Temat interpretacji

opodatkowanie podatkiem VAT sprzedaży 100 % udziałów w Spółce zależnej podatnik

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2012 r. (data wpływu 6 lutego 2012 r.) uzupełnione pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data nadania 17 kwietnia 2012 r., data wpływu 18 kwietnia 2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. Organu Nr IPPP2/443-132/12-2/KG z dnia 5 kwietnia 2012 r. (skuteczne doręczenie w dniu 10 kwietnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży 100 % udziałów w Spółce zależnej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lutego 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży 100 % udziałów w Spółce zależnej.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. (data nadania 17 kwietnia 2012 r., data wpływu 18 kwietnia 2012 r.) stanowiącym odpowiedź na wezwanie tut. Organu Nr IPPP2/443-132/12-2/KG z dnia 5 kwietnia 2012 r. (skuteczne doręczenie w dniu 10 kwietnia 2012 r.).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Jedynym udziałowcem Spółki (Wnioskodawca), posiadającym bezpośrednio 100 % udziałów w Spółce, będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością mająca siedzibę na terytorium Polski (Udziałowiec). Udziałowiec będzie równocześnie jedynym wspólnikiem innej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę na terytorium Polski (Spółka Zależna), posiadającym bezpośrednio 100% udziałów w Spółce Zależnej.

Inaczej rzecz ujmując, Spółka i Spółka Zależna będą spółkami siostrami, których wspólnym udziałowcem będzie Udziałowiec. Udziałowiec będzie posiadał 100 % udziałów zarówno w Spółce Zależnej, jak i w Spółce. Udziałowiec wniesie do Spółki wkład niepieniężny w postaci 100 % udziałów w Spółce Zależnej, obejmując w zamian udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Spółki (tzw. wymiana udziałów). W ramach powyższej transakcji Spółka przekaże Udziałowcowi wyłącznie udziały własne (bez zapłaty w gotówce, o której mowa w art. 12 ust. 4d UPodPraw).

Po dokonaniu powyższej transakcji, Spółka utworzy wraz ze Spółką Zależną (w której będzie posiadała 100% udziałów) podatkową grupę kapitałową w rozumieniu art. la UPodPraw (Podatkowa Grupa Kapitałowa), przy czym Spółka wnosi o wydanie interpretacji indywidualnej w odpowiedzi na niniejszy wniosek przy założeniu, że:

1. Spółka będzie spółką reprezentującą Podatkową Grupę Kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z UPodPraw oraz z przepisów ustawy z 29 sierpnia 1997 roku - Ordynacja podatkowa (UPodPraw) w rozumieniu przepisu art. la ust. 3 pkt 4 UPodPraw;
2. wszystkie warunki do zarejestrowania Podatkowej Grupy Kapitałowej i funkcjonowania Podatkowej Grupy Kapitałowej jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) będą spełnione;
3. Podatkowa Grupa Kapitałowa zostanie zarejestrowana przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego i będzie miała status podatnika CIT.

W okresie funkcjonowania Podatkowej Grupy Kapitałowej jako podatnika CIT, Spółka Zależna może przekazywać Spółce darowizny w formie pieniężnej i rzeczowej (w szczególności w postaci wierzytelności własnej przysługującej Spółce Zależnej wobec innego podmiotu).

Także w okresie funkcjonowania Podatkowej Grupy Kapitałowej jako podatnika CIT, Spółka rozważa zbycie 100 % udziałów w Spółce Zależnej, za cenę odpowiadającą ich wartości rynkowej na dzień sprzedaży.

Spółka, Spółka Zależna oraz Udziałowiec są czynnymi podatnikami VAT, mają siedziby na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce.

Spółka nie uczestniczy ani nie będzie uczestniczyć w zarządzaniu Spółki Zależnej, w szczególności nie świadczy ani nie będzie świadczyć na rzecz Spółki Zależnej usług zarządzania. Spółka nie prowadzi i nie będzie prowadzić ani działalności maklerskiej ani brokerskiej, ponadto w zakres faktycznie prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi; przedmiotowa transakcja wymiany udziałów będzie miała charakter incydentalny.

Pismem z dnia 16 kwietnia 2012 r. Wnioskodawca uzupełnił opis zdarzenia przyszłego wskazując, iż w chwili obecnej Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej. Jednocześnie, po nabyciu udziałów w Spółce zależnej, Spółka będzie prowadziła działalność holdingową, tj. podstawową działalnością Spółki będzie posiadanie udziałów w innych spółkach (w szczególności w Spółce Zależnej).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż 100% udziałów w Spółce Zależnej przez Spółkę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki, sprzedaż 100% udziałów w Spółce Zależnej przez Spółkę nie będzie podlegała podatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 1 i 2).

W świetle powyższego, zdaniem Spółki:

1. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie regulują wprost kwestii opodatkowania VAT transakcji zbycia (np. w drodze sprzedaży) udziałów w spółkach zależnych, wobec czego należy w tej kwestii posiłkować się orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), z którego wynika, iż co do zasady działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży udziałów lub akcji nie stanowi działalności gospodarczej podlegającej opodatkowaniu VAT, a zatem dokonując tych czynności dany podmiot nie działa w charakterze podatnika VAT (nawet jeśli z tytułu innej działalności jest takim podatnikiem). Przykładowe wyroki ETS potwierdzające to stanowisko zostały przedstawione poniżej.

Jednocześnie, w swoich wyrokach ETS wskazuje pewne okoliczności, których zaistnienie skutkować będzie uznaniem wskazanych powyżej czynności za działalność gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. W szczególności, dotyczy to sytuacji, w których:

1. posiadacz udziałów lub akcji uczestniczy w zarządzaniu spółką której udziały lub akcje posiada, lub;
2. sprzedaż udziałów lub akcji prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej.

W analizowanej sytuacji żadna z powyższych przesłanek nie jest ani też nie będzie spełniona, w szczególności:

1. Spółka nie uczestniczy ani nie będzie uczestniczyć w zarządzaniu Spółką Zależną w szczególności nie świadczy ani nie będzie świadczyć na rzecz Spółki Zależnej usług zarządzania oraz,
2. Spółka nie prowadzi i nie będzie prowadzić ani działalności maklerskiej ani brokerskiej, zatem sprzedaż 100 % udziałów w Spółce Zależnej nie będzie dokonywana w ramach działalności takiego rodzaju.

Ponadto, należy podkreślić, że w zakres faktycznie prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, a przedmiotowa transakcja będzie miała charakter incydentalny.

Konkludując, w ocenie Spółki, przedmiotowa transakcja sprzedaży 100 % udziałów w Spółce Zależnej nie będzie dokonywana w ramach prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, wobec czego sprzedając udziały w Spółce Zależnej, Spółka nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT.

W konsekwencji, zdaniem Spółki, sprzedaż 100 % udziałów w Spółce Zależnej przez Spółkę nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższe stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w wiążących interpretacjach organów podatkowych oraz w orzecznictwie ETS, w szczególności:

• w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacjach z dnia 30 czerwca 2011 roku, znak ILPP4/443-274/11-6/ISN, zgodnie z którą () w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samej sprzedaży udziałów, nie jest traktowana jako działalność w rozumieniu ustawy, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu analogicznie w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 sierpnia 2011 roku, znak ILPP1/443-787/11-2/BD oraz z dnia 15 lutego 2011 roku, znak ILPP1/443-1230/10-4/NS;
• w wyroku z dnia 20 czerwca 1991 roku w sprawie Polysar lnvestments Netherlands BV (C-60/90), zgodnie z którym spółka holdingowa, której jedynym przedmiotem działania jest nabywanie udziałów w innych przedsiębiorstwach, bez własnego, bezpośredniego czy pośredniego, zaangażowania w zarządzanie tymi przedsiębiorstwami bez naruszenia swoich praw jako udziałowca, nie posiada statusu podatnika dla potrzeb podatku od wartości dodanej;
• w wyroku z dnia 22 czerwca 1993 roku w sprawie Sofitam SA (C-333/91), zgodnie z którym spółka holdingowa, której jedynym przedmiotem działania jest nabywanie udziałów w innych przedsiębiorstwach, bez własnego, bezpośredniego czy pośredniego, zaangażowania w zarządzanie tymi przedsiębiorstwami bez naruszenia swoich praw jako udziałowca, nie posiada statusu podatnika dla potrzeb podatku od wartości dodanej (). Wniosek ten między innymi opiera się na ustaleniu, że sam udział finansowy w innych przedsiębiorstwach nie stanowi działalności gospodarczej w rozumieniu Szóstej dyrektywy;
• w wyroku z dnia 27 września 2001 roku w sprawie Cibo Participations SA (C-16/00), zgodnie z którym ingerencja spółki holdingowej w zarządzanie spółek w których przejęła udziały stanowi działalność gospodarczą w myśl art. 4 ust. 2 Szóstej dyrektywy (), o ile pociąga ona za sobą realizację transakcji podlegających opodatkowaniu VAT w myśl art. 2 owej dyrektywy, takich jak świadczenie usług administracyjnych, finansowych, handlowych i technicznych przez spółkę holdingową swoim filiom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity z 2011r. Dz. U. Nr 177 poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Definicję towaru ustawodawca zawarł w art. 2 pkt 6 powołanej ustawy. Zgodnie z tą definicją, pod pojęciem towaru należy rozumieć rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii. Przez dostawę towarów stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Natomiast przez świadczenie usług, stosownie do treści art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych oraz inne zdarzenia, które w kontekście opisywanych zdarzeń pozostają poza sferą niniejszych rozważań.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Tak więc, nie każda czynność dokonana przez podmiot, mający status podatnika będzie podlegać opodatkowaniu. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zatem, za działalność rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, należy uznać tylko tę działalność, którą można zidentyfikować i zaliczyć do zawodowej płaszczyzny jednostki.

Kwestia, czy za działalność gospodarczą można uznać działalność polegającą na posiadaniu i sprzedaży własnych akcji oraz udziałów była przedmiotem orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Posiłkując się tym orzecznictwem należy stwierdzić, że co do zasady, powyższe czynności nie stanowią działalności gospodarczej, a zatem podmiot dokonujący tych czynności nie ma statusu podatnika, nawet jeżeli z tytułu innej działalności jest podatnikiem. Od tej zasady orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przewiduje pewne wyjątki, które pozwalają łączyć z faktem posiadania papierów wartościowych wykonywanie działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT. Dotyczy to sytuacji gdy:

1. posiadacz papierów wartościowych uczestniczy w zarządzaniu spółką, której udziały posiada,
2. sprzedaż akcji, udziałów prowadzona jest w ramach działalności maklerskiej i brokerskiej,
3. posiadanie udziałów jest bezpośrednim, stałym i koniecznym rozszerzeniem działalności gospodarczej.

Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usługi w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto, w sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi to czynność samego nabycia lub sprzedaży udziałów innych spółek nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Są to czynności polegające na zarządzaniu własnym portfelem w celu maksymalizacji zwrotu z inwestycji. Nie można również samego nabycia, czy sprzedaży udziałów finansowych w innych przedsiębiorstwach traktować jako wykorzystywanie majątku do uzyskiwania z niego dochodów w sposób częstotliwy.

W przedstawionych okolicznościach sprawy Wnioskodawca wskazał, iż podstawową działalnością Spółki będzie posiadanie udziałów w innych spółkach (w szczególności w Spółce Zależnej). W chwili obecnej Spółka zamierza dokonać transakcji zbycia 100 % udziałów posiadanych w Spółce Zależnej. Wątpliwości Wnioskodawcy wiążą się z kwestią opodatkowania podatkiem VAT przedmiotowej czynności.

Ponadto jak wynika ze złożonego wniosku Spółka nie uczestniczy ani nie będzie uczestniczyć w zarządzaniu Spółką Zależną, w szczególności nie świadczy ani nie będzie świadczyć na rzecz Spółki Zależnej usług zarządzania oraz Wnioskodawca nie prowadzi ani też nie będzie prowadzić działalności maklerskiej ani brokerskiej, tym samym zdaniem Spółki sprzedaż 100 % udziałów w Spółce Zależnej nie będzie dokonywana w ramach działalności takiego rodzaju.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż w sytuacji, gdy Spółka nie prowadzi działalności maklerskiej ani brokerskiej, w zakres prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, a przedmiotowa transakcja będzie mieć charakter incydentalny - to czynność samej sprzedaży udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a tym samym czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, iż kwestia uznania transakcji zbycia udziałów za czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT była przedmiotem licznych orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Na poparcie swojego stanowiska w sprawie Spółka wskazała m.in. wyrok C-60/90 z 20 czerwca 1991 r. (Polysar lnvestments Netherlands BV v Inspecteur der Invoerrechten en Accijnzen), z którego można wywieźć następujący wniosek: Dyrektywa VAT określa bardzo szeroki zakres opodatkowania. Nie oznacza to jednak, że samo nabywanie i posiadanie akcji (udziałów) w spółce ma być traktowane jako działalność gospodarcza. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Analizując natomiast wskazane przez Stronę orzeczenie C-16/00 wyrok Trybunału z dnia 27 września 2001 r., Cibo Participations SA v. Directeur régional des impóts du Nord-Pas-de-Calais należy zauważyć, iż działalnością gospodarczą będzie posiadanie udziałów, z którym łączy się możliwość uczestnictwa w zarządzaniu spółką. Przez takie uczestnictwo rozumie się przeprowadzanie transakcji pomiędzy spółką holdingową i spółką zależną polegających na świadczeniu usług administracyjnych, finansowych, handlowych oraz technicznych przez spółkę holdingową.

Natomiast wyrok w sprawie C-333/91 Sofitam SA z dnia 22 czerwca 1993 r. dotyczy opodatkowaniu dywidend otrzymywanych przez przedsiębiorstwo z tytułu posiadania akcji.

Tym samym wskazać należy, iż Organ podatkowy nie sprzeciwia się tezom zawartym w powołanych orzeczeniach, a analizując ich treść wskazać należy, iż co do zasady stanowią one poparcie prezentowanego w niniejszej interpretacji indywidualnej stanowiska.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży 100 % udziałów w spółce zależnej. W zakresie opodatkowania podatkiem VAT otrzymania przez Spółkę darowizny w postaci wierzytelności własnej Spółki Zależnej zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostały wydane odrębne interpretacje indywidualne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Referencje

IPPP2/443-132/12-6/KG, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie