12 czerwca 2023 r. wpłynął Państwa wniosek z 12 czerwca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 19 lipca 2023 r. (wpływ 20 lipca 2023 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Gmina (…) (dalej: „Gmina” lub „Wnioskodawca”) jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”).

Gmina jest w trakcie realizacji projektu „(…)”. Celem przedsięwzięcia jest poprawa dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz komunikacyjno-informacyjnej usług świadczonych przez Urząd Gminy (...) dla osób ze szczególnymi potrzebami.

W ramach realizacji Projektu na rzecz poprawy zapewnienia dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami w zakresie dostępności informacyjno-komunikacyjnej zamontowano tabliczki z napisami w alfabecie Braille'a, informujące o funkcji pomieszczenia w formie dotykowej, oznakowano pomieszczenia i ciągi komunikacyjne. Zamontowano plany tyflograficzne, dotykowe mapy ewakuacyjne budynku Urzędu Gminy w ilości 6 sztuk przy wejściu do budynku i na każdej klatce schodowej oraz plan terenu wraz ze wskazaniem wejść i wyjść, miejsca zbiórki ewakuacyjnej. Zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń budynku poprzez zastosowanie planów tyflograficznych budynku Urzędu Gminy, pełniących jednocześnie funkcję map ewakuacyjnych zapewni dostępność do usług osobom z problemami ze wzrokiem. W punktach obsługi klienta, dla osób z deficytem słuchu zainstalowano 2 szt. pętli indukcyjnych, które będą zintegrowane z interkomami zamontowanymi w Urzędzie. Montaż pętli indukcyjnych w pełni połączonych z systemem głosowym pozwoli na wysoką jakość odbioru mowy bez jakichkolwiek zakłóceń przy otwartej przestrzeni naszego Urzędu, gdzie odbywa się obsługa interesantów.

W razie pożaru, w sytuacji, kiedy windy zostaną wyłączone z użytkowania, dla zapewnienia możliwości ewakuacji osobom z problemami z poruszaniem się zakupiono 3 krzesła ewakuacyjne - 1 krzesło dla 1 osoby na każdym piętrze budynku przy każdej ewakuacyjnej klatce schodowej. Z uwagi na fakt, iż budynek nie posiada instalacji alarmowej dźwiękowej i świetlnej, w celu zapewnienia sprawnej i bezpiecznej ewakuacji Gmina planuje zakupić system sygnalizacyjno-alarmowy emitujący sygnały głosowe i świetlne informujące o ewakuacji. System nagłośnieniowy służący do głosowego powiadamiania osób przebywających w budynku o ewentualnym wystąpieniu zagrożenia takiego jak pożar, atak terrorystyczny czy inny stan, który może mieć wpływ na bezpieczeństwo ludzi przebywających w budynku. Poprzez nadawane komunikaty głosowe i świetlne zapewni on możliwość w sposób automatyczny (dzięki współpracy z systemem sygnalizacji pożaru (...)) lub manualny (podawanie komunikatów przez uprawnioną osobę kierującą akcją ratowniczą) sprawnej, bezpiecznej i skutecznej ewakuacji wszystkich osób przebywających w obiekcie. Powyższe nakłady inwestycyjne posłużą poprawie dostępności architektonicznej.

Obecna strona (...) jest częściowo niezgodna i nie spełnia warunków dostępności cyfrowej. Strona nie spełnia zasady postrzegalności i funkcjonalności zgodnie z wytycznymi dla dostępności stron internetowych 2.1 stanowiącymi załącznik do ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. W celu zapewnienia dostępności cyfrowej wszystkim użytkownikom strony niezbędne jest wykonanie nowej strony BIP spełniającej wymogi ustawy.

Gmina w dniu 2 lutego 2023 roku zawarła umowę o powierzenie grantu w ramach projektu „(…)” realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w ramach Działania 2.18 Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Złożyła wniosek o dofinansowanie inwestycji w wysokości 98% poniesionej kwoty wydatków i wskazała, że nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT w związku z planowanymi wydatkami na realizację zadania.

Ponadto Gmina podkreśla, że celem uzyskania indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w niniejszej sprawie jest właściwe rozliczenie dofinansowania do Projektu.

Uzupełnienie i doprecyzowanie opisu stanu faktycznego

W odpowiedzi na wezwanie Gmina wskazała, iż nabywane towary i usługi w ramach realizacji projektu pn. „(…)” służą czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu. Zapewniają lepszą komunikację pomiędzy petentem a pracownikiem urzędu gminy, ułatwiają załatwienie codziennych spraw administracyjnych. W przypadku pożaru mają ułatwić ewakuację, kontakt służb ratowniczych z osobami niepełnosprawnymi.

Pytanie

Czy Gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu?

Państwa stanowisko w sprawie

Gminie nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją Projektu.

Uzasadnienie stanowiska Gminy:

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z pewnymi zastrzeżeniami, które nie mają zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Z treści wskazanej powyżej regulacji wynika zatem, iż prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

• nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz
• nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Odnosząc się do warunku nabywania towarów i usług przez podatnika należy wskazać, że kwestia ta została uregulowana w art. 15 ustawy o VAT. Zgodnie z ust. 1 tego przepisu, za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie natomiast do ust. 6 wskazanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zapis cytowanego powyżej art. 15 ust. 6 ustawy o VAT jest odzwierciedleniem art. 13 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 roku w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11 grudnia 2006 r. s. 1 ze zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

W konsekwencji, kryterium uznania jednostki samorządu terytorialnego za podatnika VAT jest charakter wykonywanych przez nią czynności, tj. dokonywanie czynności o charakterze publicznoprawnym wyłącza, co do zasady, te podmioty z kategorii podatników VAT, natomiast dokonywanie czynności cywilnoprawnych skutkuje zasadniczo uznaniem tych podmiotów za podatników, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu VAT.

W myśl art. 2 ustawy o samorządzie gminnym, gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast zgodnie z art. 6 ust 1 tej ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej oraz utrzymania obiektów użyteczności publicznej.

Mając na uwadze powyższe należy uznać, iż Gmina nabywając towary/usługi celem realizacji inwestycji, nie będzie nabywała ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym nie będzie działała w charakterze podatnika VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Ponadto zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 19 lipca 2019 roku o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2022 r. poz. 2240), jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1634 ze zm.) są obowiązane do zapewnienia dostępności wszystkich pomieszczeń osobom niepełnosprawnym. Minimalne wymagania służące zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami obejmują:

1.w zakresie dostępności architektonicznej:

a)zapewnienie wolnych od barier poziomych i pionowych przestrzeni komunikacyjnych budynków,

b)instalację urządzeń lub zastosowanie środków technicznych i rozwiązań architektonicznych w budynku, które umożliwiają dostęp do wszystkich pomieszczeń, z wyłączeniem pomieszczeń technicznych,

c)zapewnienie informacji na temat rozkładu pomieszczeń w budynku, co najmniej w sposób wizualny i dotykowy lub głosowy,

d)zapewnienie wstępu do budynku osobie korzystającej z psa asystującego, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 573 i 1981 oraz z 2022 r. poz. 558, 1700 i 1812),

e)zapewnienie osobom ze szczególnymi potrzebami możliwości ewakuacyjnych lub ich uratowania w inny sposób;

2.w zakresie dostępności cyfrowej - wymagania określone w ustawie z dnia 4 kwietnia 2019 roku o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych;

3.w zakresie dostępności informacyjno-komunikacyjnej:

a)obsługę z wykorzystaniem środków wspierających komunikowanie się, o których mowa w art. 3 pkt 5 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o języku migowym i innych środkach komunikowania się (Dz. U. z 2017 r. poz. 1824 oraz z 2022 r. poz. 583 i 830), lub przez wykorzystanie zdalnego dostępu online do usług tłumacza przez strony internetowe i aplikacje,

b)instalację urządzeń lub innych środków technicznych do obsługi osób słabosłyszących, w szczególności pętli indukcyjnych, systemów FM lub urządzeń opartych o inne technologie, których celem jest wspomaganie słyszenia,

c)zapewnienie na stronie internetowej danego podmiotu informacji o zakresie jego działalności - w postaci elektronicznego pliku zawierającego tekst odczytywalny maszynowo, nagrania treści w polskim języku migowym oraz informacji w tekście łatwym do czytania,

d)zapewnienie, na wniosek osoby ze szczególnymi potrzebami, komunikacji z podmiotem publicznym w formie określonej w tym wniosku.

W indywidualnym przypadku, jeżeli podmiot publiczny nie jest w stanie, w szczególności ze względów technicznych lub prawnych, zapewnić dostępności osobie ze szczególnymi potrzebami w zakresie, o którym mowa w art. 6 pkt 1 i 3, podmiot ten jest obowiązany zapewnić takiej osobie dostęp alternatywny.

W ocenie Gminy, dostosowanie budynku Urzędu do potrzeb osób niepełnosprawnych będzie służyło przede wszystkim zaspokajaniu potrzeb zbiorowych wspólnoty w zakresie polepszenia dostępności budynku i nie wpłynie bezpośrednio na zwiększenie obrotów z działalności gospodarczej (opodatkowanej VAT) Gminy.

Gmina nie będzie miała zatem prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT w związku z wydatkami poniesionymi na realizację inwestycji, ponieważ efekty zrealizowanego Projektu nie będą wykorzystywane bezpośrednio do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 931 ze zm.) zwanej dalej „ustawą”:

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy:

Z cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, a więc takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go – dla tej czynności – za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy:

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy:

Oznacza to, że organ władzy publicznej będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższego, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy wynika, że za podatnika podatku od towarów i usług będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem jednostka samorządu terytorialnego działa w charakterze podatnika wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.):

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Państwa wątpliwości dotyczą możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu.

Należy wskazać, że odliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez zarejestrowanego, czynnego podatnika VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W analizowanej sprawie związek taki nie występuje.

Jak wynika z okoliczności sprawy, nabywane towary i usługi w ramach realizacji projektu pn. „(…)” służą czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu. Zapewniają lepszą komunikację pomiędzy petentem a pracownikiem urzędu gminy, ułatwiają załatwienie codziennych spraw administracyjnych. W przypadku pożaru mają ułatwić ewakuację, kontakt służb ratowniczych z osobami niepełnosprawnymi.

Tym samym stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy, z uwagi na brak związku nabywanych towarów i usług z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, nie mają Państwo możliwości odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki poniesione w związku z realizacją projektu „(…)”.

Państwa stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 259 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 ze zm.).