Temat interpretacji

w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia prawa własności nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej w zamian za odszkodowanie, ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu oraz ustalenia stawki podatku VAT

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 201) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r. poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 12 października 2016 r. (data wpływu 13 października 2016 r.), uzupełnionym pismem z 18 stycznia 2017 r. (data wpływu 24 stycznia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącym podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia prawa własności nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej w zamian za odszkodowanie, ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu oraz ustalenia stawki podatku VAT - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 października 2016 r. wpłynął do tut. organu wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczący podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przeniesienia prawa własności nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej w zamian za odszkodowanie, ustalenia momentu powstania obowiązku podatkowego z tego tytułu oraz ustalenia stawki podatku VAT.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 18 stycznia 2017 r. (data wpływu 24 stycznia 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 21 grudnia 2016 r. znak: 2461-IBPP1.4512.798.2016.1.BM

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca był właścicielem działki niezabudowanej o powierzchni 0,2152 ha, , nr działki 455/1 (rola), dalej jako Nieruchomość, która została przejęta pod inwestycję drogową na podstawie decyzji Wojewody z dnia 28 grudnia 2015 roku o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn.: .

Istotne jest, iż na dzień przejęcia Nieruchomości przez Wojewodę nie była ona objęta planem zagospodarowania przestrzennego ani nie była objęta decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na dzień wywłaszczenia Wnioskodawca zarejestrowany był jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.

Obecnie Urząd Wojewódzki prowadzi postępowanie w sprawie ustalenia odszkodowania za przejętą pod inwestycję drogową Nieruchomość.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że:

1. Wskazana we wniosku nieruchomość (działka nr 455/1) została wywłaszczona w oparciu o przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.
2. Decyzja Wojewody z 28 grudnia 2015 r, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna z dniem 25 kwietnia 2016 r.
3. Decyzja Wojewody ustalająca wysokość odszkodowania za przejętą ww. działkę została wydana po złożeniu niniejszego wniosku w dniu 29 grudnia 2016 r. Stała się ostateczna z dniem 13 stycznia 2017 r.
4. Do dnia złożenia niniejszego uzupełnienia odszkodowanie za ww. działkę nie zostało wypłacone.
5. Kwota odszkodowania wskazana w decyzji Wojewody stanowi jedyne wynagrodzenie należne Wnioskodawcy z tytułu wywłaszczenia nieruchomości.
6. Wnioskodawca wszedł w posiadanie tej działki na podstawie umowy przeniesienia własności z dnia 19 lutego 2014 r. zawartej przed notariuszem.
7. Nabycie działki nie zostało udokumentowane fakturą VAT.
8. Na pytanie tut. organu Czy przy nabyciu Wnioskodawcy przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, jeśli nie to dlaczego, Wnioskodawca odpowiedział: Nie, gdyż w związku z przeniesieniem własności Wnioskodawca nie otrzymał faktury.
9. Na pytanie tut. organu Wnioskodawca wskazał we wniosku, że działka nr 455/1 to rola. Należy zatem wyjaśnić czy działka była wykorzystywana przez Wnioskodawcę rolniczo, czy w jaki inny sposób, Wnioskodawca odpowiedział, że nie była.
10. Na pytanie tut. organu W jaki sposób Wnioskodawca wykorzystywał ww. działkę przez cały okres jej posiadania, Wnioskodawca odpowiedział, że nieruchomość nie była wykorzystywana.
11. Na pytanie tut. organu Czy przedmiotowa działka była wykorzystywana przez Wnioskodawcę wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku VAT, jeśli tak to jakiej, Wnioskodawca odpowiedział, że Wnioskodawca nie wykorzystywał nieruchomości.
12. Przed wywłaszczeniem dla tej działki nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu.
13. Przed wywłaszczeniem dla tej działki nie była wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
    
    

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy przeniesienie prawa własności Nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez Wojewodę, za które Wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1. Przeniesienie prawa własności Nieruchomości na podstawie decyzji administracyjnej wydanej przez Wojewodę, za które Wnioskodawcy przysługuje odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej jako: ustawa o VAT), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (dalej jako: podatek VAT) podlega odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT).

Biorąc pod uwagę, że:

1. Wnioskodawca jest zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT, oraz
2. Nieruchomości będące przedmiotem transakcji znajdują się na terytorium kraju,

zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, że przeniesienie prawa własności Nieruchomości stanowi dostawę towarów za wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Ad. 2. W przypadku transakcji przeniesienia prawa własności Nieruchomości za odszkodowaniem obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty odszkodowania należnego Wnioskodawcy z tego tytułu.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowych powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1 ustawy o VAT. W przypadku analizowanego zdarzenia, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach szczególnych przewidzianych w art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b to jest z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Zgodnie z art. 19a ust. 6 ustawy o VAT w przypadkach o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 1 obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Biorąc pod uwagę, że przepisy art. 19 ust. 5 pkt 1 lit. b wprowadzają szczególny moment powstania obowiązku podatkowego dla transakcji wywłaszczenia za odszkodowaniem, zdaniem Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w analizowanej transakcji powstanie z chwilą otrzymania całości lub części odszkodowania z tego tytułu, w odniesieniu do otrzymanej kwoty odszkodowania.

Ad 3. Przeniesienie prawa własności Nieruchomości za odszkodowanie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT według stawki zwolnione.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT stawka podatku wynosi 22% (zgodnie z art. 146 a pkt 1 ustawy o VAT 23%) z zastrzeżeniem ust, 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 ustawy o VAT.

Ze zwolnienia z opodatkowania korzysta natomiast między innymi dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT). Przez tereny budowlane należy rozumieć zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Brzmienie przepisów wskazuje zatem, iż zwolnienie z podatku VAT przysługuje pod warunkiem łącznego spełnienia następujących przesłanek:

1. Przedmiotem dostawy są tereny niezabudowane,
2. Jeżeli grunt będący przedmiotem sprzedaży objęty jest planem zagospodarowania przestrzennego - zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego grunty nie są przeznaczone pod zabudowę,
3. Jeżeli grunt będący przedmiotem sprzedaży nie jest objęty planem zagospodarowania przestrzennego - z decyzji o warunkach zabudowy nie wynika, że grunt przeznaczony jest na zabudowę.

Konsekwentnie należy uznać, iż dostawa niezabudowanej działki nieobjętej planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT).

Wskazana powyżej wykładnia przepisów ustawy o VAT znajduje potwierdzenie w interpretacji ogólnej Ministra Finansów nr PT 10/033/12/207/WLI/13/RD 58639 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług dostawy terenów niezabudowanych w przypadku braku planu zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z dnia 14 czerwca 2014 r. (dz. Urz. MF z 2013 r. poz. 14). Powyższa interpretacja wskazuje, że: Od dnia 1 kwietnia 2013 r. w związku z wprowadzeniem do ustawy o VAT definicji terenu budowlanego dla potrzeb prawidłowej klasyfikacji gruntów celem zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 tej ustawy, w sytuacji gdy brak jest planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, nie należy już kierować się danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków, które były, zgodnie z wykładnią zaprezentowaną w wyroku z dnia 17 stycznia 2011 r., istotne w stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 marca 2013 r. W konsekwencji dostawa terenu niezabudowanego, nieobjętego planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę, że w analizowanym przypadku przedmiotem wywłaszczenia są niezabudowane grunty nieobjęte planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, dostawa Nieruchomości zrealizowana w wyniku wywłaszczenia będzie zdaniem Wnioskodawcy zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że z uwagi na fakt ścisłego powiązania z sobą zagadnień będących przedmiotem zapytania Wnioskodawcy, tut. Organ udzielił na nie odpowiedzi w jednej interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie zatem z ww. przepisami, grunt spełnia definicję towaru wynikającą z art. 2 pkt 6 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Należy podkreślić, że co do zasady dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność, co wynika wprost z cyt. wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny.

Z przywołanego przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że czynność polegająca na przeniesieniu z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie stanowi dostawę towarów. W tej sytuacji bez znaczenia jest fakt, że dostawa nie jest de facto następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa. Odszkodowanie w tym przypadku pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną.

W konsekwencji należy stwierdzić, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (w tym np. nieruchomości) w zamian za odszkodowanie na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 112 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 1774 ze zm.), wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ww. ustawy, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

W świetle art. 11a ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 2031), wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych wydają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na wniosek właściwego zarządcy drogi.

Na podstawie art. 11f ust. 1 pkt 6 cyt. ustawy, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zawiera w szczególności oznaczenie nieruchomości lub ich części, według katastru nieruchomości, które stają się własnością Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

Na tle powyższego należy uznać, że w przypadku realizacji inwestycji drogowych w trybie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydana na podstawie art. 11a tej ustawy zastępuje decyzję o lokalizacji inwestycji celu publicznego, o której mowa w art. 4 ust. 2 pkt 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Należy przy tym mieć na uwadze przepis art. 11i ust. 2 ustawy, który stanowi, że w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 12 ust. 3 ustawy z 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.

Stosownie do art. 12 ust. 4 ww. ustawy, nieruchomości lub ich części, o których mowa w art. 11f ust. 1 pkt 6, stają się z mocy prawa:

1. własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg krajowych,
2. własnością odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

- z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna. Jednocześnie, w myśl art. 12 ust. 4a i ust. 4b ww. ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, wydaje organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Odszkodowanie za nieruchomości, o których mowa w ust. 4, przysługuje dotychczasowym właścicielom nieruchomości, użytkownikom wieczystym nieruchomości oraz osobom, którym przysługuje do nieruchomości ograniczone prawo rzeczowe (art. 12 ust. 4f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18 (art. 12 ust. 5 cyt. ustawy).

W myśl art. 18 ust. 1 ww. ustawy, wysokość odszkodowania, o którym mowa w art. 12 ust. 4a, ustala się według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Jak już wyżej wskazano, z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy wynika, że przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie jest objęte podatkiem od towarów i usług (a więc także wówczas, gdy nie jest ono następstwem decyzji właściciela, lecz wynika z nakazu organu władzy publicznej lub z mocy samego prawa).

W takiej sytuacji uznać należy, że ma miejsce dostawa towarów w zamian za odszkodowanie, natomiast odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną objętą opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Ponadto zaznaczyć należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Z wniosku wynika, że na podstawie decyzji Wojewody z 28 grudnia 2015 r. została przejęta pod inwestycję drogową niezabudowana działka nr 455/1 Wnioskodawcy. Działka nr 455/1 została wywłaszczona w oparciu o przepisy ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Decyzja Wojewody z 28 grudnia 2015 r. stała się ostateczna z dniem 25 kwietnia 2016 r. Decyzja Wojewody ustalająca wysokość odszkodowania za przejętą ww. działkę została wydana 29 grudnia 2016 r., a stała się ostateczna z dniem 13 stycznia 2017 r. Do dnia złożenia uzupełnienia wniosku odszkodowanie za ww. działkę nie zostało wypłacone.

Nieruchomość została nabyta przez Wnioskodawcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Na dzień wywłaszczenia Wnioskodawca zarejestrowany był jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Działka nie była wykorzystywana przez Wnioskodawcę przez cały okres jej posiadania.

Przed wywłaszczeniem dla tej działki nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu a także nie była wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że przeniesienie przez Wnioskodawcę, zarejestrowanego, czynnego podatnika podatku VAT działki gruntu nr 455/1 (nabytej w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej) pod budowę drogi w zamian za odszkodowanie, stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że przeniesienie prawa własności Nieruchomości stanowi dostawę towarów za wynagrodzeniem w rozumieniu ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, należało uznać za prawidłowe.

Kolejną kwestią budzącą wątpliwości Wnioskodawcy jest moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu przeniesienia prawa własności ww. działki, w zamian za odszkodowanie.

Stosownie do art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Z konstrukcji podatku od towarów i usług wynika, że podatnik, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, zobowiązany jest opodatkować daną czynność w momencie powstania obowiązku podatkowego. Powyższy przepis art. 19a ust. 1 ustawy formułuje zasadę ogólną, zgodnie z którą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru bądź wykonania usługi co oznacza, że podatek staje się wymagalny w rozliczeniu za okres, w którym dokonana została dostawa towarów bądź świadczenie usług i powinien być rozliczony za ten okres.

Z kolei na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie.

W myśl art. 19a ust. 6 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 1 i 2, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Odrębny sposób powstania obowiązku podatkowego od zasad ogólnych określonych w art. 19a ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług wynika z faktu, że kwota faktycznego wynagrodzenia tytułem przejęcia prawa własności nieruchomości może nie być jeszcze ustalona w momencie wywłaszczenia.

Wprawdzie ww. przepis nie odwołuje się bezpośrednio do przeniesienia z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, brak jest jednak podstaw do różnicowania pod względem momentu powstania obowiązku podatkowego obu przypadków, które reguluje art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy dla dostawy polegającej na zbyciu prawa własności ww. działki w zamian za odszkodowanie powstanie zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. b ustawy, z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty (Wnioskodawca wskazał, że do dnia złożenia uzupełnienia wniosku odszkodowanie za ww. działkę nie zostało wypłacone).

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług powstanie z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty odszkodowania należnego Wnioskodawcy z tego tytułu, należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również ustalenia właściwej stawki podatku VAT dla ww. przeniesienia prawa własności Nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie natomiast z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, przewidziane zostały zwolnienia od podatku oraz obniżone stawki podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane.

Powyższe oznacza, że generalnie opodatkowane podatkiem VAT są dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich opodatkowane są wyłącznie te, których przedmiotem są tereny budowlane.

Zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy o VAT obowiązującym od 1 kwietnia 2013 r., przez tereny budowlane rozumie się grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

W myśl art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 199 ze zm.), kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 i ust. 2 ww. ustawy, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

Z opisu sprawy wynika, że przed wywłaszczeniem dla działki nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego ani też nie była wydana decyzja o warunkach zabudowy. Działka została objęta dopiero decyzją z 28 grudnia 2015 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, która stała się prawomocna 25 kwietnia 2016 r.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny należy stwierdzić, że zgodnie z powołanymi wyżej przepisami zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę (brak planu i brak decyzji o warunkach zabudowy) na teren przeznaczony pod zabudowę (decyzja zezwalająca na realizację inwestycji drogowej) odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa lub odpowiednich jednostek samorządu terytorialnego. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Jak już wcześniej wskazano przeniesienie z mocy prawa własności gruntu w opisanym przypadku w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów przeniesienie własności w zamian za wynagrodzenie pełniące funkcję odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie dostawa działki nr 455/1 jest objęta jednak zwolnieniem od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdyż działka ta, podlegająca wywłaszczeniu, nie została objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz dla ww. działki nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, zatem przed wywłaszczeniem nie była ona terenem budowlanym w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT.

Wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie wpływa w przedmiotowej sprawie na zmianę przeznaczenia działki, gdyż jak wskazano powyżej zmiana przeznaczenia wywłaszczonej nieruchomości z terenu niebędącego terenem przeznaczonym pod zabudowę na teren przeznaczony pod zabudowę (droga niewątpliwie jest budowlą) odbywa się w tym samym momencie, w którym nieruchomość ta staje się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa. Zmiana ta nie wystąpiłaby gdyby nie doszło do czynności wywłaszczenia.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, że dostawa Nieruchomości zrealizowana w wyniku wywłaszczenia będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT, należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Niniejsza interpretacja traci swoją ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem.

Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz.U. Nr 163 poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach