usługi dokładnie wymienione we wniosku, wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie umów trójstronnych zawartych z Zakładem Ubezpieczeń oraz Bankiem, n... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 28.06.2012, sygn. IPPP1/443-292/12-2/EK, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

usługi dokładnie wymienione we wniosku, wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie umów trójstronnych zawartych z Zakładem Ubezpieczeń oraz Bankiem, nie stanowią usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy zostały objęte zwolnieniem, bowiem same w sobie nie są czynnościami oddającymi istotę pośrednictwa nie zmierzają do zawarcia umowy ubezpieczenia, lecz stanowią ich odrębny element, poboczny względem usługi pośrednictwa, tym samym zastosowanie znajduje art. 43 ust. 14 ustawy. Zatem w/w czynności, nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, wobec czego będą opodatkowane podatkiem VAT przy zastosowaniu stawki podstawowej, która od 1 stycznia 2011r. wynosi 23%.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.03.2012 r.(data wpływu 02.04.2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

zastosowania zwolnienia dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego polegających m.in. na oferowaniu klientom ubezpieczenia, informowaniu klientów Banku o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnienia klientom Banku dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, przyjmowania od ubezpieczającego deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, obliczania składki zgodnie z umową ubezpieczenia, przekazania do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki, przesyłania do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczeniowych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy, dostarczaniu innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń oraz przekazywaniu Bankowi odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia przekazywania Bankowi odpowiednich dokumentów - jest prawidłowe,
zastosowania zwolnienia dla usług polegających: na obsłudze infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników Banku, obliczaniu wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonanie zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi, wprowadzaniu w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń, przyjmowaniu wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia i przekazania ich do zakładu ubezpieczeń, obliczaniu kwoty do zwrotu i dokonywaniu zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach, przyjmowaniu i rejestrowaniu zgłoszonych roszczeń, sprawdzaniu poprzez uzyskanie potwierdzenia Banku ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, uzyskiwaniu od Banku informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem, gromadzeniu i poświadczeniu za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia, informowaniu zakładu ubezpieczeń o zdarzeniu powodującym obowiązek wypłaty świadczeń przewidzianych umową ubezpieczenia, dostarczaniu osobom odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń oraz informowaniu o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń oraz doręczaniu zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02.04.2012r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania zwolnienia dla usług związanych z usługami ubezpieczeniowymi.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca posiada status agenta ubezpieczeniowego zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1154 ze zm.). Działając na rzecz zakładu ubezpieczeń pośredniczył w zawarciu grupowych umów ubezpieczenia na życie (będącymi umowami ubezpieczenia na cudzy rachunek w rozumieniu art. 808 § 1 k.c.) gdzie jako ubezpieczający występuje Bank, natomiast ubezpieczonymi są klienci Banku. W ramach tego pośrednictwa, w oparciu o umowy grupowego ubezpieczenia na życie, zawarte zostały Umowy o Współpracy w zakresie obsługi umów grupowego ubezpieczenia na życie, stronami, których jest Wnioskodawca, zakład ubezpieczeń i Bank. Powyższe umowy określają zasady współpracy stron w zakresie obsługi ubezpieczeń na życie klientów Banku. Na mocy ww. umów Wnioskodawca (nazywany w umowach Operatorem lub Agentem) upoważniony jest do obsługi umów w imieniu zakładu ubezpieczeń, w związku, z czym zobowiązany jest do:

oferowania klientom ubezpieczenia zgodnie z najlepszą wiedzą,
informowania klientów Banku o zakresie i warunkach ubezpieczenia,
zapewnienia klientom Banku dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia,
przyjmowania od ubezpieczającego deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia,
obliczenia składki zgodnie z umową ubezpieczenia,
obliczania wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonane zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi,
przekazania do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki,
przesyłania do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczonych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy,
dostarczania innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń,
obsługi infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników Banku, która ma udzielać informacji dotyczących zasad funkcjonowania umowy ubezpieczenia oraz zgłaszania roszczeń,
przekazania Bankowi odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia,
wprowadzania w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń,
przyjmowania wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia i przekazywania ich do zakładu ubezpieczeń,
obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach,
przyjmowania i rejestrowania zgłoszonych roszczeń,
sprawdzania poprzez uzyskanie potwierdzenia Banku ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia,
uzyskiwania od Banku informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem,
gromadzenia i poświadczania za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia,
niezwłocznego informowania zakładu ubezpieczeń o zdarzeniu powodującym obowiązek wypłaty świadczeń przewidzianych umową ubezpieczenia,
dostarczania osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń, oraz informowania o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
niezwłocznego doręczenia zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia.

Wnioskodawcy - zgodnie z treścią Umów o Współpracy - za ww. czynności przysługuje wynagrodzenie prowizyjne liczone jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc. Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest ponadto do przygotowania materiałów szkoleniowych i przeprowadzenia szkolenia dla wytypowanych przez Wnioskodawcę i zatrudnionych przez niego osób, prowadzących działalność w jego imieniu lub na jego rachunek w zakresie czynności wynikających z obowiązków Wnioskodawcy opisanych w Umowie o Współpracy w zakresie obsługi umowy grupowego ubezpieczenia na życie. Na mocy Umowy o Współpracy Wnioskodawca również zobowiązuje Bank do wykonywania czynności związanych z obsługą umowy ubezpieczenia, takich jak proponowanie ubezpieczenia wszystkim klientom Banku kwalifikującym się do ubezpieczenia zgodnie z postanowieniami umowy ubezpieczenia, informowanie klientów Banku o zakresie i warunkach ubezpieczenia oraz zapewnianie im dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, obliczanie składki zgodnie z umową ubezpieczenia oraz ich terminowe przekazywanie Wnioskodawcy, przyjmowanie zgłoszeń od ubezpieczonych o rezygnacji z ochrony ubezpieczeniowej, a także przekazywanie Wnioskodawcy zestawień zawierających informacje o liczbie ubezpieczonych, łącznym saldzie zadłużenia kart kredytowych (w przypadku ubezpieczenia proponowanego posiadaczom takich kart) oraz łącznej składce.

Wnioskodawca, posiadając status agenta ubezpieczeniowego, jest również stroną ogólnej umowy agencyjnej z zakładem ubezpieczeń, a załączniki do ww. umowy regulują zasady wykonywania czynności agencyjnych na rzecz zakładu ubezpieczeń związanych z obsługą przez Wnioskodawcę umowy grupowego ubezpieczenia na życie, zawieranej z Bankiem. Postanowienia ww. załączników wprawdzie nie zawierają odesłania do Umów o Współpracy, jednak częściowo - w zakresie obowiązków Wnioskodawcy - są tożsame z postanowieniami Umowy o Współpracy w zakresie obsługi umowy grupowego ubezpieczenia na życie, częściowo stanowią ich uszczegółowienie.

Ww. załączniki do umowy agencyjnej przewidują również (podobnie jak ww. Umowy o Współpracy) wynagrodzenie prowizyjne dla Wnioskodawcy liczone jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc. W chwili obecnej podstawą rozliczeń pomiędzy stronami są postanowienia załączników do umowy agencyjnej. Postanowienia umów o współpracy nie mają zatem zastosowania w zakresie wynagrodzenia dla Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy od 1 stycznia 201 r. świadczenie wskazanych wyżej usług związanych z obsługą grupowych umów ubezpieczenia podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów usług czy też na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r., Nr 54, poz. 535 ze zm.) jest od tego podatku zwolnione...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy świadczenie wskazanych w pytaniu usług jest nadal zwolnione z podatku od towarów i usług. Przedmiotowa wątpliwość może zdaniem Wnioskodawcy pojawić się w związku z faktem, iż zakres czynności, do których zobowiązany jest Wnioskodawca został bezpośrednio określony w treści umowy o współpracę zawartej pomiędzy Wnioskodawcą, zakładem ubezpieczeń a bankiem, natomiast załączniki do umowy agencyjnej (która jest podstawą rozliczeń pomiędzy stronami) stanowią w pewnym zakresie powtórzenie, w pewnym zaś - uszczegółowienie tych czynności. Nie ma zdaniem Wnioskodawcy wątpliwości, co do faktu, iż w myśl art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarowi usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 ze zm.) dalej zwanej ustawą o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2010 roku, usługi świadczone przez Wnioskodawcę były zwolnione od podatku od towarów i usług. Zwolnienie z podatku wynikało z załącznika nr 4 do ustawy, który odwoływał się do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 roku w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług /Dz. U. Nr 89, poz. 8444/) Zgodnie z dotychczas obowiązującym stanem prawnym zakresem zwolnienia były m.in. usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego (agentów ubezpieczeniowych) a także czynności pomocnicze związane z ubezpieczeniami, pozostałe (67.20.10-00.90 wg PKWiU z 1997r.). W kontekście zwolnienia z VAT usług świadczonych przez Wnioskodawcę kwestią indyferentną było zasadniczo określenie charakteru tych czynności. Nawet gdyby nie były one kwalifikowane jako usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, z pewnością można by je, bowiem zakwalifikować jako czynności pomocnicze związane z ubezpieczeniami. Z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o VAT, wprowadzona ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2010 r., Nr 226, poz. 1476) stanowiąca implementację dyrektywy 2006/12/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 2006, Nr 347 str. 1 ze zm.), zwanej dalej Dyrektywą. Zgodnie z przepisem art. 135 ust. 1 lit. a) Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. W nowelizacji zmieniono zasady uznawania usług za zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT poprzez enumeratywne wyliczenie w ustawie usług zwolnionych, rezygnując ze stosowanego dotychczas odwołania do odpowiednich punktów Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji. Natomiast, po wejściu nowelizacji w życie, podstawą prawną do zwolnienia z VAT nie jest już dłużej sama w sobie możliwość zakwalifikowania danych czynności jako usług pomocniczych do ubezpieczeń. Jednocześnie przepis art. 43 ust. 13 ww. ustawy stanowi, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi zwolnionej z VAT, wymienionej, powyżej, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z przepisem cytowanym w akapicie poprzednim. Jednak tego ostatniego zwolnienia nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w akapicie poprzednim (art. 43 ust. 14 ww. ustawy). W przedmiotowej sprawie konieczne jest ustalenie możliwości zakwalifikowania dokonywanych przez Wnioskodawcę czynności jako czynności pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Po dniu 01.01.2011 r. w odniesieniu do opisywanej współpracy Wnioskodawcy z zakładem ubezpieczeń stanowi to bowiem warunek konieczny uznania czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę za zwolnione z VAT w kontekście brzmienia art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT wydaje się, iż kluczową kwestią dla ustalenia, jakie usługi będą korzystały ze zwolnienia z VAT jest zdefiniowanie terminu usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych. Ustawodawca nie zawarł definicji tego rodzaju w znowelizowanej ustawie o VAT.

Wobec powyższego należy uznać, że dla potrzeb podatkowych można skorzystać z definicji pośrednictwa ubezpieczeniowego, przewidzianej w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym z dnia 22 maja 2003 r. (Dz. U. z 2003 r., Nr 124, poz. 1154 ze zm.), która stanowi implementację dyrektywy 2002/92/WE, W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy: Pośrednictwo ubezpieczeniowe polega na wykonywaniu przez pośrednika za wynagrodzeniem czynności faktycznych lub czynności prawnych związanych z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia. Zgodnie zaś z art. 4 pkt 1) czynnościami agencyjnymi są czynności dokonywane w imieniu lub na rzecz zakładu ubezpieczeń, polegające na pozyskiwaniu klientów, wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia, zawieraniu umów ubezpieczenia oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie, jak również na organizowaniu i nadzorowaniu czynności agencyjnych. Z kolei dyrektywa 2002/92/WE definiuje usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego jako działalność polegająca na wprowadzaniu, proponowaniu lub przeprowadzaniu innych prac przygotowawczych do zawarcia umów ubezpieczenia lub zawieraniu takich umów, lub udzielaniu pomocy w administrowaniu i wykonywaniu takich umów, w szczególności w przypadku roszczenia (art. 2 ust. 1 dyrektywy). Świadczone przez wnioskodawcę usługi polegają przede wszystkim na wykonywaniu czynności przygotowawczych zmierzających do udzielania ochrony ubezpieczeniowej (informowanie ubezpieczonych o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnianie ubezpieczonym dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, obliczanie składki zgodnie z umową ubezpieczenia) oraz uczestniczeniu w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie (pozostałe). Pośrednictwo ubezpieczeniowe w rozumieniu ustawy może być wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych. W zaistniałym stanie faktycznym podmiot świadczący usługi działa w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, co zostało bezpośrednio w Umowie o Współpracy. Wnioskodawca bez wątpienia świadczy usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego, gdyż:

posiada status agenta ubezpieczeniowego,
działa na rzecz zakładu ubezpieczeń.
dokonywane czynności polegają na wykonywaniu czynności faktycznych, związanych przede wszystkim z administrowaniem i wykonywaniem umów ubezpieczenia i są charakterystyczne dla działalności agenta ubezpieczeniowego,
otrzymuje za świadczone usług odpowiednie wynagrodzenie (prowizję).

Usługi świadczone przez Wnioskodawcę - wymienione w umowach o współpracy oraz powtórzone i uszczegółowione w załącznikach do umów agencyjnych - stanowią pośrednictwo pomiędzy zakładem ubezpieczeń a Bankiem (ubezpieczającym) oraz ubezpieczonymi. Są, więc one niewątpliwie usługami pośrednictwa ubezpieczeniowego, nie stanowią też elementu usług pośrednictwa w rozumieniu art. 43 ust. 14 ustawy o VAT. Pomimo nieprecyzyjnego określenia, jakie elementy składowe usługi pośrednictwa są wyłączone ze zwolnienia z opodatkowania, należy przypuszczać, iż chodzi przede wszystkim o usługi polegające na czynnościach pośrednictwa wykonywanych dla agentów/brokerów ubezpieczeniowych przez inne podmioty, nieposiadające statusu pośrednika ubezpieczeniowego. Wnioskodawca zresztą nie wykonuje tych czynności w oparciu o stosunek umowny z innym pośrednikiem ubezpieczeniowym a działa w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń. Wymaga również podkreślenia, iż Wnioskodawca pośredniczył w zawarciu generalnej umowy ubezpieczenia a obecnie wykonywane usługi polegają na pośrednictwie w wykonywaniu tejże umowy. Generalna umowa ubezpieczenia (w odróżnieniu od indywidualnych klasycznych umów ubezpieczenia - np. mieszkania czy autocasco) zawierana jest bowiem na czas nieokreślony, a w ramach tejże umowy dochodzi do powstawania (i wygasania) wielu stosunków ubezpieczeniowych. Kluczowa, zatem staje się rola pośrednika ubezpieczeniowego przy wykonywaniu tejże umowy i administrowaniu nią. Nawet jednak gdyby zakwestionować powyższe stanowisko, należy stwierdzić, że nowelizacja ustawy o VAT stanowi implementację dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.i Urz. UE L 2006, Nr 347 str. 1 ze zm.). W celu uściślenia zakresu usług pośrednictwa ubezpieczeniowego zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT należałoby, więc przeanalizować uregulowania Dyrektywy. Nie wdając się w rozważania na temat możliwości bezpośredniego jej stosowania, należy z pewnością uznać, że przepisy prawa polskiego trzeba przynajmniej interpretować przez pryzmat brzmienia Dyrektywy. Zgodnie z art. 135 ust. 1 pkt a), państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania transakcje ubezpieczeniowe i reasekuracyjne, wraz z usługami pokrewnymi świadczonymi przez brokerów ubezpieczeniowych agentów ubezpieczeniowych. Porównując brzmienie Dyrektywy z art. 43 ust. 1 pkt 37) ustawy o VAT należy mieć na uwadze, że usługi określone w polskiej ustawie o VAT jako usługi pośrednictwa w zakresie usług ubezpieczeniowych powinny odpowiadać usługom pokrewnym usługom ubezpieczeniowym świadczonym przez brokerów ubezpieczeniowych i agentów ubezpieczeniowych. Wykładnia pojęcia usług pokrewnych usługom ubezpieczeniowym była przedmiotem orzeczeń Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W orzeczeniu z 3 marca 2005 r. w sprawie Staatssecretaris van Financien v. Arthur Andersen Co. Accountantsc.s. (sygn. C - 472/03) ETS wskazał, że zwolnienie to ma zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy pośrednik działa wobec ubezpieczonego jako podmiot niezależny od ubezpieczyciela. Ponadto Rzecznik Generalny sporządzający na wniosek sędziów opinię prawną w przedmiotowej sprawie podkreślił, że Pojęcie to kładzie nacisk - w obrębie dziedziny takiej jak rozpowszechnianie produktów ubezpieczenia, której modus operandi cechuje duża złożoność i różnorodność - na działanie zewnętrzne pośrednika ubezpieczeniowego, czyli jego pozycję pośrednika pomiędzy ubezpieczającym a zakładem ubezpieczeniowym, co jest nieodzownie związane z istnieniem relacji pomiędzy tymi dwiema stronami. (...) pojęcie usług pokrewnych jest wystarczająco szerokie, aby mogło ono teoretycznie obejmować swoim zakresem wszystkie usługi, które są powiązane z usługami ubezpieczeniowymi, a zatem które mogą być uznane za usługi pokrewne tym czynnościom. Jednakże prawodawca wspólnotowy wyraźnie ograniczył zakres zwolnienia wyłącznie do tej części usług, które są świadczone przez brokerów lub pośredników ubezpieczeniowych. Zakwalifikowanie osoby, która domaga się zwolnienia, jako brokera lub pośrednika ubezpieczeniowego jest zatem elementem kluczowym, pozwalającym na ustalenie istnienia działalności pokrewnej czynnościom ubezpieczeniowym, która na mocy art. 13 część B lit. a podlega zwolnieniu z opodatkowania. W przedmiotowej sytuacji usługi świadczone przez Wnioskodawcę są niewątpliwie ściśle powiązane z usługami ubezpieczeniowymi. Jednocześnie Wnioskodawca działa w sposób autonomiczny i całkowicie niezależny od ubezpieczyciela, pośrednicząc pomiędzy zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym (Bankiem). Spełnione jest oczywiście kryterium podmiotowe, wymagające posiadania statusu agenta ubezpieczeniowego. Ponadto usługa pośrednictwa ubezpieczeniowego powinna zostać uznana za usługę kompleksową, czyli usługę jednorodną, której podział na dwa odrębne rodzaje usług byłby sztuczny i nie mógłby stanowić podstawy uznania zasadności podziału kwoty należnej za tę usługę na odmiennie opodatkowane części (tak o usługach turystycznych SN w wyroku z dnia 21.05.2002 r., III RN 66/01, zob. również wyrok NSA z dnia 22.09.2011, II FSK 586/10, uchwała NSA z 08.11.2010, I FSP 3/10). Jeżeli przyjąć, że istotą usługi pośrednictwa ubezpieczeniowego jest doprowadzenie do zawarcia umowy ubezpieczenia oraz że w zakres tej usługi wchodzi również szereg świadczeń polegających na obsłudze zawartych umów, to całość takiej usługi powinna być zwolniona z opodatkowania. Z samej zresztą istoty umowy agencyjnej wynika, że oprócz pośredniczenia przy zawieraniu umów lub ich zawierania w imieniu dającego zlecenie obejmuje ona szereg czynności pomocniczych, takich jak przyjmowanie dla dającego zlecenie zapłaty za świadczenie, które spełnia za dającego zlecenie, oraz do przyjmowania dla niego świadczeń, za które płaci, jak również do odbierania zawiadomień o wadach oraz oświadczeń dotyczących wykonania umowy, którą zawarł w imieniu dającego zlecenie (art. 759 kodeksu cywilnego). Podkreślenia wymaga fakt, że wynagrodzenie Wnioskodawcy jest płacone wnioskodawcy na podstawie postanowień aneksu do umowy agencyjnej, jest pochodną liczby oraz wartości zawartych umów, a Wnioskodawca nie otrzymuje on żadnego dodatkowego wynagrodzenia za czynności związane z obsługę umów już zawartych. W związku z powyższym zasadne jest twierdzenie, że świadczenie wskazanych w pytaniu usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na zwolnienie przedmiotowych usług z opodatkowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie:

zastosowania zwolnienia dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego polegających m.in. na oferowaniu klientom ubezpieczenia, informowaniu klientów Banku o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnienia klientom Banku dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, przyjmowania od ubezpieczającego deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, obliczania składki zgodnie z umową ubezpieczenia, przekazania do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki, przesyłania do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczeniowych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy, dostarczaniu innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń oraz przekazywaniu Bankowi odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia przekazywania Bankowi odpowiednich dokumentów - jest prawidłowe,
zastosowania zwolnienia dla usług polegających: na obsłudze infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników Banku, obliczaniu wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonanie zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi, wprowadzaniu w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń, przyjmowaniu wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia i przekazania ich do zakładu ubezpieczeń, obliczaniu kwoty do zwrotu i dokonywaniu zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach, przyjmowaniu i rejestrowaniu zgłoszonych roszczeń, sprawdzaniu poprzez uzyskanie potwierdzenia Banku ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, uzyskiwaniu od Banku informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem, gromadzeniu i poświadczeniu za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia, informowaniu zakładu ubezpieczeń o zdarzeniu powodującym obowiązek wypłaty świadczeń przewidzianych umową ubezpieczenia, dostarczaniu osobom odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń oraz informowaniu o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń oraz doręczaniu zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel () (art. 7 ust. 1 ustawy). W myśl art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7.

Co do zasady stawka podatku, na podstawie art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Warto nadmienić, iż zgodnie z treścią art. 146a pkt 1 ustawy, obowiązującego od dnia 01.01.2011 r., w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%. Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

W tym miejscu należy zaznaczyć, iż z dniem 1 stycznia 2011 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 226, poz. 1476). Przepisy nowelizacji uchylają załącznik nr 4 do ustawy, zawierający wykaz usług zwolnionych od podatku i przenoszą uregulowania dotyczące tej tematyki do treści ustawy. Zasadnicze znaczenie ma w tym przypadku dodanie do art. 43 ustawy punktu 37, regulującego zwolnienia od podatku usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Zgodnie z brzmieniem art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwalnia się od podatku usługi ubezpieczeniowe, usługi reasekuracyjne i usługi pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych, a także usługi świadczone przez ubezpieczającego w zakresie zawieranych przez niego umów ubezpieczenia na cudzy rachunek, z wyłączeniem zbywania praw nabytych w związku z wykonywaniem umów ubezpieczenia i umów reasekuracji.

Jednocześnie ustawodawca w art. 43 ust. 13 w/w ustawy wskazał, iż zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Zgodnie z ust. 14, w/w przepisu nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Na samym wstępie należy rozstrzygnąć kwestię związaną z uznaniem opisywanych we wniosku usług za usługi o charakterze kompleksowym, co jak wskazuje w uzasadnieniu własnego stanowiska Wnioskodawca, przesądza o konieczności zastosowania jednolitych konsekwencji podatkowych dla całego kompleksu czynności. Spółka stoi na stanowisku, iż przedmiotowe usługi świadczone na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego będą stanowiły nierozerwalną złożoną usługę, która będzie objęta zwolnieniem od VAT. Zaznaczyć należy, iż tut. Organ z nie sprzeciwia się rozumieniu samej istoty świadczeń złożonych. Zgodnie z dotychczasowym dorobkiem orzeczniczym, w przypadku czynności powiązanych ekonomicznie i funkcjonalnie ze sobą w taki sposób, że stanowią jedno świadczenie z gospodarczego i ekonomicznego punktu widzenia, wskazane jest ich traktowanie jako jednej nierozłącznej całości także dla celów opodatkowania VAT. Jeżeli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle związane, że tworzy obiektywnie jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia, to nie należy dla celów podatkowych sztucznie dzielić takiego świadczenia. Powyższe znajduje swoje potwierdzenie w tezach orzeczeń TSUE m.in. C-308/96 i C-94/97 z dnia 22.10.1998 r. w połączonych sprawach T.P. Madgett, R.M. Baldwin and The Baldwin Curt Hotel; C-349/96 z dnia 25.02.1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd. (CPP); C-173 w sprawie Morten Henriksen; C-2/95 w sprawie Sparekassernes Datacenter (SDC); C-41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV),

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy, należy zauważyć, iż przy ocenie szeregu czynności wykonywanych na rzecz jednego usługobiorcy pod kątem kwalifikacji prawno-podatkowej nie można kierować się wyłącznie spojrzeniem z punktu widzenia nabywcy tych usług, bowiem w rezultacie mogłoby to prowadzić do wypaczenia istoty usług kompleksowych i wprowadzeniu pełnej dowolności przy ich identyfikowaniu. Należy w tym miejscu przypomnieć, że co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne. Dopiero za pewne odstępstwo i wyjątek należy uznać potraktowanie kilku świadczeń za jedno złożone. Z orzecznictwa TSUE płynie wniosek, iż za część świadczenia złożonego możemy uznać tylko takie czynności, których oddzielenie miałoby sztuczny charakter, czyli innymi słowy jej wyłączenie rzutowałoby w sposób istotny na całość świadczenia. Przyjęty przez Wnioskodawcę sposób kalkulacji wynagrodzenia prowizyjnego liczonego jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc, także nie przeczy potraktowaniu poszczególnych usług za odrębne, bowiem przepisy cywilnoprawne pozostawiają swobodę w tym zakresie i nie może to przekładać się na skutki na gruncie prawa podatkowego, w tym identyfikacji usług złożonych.

Z treści wniosku wynika, iż Spółka posiadając status agenta ubezpieczeniowego działa na rzecz zakładu ubezpieczeń, pośrednicząc w zwieraniu grupowych umów ubezpieczenia na życie, gdzie jako ubezpieczający występuje Bank, natomiast ubezpieczonymi są klienci Banku. W ramach tego pośrednictwa, w oparciu o umowy grupowego kredytowego ubezpieczenia na życie, zawarte zostały Umowy o Współpracy w zakresie obsługi umów grupowego ubezpieczenia na życie, stronami, których jest Wnioskodawca, zakład ubezpieczeń i Bank. Na mocy umów Wnioskodawca upoważniony jest do obsługi umów w imieniu zakładu ubezpieczeń, sprowadzającej się do wykonywania czynności szczegółowo wymienionych we wniosku, w tym m.in. związanych z obsługą roszczeń. Wnioskodawcy przysługuje wynagrodzenie prowizyjne liczone jako procent od sumy składek zebranych za dany miesiąc. Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do możliwości objęcia zwolnieniem wymienionych we wniosku usług świadczonych na rzecz zakładu ubezpieczeń.

Odnosząc się w tym miejscu do kwestii związanej z zastosowaniem zwolnienia dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego polegających na oferowaniu klientom ubezpieczenia zgodnie z najlepszą wiedzą, informowaniu klientów Banku o zakresie i warunkach ubezpieczenia, zapewnieniu klientom Banku dostępu do ogólnych warunków ubezpieczenia, przyjmowaniu od ubezpieczającego deklaracji przystąpienia do ubezpieczenia, obliczaniu składki zgodnie z umową ubezpieczenia, przekazywaniu do zakładu ubezpieczeń zainkasowanej składki, przesyłaniu do zakładu ubezpieczeń zestawień zawierających informacje takie jak: liczba ubezpieczonych, łączne saldo zadłużenia będące podstawą obliczenia składki, składka łączna, składka łączna pomniejszona o prowizję Wnioskodawcy, dostarczaniu innych informacji, których zasadnie zażąda zakład ubezpieczeń oraz przekazywaniu Bankowi odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia, świadczonych przez Wnioskodawcę działającego w charakterze agenta ubezpieczeniowego należy zwrócić uwagę na fakt, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera legalnej definicji pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych. Aktem regulującym przedmiotowe zagadnienie jest ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zmianami), zwana dalej UPU, zgodnie z regulacjami której, wykonywane za wynagrodzeniem czynności faktyczne lub prawne związane z zawieraniem lub wykonywaniem umów ubezpieczenia stanowią szeroko pojęte pośrednictwo ubezpieczeniowe. W szczególności zakres czynności agencyjnych w rozumieniu art. 4 pkt 1 powyższej ustawy obejmuje:

pozyskiwanie klientów,
wykonywanie czynności przygotowawczych zmierzających do zawierania umów ubezpieczenia,
zawieranie umów ubezpieczenia,
uczestniczenie w administrowaniu i wykonywaniu umów ubezpieczenia, także w sprawach o odszkodowanie,
organizowanie i nadzorowanie czynności agencyjnych.

Art. 2 pkt 2 w/w ustawy określa, iż pośrednictwo ubezpieczeniowe jest wykonywane wyłącznie przez agentów ubezpieczeniowych lub brokerów ubezpieczeniowych, z zastrzeżeniem art. 3. Z kolei art. 7 ust. 1 tejże ustawy wskazuje, iż agentem ubezpieczeniowym jest przedsiębiorca wykonujący działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i wpisany do rejestru agentów ubezpieczeniowych.

Konfrontując przedstawione przez Spółkę w opisie stanu faktycznego czynności z zakresu pośrednictwa ubezpieczeniowego z przytoczonymi powyżej czynnościami wymienionymi w ustawie o pośrednictwie ubezpieczeniowym należy stwierdzić, iż w obliczu oceny danej czynności w kontekście zastosowania zwolnienia od podatku, prymat należy jednak oddać orzecznictwu TSUE, przed ustawą o działalności ubezpieczeniowej, chociażby z uwagi na autonomiczność prawa podatkowego, wyrażającego się tym, że kwestie kształtujące zobowiązania podatnika powinny wynikać przede wszystkim z ustaw podatkowych, często wspomagając się w procesie ich wykładni orzeczeniami TSUE, jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Tut. Organ nie odrzuca także możliwości posługiwania się pomocniczo ustawami rodzajowo zbieżnymi z tematyką zwolnień od VAT, jednakże w niniejszych okolicznościach, należy w pierwszej kolejności oprzeć się na dorobku orzeczniczym TSUE.

W celu rozstrzygnięcia co w świetle w/w przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem pośrednictwa warto odnieść się do wyroku w sprawie sygn. C-453/05 gdzie TSUE stwierdził, że pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, przy czym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową.

Natomiast w sprawie C-235/00 TSUE wskazał, że znaczenia słowa negocjacje, w kontekście art. 13B(d)(5), odnosi się ono do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Z drugiej strony, nie stanowi negocjacji sytuacja, w której jedna ze stron powierza podwykonawcy część formalności administracyjnych związanych z umową, takich jak udzielanie informacji drugiej stronie oraz przyjmowanie i przetwarzanie wniosków, zapisów na papiery wartościowe, będące przedmiotem umowy. W takim przypadku, podwykonawca zajmuje tę samą pozycję, jak strona sprzedająca produkt finansowy i nie jest zatem pośrednictwem.

Z powyższego wynika, że nie stanowi pośrednictwa w przedmiotowym zakresie gdy zaistnieją następujące przesłanki:

podmiot pośredniczący przyjmuje rolę którejkolwiek ze stron umowy,
działalność pośrednika polega na świadczeniu usług wchodzących w zakres umowy dotyczącej produktu finansowego,
działalność pośrednika polega na świadczeniu usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów.

Ponadto, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z niżej wymienionych czynności:

wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy,
uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę,
prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji,
nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Powyższe oczywiście nie oznacza, iż pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest aby wywoływały lub miały na celu wywołania skutku dla wszystkich stron transakcji innymi słowy konieczne jest aby skutek tych czynności odnalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

Reasumując, uwzględniając wnioski płynące z orzecznictwa TSUE, usługa jaką Wnioskodawca posiadający status agenta ubezpieczeniowego wykonuje dla Zakładu Ubezpieczeń polegająca na wykonywaniu usług zmierzających do zawarcia umowy ubezpieczenia oraz związanych z nimi istotnych czynności wymienionych szczegółowo powyżej, stanowi pośrednictwo ubezpieczeniowe, co w konsekwencji daje podstawę do zastosowania zwolnienia od podatku VAT niniejszych usług w oparciu o przepis art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Przechodząc kolejno do kwestii zastosowania zwolnienia dla opisywanych we wniosku usług polegających na obsłudze umów ubezpieczenia, w trakcie ich trwania, w szczególności polegających na obsłudze infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników Banku, która ma udzielać informacji dotyczących zasad funkcjonowania umowy ubezpieczenia oraz zgłaszania roszczeń, obliczaniu wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonanie zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi, wprowadzaniu w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń, przyjmowania wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia i przekazywania ich do zakładu ubezpieczeń, obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach, przyjmowaniu i rejestrowaniu zgłoszonych roszczeń, sprawdzaniu poprzez uzyskanie potwierdzenia Banku ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia, uzyskiwaniu od Banku informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem, gromadzeniu i poświadczaniu za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia, informowaniu zakładu ubezpieczeń o zdarzeniu powodującym obowiązek wypłaty świadczeń przewidzianych umową ubezpieczenia, dostarczaniu osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń oraz informowaniu o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń oraz doręczaniu zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia, świadczonych poza usługami pośrednictwa ubezpieczeniowego należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zatem, w pierwszej kolejności należy określić jakie czynności miał na myśli prawodawca formułując w art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy, zwolnienie dla świadczonych usług ubezpieczeniowych, usług reasekuracyjnych i usług pośrednictwa w świadczeniu usług ubezpieczeniowych i reasekuracyjnych.

Należy odnotować na samym początku, że terminy używane do określenia zwolnień od podatku przewidziane w artykule 13 Dyrektywy muszą być wiernie interpretowane, jako że stanowią wyjątki od ogólnej zasady, która mówi, że podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika (patrz w szczególności sprawa 348/87 Stichting Uitvoering Financiele Acties (1989) ECR 1737, paragraf 13 i sprawa C-287/00 Commission v Germany (2002) ECR I-5811, paragraf 43). Jest ustalonym prawem precedensowym, że zwolnienia te stanowią niezależne pojęcia prawa wspólnotowego, którego celem jest uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych Państwach Członkowskich.

W związku z powyższym, tut. Organ wydając interpretację w stanie prawnym od dnia 1 stycznia 2011 r. określa ich zakres z wykorzystaniem treści zapisów prawa unijnego i krajowego oraz orzecznictwa sądów. Dyrektywa nie podaje definicji transakcji ubezpieczeniowych, ani usług pokrewnych świadczonych przez maklerów i pośredników ubezpieczeniowych. Natomiast, czynność ubezpieczeniowa, w ogólnie przyjętym rozumieniu, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy.

Czynność ubezpieczeniowa, w każdym przypadku związana jest z istnieniem stosunku umownego między usługodawcą, który domaga się zwolnienia (od podatku) a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym.

Jeśli chodzi o transakcje ubezpieczeniowe TSUE w sprawie C-8/01 orzekł, że istotą transakcji ubezpieczeniowej jest w ogólnym rozumieniu, iż ubezpieczyciel zobowiązuje się, w przypadku, gdy zaistnieje ryzyko objęte ubezpieczeniem, świadczyć ubezpieczonemu usługę uzgodnioną podczas zawierania umowy w zamian za uprzednią wpłatę składki (sprawy: Card Protection Plan C-349/96, paragraf 17 i Skandia C-240/99, paragraf 37). Trybunał wprawdzie orzekł, że wyrażenie transakcje ubezpieczeniowe nie obejmuje wyłącznie transakcji dokonywanych przez samych ubezpieczycieli, ale zasadniczo jest na tyle obszerne, że obejmuje zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej przez podatnika, który sam nie jest ubezpieczycielem, ale w kontekście polisy blokowej dostarcza swoim klientom taką ochronę, korzystając z wpływów od ubezpieczyciela, który przyjmuje na siebie ryzyko objęte w ubezpieczeniu (sprawy: Card Protection Plan, paragraf 22 i Skandia, paragraf 38). Jednak w akapicie 41 sprawy Skandia Trybunał podtrzymał stanowisko, że zgodnie z definicją transakcji ubezpieczeniowych zawartą w akapicie 39 niniejszego wyroku okazuje się, iż tożsamość osoby, której świadczy się usługę, jest istotna w rozumieniu definicji rodzaju usług objętych artykułem 13B(a) szóstej dyrektywy i że transakcja ubezpieczeniowa nieodzownie pociąga za sobą istnienie umowy między dostawcą usługi ubezpieczeniowej i osobą, która jest ubezpieczona na wypadek ryzyka, czyli ubezpieczonym.

Biorąc pod uwagę opis sprawy należy stwierdzić, iż Wnioskodawca nie wykonuje czynności ubezpieczeniowych. Czynność ubezpieczeniowa, w rozumieniu TSUE, charakteryzuje się tym, że ubezpieczyciel, w zamian za wcześniejsze opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia do spełnienia na rzecz ubezpieczonego świadczenia określonego w momencie zawarcia umowy. Spółka nie występuje w roli ubezpieczyciela, który w przypadku wystąpienia ryzyka objętego umową ubezpieczenia będzie zobowiązany do świadczenia na rzecz ubezpieczonego Klienta Banku. Zauważyć należy, iż czynność ubezpieczeniowa, w każdym wypadku związana będzie z istnieniem stosunku umownego między ubezpieczycielem, który na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług może korzystać ze zwolnienia z tego podatku, a osobą, której ryzyko jest objęte ubezpieczeniem, czyli ubezpieczonym. Natomiast z opisanego stanu faktycznego wynika, iż między Wnioskodawcą a klientami Banku, których są objęci ochroną nie istnieje żaden stosunek prawny ubezpieczenia.

Odnosząc się do czynności wymienionych przez Spółkę, opisanych szczegółowo w stanie faktycznym takich jak:

obsługa infolinii dostępnej dla ubezpieczonych oraz pracowników Banku, która ma udzielać informacji dotyczących zasad funkcjonowania umowy ubezpieczenia oraz zgłaszanie roszczeń,
obliczanie wysokości prowizji przysługującej ubezpieczającemu lub koncesjonerowi za wykonanie zgodnie z umową czynności oraz przekazania tej prowizji odpowiedniemu podmiotowi,
przekazania Bankowi odpowiednich dokumentów niezbędnych do obsługi umowy ubezpieczenia,
wprowadzania w życie zmian w umowach ubezpieczenia lub dotyczących obsługi ubezpieczeń w terminie określonym przez zakład ubezpieczeń,
przyjmowania wniosków o rozwiązanie ubezpieczenia i przekazywania ich do zakładu ubezpieczeń,
obliczania kwoty do zwrotu i dokonywania zwrotu składki ubezpieczonemu lub ubezpieczającemu w określonych w umowie przypadkach,
przyjmowania i rejestrowania zgłoszonych roszczeń,
sprawdzania poprzez uzyskanie potwierdzenia Banku ważności ochrony ubezpieczeniowej z tytułu umowy ubezpieczenia,
uzyskania od Banku informacji niezbędnych do ustalenia wartości świadczenia w związku ze złożonym roszczeniem,
gromadzenia i poświadczania za zgodność z oryginałem dokumentów niezbędnych do rozpatrzenia roszczenia zgodnie z umową ubezpieczenia,
niezwłocznego informowania zakładu ubezpieczeń o zdarzeniu powodującym obowiązek wypłaty świadczeń przewidzianych umową ubezpieczenia,
dostarczania osobom uprawnionym odpowiednich formularzy związanych ze zgłoszeniem roszczeń, doręczonych uprzednio przez zakład ubezpieczeń, oraz informowanie o brakujących dokumentach niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
niezwłocznego doręczenia zakładowi ubezpieczeń kompletnych dokumentów niezbędnych o rozpatrzenia roszczenia zgodnie z zapisami umowy ubezpieczenia.
- należy stwierdzić, iż stanowią one jedynie czynności wsparcia o charakterze techniczno-administracyjnym, które nie mieszczą się w zakresie usług ubezpieczeniowych, nawet jeżeli pośrednio są związane z tymi usługami świadczonymi przez Ubezpieczyciela Zakład Ubezpieczeń. Spółka nie uczestniczy w żadnym stopniu w świadczeniu usług w zakresie ubezpieczenia, w zakresie świadczonych usług dokonuje wyłącznie czynności techniczne, wsparcia, obsługi umów ubezpieczenia tj. dostarcza odpowiednie formularze, potwierdza za zgodność z oryginałem dokumenty niezbędne do uwzględnienia roszczenia, informuje ubezpieczonych oraz pracowników Banku o zasadach funkcjonowania trwającej już umowy ubezpieczenia oraz w zakresie zgłaszania roszczeń.

Wymienione czynności nie są także czynnościami wchodzącymi w zakres czynności wykonywanych przez Spółkę w ramach pośrednictwa ubezpieczeniowego, bowiem co do istoty, stanowią obsługę umów ubezpieczenia w trakcie ich trwania. Innymi słowy nie zmierzają one do zawarcia umowy pomiędzy klientem a Zakładem Ubezpieczeń, a stanowią wyłącznie wtórne czynności dotyczące uprzednio zawartych umów ubezpieczenia. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że wyżej wymienione czynności wykonywane przez Wnioskodawcę stanowią więc jedynie czynności faktyczne. Czynności te obejmują obsługę pewnych procesów związanych ze świadczeniem przez Ubezpieczyciela, usług ubezpieczania swoich klientów, jednak same w sobie takimi usługami nie są.

Reasumując, w/w usługi dokładnie wymienione we wniosku, wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie umów trójstronnych zawartych z Zakładem Ubezpieczeń oraz Bankiem, nie stanowią usług pośrednictwa ubezpieczeniowego, które na mocy art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy zostały objęte zwolnieniem, bowiem same w sobie nie są czynnościami oddającymi istotę pośrednictwa nie zmierzają do zawarcia umowy ubezpieczenia, lecz stanowią ich odrębny element, poboczny względem usługi pośrednictwa, tym samym zastosowanie znajduje art. 43 ust. 14 ustawy. Zatem w/w czynności, nie będą korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, wobec czego będą opodatkowane podatkiem VAT przy zastosowaniu stawki podstawowej, która od 1 stycznia 2011r. wynosi 23%.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 899 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie