Temat interpretacji

uznanie komornika za płatnika podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 20 lipca 2018 r. (data wpływu 27 lipca 2018 r.) uzupełnione pismem Strony z dnia 11 września 2018 r. (data wpływu 11 września 2018 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 31 sierpnia 2018 r. (skutecznie doręczone Stronie w dniu 4 sierpnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania komornika za płatnika podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania komornika za płatnika podatku VAT z tytułu dostawy nieruchomości. Wniosek został uzupełniony pismem Strony z dnia 11 września 2018 r. (data wpływu 11 września 2018 r.) będącym odpowiedzią na wezwanie tut. Organu z dnia 31 sierpnia 2018 r. znak: 0114-KDIP1-1.4012.438.2018.1.JO.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Komornik Sądowy na podstawie art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, 771) wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej zdarzenia przyszłego.
Tutejsza Kancelaria przeciwko dłużnikom (małżeństwo właściciele nieruchomości) prowadzi postepowanie egzekucyjna na podstawie tytułu wykonawczego. Na wniosek wierzyciela, egzekucja została skierowana m.in. do nieruchomości należącej do dłużników, której nie udało się zbyć w myśl przepisów o sądowym postepowaniu egzekucyjnym. Po drugiej bezskutecznej licytacji nieruchomości, wierzyciel egzekwujący, będący jednocześnie wierzycielem hipotecznym, złożył do Sądu Rejonowego wniosek, o którym mowa w art. 984 k.p.c. w przedmiocie przejęcia na własność nieruchomości z zaliczeniem na cenę nabycia przysługującej mu względem dłużnika wierzytelności. Ww. wierzyciel zgodnie z art. 964 § 1 k.p.c. zwolniony jest od uiszczenia rękojmi, wartości dochodzonego, zabezpieczonego hipotecznie roszczenia znacznie przewyższa cenę zaoferowaną jako cenę przejęcia nieruchomości na własność.

Mając powyższe na uwadze, wierzyciel przejmujący będzie zobowiązany przez Sąd tylko i wyłącznie do uiszczenia kwoty potrzebnej na zaspokojeniu wszystkich należności zaliczonych do kategorii I w myśl art. 1025 k.p.c. (opłaty i koszty egzekucyjne) po uprzednim ustaleniu ich wysokości. Jednocześnie należy zauważyć, że do depozytu sądowego nie nastąpi przepływ gotówkowy ceny nabycia umożliwiający Komornikowi pobranie należnej kwoty podatku od towarów i usług , a nieruchomość dłużników nie jest przedmiotem licytacyjnej sprzedaży.

Przejmowana nieruchomość stanowi wspólność ustawową majątkową małżeńską rozszerzoną dłużników i została nabyta, jak wynika z ksiąg wieczystych, na podstawie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku z 1990 r. oraz umowy majątkowej małżeńskiej i umowy zniesienia współwłasności i działu spadku z 2002 r.

Przedmiotowa nieruchomość jest nieruchomością zabudowaną, na którą w rozumieniu prawa budowlanego składają się następujące budynki i budowle:

• budynek mieszkalny dwupiętrowy, w którym zamieszkują dłużnicy wraz z rodziną, w budynku tym znajduje się wydzielona część handlowo-usługowa (jedno pomieszczenie),
• budynek gospodarczo-garażowy,
• murowany grill z wędzarnią.

Jeden z dłużników prowadzi działalność gospodarczą, według CEIDG rozpoczął wykonywanie działalności w 1990 r., działalność ta (według kodów PKD widniejących w CEIDG) prowadzona jest głównie w zakresie:

• sprzedaż hurtowa kwiatów i roślin,
• sprzedaż hurtowa wyrobów tekstylnych,
• sprzedaż hurtowa wyrobów porcelanowych, ceramicznych szklanych oraz środków czyszczących,
• sprzedaż hurtowa pozostałych artykułów użytku domowego,
• pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach,
• sprzedaż hurtowa niewyspecjalizowana,
• sprzedaż detaliczna kwiatów, roślin, nasion, nawozów, żywych zwierząt domowych, karmy dla zwierząt domowych prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach,
• sprzedaż detaliczna zegarków, zegarów, biżuterii prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach.

W toku prowadzonych postepowań przeciwko dłużnikom ustalono, że drugi dłużnik nigdzie nie pracuje i nie prowadzi działalności gospodarczej.

W związku z utrudnionym kontaktem z dłużnikami nie zdołano uzyskać wszystkich informacji dotyczących przejmowanej nieruchomości.

Według oświadczenia dłużnika:

• pod adresem przejmowanej nieruchomości zarejestrowane są dwie działalności dłużnika, jego syna,
• dłużnicy nie ponieśli wydatków związanych z ulepszaniem budynków i budowli przekraczających 30% wartości nieruchomości,
• nieruchomość nie była wydzierżawiana,
• syn dłużników prowadzi działalność pod adresem przejmowanej nieruchomości, na podstawie umowy użyczenia brak poniesionych kosztów na ulepszenie nieruchomości,
• część nieruchomości jest wykorzystywana do prowadzenia działalności produkcyjno-handlowej,
• budynek gospodarczo-garażowy był wykorzystywany do składowania towarów handlowych brak poniesionych kosztów na ulepszenie budynku,
• dłużnicy wraz rodziną użytkują dom i pomieszczenia gospodarcze przez okres dłuższy niż dwa lata.

W piśmie z dnia 11 września 2018 r. Wnioskodawca uzupełnia wniosek o poniższe informacje:

1. Według oświadczenia dłużnika, do działalności gospodarczej dłużnika i jego syna były i są wykorzystywane 3 pomieszczenia w budynku głównym (mieszkalnym), 1 pomieszczenie w garażu do przechowywania towarów. Pozostała część budynku głównego (10 pomieszczeń) wykorzystywana była i nadal jest jedynie do prywatnych celów mieszkalnych dłużnika, jego rodziny. Dłużnik i jego syn w ciągu 5 lat nie ponieśli nakładów związanych z ulepszeniem budynków i budowli poczyniono jedynie prace konserwacyjne. Działalność gospodarcza dłużnika jest prowadzona nieprzewalanie od 1990 roku.
2. Ww. budynki i budowle były i są wykorzystywane przez dłużnika i jego syna do działalności opodatkowanej.
3. Grill murowany nie spełnia kryteriów budowli w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. Ww. grill stanowi według organu egzekucyjnego obiekt małej architektury ogrodowej.
4. Dłużnik oświadczył, ze grill murowany był wykorzystywany jedynie do celów prywatnych mieszkalnych.
5. Dłużnik złożył oświadczenie, że w zakresie nabycia i rozbudowy przedmiotowi nieruchomości nigdy nie korzystał z odliczenia podatku VAT (nie przekraczały 30% nakładów).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(ostatecznie sformułowane w piśmie z dnia 11 września 2018 r.):

Czy w powyższym stanie sprawy Komornik będzie zobowiązany do wykonaniu obowiązku płatnika podatku od towarów i usług wskazanego w art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy:

Komornik nie jest płatnikiem podatku VAT w przypadku przejęcia przez wierzyciela na własność nieruchomości z uwagi na to, że w toku egzekucji nie dochodzi do licytacyjnej sprzedaży nieruchomości. Wierzyciel po drugiej bezskutecznej licytacji złożył do sądu wniosek o przejęcie nieruchomości na własność za cenę wywołania zaliczając swoją wierzytelność na cenę nabycia, w konsekwencji to sąd udzieli wierzycielowi przybicia i przysadzi własność nieruchomości. Jedynym obowiązkiem Komornika Sądowego będzie sporządzenie projektu planu podziału, który zostanie zatwierdzony przez sąd.

Co więcej, w wyniku przysadzenia własności nieruchomości na rzecz wierzyciela, majątek dłużnika nie powiększy się o żadne aktywa, przeciwnie ulegnie zmniejszeniu, ponieważ egzekucja m.in. z nieruchomości stanowi formę przymusowego uregulowania długów. W rezultacie przejęcie nieruchomości nie będzie skutkowało osiągnieciem przez dłużnika przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1201) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Z treści wskazanego wyżej przepisu wynika zatem, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji, w przypadku, gdy wykonuje czynności egzekucyjne. Należy zauważyć, że przez czynność egzekucyjną należy rozumieć każde formalne, oparte na przepisach procesowych, działanie uprawnionego organu egzekucyjnego wywołujące skutek prawny dla prowadzonej egzekucji.

Na mocy art. 759 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2018 r., poz. 155, z późn. zm.), wynika jednoznacznie, że czynności egzekucyjne, co do zasady wykonywane są przez komorników, z wyjątkiem czynności zastrzeżonych dla sądów.

Zgodnie z art. 921 § 1 ww. ustawy Kodeks postepowania cywilnego, egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że na określony rodzaj egzekucji (np. egzekucji z nieruchomości) składa się szereg czynności egzekucyjnych, z których tylko nieliczne wykonywane są przez sąd. Wykonywanie przez sąd niektórych czynności, takich jak przybicie, wezwanie do złożenia do depozytu sądowego oraz przysądzenie, nie oznacza przejęcia przez sąd egzekucji, a fakt że decydujący dla przeniesienia własności nieruchomości jest moment uprawomocnienia się postanowienia sądu nie jest tożsamy z przyjęciem, że to sąd dokonuje dostawy w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, i w przypadku egzekucji z nieruchomości komornik nie wykonuje żadnych czynności egzekucyjnych.

Literalne brzmienie art. 18 ustawy wskazuje, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji, ilekroć podejmuje on czynności egzekucyjne. Przy czym w tym przepisie brak jest jednoznacznego wymogu, aby komornik jako przyszły płatnik, dokonywał w trakcie prowadzenia określonego rodzaju egzekucji czynności, której bezpośrednim skutkiem jest przeniesienie prawa własności określonego towaru.

Tak więc, warunek z art. 18 ustawy do uznania komornika za płatnika podatku od dostawy dokonanej w wyniku prowadzenia określonego rodzaju egzekucji zostanie spełniony również, gdy w trakcie prowadzenia egzekucji będzie on dokonywał tylko niektórych czynności egzekucyjnych, tak jak to ma miejsce w przypadku egzekucji z nieruchomości.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Podatnikiem natomiast, stosownie do art. 7 § 1 ww. ustawy, jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

Przepis art. 30 § 1 ww. ustawy stanowi, że płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.

W świetle powołanych wyżej przepisów, płatnikami podatku od towarów i usług (czyli podmiotami zobowiązanymi do obliczania, poboru podatku od podatnika i wpłaty podatku na konto organu podatkowego) mogą być organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi. Sytuacja taka ma miejsce, gdy w wykonaniu czynności egzekucyjnych organy te dokonują dostawy towarów należących do podatnika lub przez niego posiadanych z naruszeniem przepisów. Sformułowanie płatnikami oznacza, że organy te nie stają się z tytułu wykonania powyższych czynności podatnikami podatku od towarów i usług, lecz pełnią jedynie rolę płatnika

w odniesieniu do podatku należnego z tytułu sprzedanych (zlicytowanych) towarów należących do podatnika, w stosunku do którego toczy się postępowanie egzekucyjne.

Zaznaczenia wymaga, że komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika, będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. Natomiast w przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku.

Komornik sądowy pełni w tym przypadku rolę pośrednika pomiędzy podatnikiem, a organem podatkowym, przekazując organowi środki pieniężne podatnika. Uzasadnione jest to charakterem odpłatnej dostawy następującej w ramach wykonywania czynności egzekucyjnych. Jeżeli bowiem dłużnik niesolidnie spłaca swoje zobowiązania i w celu wyegzekwowania należności wszczęto przeciwko niemu postępowanie egzekucyjne, to istnieją podstawy do uznania, że nie uiści również podatku należnego w związku z dostawą dokonaną w ramach egzekucji. Nie bez znaczenia jest także fakt, że podatnik, będący dłużnikiem, zazwyczaj nie otrzymuje kwot uzyskanych przez organ egzekucyjny ze sprzedaży towarów w wykonaniu czynności egzekucyjnych. Prawdopodobne jest zatem, że podatnik nie posiada innych środków finansowych umożliwiających uiszczenie należnego podatku. Ustanowienie organu egzekucyjnego płatnikiem zapewnia odprowadzenie należnego podatku przez organ przeprowadzający dostawę w ramach czynności egzekucyjnych.

Zatem komornik sądowy zobowiązany jest do przestrzegania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, i do uwzględnienia w trakcie sprzedaży licytacyjnej towarów okoliczności decydujących o jej opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 952 ww. ustawy Kodeks postępowania cywilnego, zajęta nieruchomość ulega sprzedaży przez licytację publiczną. Termin licytacji nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie dwóch tygodni po uprawomocnieniu się opisu i oszacowania ani też przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego wszczęto egzekucję.

W myśl art. 982 § 1 ww. ustawy, jeżeli na licytacji nikt nie przystąpił do przetargu, a przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, współwłaściciel nieruchomości wystawionej na licytację i nie będący dłużnikiem osobistym, ma prawo przejęcia nieruchomości na własność w cenie nie niższej od trzech czwartych sumy oszacowania. Art. 958 § 2 stosuje się odpowiednio.

Jeżeli nikt nie zgłosił wniosku o przejęcie nieruchomości w myśl artykułu poprzedzającego albo przedmiot egzekucji nie jest nieruchomością rolną, komornik na wniosek wierzyciela wyznacza drugą licytację, na której cena wywołania stanowi dwie trzecie sumy oszacowania. Cena ta jest najniższa, za którą można nabyć nieruchomość art. 983 k.p.c.

Stosownie do treści art. 984 § 1 k.p.c., jeżeli również na drugiej licytacji nikt nie przystąpi do przetargu, przejęcie nieruchomości na własność może nastąpić w cenie nie niższej od dwóch trzecich części sumy oszacowania, przy czym prawo przejęcia przysługuje wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu oraz współwłaścicielowi. Jeżeli przedmiotem egzekucji jest nieruchomość rolna, stosuje się art. 982 z wynikającą z niniejszego przepisu zmianą co do ceny przejęcia. W przypadku gdy osoby określone w art. 982 nie skorzystają z prawa przejęcia nieruchomości rolnej, prawo to przysługuje także wierzycielowi egzekwującemu i hipotecznemu.

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami - w myśl art. 2 pkt 6 ww. ustawy - są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast jak wynika z art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.

Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Natomiast należy zauważyć, że dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy, rozumiana jest przez ustawodawcę, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. W określeniu jak właściciel zawiera się możliwość uznania za dostawę owego faktycznego przeniesienia władztwa nad rzeczą. W rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług dostawa oznacza wszelkiego rodzaju rozporządzanie towarem (sprzedaż, zamiana, darowizna, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego). Należy przy tym zaznaczyć, że chodzi tu o możliwość faktycznego dysponowania rzeczą, a nie rozporządzania nią w sensie prawnym. Istotą dostawy towarów nie jest bowiem przeniesienie prawa własności. Zwrotu prawo do rozporządzania jak właściciel nie można interpretować jako prawa własności. Czynności przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel musi zatem towarzyszyć wydanie przedmiotowych towarów. Zatem chwilą decydującą o przejściu na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem jest, co do zasady, wydanie towaru.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Komornik przeciwko dłużnikom (małżeństwo właściciele nieruchomości) prowadzi postepowanie egzekucyjna na podstawie tytułu wykonawczego. Na wniosek wierzyciela, egzekucja została skierowana m.in. do nieruchomości należącej do dłużników, której nie udało się zbyć w myśl przepisów o sądowym postepowaniu egzekucyjnym. Po drugiej bezskutecznej licytacji nieruchomości, wierzyciel egzekwujący, będący jednocześnie wierzycielem hipotecznym, złożył do Sądu Rejonowego wniosek, o którym mowa w art. 984 k.p.c. w przedmiocie przejęcia na własność nieruchomości z zaliczeniem na cenę nabycia przysługującej mu względem dłużnika wierzytelności. Ww. wierzyciel zgodnie z art. 964 § 1 k.p.c. zwolniony jest od uiszczenia rękojmi, wartości dochodzonego, zabezpieczonego hipotecznie roszczenia znacznie przewyższa cenę zaoferowaną jako cenę przejęcia nieruchomości na własność.

Wierzyciel przejmujący będzie zobowiązany przez Sąd tylko i wyłącznie do uiszczenia kwoty potrzebnej na zaspokojeniu wszystkich należności zaliczonych do kategorii I, w myśl art. 1025 k.p.c. (opłaty i koszty egzekucyjne) po uprzednim ustaleniu ich wysokości. Jednocześnie należy zauważyć, że do depozytu sądowego nie nastąpi przepływ gotówkowy ceny nabycia umożliwiający Komornikowi pobranie należnej kwoty podatku od towarów i usług, a nieruchomość dłużników nie jest przedmiotem licytacyjnej sprzedaży.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca wniósł o potwierdzenie, czy komornik będzie obowiązany do wykonania obowiązku płatnika podatku od towarów i usług.

Mając zatem na uwadze przedstawione przez Wnioskodawcę zdarzenie przyszłe oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawne należy wskazać, że skoro po przeprowadzeniu dwóch bezskutecznych licytacji ww. nieruchomości, wierzyciel złożył do sądu wniosek o przejęcie na własność egzekwowanych nieruchomości, a Sąd jeśli wyda postanowienie w przedmiocie przysądzenia na własność na rzecz wierzyciela ww. nieruchomości, oznaczać to będzie, że wierzyciel może dysponować tymi nieruchomościami jak właściciel.

Stwierdzić również należy, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów w zakresie przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel a wynagrodzeniem. Podkreślić przy tym należy, że zapłaty (wynagrodzenia) nie można utożsamiać jedynie ze świadczeniem pieniężnym. Także świadczenie o charakterze rzeczowym jest wynagrodzeniem. Przykładowo więc zamiana towarów, zamiana towaru na usługę i odwrotnie, wydanie towarów (świadczenie usług) w zamian za wierzytelności itp. będzie uznane odpowiednio za odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług. Mamy bowiem do czynienia z konkretną korzyścią, która należna jest za dokonywane świadczenie. W analizowanej sprawie nastąpiło przeniesienie na rzecz wierzyciela nieruchomości stanowiących własność dłużnika.

W związku z powyższym przejęcie na własność przez wierzyciela nieruchomości będących przedmiotem egzekucji, z jednoczesnym potrąceniem wierzytelności przez wierzyciela, należy uznać w przedmiotowej sprawie za sprzedaż nieruchomości, tj. dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast komornik sądowy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług będzie płatnikiem podatku VAT z tytułu dostawy ww. nieruchomości w imieniu dłużnika, jeśli dłużnik występowałby w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności.

W konsekwencji, w powyższym zdarzeniu przyszłym Komornik będzie obowiązany do wykonywania obowiązków płatnika podatku od towarów i usług, wskazanych w art. 18 ustawy, jeśli dłużnik występowałby w charakterze podatnika VAT obowiązanego do rozliczenia podatku z tytułu tej czynności.

W tym miejscu należy wskazać, że nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem, aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Jak wynika natomiast z art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze, czynność powinna być ujęta w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie - musi być dokonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Definicja działalności gospodarczej, zawarta w ustawie o VAT ma charakter uniwersalny, pozwalający na objęcie pojęciem podatnik tych wszystkich podmiotów, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym.

Należy stwierdzić, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie był wykorzystany z przeznaczeniem do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ustawy.

Należy mieć też na uwadze, że dla uznania danego majątku za prywatny istotny jest sposób jego wykorzystania i charakter działań podejmowanych w odniesieniu do niego w całym okresie posiadania przez dany podmiot. Aby majątek uznać za prywatny musi być on w całym okresie posiadania wykorzystywany wyłącznie do celów prywatnych. Potwierdził to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej wyłącznie do celów prywatnych. Majątek prywatny to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Jeśli osoba fizyczna dokonuje sprzedaży swojego majątku osobistego (np. lokalu mieszkalnego), a czynność ta wykonywana jest okazjonalnie i nie zmierza do nadania jej stałego charakteru, nie oznacza to prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że przedmiotowa nieruchomość jest zabudowana, na którą w rozumieniu prawa budowlanego składają się następujące budynki i budowle:

• budynek mieszkalny,
• budynek gospodarczo-garażowy,
• murowany grill z wędzarnią, który nie spełnia kryteriów budowli w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane - stanowi według organu egzekucyjnego obiekt małej architektury ogrodowej.

Jeden z dłużników prowadzi działalność gospodarczą, według CEIDG rozpoczął wykonywanie działalności w 1990 r. Natomiast drugi dłużnik nigdzie nie pracuje i nie prowadzi działalności gospodarczej Jak wynika z treści wniosku, pod adresem przejmowanej nieruchomości zarejestrowane są dwie działalności dłużnika oraz jego syna, przy czym do działalności gospodarczej dłużnika i jego syna były i są wykorzystywane 3 pomieszczenia w budynku głównym (mieszkalnym), 1 pomieszczenie w garażu do przechowywania towarów. Pozostała część budynku głównego (10 pomieszczeń) wykorzystywana była i nadal jest jedynie do prywatnych celów mieszkalnych dłużnika, jego rodziny. Budynek gospodarczo-garażowy był wykorzystywany do składowania towarów handlowych. Dłużnik i jego syn w ciągu 5 lat nie ponieśli nakładów związanych z ulepszeniem budynków i budowli poczyniono jedynie prace konserwacyjne.

Dłużnicy wraz rodziną użytkują dom i pomieszczenia gospodarcze przez okres dłuższy niż dwa lata.

Przedmiotowe budynki i budowle były i są wykorzystywane przez dłużnika i jego syna do działalności opodatkowanej, natomiast grill murowany był wykorzystywany jedynie do celów prywatnych mieszkalnych.

Dłużnik w zakresie nabycia i rozbudowy przedmiotowi nieruchomości nigdy nie korzystał
z odliczenia podatku VAT (nie przekraczały 30% nakładów).

W świetle przedstawionych okoliczności i powołanych przepisów prawa należy stwierdzić, że w odniesieniu do dostawy części nieruchomości, która była/jest wykorzystywana przez dłużnika i jego syna do działalności gospodarczej, tj. 3 pomieszczenia budynku głównego (mieszkalnego), pomieszczenie w garażu oraz budynek gospodarczo-garażowy były/są wykorzystywane do przechowywania/składowania towarów handlowych, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jak wynika z opisu sprawy, ta część nieruchomości była przeznaczona do prowadzenia działalności gospodarczej jednego z dłużników oraz syna dłużnika, zatem tą część nieruchomości wykorzystywano w celach zarobkowych. Tak więc w związku z dostawą tej części nieruchomości zostaną wypełnią przesłanki określone w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług pozwalające uznać czynność sprzedaży nieruchomości w tej części za czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Skoro zatem jeden z dłużników z tytułu omawianej transakcji wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, również dostawa tej części nieruchomości dokonanej przez Komornika Sądowego będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Komornik wystąpi z tytułu tej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

Natomiast w odniesieniu do kwestii dostawy pozostałej części nieruchomości - budynku mieszkalnego (10 pomieszczeń) oraz grilla murowanego - wykorzystywanych do celów prywatnych należy stwierdzić, że w tej części dostawa nieruchomości nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż dłużnicy nie wystąpią w charakterze podatników w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. W związku z tym Komornik również nie wystąpi z tytułu tej transakcji jako płatnik podatku od towarów i usług.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy, że Komornik nie będzie zobowiązany do wykonaniu obowiązku płatnika podatku od towarów i usług wskazanego w art. 18 ustawy o VAT, należało uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach(art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej