Temat interpretacji

W zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku z wykonywaniem na rzecz członków E. czynności podlegających opodatkowaniu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2017 r., poz. 201) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 21 grudnia 2016 r. (data wpływu 28 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku z wykonywaniem na rzecz członków E. czynności podlegających opodatkowaniu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 grudnia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania Wnioskodawcy za podatnika w związku z wykonywaniem na rzecz członków E. czynności podlegających opodatkowaniu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

E., dalej: Wnioskodawca lub E., został utworzony dla uproszczenia funkcjonowania Korytarza Towarowego. Rada Zarządzająca na zgromadzeniu w dniu 28 lipca 2015 roku podjęła decyzję, zgodnie z art. 8 ust. (5) Rozporządzenia nr 913/2010 Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskiej sieci kolejowej ukierunkowanej na konkurencyjny transport towarowy, o utworzeniu Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych w rozumieniu rozporządzenia Rady (EWG) nr 2137/85 z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie Europejskiego Zgrupowania Interesów Gospodarczych (zwanego dalej E.). Tym samym, utworzone w ten sposób E. przejęło wszystkie obowiązki Rady Zarządzającej E. pod nazwą E... E. został zarejestrowany w Sądzie Rejonowym pod numerem KRS.

Zgodnie ze statutem E. jest organizacją non profit, posiadającą cele i założenia zgodne z Rozporządzeniem 913/2010. E. podejmuje wszelkie środki wynikające z wykonania Rozporządzenia 913/2010 dotyczące obowiązków Rady Zarządzającej Korytarza. Celem E. jest co do zasady prowadzenie działalności gospodarczej, choć E. nie jest nastawione na osiąganie zysków.

Cele E. obejmują następujące przedmioty działalności zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności:

• Pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania [PKD 70.22.Z] jako główna działalność,

• Pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna gdzie indziej niesklasyfikowana [PKD 74.90.Z],

• Pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej, gdzie indziej niesklasyfikowana [PKD 82.99.Z].

Wpływami do budżetu E. są składki członkowskie wnoszone przez członków E. narodowych zarządców infrastruktury kolejowej państw, przez które przebiega korytarz, oraz inne środki, między innymi środki unijne. Składki wnoszone przez członków mają dwojakiego rodzaju charakter. Pierwsza ich część jest corocznie ustalana w równej wysokości dla każdego członka E. i ta część odpowiada równym udziałom w E. wszystkich członków. Natomiast druga część ma zastosowanie w przypadku, gdy E. będzie jedynym beneficjentem projektów CEF i jest wnoszona do E. w celu sfinansowania zobowiązań E. wobec swoich członków z tytułu usług konsultingowych - zaangażowania merytorycznego członków E. w funkcjonowanie korytarza towarowego. Wysokość tej drugiej części składki różni się w odniesieniu do poszczególnych członków E. i uzależniona jest od zadeklarowanych potrzeb członków E. w zakresie finansowania ich zaangażowania w funkcjonowanie korytarza towarowego, które są odzwierciedlone przez udział członków E. w odpowiednim zadaniu w projekcie dofinansowanym ze środków CEF. Zgodnie ze statutem rachunkowość E. musi być prowadzona zgodnie z przepisami krajowymi.

Budżet E. obejmuje:

• wszystkie koszty operacyjne działalności (obsługa Korytarza), na podstawie umów usługowych zawartych z Członkami (pokrywane ze składek w równej wysokości);

• wydatki wynikające z umów badawczych i usługowych zawartych z osobami trzecimi (pokrywane ze składek w równej wysokości);

• w przypadku gdy E. będzie jedynym beneficjentem projektu dofinansowanego ze środków CEF - wydatki wynikające z umów na usługi konsultingowe zawartych z Członkami lecz będące kosztami operacyjnymi działalności (pokrywane ze składek w zróżnicowanej wysokości).

Koszty operacyjne działalności są kosztami wszystkich istotnych działań Korytarza. Ewentualne inne koszty związane z personelem, sprzętem i usługami świadczonymi przez Członków na rzecz E., które nie zostały zatwierdzone lub zakontraktowane przez E., muszą zostać poniesione przez Członków. Finansowanie budżetu odbywać się będzie poprzez opłaty wnoszone przez Członków według udziałów oraz przez inne ewentualne finansowanie. Członkowie E. wnoszą opłaty w terminie 60 dni od otrzymania prośby w tej sprawie.

Do 2016 r. włącznie zadania E. wykonywane są przez pracowników dwóch zarządców (Członków), którzy ponoszą koszty z tym związane: P. S.A. i R. (Włochy). W związku z tym E. nie wzywał dotychczas członków do wniesienia składki członkowskiej na pokrycie kosztów operacyjnych działalności.

Źródłem finansowania działalności E. będzie również grant z CEF (instrument Łącząc Europę).

W ramach swojego funkcjonowania E. wystawiać będzie wezwania do zapłaty składek członkowskich, natomiast otrzymywać będzie faktury za:

• wykonanie studiów - faktury wystawione przez wykonawców wybranych w postępowaniu o udzieleniu zamówienia;

• usługi konsultingowe świadczone przez członków E. - w przypadku gdy E. będzie jedynym beneficjentem projektu dofinansowanego ze środków CEF;

• koszty funkcjonowania biura korytarza wystawiane przez zarządców infrastruktury (w tym P. SA).

E. będzie realizować zadania związane z zarządzaniem i koordynacją działań w ramach korytarza, w tym opracowaniem dokumentacji korytarza (oferty przepustowości, dokumentu informacyjnego korytarza oraz analiz i studiów dla potrzeb rozwoju korytarza), organizacją pracy grupy koordynacyjnej, grup roboczych, organizacją współpracy z Radą Wykonawczą oraz grupami doradczymi przewoźników i terminali, a także realizacją projektów finansowanych z grantów UE. E. został nadany numer identyfikacji podatkowej, a także złożono zgłoszenie VAT-R (podatnik VAT czynny). E. jest zarejestrowane na potrzeby obrotu wewnątrzwspólnotowego.

W ramach zadań E. opracowywana jest dokumentacja korytarza, która udostępniana jest - po zatwierdzeniu przez członków E. - zainteresowanym przewoźnikom i innym upoważnionym wnioskodawcom (informacja publiczna). W przypadku braku E. czynności te musieliby wykonać wszyscy zarządcy łącznie, każdorazowo uzgadniać, który zarządca będzie koordynował dane działanie i zawierać między wszystkimi zarządcami umowy o podziale kosztów z tym związanych.

Przewoźnicy zainteresowani skorzystaniem z oferty korytarza wnoszą opłaty do odpowiednich zarządców za dostęp do infrastruktury.

W ramach E. mogą być nabywane usługi, z których korzystają uczestnicy E. za jego pośrednictwem. Dotyczyło to dotychczas przykładowo nabycia przez E. od R. usługi dostępu do oprogramowania CIP umożliwiającego konfigurowanie i udostępnianie informacji o korytarzu klientom korytarza - przewoźnikom i innym zainteresowanym wnioskodawcom (z usługi dostępu korzystają za pośrednictwem E. wszyscy członkowie).

E. zawierać będzie również umowy z wykonawcami wybranymi w postępowaniu o udzieleniu zamówienia na wykonanie studiów. Jednymi z takich studiów będą: studium dotyczące długich pociągów oraz studium ostatniej mili. Pierwsze z nich będzie obejmować analizę możliwości uruchamiania i jazdy długich (740 m) pociągów, drugie dotyczyć będzie analizy stanu odcinków linii kolejowych łączących kolejowy korytarz towarowy z m.in. portami i terminalami przeładunkowymi. Studia mają na celu:

• identyfikację głównych przeszkód infrastrukturalnych utrudniających eksploatację długich pociągów;

• identyfikację głównych przeszkód infrastrukturalnych utrudniających dostęp do portów morskich i centrów przeładunkowych;

• identyfikację środków, które pozwolą na usunięcie tych przeszkód infrastrukturalnych, które utrudniają niezakłócony ruch długich pociągów;

• identyfikację środków, które pozwolą na usunięcie tych przeszkód infrastrukturalnych, które utrudniają niezakłócony dojazd pociągów do portów i terminali przeładunkowych;

• oszacowanie skuteczności zaproponowanych rozwiązań;

• identyfikację potrzeb inwestycyjnych.

Dzięki rezultatom Studium Członkowie E. - Zarządcy Infrastruktury - będą mogli podjąć działania mające na celu poprawę i harmonizację warunków międzynarodowego transportu kolejowego wzdłuż korytarza. Wykonanie Studiów planowane jest w 2018 r.

W celu sfinansowania wykonania studium E. na podstawie statutu zwróci się do członków E. o przekazanie środków. E. co do zasady nie będzie wykorzystywać rezultatów studium w swojej działalności.

Realizacja powyższych działań stanowi wykonanie obowiązków nałożonych na poszczególnych zarządców Rozporządzeniem (obowiązki Rady zarządzającej).

E. w istocie zarządza korytarzem oraz realizuje zadania wynikające ze statutu oraz pozyskanych grantów, finansując składką nabywane usługi.

Jak wynika ze statutu, opłaty jakich E. może domagać się od członków, mogą wynikać z:

1. konieczności pokrycia kosztów operacyjnych E., w tym koszty biura korytarza i C-OSS, na podstawie umów usługowych zawartych z Członkami,
2. wydatki wynikające z umów badawczych i usługowych zawartych z osobami trzecimi,
3. w przypadku gdy E. będzie jedynym beneficjentem projektu dofinansowanego ze środków CEF - wydatki wynikające z umów na usługi konsultingowe zawartych z Członkami (pokrywane ze składek w zróżnicowanej wysokości).

Zadania wykonywane przez E. stanowią realizację celów Rozporządzenia. Zgodnie z preambułą tego rozporządzenia:

(14) W celu zaspokojenia potrzeb rynkowych metody utworzenia korytarza towarowego powinny zostać przedstawione w planie wdrożenia, w którym należy określić i ustanowić harmonogram działań służących poprawie funkcjonowania kolejowego transportu towarowego. Ponadto, aby zagwarantować, że planowane lub wdrażane działania mające na celu utworzenie korytarza towarowego będą odpowiadać potrzebom lub oczekiwaniom ogółu użytkowników tego korytarza, należy regularnie i zgodnie z procedurami określonymi przez radę zarządzającą zasięgać opinii wnioskodawców będących potencjalnymi użytkownikami tego korytarza towarowego. (...)

(16) W celu zapewnienia spójności i ciągłości zdolności przepustowej infrastruktury wzdłuż korytarza towarowego państwa członkowskie i właściwi zarządcy infrastruktury, a także, w stosownych przypadkach, państwa członkowskie i europejskie państwa trzecie, powinny skoordynować inwestycje dotyczące tego korytarza oraz planować je z myślą o potrzebach związanych z tym korytarzem, z uwzględnieniem efektywności gospodarczej. W celu zagwarantowania, że wnioskodawcy, którzy ewentualnie będą korzystać z korytarza, zostaną dobrze poinformowani, należy opublikować harmonogram wykonania inwestycji. Inwestycje te powinny obejmować projekty związane z rozwojem systemów interoperacyjnych oraz zwiększeniem zdolności przepustowej pociągów.

(17) Z tych samych powodów wszelkie roboty związane z infrastrukturą i należącymi do niej urządzeniami, które wpłynęłyby na ograniczenie dostępnej zdolności przepustowej danego korytarza towarowego, powinny również być koordynowane na poziomie tego korytarza towarowego i stanowić przedmiot aktualizowanych publikacji.

(18) W celu ułatwienia składania wniosków w sprawie zdolności przepustowej infrastruktury dla międzynarodowych usług kolejowego transportu towarowego wskazane jest wyznaczenie lub utworzenie punktu kompleksowej obsługi (one-stop shop) dla każdego korytarza towarowego. W tym celu należy opierać się na już istniejących inicjatywach, w szczególności podjętych przez R. - organizację, która koordynuje współpracę zarządców infrastruktury oraz świadczy szereg usług na rzecz przedsiębiorstw międzynarodowego transportu towarowego.

(19) Zarządzanie korytarzami towarowymi powinno obejmować również procedury alokacji zdolności przepustowej infrastruktury na rzecz międzynarodowych pociągów towarowych kursujących takimi korytarzami. Procedury te powinny uwzględniać potrzebę alokacji zdolności przepustowej dla innych rodzajów transportu, w tym transportu pasażerskiego.

(20) W celu zapewnienia lepszego wykorzystania infrastruktury kolejowej konieczna jest koordynacja funkcjonowania tej infrastruktury i terminali położonych na trasie korytarza towarowego.

(26) Dla ułatwienia dostępu do informacji dotyczących korzystania z całej głównej infrastruktury korytarza towarowego i dla zapewnienia niedyskryminacyjnego dostępu do tego korytarza, rada zarządzająca powinna sporządzać, regularnie aktualizować i publikować dokument zawierający wszystkie te informacje.

Realizacja powyższych celów - jak wynika z art. 8 Rozporządzenia - następuje przez powołanie rady zarządzającej. Art. 8 ust. 2 stanowi, że w odniesieniu do każdego korytarza towarowego zainteresowani zarządcy infrastruktury i, w stosownych przypadkach, organy alokujące, o których mowa w art. 14 ust. 2 dyrektywy 2001/14/WE, ustanawiają radę zarządzającą odpowiedzialną za podejmowanie działań wymienionych w ust. 5, 7, 8 i 9 niniejszego artykułu oraz w art. 9-12, art. 13 ust. 1, art. 14 ust. 2, 6 i 9, art. 16 ust. 1, art. 17 ust. 1 oraz art. 18 i 19 niniejszego rozporządzenia. Rada zarządzająca składa się z przedstawicieli zarządców infrastruktury.

Jak wynika z art. 8 ust. 5, rada może mieć formę europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych w rozumieniu rozporządzenia Rady (EWG) nr 2137/85 z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie europejskiego ugrupowania interesów gospodarczych (EUIG). Rada zarządzająca koordynuje, zgodnie z krajowymi i europejskimi planami rozmieszczenia, stosowanie interoperacyjnych aplikacji informatycznych lub alternatywnych rozwiązań, które mogą stać się dostępne w przyszłości, w celu obsługiwania wniosków w sprawie międzynarodowych tras pociągów oraz prowadzenia ruchu międzynarodowego w korytarzu towarowym.

Zgodnie z art. 9 Rozporządzenia rada zarządzająca:

1. sporządza plan wdrożenia najpóźniej sześć miesięcy przed uruchomieniem korytarza towarowego i przekazuje go radzie wykonawczej do zatwierdzenia;
2. przeprowadza okresowe przeglądy planu wdrożenia, uwzględniając postępy poczynione w jego wdrażaniu, rynek kolejowych przewozów towarowych w danym korytarzu towarowym i funkcjonowanie oceniane zgodnie z celami, o których mowa w ust. 1 lit. c);
3. przeprowadza i okresowo uaktualnia analizę rynku transportowego odnoszącą się do faktycznych i oczekiwanych zmian ruchu w danym korytarzu towarowym, w wyniku jego utworzenia, obejmującą poszczególne rodzaje ruchu i odnoszącą się zarówno do transportu towarowego, jak i pasażerskiego. W razie potrzeby analiza ta dokonuje również oceny kosztów i korzyści społeczno-gospodarczych płynących z utworzenia korytarza towarowego;
4. w stosownych przypadkach rada zarządzająca podejmuje działania na rzecz współpracy z administracjami regionalnymi lub lokalnymi w odniesieniu do planu wdrożenia.

Ponadto, jak wynika z art. 13 Rozporządzenia, rada zarządzająca korytarza towarowego wyznacza lub tworzy wspólny organ umożliwiający wnioskodawcom składanie wniosków i uzyskiwanie odpowiedzi - w jednym miejscu i w ramach jednej operacji - w sprawie zdolności przepustowej infrastruktury dla pociągów towarowych przekraczających co najmniej jedną granicę w jednym korytarzu towarowym (zwany dalej punktem kompleksowej obsługi (one-stop shop)).

Art. 14 przewiduje zaś, że rada zarządzająca:

1. ocenia zapotrzebowanie na zdolność przepustową przydzielaną na potrzeby pociągów towarowych kursujących w korytarzu towarowym, przy uwzględnieniu analizy rynku transportowego, o której mowa w art. 9 ust. Rozporządzenia, wniosków w sprawie zdolności przepustowej infrastruktury odnoszących się do poprzednich i obecnie obowiązujących rozkładów jazdy oraz umów ramowych;
2. promuje koordynację zasad pierwszeństwa w odniesieniu do alokacji zdolności przepustowej w korytarzu towarowym;
3. oraz grupa doradcza, o której mowa w art. 8 ust. 7 Rozporządzenia, wprowadzają procedury służące zapewnieniu optymalnej koordynacji alokacji zdolności przepustowej między zarządcami infrastruktury zarówno w odniesieniu do wniosków, o których mowa w art. 13 ust. 1, jak i do wniosków otrzymanych przez danych zarządców infrastruktury. Procedury te dotyczą także dostępu do terminali.

Ponadto, jak stanowi art. 18 Rozporządzenia, rada zarządzająca sporządza, regularnie aktualizuje i publikuje dokument zawierający:

1. wszystkie informacje zawarte w regulaminie sieci dla sieci krajowych, dotyczącym korytarza towarowego, sporządzonym zgodnie z procedurą określoną w art. 3 dyrektywy 2001/14/WE;
2. wykaz terminali i ich charakterystykę, w szczególności informacje dotyczące warunków i sposobów dostępu do terminali;
3. informacje dotyczące procedur, o których mowa w art. 13-17 niniejszego rozporządzenia; oraz
4. plan wdrożenia.

Ponadto art. 19 Rozporządzenia przewiduje, że rada zarządzająca korytarza towarowego:

1. promuje spójność planów wykonania w korytarzu towarowym, o których mowa w art. 11 dyrektywy 2001/14/WE,
2. monitoruje świadczenie usług kolejowego transportu towarowego w korytarzu towarowym i raz do roku publikuje wyniki tego monitorowania,
3. przeprowadza badania satysfakcji użytkowników korytarza towarowego i raz do roku publikuje ich wyniki.

Jak wynika z powyższego, zadania E., który wykonuje obowiązki rady zarządzającej, obejmują szereg czynności, z których korzyści odnoszą wszyscy członkowie E., a także osoby trzecie (przewoźnicy zainteresowani korzystaniem z korytarza).

Dotychczas powyższe działania realizowali przedstawiciele zarządców (grupy robocze), a E. nie ponosiła z tego tytułu kosztów. Nie żądała zatem opłaty od członków na pokrycie kosztów operacyjnych działalności.

Z informacji E. wynika, że inne Europejskie Zgrupowania Interesów Gospodarczych działające w Unii Europejskiej, zarządzające korytarzami, są zarejestrowane jako podatnicy podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy w świetle przytoczonego stanu faktycznego E. może zostać uznany za podatnika podatku od towarów i usług na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r.?