Zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia. - Interpretacja - 0113-KDIPT1-3.4012.784.2018.2.JM

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 14.12.2018, sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.784.2018.2.JM, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Temat interpretacji

Zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2018 r. (data wpływu 24 października 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 30 listopada 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r. ) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w związku z nabyciem usług związanych z zakupem i montażem kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 października 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia w związku z nabyciem usług związanych z zakupem i montażem kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 30 listopada 2018 r. (data wpływu 5 grudnia 2018 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy, stanowisko Wnioskodawcy, jednoznaczne wskazanie przedmiotu wniosku o wydanie interpretacji oraz złożenie przez Wnioskodawcę prawidłowej treści oświadczenia, o którym mowa w art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (ostatecznie przedstawiony w uzupełnieniu wniosku).

Gmina jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie zawartej umowy z Urzędem Marszałkowskim przystąpiła do realizacji projektu o nazwie: w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 Działanie 4.1 Odnawialne źródła energii.

Źródłami finansowania inwestycji są:

  • budżet gminy,
  • środki finansowe Unii Europejskiej,
  • wkład własny mieszkańców.

Głównym celem projektu jest ochrona środowiska naturalnego poprzez zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.

Gmina przystępując do realizacji projektu, wypełnia swoje ustawowe zadania. W myśl art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r., poz. 448) Gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 tej ustawy, do zakresu działania gmin należą wszelkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, sprawy ochrony środowiska i przyrody należą do zadań własnych gmin.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2016, poz. 672, 831, 903,1250,1427,1933) w art. 403 ust. 2 w związku z art. 400a ust. 1 pkt 21 i pkt 22 określa, że finansowaniem ochrony środowiska w zakresie przedsięwzięć związanych z ochroną powietrza i wspomagania wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz wprowadzenia bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii jest zadaniem własnym gminy.

W ramach realizacji projektu Gmina zapewni usługę termomodernizacji polegającej na dostawie i montażu 277 zestawów próżniowych kolektorów słonecznych oraz dostawę i montaż 16 kotłów na biomasę w prywatnych budynkach mieszkalnych z terenu gminy, gdzie nie jest prowadzona działalność rolnicza i powstała energia cieplna nie będzie wykorzystywana na potrzeby innej działalności gospodarczej.

Instalacje kolektorów słonecznych będą instalowane na powierzchni dachu lub elewacji budynków mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 300 m2. Są to przede wszystkim budynki jednorodzinne jedno lub dwu kondygnacyjne.

Na obecną chwilę Gmina podpisała z właścicielami nieruchomości umowę użyczenia, na podstawie której posiada prawo do bezpłatnego użytkowania niezbędnej części nieruchomości dla realizacji projektu oraz umowy wewnątrz projektowe.

Gmina zobowiązuje się do zabezpieczenia rzeczowej realizacji montażu instalacji, na którą się składa: wyłonienie wykonawcy instalacji oraz nadzoru inwestorskiego zgodnie z przepisami ustawy Prawo zamówień publicznych, sprawowanie bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenie odbiorów częściowych, końcowych, rozliczenie finansowe i rzeczowe przedmiotowego projektu.

Zakres rzeczowy prac przewidzianych do realizacji w ramach projektu szczegółowo określa Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia na bazie, której gmina dokonała wyboru wykonawcy robót.

Wyłonienie wykonawcy dla potrzeb realizacji instalacji OZE nastąpiło w trybie przepisów ustawy z dnia 29.01.2004 r. Prawo Zamówień Publicznych (tj. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) art. 39 przetarg nieograniczony.

Zakres prac przewidzianych do zrealizowania w ramach montażu i instalacji kolektorów słonecznych obejmuje:

  1. demontaż istniejącego podgrzewacza c.w.u.,
  2. montaż nowego podgrzewacza c.w.u.,
  3. montaż i izolacja rurociągów między kolektorami, grupą pompową a podgrzewaczem c.w.u.,
  4. montaż grupy pompowej,
  5. montaż czujników temperatury w kolektorach słonecznych i w zbiorniku,
  6. podłączenie istniejącego źródła ciepła do podgrzewacza c.w.u.,
  7. przepłukanie płynem solarnym i przeprowadzenie prób szczelności instalacji solarnej,
  8. napełnienie i odpowietrzenie i wyregulowanie przepływu cieczy oraz ustalenie prawidłowego ciśnienia,
  9. prace wykończeniowe,
  10. zaprogramowanie i uruchomienie układu automatyki,
  11. przeszkolenie Użytkowników instalacji w obsłudze zastosowanych urządzeń.

W zakresie dostawy i montażu kotłów na biomasę w budynkach mieszkalnych na terenie Gminy:

  1. demontaż istniejącego kotła,
  2. wykonanie montażu czopucha do komina,
  3. zamontowanie zabezpieczeń instalacji,
  4. wykonanie podłączenia kotła do instalacji centralnego ogrzewania
  5. wykonanie podłączenia kotła do instalacji c.w.u,
  6. wykonanie montażu pomp obiegowych,
  7. wykonanie montażu układu sterująco-regulującego,
  8. wykonanie prób, badań i rozruchów instalacji kotłowni na biomasę,
  9. zaprogramowanie i uruchomienie układu automatyki,
  10. przeszkolenie Użytkowników.

W ramach projektu Gmina zawarła z mieszkańcami umowy, w sprawie realizacji wybranego przez siebie systemu odnawialnego źródła energii. Zawarte umowy określają zakres obowiązków Gminy i właścicieli nieruchomości, co do wykonania i eksploatacji instalacji oraz zasady i wysokość wkładu własnego mieszkańców.

Przez cały okres trwania umowy mieszkaniec zobowiązuje się do ponoszenia wszelkich kosztów związanych z eksploatacją solarnych systemów grzewczych oraz kotłów na biomasę zwanych dalej także Instalacją, a Gmina zobowiązuje się do przeprowadzania we własnym zakresie przeglądów serwisowych. Po zakończeniu prac montażowych i odbiorze końcowym Instalacje pozostaną własnością gminy przez cały okres trwania umowy tj. od dnia jej podpisania do upływu minimum 5 lat, licząc od dnia zatwierdzenia końcowego raportu z realizacji projektu. Wraz z upływem okresu trwania umowy Instalacje staną się własnością mieszkańca.

Z tytułu realizacji przez gminę na rzecz mieszkańca usługi mieszkaniec zobowiązuje się do uiszczenia na rzecz gminy określonego wynagrodzenia stanowiącego ustaloną wartość procentową kosztów realizacji projektu. Na ustalony w umowach wewnątrzprojektowych udział mieszkańca Gmina wystawia faktury. Niedokonanie przez mieszkańca wpłaty w określonej wielkości i określonych terminach będzie równoznaczne z rezygnacją z udziału w projekcie.

Warunki wykonania usługi montażu kolektorów słonecznych i kotłów na biomasę będą jednakowe dla wszystkich mieszkańców.

Gmina ponosić będzie także wydatki, które stanowić będą jej wkład własny, jak choćby wybór wykonawcy materiałów informacyjno promocyjnych, wydatki bieżące administracyjno-biurowe związane z obsługą projektu oraz wydatki niekwalifikowane, których nie da się przewidzieć na chwilę obecną.

Faktury zakupu związane z realizacją inwestycji wystawiane będą na Nabywcę: Gmina, Odbiorca: Urząd Gminy.

Zgodnie z zawartą umową otrzymane dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego zostanie w całości przeznaczone na pokrycie kosztów kwalifikowanych Projektu (84%). Gmina zobowiązuje się do wniesienia wkładu własnego i pokrycia z własnych środków wszelkich wydatków niekwalifikowanych Projektu.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

1.1. Usługa objęta zakresem umowy pomiędzy Gminą, a wykonawcą usługi na rzecz mieszkańców, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r., wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 2008 r. nr 207, poz. 1293, z późn. zm.) to 43.22.12.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.

1.2. Gmina nie świadczy bezpośrednio żadnych usług ani prac na rzecz mieszkańca, jedyna czynność podatkowa jaka występuje na poziomie Gmina Mieszkaniec to wpłata dokonywana na poczet wkładu własnego (udziału mieszkańca) w projekcie wnoszona na podstawie faktury wystawianej przez Gminę za dostawę i montaż kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę (Klasyfikacja PKWiU tak jak w pkt 1.1).

  1. Wykonawca robót budowlanych (dostawy i montażu kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174), u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ww. ustawy.
  2. Wykonawca świadczy usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT tj. Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych.
  3. W odpowiedzi na pytanie: Czy Gmina świadczy/będzie świadczyć na rzecz mieszkańców usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT? Jeżeli tak, to jakie?, Wnioskodawca wskazał, że Gmina nie świadczy bezpośrednio żadnych usług ani prac na rzecz mieszkańca, jedyna czynność podatkowa jaka występuje na poziomie Gmina Mieszkaniec to wpłata dokonywana na poczet wkładu własnego (udziału mieszkańca) w projekcie wnoszona na podstawie faktury wystawianej przez Gminę za dostawę i montaż kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy na Gminie będzie spoczywać obowiązek rozliczenia w drodze odwrotnego obciążenia VAT z tytułu nabycia od Wykonawcy usług związanych z zakupem i montażem instalacji?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie przedstawionym w uzupełnieniu wniosku), przy realizacji zadania pn. inwestorem jest mieszkaniec Gminy, natomiast wykonawcą Gmina.

Ogłaszając przetarg na wykonanie instalacji kolektorów słonecznych i kotłów na biomasę Gmina wyłoniła wykonawcę. Dokonywana przez Gminę na rzecz mieszkańców dostawa i montaż instalacji kolektorów słonecznych i kotłów na biomasę będzie świadczeniem usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Gmina od zakupionych od wykonawców usług montażu instalacji kolektorów słonecznych i kotłów na biomasę PKWiU 43.22.12.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, które zostaną następnie przekazane na rzecz mieszkańców, będzie zobowiązana do stosowania przepisu art. 17 ust. 1 pkt 8 w zw. z ust. 1h, tj. zasady odwrotnego obciążenia.

W myśl ww. artykułu, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Rozliczanie podatku na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia ma zastosowanie, jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

  1. usługodawca i usługobiorca są podatnikami VAT czynnymi;
  2. usługodawca jest podwykonawcą usługobiorcy, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usługi i jego sprzedaż nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy;
  3. świadczenie dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 (poz. 2-48), objętych wskazanymi tam symbolami PKWU.

Jednocześnie firma, która na zlecenie Gminy wykonywała dostawę i montaż urządzeń wykorzystujących energię odnawialną oraz dostawę i montaż kotłów na biomasę jest zobowiązana do wystawienia faktury na rzecz Wnioskodawcy w odniesieniu do wykonanych przez siebie robót budowlanych z zastosowaniem mechanizmu odwróconego obciążenia. Gmina nabywa od wykonawcy kompleksową usługę dostawy i montaż instalacji solarnych oraz dostawę i montaż kotłów na biomasę, a następnie na rzecz mieszkańców dokonuje odsprzedaży tych usług.

Zdaniem Gminy, faktura od wykonawcy za usługi w zakresie robót związanych z wykonaniem instalacji solarnych i kotłów na biomasę winna być wystawiona w kwocie netto.

Zatem nabywane przez Wnioskodawcę usługi, sklasyfikowane w załączniku nr 14 do ustawy, będą w całości objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia, a tym samym Gmina będzie miała obowiązek rozliczania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu nabytych od wykonawców usług dostawy i montażu poszczególnych instalacji wykorzystujących energię odnawialną oraz kotłów na biomasę.

W związku z wezwaniem Wnioskodawcy do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, że w uzupełnieniu wniosku dotyczącego zadanego pytania Wnioskodawca miał na myśli zakup i montaż zarówno urządzeń wykorzystujących energię elektryczną jak i dostawę i montaż kotłów na biomasę.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174), zwanej dalej ustawą, towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Zatem, na wstępie należy zauważyć, że dla udzielenia odpowiedzi w zakresie zastosowania bądź niezastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia dla świadczeń objętych wnioskiem, istotne jest prawidłowe ich zaklasyfikowanie wg symbolu PKWiU. Tym samym, wydając przedmiotową interpretację Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie sprawy, tj. na podanej przez Wnioskodawcę klasyfikacji dla usług nabywanych oraz sprzedawanych.

Zauważyć należy, że zgodnie z poz. 7.3 Zasad Metodycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zawartych w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) dalej: PKWiU, zaliczanie danego produktu do odpowiedniego grupowania jest obowiązkiem producenta (względnie usługodawcy). Wynika to z faktu, że właśnie producent (usługodawca) posiada wszystkie informacje niezbędne do właściwego zaliczenia produktu do odpowiedniego grupowania PKWiU, tj. informacje dotyczące rodzaju użytego surowca, technologii wytwarzania, konstrukcji i przeznaczenia wyrobu lub charakteru usługi.

Należy jednak podkreślić, że dokonana przez producenta (usługodawcę) klasyfikacja nie może naruszać zasad budowy i logiki struktury PKWiU. W razie trudności przy zaliczaniu wyrobu (towaru) lub usługi do odpowiedniego grupowania PKWiU można wystąpić w tej sprawie do organów statystycznych. Procedury udzielania informacji w sprawie standardów klasyfikacyjnych (w tym Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług) określa Komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych.

Tut. Organ nie jest uprawniony do przyporządkowywania formalnego towarów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego. Podkreślić należy, że kwestie dotyczące zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Tak więc niniejszą interpretację wydano w oparciu o grupowania PKWiU wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisanego stanu faktycznego (w szczególności w przypadku błędnej klasyfikacji PKWiU wymienionych we wniosku czynności) lub zmiany stanu prawnego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast, przez świadczenie usług w świetle art. 8 ust. 1 ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Stawka podatku zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym, na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

I tak, na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r., poz. 994, z późn. zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej.

Natomiast, przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  1. usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,
  2. usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

W przypadkach wymienionych w ust. 1 pkt 4, 5, 7 i 8, usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego (art. 17 ust. 2 ustawy).

Stosownie do art. 17 ust. 1h ustawy, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ww. załącznik nr 14 do ustawy, obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r., zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług budowlanych identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU), podlegających mechanizmowi odwróconego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Zatem, powyższy przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa budowlana wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy w poz. 2-48, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i ust. 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym zgodnie z art. 17 ust. 1h ustawy mechanizm ten ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca. Jednocześnie zauważyć należy, że przy każdej z usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, podano również symbol klasyfikacji statystycznej PKWiU, co wskazuje, że tylko konkretne usługi sklasyfikowane pod danym symbolem, wymagają rozliczania podatku na zasadzie odwróconego obciążenia.

W świetle powyższego, nabywca usług budowlanych wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, świadczonych przez podwykonawcę, staje się odpowiedzialny za rozliczenie podatku VAT od tych usług.

Natomiast, transakcje, których przedmiotem jest świadczenie wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy usług budowlanych, realizowane przez wykonawcę (generalnego wykonawcę) na rzecz inwestora (np. dewelopera budowlanego), podlegają opodatkowaniu według zasad ogólnych, tj. podatek VAT rozliczany jest przez wykonawcę (generalnego wykonawcę), natomiast inwestor otrzymuje fakturę na kwotę należności za wykonane usługi zawierającą podatek VAT.

Wskazać w tym miejscu należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawca, w związku z tym dla prawidłowego rozumienia tego terminu wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika języka polskiego, podwykonawca to firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca; 2503008).

Z kolei przy dalszych podzleceniach przyjąć należy podejście, zgodnie z którym podwykonawca zlecający jest w stosunku do swojego podwykonawcy głównym wykonawcą swojego zakresu prac (i w konsekwencji rozliczy podzlecone usługi budowlane na zasadzie odwróconego obciążenia).

Podsumowując przywołane wyżej regulacje należy stwierdzić, że mechanizm odwróconego obciążenia ma zastosowanie przy rozliczaniu podatku z tytułu świadczenia usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi

w tym załączniku symbolami PKWiU, przez podwykonawcę. Podwykonawcą będzie każdy podmiot będący usługodawcą, który nie jest generalnym wykonawcą w ramach danej inwestycji budowlanej, przyjmującym zlecenie wykonania tej inwestycji bezpośrednio od inwestora.

Fakt zgłoszenia, lub nie, głównemu inwestorowi powierzenia prac podwykonawcy, pozostaje bez wpływu na posiadanie statusu podwykonawcy w rozumieniu ustawy o VAT. Status podwykonawcy wynika bowiem bezpośrednio z zawartych pisemnych umów, a w przypadku ich braku świadczą o tym statusie okoliczności i charakter wykonywanych usług.

A zatem, rozliczanie podatku na zasadzie mechanizmu odwróconego obciążenia ma zastosowanie jeśli spełnione są następujące warunki:

  • świadczenie dotyczy usług wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy (poz. 2-48), objętych wskazanymi tam symbolami PKWiU,
  • usługodawca i usługobiorca są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
  • sprzedaż u usługodawcy nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy,
  • usługodawca świadczy usługi jako podwykonawca, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usług.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie zawartej umowy Gmina przystąpiła do realizacji projektu o nazwie: . W ramach realizacji projektu Gmina zapewni usługę termomodernizacji polegającej na dostawie i montażu 277 zestawów próżniowych kolektorów słonecznych oraz dostawę i montaż 16 kotłów na biomasę w prywatnych budynkach mieszkalnych. W pkt 1.1. uzupełnienia wniosku Wnioskodawca wskazał, że usługa objęta zakresem umowy pomiędzy Gminą, a wykonawcą usługi na rzecz mieszkańców, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) z 2008 r., wprowadzoną rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. z 2008 r. nr 207, poz. 1293, z późn. zm.) to 43.22.12.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że czynność podatkowa jaka występuje na poziomie Gmina Mieszkaniec to wpłata dokonywana na poczet wkładu własnego (udziału mieszkańca) w projekcie wnoszona na podstawie faktury wystawianej przez Gminę za dostawę i montaż kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę (Klasyfikacja PKWiU tak jak w pkt 1.1). Wykonawca robót budowlanych (dostawy i montażu kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę) jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ww. ustawy. Faktury zakupu związane z realizacją inwestycji wystawiane będą na Nabywcę: Gmina.

Ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwróconego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku, ma charakter indywidualny. Oznacza to, że w każdym konkretnym przypadku należy zbadać, czy dane świadczenie jest usługą wymienioną w załączniku nr 14 do ustawy oraz czy usługa ta jest świadczona przez podwykonawcę. Dla zastosowania odwrotnego obciążenia konieczne jest spełnienie obu ww. przesłanek łącznie.

Z analizy wniosku wynika, że klasyfikacja statystyczna czynności wykonywanych przez wykonawcę na rzecz Gminy oraz przez Gminę na rzecz mieszkańców, związanych z dostawą i montażem kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę, zgodnie z Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) to: 43.22.12.0 Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, które stanowią usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy. A zatem ww. czynności wymienione są w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy.

Mając na uwadze wskazany przez Wnioskodawcę opis sprawy należy stwierdzić, iż pomimo, że Instalacje pozostaną własnością gminy przez cały okres trwania umowy, a wraz z upływem okresu trwania umowy Instalacje staną się własnością mieszkańca, to wykonując kompleksową usługę budowlaną polegającą na dostawie i montażu kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę na rzecz mieszkańców, Gmina działa w charakterze głównego wykonawcy. Efektem prac, jakich oczekuje mieszkaniec w ramach zawartej z Gminą umowy, jest wykonanie instalacji na/w nieruchomości będącej jego własnością. Z tego względu mieszkaniec, a nie Gmina, jest podmiotem zlecającym i oczekującym wykonania na/we własnej nieruchomości przedmiotowych usług budowlanych (tj. inwestorem). W tym przypadku fakt, że Gmina będzie właścicielem inwestycji, a następnie przeniesie po okresie trwałości projektu prawo do własności ww. instalacji, nie wpływa na określenie jej pozycji jako inwestora. Przedmiotem czynności wykonywanych przez Gminę nie jest bowiem samo przekazanie prawa własności przedmiotowych instalacji lecz świadczenie usługi budowlanej polegającej na jej wykonaniu.

Zatem, Gmina jako główny wykonawca nabywając usługi budowlane związane z zakupem i montażem ww. instalacji wymienione w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, od podmiotu trzeciego, działającego w tym przypadku w charakterze podwykonawcy, zobowiązana jest do rozliczenia podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 17 ust. 1h ustawy.

Wobec powyższego, należy uznać, że w związku z realizacją przedmiotowej inwestycji w części dotyczącej usług budowlanych sklasyfikowanych w grupowaniu PKWiU 43.22.12.0, które stanowią usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, świadczonych na rzecz mieszkańców, to Wnioskodawca jest podatnikiem VAT na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy w związku z art. 17 ust. 1h ustawy dla świadczonych przez podwykonawców ww. usług (związanych z zakupem i montażem instalacji), a tym samym Wnioskodawca, jako nabywca usług związanych z zakupem i montażem kolektorów słonecznych oraz kotłów na biomasę, jest zobowiązany do wykazania w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu nabytych od wykonawcy ww. usług.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy lub własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Końcowo należy jeszcze raz podkreślić, że tut. Organ nie jest uprawniony do przyporządkowywania formalnego towarów i usług do określonego grupowania klasyfikacyjnego. Kwestie dotyczące zaklasyfikowania towaru lub usługi do właściwego grupowania statystycznego nie mieszczą się w ramach określonych w art. 14b § 1 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Tak więc niniejszą interpretację wydano w oparciu o grupowania PKWiU wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy (w szczególności w przypadku błędnej klasyfikacji PKWiU wymienionych we wniosku czynności) lub zmiany stanu prawnego, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej