarów i usług lub podatku od wartości dodanej, posiadanie niezbędnych numerów rejestracyjnych, posiadanie/nieposiadanie przez niego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski, ewentualne zaległości i inne) w zakresie podatku VAT;

d)znaczenie nabywcy w branży (czy jest to podmiot znany, czy dokonuje transakcji na dużą skalę itp.);

e)wszelkie inne kwestie, które z uwagi na okoliczności konkretnej transakcji powinny zostać przeanalizowane w ramach procedury weryfikacji.

Po zrealizowaniu transportu i nieotrzymaniu przez Spółkę zapłaty za zamówiony materiał wyszło na jaw, że to nie Kontrahent zamawiał dostawy towarów będących przedmiotem złożonego wniosku. Spółka dysponuje oświadczeniami i dokumentami, które potwierdzają, że padła ofiarą przestępstwa oszustwa. Towar został zamówiony i wydany nieustalonej osobie, która „podszywała się” pod Kontrahenta. W potocznym ujęciu doszło do tzw. „kradzieży tożsamości”.

Na podstawie art. 13 ust. 1 Ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 Ustawy o VAT, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, w wykonaniu czynności określonych w art. 7.

Na podstawie powyższego można stwierdzić, że opodatkowaniu będzie podlegać taka dostawa towarów, która posiada wszystkie wymienione w Ustawie o VAT cechy, w szczególności, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, oraz która jest odpłatna.

W przedstawionym stanie faktycznym nie doszło do dostawy towarów podlegającej opodatkowaniu na podstawie Ustawy o VAT jako dostawa towarów na terytorium kraju ani jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, z uwagi na fakt, że nie zaistniały przesłanki spełniające wyżej powołane definicje.

Nie można przyjąć, że w przedstawionym stanie faktycznym doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel na osobę, która skontaktowała się ze Spółką i utrzymywała, że jest przedstawicielem Kontrahenta. Zamiarem Spółki nie było przeniesienie prawa do rozporządzania towarem na tę osobę, a na Kontrahenta i z takim przeznaczeniem towar został wydany.

W wyrokach wydawanych przez sądy administracyjne podkreśla się, że nie ma możliwości uznania, że doszło do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel w sytuacji, gdy nie można ustalić odbiorcy towaru. Takie stanowisko zostało wyrażone w następujących wyrokach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych (dalej: WSA):

wyrok WSA w Łodzi z 27 kwietnia 2021 r., sygn. I SA/Łd 171/21:

WSA stwierdził, że „Nie można przenieść prawa do rozporządzania towarem na nieustaloną osobę (podmiot), gdyż wykracza to poza sferę woli podmiotu wykonującego dostawę, a ponadto uniemożliwia kontrolę obrotu i rozliczeń podatkowych w systemie VAT. Nie do pomyślenia jest w demokratycznym państwie prawa przekonanie, że w wyniku przedmiotowej czynności przeniesiono prawo do rozporządzania towarem na rzecz oszusta. Zaakceptowanie tego oczywiście niezasadnego poglądu prowadziłoby wprost do uznania, że uprawnienie to można nabyć za pomocą czynu zabronionego, co jest nie do przyjęcia”.

wyrok WSA w Lublinie z 26 czerwca 2019 r., sygn. I SA/Lu 201/19:

WSA uchylił decyzję organu podatkowego w sprawie odmowy stwierdzenia nadpłaty w podatku od towarów i usług, należnego od transakcji, która podobnie, jak w stanie faktycznym przedstawionym przez Spółkę, w rzeczywistości stanowiła kradzież towaru, argumentując to w następujący sposób: „(...) tak jak kradzież towarów nie stanowi czynności opodatkowanej VAT dla okradzionego przedsiębiorcy, tak też nie jest czynnością opodatkowaną VAT wydanie przez przedsiębiorcę towarów w efekcie wykorzystania podrobionych, przerobionych dokumentów przez osobę ukrywającą tożsamość, podającą się za kogoś innego, działającą w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, bo bez zapłaty za towar. (...) do czynów zabronionych i karalnych (przestępstw, wykroczeń), a więc które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy, nie stosuje się przepisów ustawy o VAT”.

Spółka działała w przekonaniu, że zawiera umowę z osobą, która posiada odpowiednie umocowanie do zawierania tego typu umów w imieniu Kontrahenta. W rzeczywistości jednak, osoba ta nie miała prawa do zawarcia takiej umowy w imieniu Kontrahenta. Po zgłoszeniu braku płatności i rozpoczęciu procedury windykacyjnej przez podmiot ubezpieczający, Kontrahent nie potwierdził transakcji, odmawiając zapłaty oraz wskazując, że nigdy nie zawarł ani nie upoważnił nikogo do zawarcia przedmiotowej umowy.

W świetle powyższych ustaleń, Spółka uważa, że nie zawarto z Kontrahentem prawnie skutecznej umowy sprzedaży, w konsekwencji też nie doszło do przeniesienia na Kontrahenta (ani na żaden inny podmiot) prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.

Za tym, że kradzież towaru nie powoduje przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, przemawiają również wyroki Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”):

w wyroku z 21 listopada 2013 r., sygn. C-494/12 TSUE uznał, że: „W rzeczywistości bowiem kradzież towarów nie skutkuje upoważnieniem osoby, która jej dokonała, do rozporządzania towarami na tych samych warunkach co ich właściciel. Kradzież nie może w związku z tym zostać uznana za stanowiącą przeniesienie pomiędzy stroną, która jest jej ofiarą, a osobą popełniającą przestępstwo w rozumieniu art. 5 ust. 1 szóstej dyrektywy i art. 14 ust. 1 dyrektywy 2006/112”;

w wyroku z 14 lipca 2005 r., sygn. C-435/03 TSUE stwierdził, że: „Kradzież towarów czyni podmiot, który się jej dopuszcza, jedynie ich dzierżycielem. Jej skutkiem nie jest uzyskanie przez sprawcę uprawnienia do rozporządzania towarami jak właściciel. A zatem kradzież nie może być uznana za zdarzenie powodujące przeniesienie praw pomiędzy poszkodowanym a sprawcą w rozumieniu powołanego wyżej przepisu dyrektywy”.

Na takiej samej zasadzie jak kradzież towarów będąca przedmiotem rozważań w ww. sprawach należy traktować skutek przestępstwa oszustwa, którym jest wydanie towarów osobie podszywającej się pod Kontrahenta.

W opinii Spółki, zaistniałe zdarzenie nie spełnia również warunku odpłatnego charakteru. Wyłącznie bowiem odpłatna dostawa towarów podlega opodatkowaniu na gruncie Ustawy o VAT (z wyjątkami przewidzianymi w art. 7 ust. 2 Ustawy o VAT, których jednak niniejszy stan faktyczny nie dotyczy). Spółka zwraca uwagę, że z orzecznictwa TSUE jednoznacznie wynika, że kradzież towaru nie może być uznana za odpłatną dostawę towaru, gdyż nie jest możliwe zidentyfikowanie świadczenia wzajemnego. Powyższe znajduje potwierdzenie w poniższych wyrokach TSUE:

wyrok z 14 lipca 2005 r., sygn. C-435/03, w którym Trybunał stwierdził, że: „Kradzież towarów nie stanowi »dostawy towarów dokonywanej odpłatnie«, w rozumieniu art. 2 szóstej dyrektywy 77/388 i w związku z tym, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług”. TSUE zwraca również uwagę, że: „(...) podstawą opodatkowania jest, w odniesieniu do dostaw towarów, wszystko co stanowi wartość otrzymanego wzajemnego świadczenia, które dostawca lub świadczący usługi otrzymuje lub powinien otrzymać od kupującego, klienta lub osoby trzeciej”;

wyrok z 11 maja 2017 r., sygn. C-36/16, w którym TSUE wyjaśnił, że: „Należy stwierdzić, że dostawa towarów jest dokonywana »odpłatnie« w rozumieniu art. 2 ust. 1 lit. a dyrektywy VAT, tylko jeżeli pomiędzy dostawcą a odbiorcą istnieje stosunek prawny, w ramach którego następuje wymiana świadczeń wzajemnych, gdyż cena otrzymana przez dostawcę stanowi rzeczywiste odzwierciedlenie wartości dostarczonego towaru”.

Podsumowując powyższe, w opisanym stanie faktycznym, nie doszło do dostawy towarów opodatkowanej stawką 23% ani wewnątrzwspólnotowej dostawy objętej stawką 0%, o której mowa w Ustawie o VAT, a to przede wszystkim z uwagi na fakt, że nie doszło do przeniesienia rozporządzania prawem do towaru jak właściciel oraz z uwagi na brak odpłatności transakcji.

Ad 2.

W zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem produktów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta, w ocenie B Spółka zachowuje prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego przepisu wynika, że odliczenie podatku naliczonego od podstawy opodatkowania przysługuje podatnikowi podatku od towarów i usług od nabyć dokonanych w związku z działalnością opodatkowaną.

Jak opisano w stanie faktycznym, Spółka poniosła wydatki związane z wydanymi towarami (wyrobami), w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz z przeznaczeniem do sprzedaży opodatkowanej, od których dokonała odliczenia podatku naliczonego. Spółka dokonała więc odliczenia podatku VAT, w warunkach i okolicznościach wskazujących na zamiar wykorzystania wytworzonych produktów na cele prowadzonej działalności gospodarczej.

Jak już wyżej wskazano, Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, a przedmiotowe wyroby nie są objęte katalogiem zwolnień przedmiotowych, wynikających z art. 43 Ustawy o VAT.

Przepis art. 91 Ustawy o VAT wskazuje, w jakich sytuacjach podatnik jest zobowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego związanego z nabyciem towarów i usług w przypadku zmiany ich przeznaczenia. Nie przewiduje on jednak obowiązku korekty w sytuacji, w której z przyczyn niezależnych od podatnika doszło do utraty towaru.

Brak obowiązku korekty podatku naliczonego w określonych sytuacjach wynika ponadto z art. 185 ust. 2 Dyrektywy VAT, zgodnie z którym, korekta podatku naliczonego nie jest dokonywana w przypadkach transakcji w całości lub częściowo niezapłaconych, w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności oraz w przypadku towarów przeznaczonych do przekazywania jako prezenty o małej wartości i próbki.

W ocenie Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym, zostały spełnione wszystkie cechy wymienione zarówno w przepisach krajowych, jak i wspólnotowych dla zachowania prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT od wydatków związanych z wytworzeniem wyrobów/towarów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta.

W przedstawionym stanie faktycznym, Spółka ponosiła wydatki związane z wytworzeniem produktów, z założeniem, iż będą one pozostawały w związku ze sprzedażą opodatkowaną, realizowaną w ramach działalności gospodarczej. Jak opisano w stanie faktycznym, zdarzenie, przez które Spółka utraciła towar, wynikało z popełnienia przez inną osobę czynu zabronionego. Spółka, działając w dobrej wierze, utraciła towar na rzecz oszusta oraz nie otrzymała za ten towar zapłaty. Spółka zastosowała procedury weryfikacyjne, jednak utraciła towar w wyniku oszustwa, w którym osoba kontaktująca się z pracownikami Spółki używała fikcyjnych danych oraz uprawdopodobniła swój związek z Kontrahentem. W związku z tym, należy przyjąć, że Spółka utraciła towary w sposób niezawiniony. Stanowisko Spółki potwierdza zarówno aktualna linia interpretacyjna, jak i orzecznicza, w tym:

interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 13 lipca 2017 r., sygn. 0112-KDIL1-3.4012.169.2017.1.JN. Zdaniem organu, możliwe jest dokonanie odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy nastąpiła niezawiniona przez podatnika utrata towaru;

interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 9 listopada 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-2.4012.479.2020.1.WH, w której organ uznał, że: „w sytuacji utraty towaru z przyczyn niezależnych od Wnioskodawcy prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem utraconych towarów zostaje zachowane, a co za tym idzie nie ma podstaw do dokonywania korekt odliczonego podatku”;

NSA w wyroku z 22 stycznia 2021 r., sygn. I FSK 2088/19. NSA stwierdził, że utrata towarów wskutek niezawinionego niedoboru (kradzieży w trakcie transportu), które zostały nabyte w ramach działalności opodatkowanej, nie może prowadzić do odmowy prawa do odliczenia.

Powyższe jest ponadto zgodne z orzecznictwem TSUE (wyrok z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95), który stwierdził, że w sytuacji gdy towary zostały kupione z zamiarem wykorzystania ich do działalności opodatkowanej, ale stało się to niemożliwe z powodów, które należy uznać za niezależne od przedsiębiorcy, zachowuje on prawo do odliczenia VAT.

Mając na uwadze powyższą analizę, w opinii Spółki, ma Ona prawo do pomniejszenia podatku należnego o kwoty podatku naliczonego, w związku z wydatkami poniesionymi z wytworzeniem wyrobów/towarów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest:

nieprawidłowe – w zakresie braku opodatkowania dokonanej transakcji,

prawidłowe – w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.), zwanej dalej „ustawą”:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1)odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2)eksport towarów;

3)import towarów na terytorium kraju;

4)wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5)wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Według art. 2 pkt 1 ustawy:

Przez terytorium kraju rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Na mocy art. 2 pkt 3 ustawy:

Przez terytorium Unii Europejskiej rozumie się terytoria państw członkowskich Unii Europejskiej (...).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z definicją zawartą w ustawie, istotą dostawy towarów jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W celu przedstawienia właściwego rozumienia pojęcia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” należy zaznaczyć, że dotyczy ono tego rodzaju czynności, która daje otrzymującemu towar prawo do postępowania z nią jak właściciel. Należy przy tym podkreślić, że chodzi tutaj przede wszystkim o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest przeniesienie prawa własności, zatem zwrotu „prawo do rozporządzania jak właściciel” nie można interpretować jako „prawa własności”, lecz jako własność ekonomiczną. Własność ekonomiczna to sytuacja, w której – z punktu widzenia aspektów ekonomicznych oraz w rozumieniu potocznym – należałoby uznać kogoś za właściciela rzeczy, np. posiadacza nieruchomości, której wydaniu nie towarzyszyło przeniesienie własności w formie aktu notarialnego. W przypadku przejścia własności ekonomicznej ma miejsce dostawa towarów. Przy czym, czynności przejścia własności ekonomicznej nie musi towarzyszyć przejście własności w sensie prawnym. Dostawa towarów nie ogranicza się więc wyłącznie do zbycia prawa własności rzeczy.

Co należy rozumieć przez „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” określił Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-320/88. W orzeczeniu tym stwierdza się, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów, nie ma znaczenia to, czy dochodzi do przeniesienia własności według prawa właściwego dla danego kraju. Regulacja ta ma zastosowanie do każdego przeniesienia prawa do rozporządzania towarem na inny podmiot, które to przeniesienie skutkuje tym, że strona ta uzyskuje de facto możliwość korzystania z rzeczy tak jak właściciel, nawet jeżeli nie wiąże się to z przeniesieniem własności. W tym orzeczeniu, odnosząc się do dostawy towarów, Trybunał posłużył się terminem przeniesienia „własności w sensie ekonomicznym”, podkreślając tym samym uniezależnienie opodatkowania od przeniesienia własności towarów. Oznacza to więc, że na gruncie przedmiotowego przepisu kluczowym elementem jest przeniesienie, w istocie rzeczy, praktycznej kontroli nad rzeczą i możliwości dysponowania nią.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży – rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z kolei według art. 13 ust. 1 ustawy:

Przez wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, rozumie się wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, z zastrzeżeniem ust. 2-8.

Z art. 6 pkt 2 ustawy wynika, że:

Przepisów ustawy nie stosuje się do czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy.

Natomiast, zgodnie z art. 13 ust. 2 ustawy:

Przepis ust. 1 stosuje się pod warunkiem, że nabywca towarów jest:

1)podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

2)osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;

3)podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;

4)podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.

Na podstawie art. 13 ust. 6 ustawy:

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów występuje, jeżeli dokonującym dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, z zastrzeżeniem ust. 7.

Zatem gdy następuje wywóz towarów z terytorium Polski na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej w wyniku dokonania dostawy towarów z ustalonym nabywcą, tj. przeniesienia na konkretny podmiot prawa do dysponowania wywożonym towarem jak właściciel, co do zasady, zachodzi wówczas transakcja wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów w sprzedaży, której po stronie nabywcy odpowiada wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów w zakupie.

Jednocześnie, w myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy:

Miejscem dostawy towarów jest – w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią – miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Natomiast stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy:

Podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka prowadzi działalność m.in. w zakresie produkcji i sprzedaży A. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, jest również zarejestrowana do VAT UE. Klientami Spółki są odbiorcy krajowi, jak i zagraniczni. Kontakt z klientami odbywa się zarówno drogą mailową, telefoniczną, jak i poprzez bezpośrednie spotkania. 25 listopada 2022 r. na skrzynkę mailową Spółki (…) wpłynęła prośba o przedstawienie oferty sprzedaży A. Wiadomość została podpisana przez osobę podającą się za C – przedstawiciela firmy D z Francji (Kontrahent) – podającego się za dyrektora do spraw zakupów. W odpowiedzi, pracownica Spółki wysłała mu informację o dostępnych produktach, przesłała kartę produktu i poprosiła o wskazanie miejsca docelowego dostawy, celem przedstawienia końcowej oferty. Już pierwsza wiadomość mailowa, wysłana rzekomo przez C, zawierała pełną nazwę zainteresowanej kupnem A firmy D, jej adres, numery telefonów oraz nr VAT. Podjęcie współpracy z Kontrahentem zostało poprzedzone jego weryfikacją, polegającą na sprawdzeniu jego statusu jako zarejestrowanego podatnika w bazie VIES.

W korespondencji mailowej uzgodniono ilość, cenę ((...) Euro za tonę) i miejsce dostawy. Pracownica Spółki przygotowała faktury proformy, które zostały opieczętowane, podpisane i odesłane z tego samego adresu mailowego przez ww. osobę.

Spółka wystawiła 5 faktur proforma, każda z nich na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport każdej partii towaru organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność każdej faktury proforma miała nastąpić przelewem, w terminie do 13 grudnia 2022 r.

Rozładunek pięciu wysłanych transportów został dokonany pod wskazanym adresem. Spółka dołożyła należytej staranności i podpisane zostały dokumenty transportowe CMR. Po zrealizowaniu zamówień, do ww. transakcji Spółka wystawiła faktury. 6 grudnia 2022 r. ta sama osoba podająca się za C, ze skrzynki milowej (...), złożyła kolejne zamówienie na A (...) w ilości (...) ton, po cenie (...) Euro za tonę. Ustalono termin zapłaty na 15 dni od daty dostawy. Miejsce dostawy wskazano takie samo jak przy pierwszym zamówieniu.

W odpowiedzi, pracownica Spółki przygotowała faktury proformy, które zostały opieczętowane, podpisane i odesłane z tego samego adresu mailowego przez ww. osobę. Spółka wystawiła 5 faktur proforma, każda z nich na (...) tony A (...), za cenę (...) Euro za tonę, tj. (...) Euro w sumie. Transport każdej partii towaru organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność każdej faktury proforma miała nastąpić przelewem, w terminie do 21 grudnia 2022 r.;

Rozładunek pięciu kolejnych wysłanych transportów został dokonany pod wskazanym adresem. Spółka dołożyła należytej staranności i podpisane zostały dokumenty transportowe CMR.

Po zrealizowaniu zamówień, do ww. transakcji Spółka wystawiła faktury. Wszystkie faktury zostały mailowo dostarczone do osoby składającej zamówienie. Łącznie opiewają na kwotę (...) Euro.

Spółka nigdy nie otrzymała płatności do żadnej z wymienionych wyżej faktur. Spółka mailowo wysyłała ponaglenia płatności oraz wezwania do zapłaty. Początkowo, osoba podająca się za C obiecywała płatność, po jakimś jednak czasie kontakt się urwał.

Transakcje wyżej opisane objęte były ubezpieczeniem udzielonym na Kontrahenta przez (...) oddział w Polsce, na podstawie umowy zawartej przez Spółkę z ww. ubezpieczycielem. Spółka wystąpiła do tego podmiotu o wypłatę odszkodowania, w związku z brakiem otrzymania płatności.

Zgodnie z obowiązującą procedurą, firma ta rozpoczęła windykację zaległości we Francji i zwróciła się do tamtejszego komornika, który 15 marca 2023 r. wystosował do Kontrahenta wezwanie do zapłaty. Tego samego dnia Kontrahent złożył Komornikowi oświadczenie, że roszczenie jest kwestionowane, ponieważ nigdy nie składał zamówień na dostawy towarów w Spółce. Kontrahent złożył zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa i trwa dochodzenie policyjne (we Francji). Ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania z uwagi na objęcie ubezpieczeniem Kontrahenta, a nie osobę podszywającą się pod niego.

Po uzyskaniu takiej informacji, pracownicy Spółki ponownie próbowali kontaktować się z osobą, która złożyła zamówienie. Niestety bezskutecznie (brak odpowiedzi na maila, brak połączenia). Nie działa też strona internetowa, do której link był podawany w wielokrotnej korespondencji mailowej: (…).

Z uwagi na to, że przytoczone powyżej okoliczności uprawdopodabniają fakt dokonania szkody wobec Państwa Spółki w związku z popełnieniem przestępstwa, na podstawie art. 303 kodeksu postępowania karnego, Spółka złożyła do Prokuratury Rejonowej w (...) zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.

Spółka obecnie nie dysponuje więc towarem, który był przedmiotem kradzieży/oszustwa oraz nie otrzymała płatności za towar.

Państwa wątpliwości w pierwszej kolejności dotyczą ustalenia czy wydanie towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta stanowi dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w kraju, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy oraz, czy należy potraktować ją jako transakcję WDT (wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów) ze stawką 0%.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa należy stwierdzić, że w ramach prowadzonej działalności dokonali Państwo dostawy towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie miała miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 13 ust. 1 i art. 7 ust. 1 ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że została zrealizowana dostawa towarów, w ramach której nastąpił wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego państwa członkowskiego UE (Francja). Co prawda dostawa ta nastąpiła na rzecz innego podmiotu niż wskazuje na to prowadzona przez Państwa korespondencja e-mailowa a w konsekwencji wystawione przez Państwa faktury. Niemniej jednak nie zmienia to faktu, że dostawa towaru miała miejsce. Okoliczność, że nie otrzymali Państwo zapłaty za dokonaną dostawę, gdyż osoba zamawiająca towar podszyła się pod firmę, która zamówienia nie dokonała nie wpływa na opodatkowanie samej czynności. Ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania czynności od otrzymania zapłaty. W analizowanym przypadku sama dostawa towarów, rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, miała miejsce, co potwierdzają Państwo wskazując, że rozładunek wszystkich 10 wysłanych transportów został dokonany pod wskazanym adresem, a Spółka dołożyła należytej staranności i podpisane zostały dokumenty transportowe CMR. Zatem podmiot, który zamówił towar uzyskał de facto możliwość korzystania z tych towarów tak jak właściciel. Ponadto, ujawnienie okoliczności, że najprawdopodobniej padli Państwo ofiarą oszustwa nastąpiło po dokonaniu transakcji i po tym jak towary zostały przemieszczone z Polski na terytorium innego państwa członkowskiego UE. Tym samym dokonanej transakcji nie można uznać za czynność niebędącą przedmiotem prawnie skuteczne umowy.

Należy zatem stwierdzić, że w niniejszej sprawie została zrealizowana dostawa towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy na rzecz podmiotu innego niż ten, na który została wystawiona faktura. Przy tym, w wyniku dokonanej dostawy nastąpił wywóz towarów na terytorium państwa członkowskiego UE inne niż terytorium kraju. Zatem doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju, na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 5 ustawy.

Odnosząc się do możliwości zastosowania stawki podatku VAT 0% w odniesieniu do transakcji objętej wnioskiem należy wskazać, że zgodnie z art. 41 ust. 3 ustawy:

W wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów stawka podatku wynosi 0%, z zastrzeżeniem art. 42.

Stosownie do art. 42 ust. 1 ustawy:

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1)podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi;

2)podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;

3)podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Zgodnie z art. 42 ust. 1a ustawy:

Stawka podatku, o której mowa w ust. 1, nie ma zastosowania, jeżeli:

1)podatnik nie dopełnił obowiązku, o którym mowa w art. 100 ust. 1 pkt 1 lub ust. 3 pkt 1, lub

2)złożona informacja podsumowująca nie zawiera prawidłowych danych dotyczących wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów zgodnie z wymogami, o których mowa w art. 100 ust. 8

– chyba że podatnik należycie na piśmie wyjaśnił uchybienie naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zgodnie z art. 42 ust. 3 ustawy:

Dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, są następujące dokumenty, jeżeli łącznie potwierdzają dostarczenie towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju:

1)dokumenty przewozowe otrzymane od przewoźnika (spedytora) odpowiedzialnego za wywóz towarów z terytorium kraju, z których jednoznacznie wynika, że towary zostały dostarczone do miejsca ich przeznaczenia na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju – w przypadku gdy przewóz towarów jest zlecany przewoźnikowi (spedytorowi),

2)(uchylony)

3)specyfikacja poszczególnych sztuk ładunku

4)(uchylony)

– z zastrzeżeniem ust. 4 i 5.

Natomiast w myśl art. 42 ust. 11 ustawy:

W przypadku gdy dokumenty, o których mowa w ust. 3-5, nie potwierdzają jednoznacznie dostarczenia do nabywcy znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju towarów, dowodami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, mogą być również inne dokumenty wskazujące, że nastąpiła dostawa wewnątrzwspólnotowa, w szczególności:

1)korespondencja handlowa z nabywcą, w tym jego zamówienie;

2)dokumenty dotyczące ubezpieczenia lub kosztów frachtu;

3)dokument potwierdzający zapłatę za towar, z wyjątkiem przypadków, gdy dostawa ma charakter nieodpłatny lub zobowiązanie jest realizowane w innej formie, w takim przypadku inny – dokument stwierdzający wygaśnięcie zobowiązania;

4)dowód potwierdzający przyjęcie przez nabywcę towaru na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Brzmienie art. 42 ust. 3 ustawy wskazuje na podstawowy katalog dokumentów, potwierdzających dokonanie wywozu towarów i ich dostawę do nabywcy na terytorium innego państwa członkowskiego, który może być uzupełniony dodatkowymi dokumentami określonymi w art. 42 ust. 11 ustawy. Nie oznacza to jednak, że dla potwierdzenia tej okoliczności wymagane jest „łączne” posiadanie wszystkich typów dokumentów wymienionych w powyższych przepisach, o ile posiadane dokumenty jednoznacznie potwierdzają dostarczenie nabywcy towarów na terytorium innego państwa członkowskiego.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanej sprawy należy wskazać, że nie mogą Państwo zastosować stawki podatku VAT w wysokości 0% względem dokonanej wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy.

Wskazać należy, że istotą transakcji wewnątrzwspólnotowych jest opodatkowanie dostawy towaru w państwie przeznaczenia (do którego towar jest docelowo przemieszczany). Dostawa, która następuje na terytorium państwa dostawcy towarów, co do zasady, jest opodatkowana stawką VAT 0%. Natomiast w państwie nabywcy dostawa podlega opodatkowaniu według stawki podatku obowiązującej w tym państwie. Taki sposób opodatkowana transakcji ma na celu uniknięcie zakłócania konkurencji, powodowanego podwójnym opodatkowaniem lub brakiem opodatkowania.

Z powołanych przepisów wynika, że aby wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlegała opodatkowaniu według stawki podatku VAT w wysokości 0% muszą być spełnione warunki, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy, tj. nabywca towarów powinien posiadać i podać sprzedawcy właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej (art. 42 ust. 1 pkt 1 ustawy). Natomiast dostawca przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, powinien posiadać w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy). Jednocześnie, dostawca składając deklarację podatkową, w której wykazuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów powinien być zarejestrowany jako podatnik VAT UE (art. 42 ust. 1 pkt 3 ustawy). Co istotne warunki, o których mowa w art. 42 ust. 1 ustawy muszą być spełnione łącznie. Spełnienie tych warunków ma zagwarantować, że nastąpił wywóz towarów z jednego państwa członkowskiego (z kraju) i jego przemieszczenie na terytorium innego państwa członkowskiego oraz, że czynność ta zostanie potraktowana jako wewnątrzwspólnotowe nabycie w kraju odbiorcy i tam faktycznie opodatkowana.

Z wniosku wynika, że Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem VAT w Polsce i jest zarejestrowana do VAT UE. Podjęcie współpracy z Kontrahentem zostało poprzedzone jego weryfikacją, polegającą na sprawdzeniu jego statusu jako zarejestrowanego podatnika w bazie VIES. W korespondencji mailowej uzgodniono ilość, cenę i miejsce dostawy. Pracownica Spółki przygotowała faktury proformy, które zostały opieczętowane, podpisane i odesłane z tego samego adresu mailowego przez ww. osobę. Transport organizowała Spółka, zlecając go firmie zewnętrznej, płatność miała nastąpić przelewem w terminie do 13 grudnia 2022 r.. Wskazali Państwo, że w miejscu rozładunku towarów pod wskazanym adresem we Francji podpisane zostały dokumenty transportowe CMR. Jednocześnie jednak firma D złożyła oświadczenie, że roszczenie jest kwestionowane ponieważ firma ta nigdy nie składała u Państwa zamówień na dostawy towarów. Zatem pomimo, że w analizowanym przypadku doszło do wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, o której mowa w art. 13 ust. 1 ustawy nie można uznać, że są spełnione warunki uprawniające Państwa do zastosowania stawki podatku VAT w wysokości 0%, wskazane w art. 42 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy. W analizowanym przypadku nabywca towarów (podmiot inny niż ten, na który wskazuje prowadzona korespondencja e-mail a w konsekwencji wystawiona przez Państwa faktura) nie podał Państwu swojego właściwego i ważnego numeru identyfikacyjnego dla transakcji wewnątrzwspólnotowych zawierającego dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, nadanego mu przez właściwe państwo członkowskie jak również nie można uznać, że posiadają Państwo dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy towarów (podmiotu innego niż ten, na który wskazuje prowadzona korespondencja e-mail a w konsekwencji wystawiona przez Państwa faktura) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Odnosząc się do kwestii dotyczącej możliwości zastosowania stawki podatku VAT 0% w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów udokumentowanych fakturami wystawionymi na rzecz firmy D, należy zatem uznać, że pomimo iż nastąpiło przemieszczenie towaru z Polski do innego państwa członkowskiego UE, to towar nie trafił do podmiotu, na rzecz którego dostawa została zafakturowana. Powyższe skutkuje brakiem możliwości opodatkowania tej dostawy stawką podatku VAT w wysokości 0%. W konsekwencji, dokonana przez Państwa dostawa towarów podlega opodatkowaniu z zastosowaniem stawki podatku VAT właściwej dla sprzedawanych towarów.

Podsumowując, opisane w stanie faktycznym wydanie towarów podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta stanowi dostawę towarów opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w kraju, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, którą należy potraktować jako wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, jednakże bez możliwości opodatkowania tej dostawy stawką podatku VAT w wysokości 0%.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 1 jest nieprawidłowe.

W dalszej kolejności Państwa wątpliwości dotyczą określenia, czy w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem produktów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta zachowują Państwo prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a)nabycia towarów i usług,

b)dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Należy podkreślić, że ustawodawca umożliwił podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Państwa Spółka jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Jak rozstrzygnięto w niniejszej interpretacji w ramach prowadzonej działalności dokonali Państwo dostawy towarów, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W przedmiotowej sprawie miała miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów w rozumieniu art. 13 ust. 1 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 5 i art. 7 ust. 1 ustawy na rzecz podmiotu innego niż ten, na który wskazuje prowadzona korespondencja e-mail i wystawione przez Państwa faktury. Jednocześnie jak wskazano, transakcje będące przedmiotem zapytania podlegają opodatkowaniu z zastosowaniem stawki VAT właściwej dla sprzedawanych towarów. Zatem pomimo, że firma D złożyła oświadczenie, że roszczenie jest kwestionowane ponieważ firma ta nigdy nie składała u Państwa zamówień na dostawy towarów, zachowują Państwo prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów wykorzystywanych do działalności opodatkowanej, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy.

Podsumowując, w zakresie wydatków poniesionych w związku z wytworzeniem produktów wydanych podmiotowi podszywającemu się pod Kontrahenta zachowują Państwo prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego.

 Wobec powyższego stanowisko w zakresie pytania oznaczonego nr 2 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 Ordynacji podatkowej, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Przy tym, zastrzegamy, że rozstrzygnięcie czy dochowali Państwo należytej staranności może być stwierdzone jedynie w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź kontroli celno-skarbowej, przeprowadzonej przez właściwy organ podatkowy, a nie w postępowaniu dotyczącym wydania interpretacji indywidualnej.

Odnosząc się do powołanych we wniosku orzeczeń tut. Organ wyjaśnia, że wskazane wyroki zostały potraktowane jako element Państwa argumentacji, są to jednak rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady, wiążą one strony postępowania w konkretnych, indywidualnych sprawach, nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Ponadto wskazane przez Państwa orzeczenie sygn. akt I SA/Łd 171/21 jest nieprawomocne, z kolei np. orzeczenie TSUE w sprawie C-435/03 odnosi się stricte do kradzieży z magazynu, a orzeczenie TSUE w sprawie C-494/12 do nieuprawnionego posłużenia się kartą bankową jako środkiem płatniczym, a nie do wydania przez sprzedawcę towaru podmiotowi podszywającemu się pod inny podmiot. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii.

Natomiast interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1)z zastosowaniem art. 119a;

2)w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3)z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).