Temat interpretacji

Zniesienie odpowiedzialności solidarnej (art. 108a ust. 6)

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 czerwca 2018 r. (data wpływu 6 czerwca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zniesienia odpowiedzialności solidarnej (art. 108a ust. 6) jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 czerwca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zniesienia odpowiedzialności solidarnej (art. 108a ust. 6).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej Spółka) jest podmiotem zajmującym się świadczeniem usług faktoringu. Wykonując usługę faktoringu, Spółka wypłaca klientowi, dla którego świadczy usługę faktoringu (dalej Faktorant) część (np. 90%) kwoty należnej tytułem dokonanej dostawy lub usługi świadczonej dla ich kontrahenta (dalej kontrahent Faktoranta), wynikającej z wystawionej przez Faktoranta faktury sprzedaży (faktura przedstawiona do faktoringu). Wypłacana Faktorantowi kwota (dalej również: finansowanie) definiowana jest na podstawie kwoty brutto wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu, tj. przekazywana jest część (np. 90%) kwoty brutto zawartej w takiej fakturze. Kontrahent Faktoranta informowany jest o obowiązku uregulowania zobowiązania udokumentowanego fakturą przedstawioną do faktoringu na rachunek Spółki. Kontrahent Faktoranta wpłaca na rachunek Spółki kwotę brutto wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu. Po otrzymaniu zapłaty Spółka dokonuje rozliczenia otrzymanej kwoty pobierając z niej należne jej wynagrodzenie, a pozostałą kwotę przekazując na rachunek Faktoranta. Powyższy model działania jest właściwy bez względu na to, czy faktoring jest świadczony w modelu z regresem czy bez regresu (czyli z przejęciem przez Spółkę ryzyka niewypłacalności kontrahenta Faktoranta).

Począwszy od 1 lipca 2018 r., tj. po wejściu w życie przepisów Rozdziału 1a ustawy o VAT, kontrahenci Faktorantów będą mogli regulować zobowiązania wynikające z faktur przedstawionych do faktoringu stosując procedurę podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT. W przypadku otrzymania przez Spółkę zapłaty kwoty wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu w procedurze podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust 3 ustawy o VAT, na Spółce ciążyła będzie odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy o VAT.

Spółka planuje wprowadzić od lipca 2018 r. zmiany w zasadach świadczenia usług faktoringu. Zgodnie z planowanymi zasadami świadczenia usług, Spółka dokonując wypłaty finansowania na rzecz Faktoranta, stosować będzie procedurę podzielonej płatności. W ramach nowych zasad, Spółka, wypłacając Faktorantowi finansowanie, posłuży się komunikatem, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT przekazując na rachunek VAT Faktoranta kwotę równą podatkowi VAT wynikającemu z faktury przedstawionej do faktoringu, a pozostałą cześć środków na rachunek bieżący Faktoranta. Zaznaczyć należy, iż pomimo, że w ramach finansowania Spółka wypłaca 90% kwoty brutto wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu, na rachunek VAT Faktoranta przekazana będzie cała kwota VAT z faktury, a nie tylko jej część (np. 90%).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy wypłata przez Spółkę finansowania w sposób opisany powyżej skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od kontrahenta Faktoranta zapłaty kwoty z faktury przedstawionej do faktoringu w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie zniesienie odpowiedzialności solidarnej Spółki zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata finansowania w procedurze podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT (w sposób opisany w zdarzeniu przyszłym wniosku), skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od kontrahenta Faktoranta zapłaty kwoty z faktury przedstawionej do faktoringu w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie art. 108a ust. 6 ustawy o VAT. W konsekwencji, Spółka nie będzie ponosiła odpowiedzialności solidarnej do kwoty VAT z faktury przedstawionej do faktoringu, która w ramach wypłaty finansowania została przekazana na rachunek VAT Faktoranta.

Dokonując wypłaty finansowania, Spółka reguluje na podstawie otrzymanego egzemplarza faktury należność Faktoranta wynikającą z takiej faktury.

Dokonując wypłaty finansowania w procedurze podzielonej płatności Spółka, tym samym podejmuje działanie wychodzące naprzeciw głównemu celowi regulacji dotyczących podzielonej płatności i odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 108a ust. 5 ustawy o VAT, tj.: eliminuje ryzyko braku zapłaty VAT przez świadczącego (tutaj: Faktoranta). Jak bowiem zostało expressis verbis wskazane w uzasadnieniu do rządowego projektu, na podstawie którego następnie została uchwalona ustawa wprowadzające podzieloną płatność:

Regulacja ta ma na celu uniemożliwienie dokonywania działań zmierzających do niepłacenia podatku (ust. 5), przy jednoczesnym dopuszczeniu płatności w schematach np. faktoringu - pod warunkiem, że płatności te będą przechodziły przez rachunek VAT nabywcy, faktora oraz faktoranta.

Skoro więc, w planowanym przez Spółkę modelu świadczenia usługi, w przypadku gdy kontrahent Faktoranta dokona wpłaty na rzecz Spółki kwoty VAT z faktury objętej finansowaniem z wykorzystaniem komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT, a Spółka również przekazuje uprzednio Faktorantowi całą kwotę VAT wynikającą z takiej faktury w procedurze podzielonej płatności, to zachowany będzie łańcuch wpłat w procedurze podzielonej płatności. Tym sposobem, osiągnięty zostanie cel ustawodawcy (wykazany przez projektodawcę, a przyjęty następnie przez ustawodawcę), tj. Skarb Państwa uzyska gwarancję maksymalnego wykorzystania procedury podzielonej płatności dla efektywnego zabezpieczenia regulowania przez świadczącego zobowiązań publicznoprawnych tytułem VAT. Zaznaczyć przy tym trzeba, że treść uzasadnienia projektu wprost wskazuje, że zwolnienie z odpowiedzialności solidarnej na podstawie art. 108a ust. 6 ustawy o VAT właściwe jest m.in. w przypadku dokonywania zapłat w ramach świadczenia usług faktoringu. Skoro więc immanentną cechą faktoringu, jako narzędzia służącego likwidacji tzw. luk finansowych powodowanych długimi terminami płatności udzielanych kontrahentom przez Faktoranta, jest wypłata znacznej części kwoty wynikającej z faktury jeszcze przed jej umownym terminem płatności, to przyjąć należy, iż sposób działania planowany przez Spółkę i wypłata kwoty VAT na rachunek VAT Faktoranta w momencie przekazania finansowania, uzasadnia zastosowanie wobec takiej kwoty VAT regulacji art. 108a ust. 6 ustawy o VAT (po otrzymaniu przez Spółkę od kontrahenta Faktoranta kwoty VAT na rachunek VAT).

Pogląd, że wcześniejsza zapłata dokonana w modelu podzielonej płatności skutkuje zniesieniem odpowiedzialności Faktora w trybie art. 108a ust. 6 ustawy o VAT (w przypadku otrzymania płatności w taki modelu) potwierdzone zostało w piśmie Podsekretarza Stanu Ministerstwa Finansów z dnia 27 kwietnia 2018 r., PT8.812.12.2018: (...) celu wyjaśnienia wątpliwości co do użytego w art. 108a ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług zwrotu kwoty otrzymanej uprzejmie informuję, że sytuacja w której faktor przed otrzymaniem od nabywcy towaru lub usługi płatności za fakturę dokumentującą wierzytelność nabytą przez faktora dokonał płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności do zbywcy wierzytelności będącym dostawcą towaru lub usługi mieści się w tym zwrocie. Nie ma zatem znaczenia fakt odwrócenia następstwa czasowego zdarzeń. W takiej sytuacji decydującym dla uwolnienia się przez faktora od odpowiedzialności solidarnej będzie fakt przekazania na rachunek VAT dostawcy towaru lub usługi (faktoranta) kwoty odpowiadającej kwocie podatku VAT wykazanej na fakturze wystawionej przez tego faktoranta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), podatnicy oraz podmioty wymienione w art. 108 są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego, z zastrzeżeniem ust. 1a-4 oraz art. 33 i art. 33b.

Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustawy (Dz. U. z 2018 r., poz. 62) przewiduje z dniem 1 lipca 2018 r. m.in. wprowadzenie nowego bloku przepisów zawartych w rozdziale 1a w art. 108a-108d ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Art. 108a ust. 1 - podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.

W myśl art. 108a ust. 2 - zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Art. 108a ust. 3 - zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywana jest w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1. kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2. kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3. numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4. numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Zgodnie z art. 108a ust. 5 - w przypadku gdy płatność zostanie dokonana w sposób określony w ust. 2 na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Art. 108a ust. 6 - odpowiedzialność solidarna podatnika, o którym mowa w ust. 5, jest wyłączona w przypadku dokonania przez tego podatnika płatności na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze, o której mowa w ust. 3 pkt 3, albo zwrotu otrzymanej płatności na rachunek VAT podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu, w kwocie otrzymanej na rachunek VAT. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Ze złożonego wniosku wynika, że Wnioskodawca jest podmiotem zajmującym się świadczeniem usług faktoringu. Począwszy od 1 lipca 2018 r., kontrahenci Faktorantów będą mogli regulować zobowiązania wynikające z faktur przedstawionych do faktoringu stosując procedurę podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT. W przypadku otrzymania przez Spółkę zapłaty kwoty wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu w procedurze podzielonej płatności, tj. za pomocą komunikatu, o którym mowa w art. 108a ust 3 ustawy o VAT, na Spółce ciążyła będzie odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 ustawy o VAT.

Spółka planuje wprowadzić, od lipca 2018 r. zmiany w zasadach świadczenia usług faktoringu. Zgodnie z planowanymi zasadami świadczenia usług, Spółka dokonując wypłaty finansowania na rzecz Faktoranta, stosować będzie procedurę podzielonej płatności. W ramach nowych zasad, Spółka, wypłacając Faktorantowi finansowanie, posłuży się komunikatem, o którym mowa w art. 108a ust. 3 ustawy o VAT przekazując na rachunek VAT Faktoranta kwotę równą podatkowi VAT wynikającemu z faktury przedstawionej do faktoringu, a pozostałą cześć środków na rachunek bieżący Faktoranta. Zaznaczyć należy, iż pomimo, że w ramach finansowania Spółka wypłaca 90% kwoty brutto wynikającej z faktury przedstawionej do faktoringu, na rachunek VAT Faktoranta przekazana będzie cała kwota VAT z faktury, a nie tylko jej część (np. 90%).

Na tle tak przedstawionych okoliczności Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy wypłata przez Spółkę finansowania skutkować będzie tym, że w przypadku otrzymania od kontrahenta Faktoranta zapłaty kwoty z faktury przedstawionej do faktoringu w procedurze podzielonej płatności zastosowanie znajdzie zniesienie odpowiedzialności solidarnej Spółki zgodnie z art. 108a ust. 6 ustawy o VAT.

W przepisach art. 108a 108d ustawy ustawodawca reguluje szczególne kwestie związane ze stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jego istotą będzie rozdzielenie płatności za nabyty towar lub usługę w taki sposób, że część zapłaty odpowiadająca wartości sprzedaży netto jest płacona przez nabywcę na zwykły rachunek bankowy lub w inny sposób, zaś pozostała część odpowiadająca kwocie podatku VAT na specjalne konto tzw. rachunek VAT. Z ww. przepisów określających mechanizm podzielonej płatności wynika, że płatności dokonywane z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności dokonywane mogą być na rachunki VAT inne niż sprzedawcy. W związku z tym, w przypadku płatności dokonywanych dla podmiotów innych niż sprzedawcy, mechanizm podzielonej płatności będzie mógł być wykorzystywany poprzez dokonywanie wpłat na rachunki VAT tych podmiotów. W takiej sytuacji jednak będzie mieć zastosowanie art. 108a ust. 5.

Jak wynika z wyżej powołanego zapisu art. 108a ust. 5 - w przypadku gdy płatność zostanie dokonana przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze w związku z którą dokonywana jest płatność, podatnik, na rzecz którego dokonano tej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.

Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których odpowiedzialność solidarna, o której mowa w art. 108a ust. 5 jest wyłączona. Jak wynika z art. 108a ust. 6, jeżeli podatnik (na rzecz którego nabywca towarów lub usług dokonał płatności z zastosowaniem procedury split payment) niezwłocznie po otrzymaniu tej należności dokona przelewu z zastosowaniem podzielonej płatności kwoty otrzymanej na rachunek VAT w całości tej kwoty na rachunek VAT dostawcy towarów lub usługodawcy to odpowiedzialność solidarna zostanie wyłączona.

W opisanym przez Spółkę modelu, jaki ma być stosowany od dnia 1 lipca 2018 r. kontrahent Faktoranta dokona wpłaty na rzecz Spółki kwoty VAT z faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, a Spółka także przekaże Faktorantowi całą kwotę VAT z takiej faktury w procedurze split payment. Zatem należy uznać, że w analizowanej sytuacji dojdzie do zniesienia odpowiedzialności solidarnej Spółki, zgodnie z art. 108a ust. 6.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty opis sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego od 1 lipca 2018 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej