Temat interpretacji
brak obowiązku rozpoznania importu usług w związku z organizacją pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech
Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019
r., poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia
17 lipca 2017 r. (data wpływu 23 lipca 2019 r.), uzupełnionym w dniu 12
września 2019 r. (data wpływu 16 września 2019 r.), o wydanie
interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów
i usług w zakresie opodatkowania i udokumentowania rozliczenia kosztów
związanych z organizacją pobytu laureatów konkursu na Węgrzech -
jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 23 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania i udokumentowania rozliczenia kosztów związanych z organizacją pobytu laureatów konkursu na Węgrzech.
Wniosek został uzupełniony w dniu 12 września 2019 r. (data wpływu 16 września 2019 r.).
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz następujące zdarzenie przyszłe:
Fundacja ()
(zwana dalej Fundacją) jest organizacją pozarządową, nie prowadzi
działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowana jako podatnik
VAT lub podatnik VAT-UE.
Statutowym celem Fundacji jest działanie
na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego lokalnych społeczności na
terenach wiejskich poprzez rozwój infrastruktury technicznej,
ekonomicznej i społecznej na tych obszarach.
Do celów Fundacji, zgodnie z jej statutem, należy również m.in. wspieranie procesów integracyjnych w ramach Unii Europejskiej i europejskiej polityki sąsiedztwa, w tym m.in. poprzez lokalne projekty współpracy transgranicznej.
W bieżącym roku Fundacja zawarła z węgierskim podmiotem A (Podmiot A) umowę o wspólnej organizacji projektu pod nazwą () (zwanego dalej Projektem).
Przedmiotem ww. umowy (zwanej dalej Umową) jest wspólna realizacja przez Fundację i Podmiot A konkursu projektowego dla szkół pod nazwą () (zwanego dalej Konkursem).
Projekt jest adresowany do uczniów i nauczycieli ze szkół zlokalizowanych wokół Parku Narodowego oraz do uczniów i nauczycieli ze szkół zlokalizowanych wokół Parku węgierskiego.
Celem Projektu jest poszerzenie wiedzy przyrodniczej oraz szerokie angażowanie młodzieży z terenów wokół ww. parków w działania na rzecz tych parków służące budowaniu pozytywnego postrzegania roli i zadań przedmiotowych parków w społeczności lokalnej.
W ramach realizacji Umowy oraz objętego nią Projektu Podmiot A:
- dokonał rekrutacji szkół do Projektu i przeprowadził poszczególne etapy Konkursu na Węgrzech,
- powołał Komisję Konkursową, której zadaniem była ocena prac konkursowych uczestników Konkursu na Węgrzech,
- dokonał podsumowania Konkursu organizowanego na Węgrzech, podczas którego zostały wręczone nagrody rzeczowe laureatom oraz pamiątkowe upominki (koszulki, dyplomy), które zostały sfinansowane i przekazane przez Fundację,
- współpracował z Fundacją w zakresie organizacji pobytu
laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech (w ramach wyjazdu
studyjno-edukacyjnego w b.r., w którym wzięli udział również laureaci
Konkursu z Węgier) w ten sposób, iż:
- Podmiot A wspólnie z Fundacją ustalił i uzgodnił plan pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech,
- Podmiot A zorganizował transfer laureatów Konkursu z Polski oraz ich opiekunów (nauczycieli) z i na lotnisko w (Węgry) oraz ich transport na miejscu (Węgry),
- Podmiot A dokonał dla laureatów Konkursu z Polski oraz ich opiekunów (nauczycieli) rezerwacji noclegu, wyżywienia oraz biletów wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach planu pobytu na Węgrzech (m.in. wycieczki i wizyty w muzeach oraz Udział w Dniach ) oraz tłumacza.
W ramach realizacji Projektu Fundacja podjęła niezbędne działania organizacyjne konieczne do prawidłowego przebiegu Projektu, w tym:
- dokonała rekrutacji szkół do Projektu i przeprowadziła poszczególne etapy Konkursu w Polsce,
- powołała Komisję Konkursową, której zadaniem była ocena prac konkursowych uczestników Konkursu w Polsce,
- dokonała podsumowania Konkursu organizowanego w Polsce, podczas którego zostały wręczone nagrody rzeczowe laureatom oraz pamiątkowe upominki (koszulki, dyplomy), które zostały sfinansowane i przekazane przez Fundację,
- podjęła działania związane z organizacją
pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech (w ramach wyjazdu
studyjno-edukacyjnego w dniach br., w którym wzięli udział również
laureaci Konkursu z Węgier), w tym celu:
- dokonała rezerwacji i zakupu biletów lotniczych dla laureatów konkursów z Polski oraz ich opiekunów (nauczycieli ze szkół, do których uczęszczają laureaci z Polski),
- wspólnie z Podmiotem A ustaliła i uzgodniła plan pobytu (wyjazdu) na Węgrzech,
- podjęła działania związane z
organizacją pobytu laureatów Konkursu z Węgier w Polsce (w ramach
wyjazdu studyjno-edukacyjnego, który odbędzie się w dniach b.r., w
którym wezmą również udział laureaci Konkursu z Polski), w tym
celu:
- Fundacja wspólnie z Podmiotem A ustaliła i uzgodniła plan pobytu laureatów Konkursu z Węgier w Polsce,
- Fundacja dokonała rezerwacji i zakupu biletów lotniczych dla laureatów konkursów z Węgier oraz ich opiekunów (nauczycieli ze szkół, do których uczęszczają laureaci z Węgier),
- Fundacja zorganizowała transfer laureatów Konkursu z Węgier oraz ich opiekunów (nauczycieli) z i na lotnisko w Polsce oraz ich transport na miejscu (Polska),
- Fundacja dokonała dla laureatów Konkursu z Węgier oraz ich opiekunów (nauczycieli) rezerwacji noclegu, wyżywienia oraz biletów wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach planu pobytu (m.in. wycieczki i wizyty w muzeach).
W Umowie strony ustaliły, iż Fundacja sfinansuje w całości koszty Projektu na następujących zasadach:
- Podstawę ponoszenia wydatków w ramach realizacji Projektu stanowi wspólnie uzgodniony przez Fundację i Podmiot A budżet (zwany dalej Budżetem),
- Fundacja sfinansowała koszty działań projektowych realizowanych na terytorium Polski,
- Fundacja upoważniła Podmiot A do finansowania działań realizowanych w ramach Projektu na Węgrzech do określonej w Umowie części Budżetu (zwanej dalej Kwotą Finansowania), z przeznaczeniem na realizację organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech (w ramach wyjazdu studyjno-edukacyjnego w dniach br., w którym wzięli udział również laureaci Konkursu z Węgier).
Stosownie do postanowień Umowy, w trakcie jej realizacji Fundacja przekazała na rzecz Podmiotu A w formie zaliczki kwotę stanowiącą 50% Kwoty Finansowania z przeznaczeniem na częściowe sfinansowanie działań Podmiotu A określonych w pkt 3) powyżej. Zgodnie z Umową, pozostałe 50% przewidywanych kosztów realizacji Projektu na Węgrzech (pozostałe 50% Kwoty Finansowania) Podmiot A zobowiązał się sfinansować zaliczkowo z własnych środków.
Strony Umowy ustaliły, że po zakończeniu realizacji Projektu Podmiot A przedstawi Fundacji ostateczne rozliczenie Projektu, zawierające zestawienie (listę) rachunków i faktur dokumentujących poniesione przez Podmiot A koszty realizacji Projektu na Węgrzech i w przypadku pozytywnej weryfikacji i akceptacji ww. ostatecznego rozliczenia Projektu, Fundacja przekaże Podmiotowi A kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi przez Podmiot A wydatkami, a kwotą zaliczki wpłaconej przez Fundację, przy czym, łączna kwota, jaka ma zostać przekazana przez Fundację na rzecz Podmiotu A z tego tytułu nie przekroczy Kwoty Finansowania.
Fundacja powzięła wątpliwości odnośnie tego, czy opisane powyżej czynności i rozliczenia, dokonywane pomiędzy stronami w ramach Umowy podlegały/podlegają/będą podlegać opodatkowaniu VAT, w świetle postanowień ustawy o VAT.
Wątpliwości Fundacji wynikają przede wszystkim z faktu, iż w jej ocenie w opisanym powyżej stanie faktycznym (dotyczącym rozliczenia zaliczki wpłaconej przez Fundację na rzecz Podmiotu A) oraz w rozważanym zdarzeniu przyszłym (dotyczącym ewentualnej wypłaty przez Fundację na rzecz Podmiotu A kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi przez Podmiot A wydatkami, a kwotą wcześniej wpłaconej zaliczki) nie dochodzi de facto do świadczenia jakichkolwiek usług przez Podmiot A na rzecz Fundacji (w tym przeniesienia władztwa ekonomicznego lub prawnego).
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
Czy rozliczenie przez Fundację kosztów działań realizowanych przez Podmiot A w ramach Projektu na Węgrzech w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech podlegało/podlega/będzie podlegało opodatkowaniu VAT w świetle postanowień ustawy o VAT, a w konsekwencji, czy Fundacja ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT UE, składać deklaracje VAT-9M oraz naliczyć i odprowadzić podatek VAT z tytułu ww. czynności?
W przypadku negatywnej odpowiedzi na pierwsze pytanie:
Stanowisko Wnioskodawcy:
Ad. 1
Rozliczenie przez Fundację kosztów działań realizowanych przez Podmiot A w ramach Projektu na Węgrzech w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech nie podlegało/nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w świetle postanowień Ustawy o VAT, a w konsekwencji Fundacja nie ma obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT UE oraz nie jest zobligowana do składania deklaracji VAT-9M oraz naliczenia i odprowadzenia podatku VAT z tytułu ww. czynności.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. z dnia 9 listopada 2018 r., Dz.U. z 2018 r. poz. 2174), zwanej dalej Ustawą o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.
Z kolei na podstawie art. 7 ust 1 Ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (...).
Zgodnie z art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, przez import usług rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.
Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. b) Ustawy o VAT stanowi, iż podatnikiem podatku VAT będzie nabywający usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju,
- usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b Ustawy o VAT - podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 Ustawy o VAT,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 Ustawy o VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 Ustawy o VAT.
Podmiot mający obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT UE ma obowiązek rozliczania należnego podatku od importu usług, składając deklaracje podatkowe na zasadach określonych w przepisach art. 99 Ustawy o VAT.
Aby jednak wystąpił import usług musi dojść do świadczenia usług przez podatnika mającego siedzibę działalności gospodarczej poza terytorium Polski, zaś miejscem świadczenia nabywanej przez podatnika od podatnika zagranicznego usługi musi znajdować się na terytorium Polski (tylko bowiem wówczas dochodzi do świadczenia podlegającej opodatkowaniu w Polsce usługi).
Dane usługi podlegają opodatkowaniu w Polsce jeżeli miejsce ich świadczenia stosownie do reguł określonych w przepisach art. 28a-28o Ustawy o VAT jest w Polsce.
Stosownie do art. 28a Ustawy o VAT, na potrzeby stosowania przepisów o miejscu świadczenia usług:
- ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie
się przez to:
- podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
- osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
- podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.
Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1 a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.
Jak stanowi ust. 2 art. 28b Ustawy o VAT, w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.
Natomiast w przypadku, gdy podatnik będący usługobiorcą nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym posiada on stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu (art. 28b ust. 3 Ustawy o VAT).
Przeciwieństwem zasady opodatkowania usługi w kraju usługobiorcy jest art. 28c Ustawy o VAT, który wskazuje, że w przypadku usług świadczonych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a Ustawy o VAT, miejsce świadczenia jest kraj siedziby usługodawcy.
Podatnikiem VAT się bywa, a nie jest się nim z zasady. Oznacza to, że działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów o VAT można wykonywać od czasu do czasu, np. profesjonalnie zarządzając i zbywając składniki majątku prywatnego (por. wyrok TSUE z 4 października 1995 r. w sprawie C-291/92, Finanzamt Uelzen przeciwko Dieter Armbrecht; wyrok TSUE z 15 września 2011 r. w sprawie C-180/10 Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów oraz Emilian Kuć i Halina Jeziorska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie). Poza tym, istotne z punktu widzenia opodatkowania VAT jest kryterium odpłatności. Jeżeli nie ma warunku odpłatności przy wykonywaniu świadczenia, nie można mówić o odpłatnym świadczeniu usług. Doskonałym przykładem usługi, która nie podlega VAT właśnie ze względu na brak odpłatności, są czynności wykonywane przez muzyków i artystów ulicznych. Usługą jest, gdy muzyk lub artysta umila czas przechodniom. Ponieważ jednak dostarcza im wrażeń artystycznych niezależnie od tego, czy wrzucą kilka monet do wystawionego pojemnika lub kapelusza, trudno jest mówić, że usługa ma charakter odpłatny. Warto dodać, że powyższy przykład ma bardzo mocne uzasadnienie w orzecznictwie, gdyż właśnie ulicznego kataryniarza - pana R. J. Tolsmy - i jego sporu z urzędem skarbowym w Leeuwarden w Holandii, domagającym się VAT od otrzymanych datków, dotyczył wyrok TS z 3 marca 1994 r., C-16/93, R. J. Tolsma przeciwko Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, EU:C:1994:80 (dalej wyrok C-16/93 Tolsma). Trybunał Sprawiedliwości zauważył, że aby można było w ogóle mówić o usługach odpłatnych, to musi istnieć bezpośredni związek prawny między wykonywaną usługą i wynagrodzeniem. Innymi słowy, bez relacji prawnej między usługodawcą i usługobiorcą, zakładającej wypłatę wynagrodzenia (obojętne w jakiej formie), nie można mówić o usłudze odpłatnej podlegającej VAT.
Mając na uwadze powołane powyżej przepisy, Fundacja wskazuje, iż nie każdy transfer wartości pieniężnych (niezależnie od tego czy dochodzi do fizycznego przeniesienia środków pieniężnych czy nie) może zostać uznany za zapłatę z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług (odpowiednio importu usług), podlegający opodatkowaniu VAT.
W ocenie Fundacji, opisany w stanie faktycznym oraz rozważanym zdarzeniu prawnym transfer wartości pieniężnych pomiędzy Fundacją a Podmiotem A (dokonywany celem sfinansowania przez Fundację kosztów działań Podmiotu A realizowanych w ramach Projektu na Węgrzech) nie może zostać uznany za obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług (importu usług), podlegający opodatkowaniu VAT, gdyż w praktyce przewidziane w Umowie transfery są transferami związanymi jedynie z rozliczeniami finansowymi dokonywanymi pomiędzy Fundacją a Podmiotem A na zasadach uzgodnionych w Umowie.
Na uwagę zasługuje także przepis art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT, określający podstawę opodatkowania VAT właśnie jako wszystko co stanowi zapłatę za towar czy usługę. Podstawa opodatkowania nie obejmuje natomiast tzw. kosztów wyłożonych, które dotyczą innego podmiotu.
Stosownie do art. 29a ust. 7 pkt 3 Ustawy o VAT, podstawa opodatkowania nie obejmuje otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku. Przerzucenie ciężaru tych wydatków na właściwy podmiot nie jest więc dokumentowane fakturą, lecz notą księgową.
Tym samym, w opinii Fundacji, wskazane w Umowie transfery środków pieniężnych, będące w istocie rozliczeniami poniesionych kosztów we wspólnym przedsięwzięciu jakim jest Projekt, w żadnym razie nie stanowią zapłaty (obrotu) w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, a stanowią właśnie zwrot kosztów wyłożonych.
Fundacja wskazuje, iż opisany powyżej mechanizm podziału kosztów pomiędzy Fundacją a Podmiotem A nie wiąże się z przekazywaniem władztwa ekonomicznego nad jakimikolwiek towarami pomiędzy Fundacją a Podmiotem A. Podział taki nie może także zostać uznany za import usług, w rozumieniu art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT. Należy bowiem zauważyć, iż rozliczenia pieniężne między uczestnikami wspólnego przedsięwzięcia nie mogą być same przez się traktowane jako czynności podlegające opodatkowaniu VAT.
Zgodnie z wielokrotnie potwierdzanym przez sądy administracyjne poglądem, okolicznością, która w świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT oraz art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT decyduje o opodatkowaniu jest odpłatność za świadczoną usługę (odpowiednio za importowaną usługę), którą należy rozumieć jako wynagrodzenie należne za dane świadczenie. Jest ono najczęściej określane umową pomiędzy stronami transakcji i stanowi skutek określonego przysporzenia.
W przedstawionym stanie faktycznym oraz rozważanym zdarzeniu przyszłym mamy zaś jedynie do czynienia de facto z rozliczeniem kosztów realizacji Projektu na Węgrzech przez uczestników wspólnego przedsięwzięcia - stosownie do zasad określonych w Umowie.
W Umowie strony ustaliły bowiem, iż współdziałają ze sobą w celu wspólnej organizacji i przeprowadzenia Projektu, zachowując całkowitą prawną i ekonomiczną niezależność. Zgodnie z unormowaniami Umowy, każdy z uczestników realizuje część wspólnego Projektu, zaś skoordynowane wspólne działania ukierunkowane są wyłącznie na osiągnięcie ww. celu. Jednocześnie żadna ze stron nie traktuje drugiej strony jak podwykonawcy oraz nie zleca świadczenia określonych usług lub dostawy towarów w zamian za wynagrodzenie.
Co więcej, strony ustaliły w Umowie, iż po zakończeniu realizacji Projektu Podmiot A przedstawi Fundacji ostateczne rozliczenie Projektu, zawierające zestawienie poniesionych przez Podmiot A kosztów (w celu ich prawidłowego rozliczenia). Rozdział kosztów realizacji Projektu wynika z mocy samej Umowy, a nie jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego.
Podsumowując, w opinii Fundacji, strony Umowy nie dokonywały/nie dokonują dostawy towarów ani świadczenia usług na swoją rzecz. W opisywanym modelu współpracy, jedynymi beneficjentami (odbiorcami) działań i czynności realizowanych przez Podmiot A w ramach Projektu na Węgrzech są odbiorcy zewnętrzni (laureaci Konkursu z Polski oraz Węgier), nie zaś strony Umowy, pomiędzy którymi nie dochodziło/nie dochodzi do przeniesienia władztwa nad towarami ani do świadczenia usług (importu usług) za wynagrodzeniem.
Mając na uwadze, że rola Fundacji ogranicza się do samego sfinansowania (opłacenia) pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, do importu usług w przedstawionej sytuacji nie dochodzi.
Powyższe stanowisko zostało wielokrotnie potwierdzane przez organy podatkowe jak i ugruntowane w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 czerwca 2014 r. o sygn. I FSK 1108/13, potwierdzając stanowisko podatnika oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, uznał, iż: sposób podziału kosztów i przychodów, jak również rozliczenia międzyokresowe, dokonywane w obrębie Konsorcjum nie wiążą się z żadnym przekazywaniem władztwa ekonomicznego nad towarami, jak również nie stanowią świadczenia usług. (...) W praktyce życia gospodarczego funkcjonuje wiele modeli konsorcjów, w których różnie organizowane są rozliczenia ze Zleceniodawcą oraz zewnętrznymi kontrahentami, ponoszenie kosztów związanych z realizacją projektu czy wewnętrznych rozliczeń (przychodów i kosztów) pomiędzy członkami konsorcjum. Sporne natomiast rozliczenia nie wiążą się z żadnymi konkretnymi dostawami i usługami, a realizowane są jedynie w celu podziału przychodów i kosztów oraz rozliczeń międzyokresowych Konsorcjum pomiędzy poszczególnych Partnerów Konsorcjum, według ich udziału w Konsorcjum, wyłącznie aby umożliwić Partnerom prawidłowe rozliczenie ich podatku dochodowego od osób prawnych w Polsce oraz w kraju siedziby każdego z tych podmiotów. Partner, otrzymując przychód od Lidera Konsorcjum, nie otrzymuje w istocie żadnego świadczenia od Lidera, lecz odbiera należne mu od Zamawiającego wynagrodzenie, które tylko dla pewnego usprawnienia relacji pomiędzy Partnerami Konsorcjum a Zamawiającym, dokonywane jest poprzez Lidera Konsorcjum. Podobnie rzecz się ma z podziałem kosztów na poszczególnych Partnerów Konsorcjum.
W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się, iż dokonywana w ramach współpracy wpłata, która nie jest związana z konkretną usługą nie podlega VAT jak również, że nie każdy przepływ środków między uczestnikami danej umowy musi się mieścić albo w dostawie towarów, albo w świadczeniu usług.
Dla przykładu warto przywołać wyroki WSA w Warszawie z 5.04.2017 r.: III SA/Wa 873/16, CBOSA i III SA/Wa 874/16, CBOSA, w których stwierdzono m.in., że: Otrzymane w ramach rozliczeń między stronami kwoty na podstawie zawartej między nimi umowy o wspólne przedsięwzięcie będą pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT. W przypadku wniesienia przez koproducenta wkładu pieniężnego na produkcję filmu oraz nabycia przez niego współudziału w autorskich prawach majątkowych nie mamy do czynienia z wzajemnym świadczeniem usług między producentem o koproducentem w rozumieniu ustawy o VAT. Powyższa umowa koprodukcji przypomina inne umowy o współpracy, które były przedmiotem analizy sądów administracyjnych m.in. umowy kooperacyjne czy umowy konsorcjum. Z ustawy z 30.06.2005 r. o kinematografii dotyczącej samej definicji producenta i koproducenta wynika, że są to podmioty, które współpracują w celu realizacji określonego celu, a nie dochodzi między nimi do świadczenia usług. Z tego powodu współpraca ta nie podlega opodatkowaniu VAT, mimo że między stronami dochodzi do rozliczeń finansowych.
W analogiczny sposób stanowisko podatnika potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej nr IPPP1/4512-497/16-2/JL z dnia 30 sierpnia 2016 roku, której przedmiotem była ocena opodatkowania i dokumentowania rozliczeń dokonywanych między podmiotami realizującymi wspólne przedsięwzięcie (fundacją oraz spółką z o.o.). Ww. podmioty określiły w zawartej przez nie umowie, iż będą współdziałać ze sobą w celu wspólnej organizacji i przeprowadzenia cyklów biegu sportowych, każdy z uczestników zrealizuje część wspólnego projektu, zaś skoordynowane wspólne działania ukierunkowane są wyłącznie na osiągnięcie ww. celu. Każda ze stron ww. umowy zobowiązała się do uczestniczenia w przychodach i kosztach imprezy (cyklu biegów sportowych) w określonych proporcjach. Co więcej, strony ustaliły w umowie, iż po każdej zakończonej imprezie fundacja dokona ze spółką z o.o. rozliczenia poniesionej części kosztowej każdej ze stron umowy (w celu m.in. prawidłowego rozliczenia ich podatku dochodowego od osób prawnych) bez dodatkowego wynagrodzenia i w odniesieniu do tak określonych całościowych kosztów oraz przychodów Imprezy. Mając na uwadze opisany stan faktyczny, organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem zaprezentowanym przez wnioskodawców i uznał, że: Fundacja dokonując (dla celów podatku dochodowego od osób prawnych) rozliczeń kosztów oraz przychodów, związanych z organizacją Imprez, nie świadczy wzajemnej usługi na rzecz Spółki, a jedynie dokonuje umownie określonego obowiązku rozdziału kosztów i przychodów całego przedsięwzięcia. Fundacja nie pozostaje jednak wierzycielem Spółki z tytułu dokonania technicznej czynności rozdziału kosztów i przychodów, za którą to czynność nie zostało przewidziane żadne wynagrodzenie. Rozdział ten w odpowiednich proporcjach wynika z mocy samej Umowy, a nie jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego, do którego zobligowana została Fundacja. W opisanym stanie faktycznym Umowa nie stanowi także stosunku prawnego, w którym podział przychodów i kosztów pomiędzy podmioty zaangażowane we wspólne przedsięwzięcie stanowiłby wynagrodzenie za dostarczane na rzecz Fundacji i Spółki przez jej dostawców (partnerów) towary i usługi. Nie istnieje zatem w opisanym w stanie faktycznym modelu wspólnego przedsięwzięcia możliwość zakwalifikowania uzyskiwanych kosztów i przychodów jako ceny wyrażonej w pieniądzu za jakąkolwiek dostawę towarów i świadczenie usług.
Mając na uwadze powyższe rozważania oraz stanowisko organów podatkowych oraz ugruntowanej linii orzeczniczej sądów administracyjnych, Fundacja stoi na stanowisku, iż rozliczenie pomiędzy Fundacją oraz Podmiotem A kosztów realizacji Projektu na Węgrzech w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech nie podlegało/nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT w świetle postanowień ustawy o VAT.
Nie można także potraktować jako działalności gospodarczej samych działań związanych z organizacją wyjazdu na Węgry laureatów Konkursu z Polski. Umożliwienie wyjazdu stanowi statutowy cel działania Fundacji o typowo niekomercyjnym charakterze. Z tego samego powodu, jakiekolwiek koszty z tym związane nie mogą stanowić importu usługi dla Fundacji, która przecież nie działa w tym charakterze (obszarze) jako podatnik VAT. Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, celem Projektu jest poszerzenie wiedzy przyrodniczej oraz szerokie angażowanie młodzieży z terenów wokół wskazanych dwóch parków narodowych w Polsce i na Węgrzech w działania na rzecz tych parków służące budowaniu pozytywnego postrzegania roli i zadań przedmiotowych parków w społeczności lokalnej. Cel ten nie cechuje rentowność i nastawienie na osiągnięcie zysku.
Zdaniem Fundacji, nawet gdyby czysto teoretycznie przyjąć, iż w opisanym w niniejszym wniosku stanie faktycznym oraz rozważanym zdarzeniu przyszłym Fundacja nabywa jednak od Podmiotu A jakieś usługi, to i tak miejsce świadczenia większości z nich znajdowałoby się poza terytorium kraju (Polski).
Zgodnie z Umową Podmiot A wspólnie z Fundacją ustalił i uzgodnił plan pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, zorganizował transfer laureatów Konkursu z Polski oraz ich opiekunów (nauczycieli) z i na lotnisko w (Węgry) oraz ich transport na miejscu (Węgry), dokonał dla laureatów Konkursu z Polski oraz ich opiekunów (nauczycieli) rezerwacji noclegu, wyżywienia oraz biletów wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach planu pobytu na Węgrzech (m.in. wycieczki i wizyty w muzeach oraz Udział w Dniach ) oraz tłumacza. Tym samym, gdyby hipotetycznie potraktować powyższe działania Podmiotu A jako usługi, których obiorcą jest Fundacja, to należałoby je rozpoznać jako usługi wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy lub jako usługi transportu pasażerów, lub jako usługi turystyczne.
Zgodnie z art. 28f ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług transportu pasażerów jest miejsce, gdzie odbywa się transport, z uwzględnieniem pokonanych odległości.
Stosownie do art. 28g ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług wstępu na imprezy kulturalne, artystyczne, sportowe, naukowe, edukacyjne, rozrywkowe lub podobne, takie jak targi i wystawy, oraz usług pomocniczych związanych z usługami wstępu na te imprezy, świadczonych na rzecz podatnika, jest miejsce gdzie usługi te faktycznie się odbywają.
W myśl 28i ust. 1 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia usług restauracyjnych i cateringowych jest miejsce, w którym usługi są faktycznie wykonywane, z zastrzeżeniem ust. 2.
Tym samym, miejscem świadczenia wskazanych powyżej usług byłyby Węgry, a co za tym z tytułu ich nabywania import usług w Fundacji by nie występował.
W konsekwencji Fundacja, która nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT (zarówno VAT jak i VAT UE i w świetle przepisów Ustawy o VAT nie była dotychczas zobowiązana do rejestracji VAT UE) nie ma obowiązku zarejestrowania się jako podatnik VAT UE oraz nie jest zobligowana do składania deklaracji VAT-9M oraz naliczenia i odprowadzenia podatku VAT z tytułu importu usług.
Ad. 2
Zdaniem Wnioskodawcy, Fundacja miała/ma/będzie miała prawo do rozliczenia z Podmiotem A kosztów działań realizowanych w ramach Projektu na Węgrzech, w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, za pomocą not uznaniowych i obciążeniowych.
Zgodnie z art. 2 pkt 31 Ustawy o VAT, poprzez fakturę rozumie się dokument w formie papierowej lub w formie elektronicznej zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie.
Artykuł 106b ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT stanowi, iż podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku.
Mając na uwadze argumentację zawartą w punkcie pierwszym niniejszego wniosku, Fundacja wskazuje, iż w przypadku rozliczeń kosztów realizacji Projektu na Węgrzech w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, pomiędzy Fundacją a Podmiotem A nie dochodzi do dostawy towarów lub świadczenia usług (importu usług) w rozumieniu ustawy o VAT. Wobec powyższego, wskazane czynności powinny być dokumentowanie jedynie poprzez inne dokumenty księgowe, np. noty obciążeniowe i noty uznaniowe.
Podsumowując, Fundacja uznaje, iż miała/ma/będzie miała prawo do rozliczenia kosztów każdej Imprezy pomiędzy Fundację oraz Spółkę za pomocą not uznaniowych i obciążeniowych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Towarami zaś, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.
W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.
Definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach działalności gospodarczej. W świetle powołanych przepisów przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie, które nie jest dostawą towarów, świadczone na rzecz innego podmiotu. Jednocześnie jak wynika z treści powołanego wyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie.
Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.
Kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W wyroku C-102/86 w sprawie Apple and Pear Development Council TSUE wskazał, że: czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem. Natomiast w wyroku C-16/93 Tolsma, Trybunał wskazał, że czynność: podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy.
Zatem, za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT uważane mogą być takie sytuacje, w których:
- istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne,
- wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy,
- istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy usługi,
- odpłatność za otrzymane świadczenie (usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem,
- istnieje możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.
Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
- usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w przypadku transferu bonów jednego przeznaczenia, w przypadku których miejscem świadczenia usług, których te bony dotyczą, jest terytorium kraju - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.
Stosownie do art. 17 ust. 1a ustawy, przepisy ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 2 stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów, jeżeli usługodawca lub dokonujący dostawy towarów posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach.
W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy).
Powołany art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy wskazuje na sytuację, w której podatnikiem staje się nabywca usługi, jeśli dokonał on nabycia usługi od dostawcy spoza terytorium Polski. Przepis art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, wprowadza mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia, który polega na opodatkowaniu usług przez usługobiorcę. Warunkiem zastosowania odwrotnego obciążenia na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy względem usług jest spełnienie warunków dotyczących usługodawcy jak i usługobiorcy.
Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Stosownie do art. 97 ust. 1 ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, podlegający obowiązkowi zarejestrowania jako podatnicy VAT czynni, są obowiązani przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub pierwszego wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96, o zamiarze rozpoczęcia wykonywania tych czynności.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio również do podatników, o których mowa w art. 15, innych niż wymienieni w ust. 1 i 2, którzy nabywają usługi, do których stosuje się art. 28b, jeżeli usługi te stanowiłyby u nich import usług (art. 97 ust. 3 pkt 1 ustawy).
Zatem obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego powstaje przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu określonej w art. 5 ustawy.
Stosownie do art. 99 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, z zastrzeżeniem ust. 2-10 i art. 133.
Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca (Fundacja) jest organizacją pozarządową, która nie prowadzi działalności gospodarczej oraz nie jest zarejestrowana jako podatnik VAT lub podatnik VAT-UE. Celem statutowym Fundacji jest działanie na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego lokalnych społeczności poprzez rozwój infrastruktury technicznej, ekonomicznej i społecznej na terenach wiejskich jak również wspieranie procesów integracyjnych w ramach Unii Europejskiej i europejskiej polityki sąsiedztwa, w tym m.in. poprzez lokalne projekty współpracy transgranicznej.
Fundacja zawarła z Podmiotem A umowę (Umowa) o wspólnej organizacji projektu pod nazwą ... (Projekt). Umowa dotyczy realizacji konkursu pod nazwą (Konkurs). Adresatami Projektu są uczniowie i nauczyciele ze szkół zlokalizowanych wokół W Parku Narodowego oraz Parku węgierskiego.
W ramach Umowy, Podmiot A oraz Fundacja dokonały (odpowiednio - Podmiot A na Węgrzech, Fundacja w Polsce) rekrutacji szkół do Projektu, przeprowadziły poszczególne etapy Konkursu, powołały Komisję Konkursową oraz dokonały podsumowania Konkursu organizowanego na Węgrzech oraz w Polsce. Ponadto Strony Umowy współpracowały ze sobą w zakresie organizacji wyjazdów studyjno-edukacyjnych laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech oraz laureatów z Węgier na terytorium Polski.
W ramach organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, Podmiot A uzgodnił z Fundacją plan pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech, zorganizował transfer laureatów Konkursu z Polski i ich opiekunów (nauczycieli) z/na lotnisko na Węgrzech oraz transport na terytorium Węgier, zarezerwował laureatom z Polski i ich opiekunom nocleg, wyżywienie oraz bilety wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach pobytu na Węgrzech (m.in. wycieczki i wizyty w muzeach oraz Udział w Dniach ) oraz tłumacza.
Fundacja natomiast organizowała pobyt laureatów Konkursu z Węgier w Polsce. W tym celu uzgodniła z Podmiotem A plan pobytu laureatów Konkursu z Węgier w Polsce, dokonała rezerwacji i zakupu biletów lotniczych dla laureatów konkursów z Węgier oraz ich opiekunów (nauczycieli), zorganizowała transfer laureatów Konkursu z Węgier oraz ich opiekunów z/na lotnisko w Polsce oraz ich transport na terytorium Polski, dokonała rezerwacji noclegu, wyżywienia oraz biletów wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach planu pobytu (m.in. wycieczki i wizyty w muzeach).
Podstawą ponoszenia wydatków związanych z realizacją Projektu stanowi uzgodniony przez Fundację i Podmiot A budżet (Budżet).
W Umowie łączącej Strony ustalono, że koszty Projektu w całości sfinansuje Fundacja. Fundacja sfinansowała koszty działań projektowych realizowanych na terytorium Polski oraz upoważniła Podmiot A do finansowania (do określonej w Umowie części Budżetu - Kwota Finansowania) działań dotyczących organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech. Na sfinansowanie przedmiotowych działań, Fundacja przekazała Podmiotowi A zaliczkę, tj. kwotę stanowiącą 50% Kwoty Finasowania. Pozostałe 50% przewidywanych kosztów realizacji Projektu na Węgrzech Podmiot A zobowiązał się sfinansować zaliczkowo z własnych środków. Po zakończeniu Projektu, Podmiot A przedstawi Fundacji ostateczne rozliczenie, zawierające zestawienie rachunków i faktur dokumentujących poniesione przez Podmiot A koszty realizacji Projektu na Węgrzech. Po weryfikacji i akceptacji ww. rozliczenia, Fundacja przekaże Podmiotowi A kwotę stanowiącą różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi przez Podmiot A wydatkami, a kwotą zaliczki wpłaconej przez Fundację, przy czym, łączna kwota, jaka ma zostać przekazana przez Fundację na rzecz Podmiotu A z tego tytułu nie przekroczy Kwoty Finansowania.
Ad. 1
Przedstawione wątpliwości dotyczą ustalenia czy rozliczenie kosztów działań realizowanych przez Podmiot A w ramach Projektu na Węgrzech, podlegało/podlega/będzie podlegało opodatkowaniu VAT, a w konsekwencji, czy Fundacja ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT UE, składać deklaracje VAT-9M oraz naliczyć i odprowadzić podatek VAT z tytułu ww. czynności.
Mając na uwadze powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że rozliczenie będące przedmiotem wniosku pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług.
Aby mówić o dostawie towarów, w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy musi nastąpić czynność polegająca na przeniesieniu prawa do rozporządzania (dysponowania) towarem jak właściciel, co wiąże się z możliwością faktycznego dysponowania rzeczą przez nabywcę. Z przedstawionego opisu sprawy nie wynika natomiast aby pomiędzy Stronami Umowy doszło do przekazania ekonomicznego władztwa nad towarami. Jednocześnie rozliczenia kosztów dotyczących organizacji pobytu laureatów Konkursu na Węgrzech nie spełniają przesłanek pozwalających uznać je za świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 powołanej ustawy.
Jak wcześniej wskazano, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a jej odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi więc istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść dla świadczącego usługę. Zatem odpłatne świadczenie usług może zostać opodatkowane wtedy, gdy pomiędzy świadczącym usługę i jej beneficjentem istnieje stosunek prawny, w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. W niniejszej sprawie elementy powyższe nie występują.
W tym miejscu należy odnieść się także do istoty wspólnego przedsięwzięcia. Co do zasady wspólne przedsięwzięcie zrzesza co najmniej dwa podmioty na określony czas, w konkretnym celu. Jest to wspólne działanie w celu realizacji konkretnego przedsięwzięcia gospodarczego, które ze względu na zakres przedmiotowy lub finansowy przekracza możliwości jednego podmiotu. Umowa taka zawarta między podmiotami z reguły wiąże je na czas określony, najczęściej oznaczony osiągnięciem celu, dla którego została zawarta. Podmioty zawierające porozumienie zachowują niezależność w swoich dotychczasowych działaniach, a w działaniach związanych z realizacją wspólnego przedsięwzięcia działają razem.
Zatem w sytuacjach, w których przedmiotem umowy stron jest wspólna realizacja określonego celu, można przyjąć, że w zakresie działań każdej ze stron, wynikających z ich obowiązków umownych, nie dochodzi do wzajemnego odpłatnego świadczenia usług. Należy podkreślić, że w tego rodzaju przypadkach obie strony umowy osiągają zamierzone cele, z tym że osiągnięcie tych celów nie jest bezpośrednio związane ze świadczeniem drugiej strony umowy.
W niniejszej sprawie, rozliczenia dokonywane pomiędzy Fundacją i Podmiotem A, tj. zarówno przekazana Podmiotowi A w trakcie realizacji Projektu zaliczka jak również kwota przekazana Podmiotowi A po zakończeniu Projektu, na podstawie okazanych przez Podmiot A rachunków i faktur dotyczą zwrotu kosztów poniesionych przez Podmiot A w związku z organizacją pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech. W niniejszej sprawie pomiędzy Wnioskodawcą i Podmiotem A brak jest świadczenia wzajemnego, w zamian za wykonanie którego wypłacane jest wynagrodzenie. Osiągnięcie wspólnego celu jakim jest realizacja Projektu, w tym organizowany przez Podmiot A pobyt laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech nie wiąże się ze świadczeniem usług przez Podmiot A na rzecz Fundacji. Ani Podmiot A ani Fundacja nie są bezpośrednim beneficjentem podejmowanych przez siebie działań. Podmiot A oraz Fundacja zawarły Umowę, której przedmiotem jest wspólna organizacja Projektu. Strony dokonały podziału obowiązków oraz ustaliły, że całość kosztów związanych z realizacją Projektu pokryje Fundacja. W ramach przyjętego zakresu zadań Fundacja zorganizuje pobyt laureatów Konkursu z Węgier na terytorium Polski i pokryje koszty z tym związane. Podmiot A natomiast zajmował się organizacją pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech. Na pokrycie kosztów związanych z organizacją pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech Fundacja przekazała Podmiotowi A zaliczkę (50% Kwoty Finansowania). W myśl przyjętych ustaleń, pozostałe 50% przewidywanych kosztów realizacji Projektu na Węgrzech Podmiot A pokryje z własnych środków, a następnie po zakończeniu Projektu wystąpi do Fundacji o zwrot poniesionych kosztów. Kwoty otrzymane przez Podmiot A nie stanowią dla niej przysporzenia ekonomicznego bowiem jak wynika z przedstawionych okoliczności sprawy Podmiot A otrzymuje od Fundacji środki finansowe i dysponuje nimi zgodnie z zasadami określonymi w Umowie, tj. przeznacza je na transfer laureatów Konkursu z Polski oraz opiekunów z/na lotnisko na Węgrzech, transport na terytorium Węgier, na rezerwację noclegu, wyżywienia, biletów wstępu na wydarzenia i atrakcje przewidziane w ramach planu pobytu na Węgrzech oraz usługi tłumacza. Końcowymi i bezpośrednimi odbiorcami (beneficjentami) czynności wykonywanych przez Podmiot A są uczestnicy wyjazdu studyjno-edukacyjnego (laureaci Konkursu z Polski) - wyjazdu, który jest efektem współdziałania Fundacji i Podmiotu A. Zatem czynności podejmowane przez Podmiot A w związku z pobytem laureatów z Polski na Węgrzech nie mogą być uznane za odpłatne świadczenie usług, w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy.
Zatem skoro kwoty przekazywane Podmiotowi A nie wiążą się z otrzymaniem przez Fundację świadczenia wzajemnego w postaci dostawy towarów czy świadczenia usług, nie jest spełniona przesłanka istnienia związku pomiędzy przekazaniem przez Fundację określonej kwoty pieniężnej a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że przekazanie tych kwot podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym, rozliczenia dokonywane pomiędzy Fundacją i Podmiotem A w związku z organizacją pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech nie stanowią wynagrodzenia za świadczenie usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że skoro w okolicznościach niniejszej sprawy nie dochodzi do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, to tym samym w świetle ustawy o podatku od towarów i usług nie dochodzi do nabycia usług przez Wnioskodawcę, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w ramach importu usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy.
Zatem skoro, jak wynika z rozstrzygnięcia przyjętego w niniejszej interpretacji, rozliczenia pomiędzy Fundacją i Podmiotem A dokonywane na zasadach przedstawionych w niniejszym wniosku, nie stanowią dostawy towaru ani świadczenia usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy, Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zarejestrowania się jako podatnik VAT oraz do rozliczenia opisanych czynności w deklaracji VAT.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należy uznać za prawidłowe.
Ad. 2
Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia czy koszty działań realizowanych przez Podmiot A w ramach Projektu na Węgrzech w zakresie organizacji pobytu laureatów Konkursu z Polski na Węgrzech mogą być dokumentowane za pomocą not uznaniowych i obciążeniowych.
Odnosząc się do przedstawionych wątpliwości należy zauważyć, że noty uznaniowe i obciążeniowe nie są dokumentami przewidzianymi przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i nie są objęte regulacją powyższych przepisów. Należy jednak stwierdzić, że brak jest przeciwwskazań na gruncie ustawy o VAT dla dokumentowania ww. czynności za pomocą not uznaniowych i obciążeniowych.
Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 należy uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Jednocześnie wskazuje się, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.
Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:
- z zastosowaniem art. 119a;
- w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
- z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).
Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora SiAta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej