Zdaniem Wnioskodawcy,

1. Zdaniem T, zgodnie z brzmieniem przepisu art. 22 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, czynności wykonywane przez T można zakwalifikować jako jedno kompleksowe świadczenie należące do kategorii tzw. dostawy z instalacją/ montażem wraz z próbnym uruchomieniem, opodatkowaną w miejscu dokonania instalacji/montażu, tj. w Polsce.
2. Zdaniem T, obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu ww. transakcji powstaje z chwilą dokonania odbioru zainstalowanych maszyn i urządzeń przez Zamawiającego, zgodnie z art. 19 ust. 1 w zw. z ust. 4.
3. Zdaniem T, wszelkie płatności dokonywane przez lidera konsorcjum przed końcowym odbiorem przez Zamawiającego powinny być traktowane jako zaliczki w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ich otrzymania, zgodnie z art. 19 ust. 11 Ustawy o VAT.

W przedmiocie Pytania pierwszego:

1.1. Charakter świadczenia T

W sytuacji, gdy świadczenie dostawcy lub usługodawcy jest rozbudowane i obejmuje dwie lub więcej pojedynczych czynności (świadczeń), będących elementami całościowego zobowiązania strony transakcji, wówczas mamy do czynienia ze świadczeniem złożonym (lub kompleksowym).

Koncepcję opodatkowania świadczeń kompleksowych wypracował Europejski Trybunał Sprawiedliwości (dalej zwany ETS lub Trybunał), w wydanych orzeczeniach na podstawie pierwotnie obowiązującej Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z 17 maja 1977 roku w sprawie harmonizacji przepisów Państw Członkowskich, dotyczących podatków obrotowych- wspólny system podatku od wartości dodanej- ujednolicona podstawa wymiaru podatku (dalej: VI Dyrektywa) oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE L z dnia 11 grudnia 2006 r., dalej: Dyrektywa VAT).

W szczególności, należy zwrócić uwagę na wyrok ETS w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd, w którym Trybunał uznał, że jeżeli dwa lub więcej niż dwa świadczenia (czynności) dokonane przez podatnika na rzecz konsumenta są tak ściśle powiązane, że obiektywnie tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to wszystkie te świadczenia lub czynności stanowią jednolite świadczenie dla celów podatku od wartości dodanej.

Pogląd ten znajduje również potwierdzenie w wyroku ETS w sprawie C-2/95 Sparekassernes Datacenter (SDC), jak również w wyroku ETS C-41/04 Levob Verzekeringen BV i OV Bank NV.

Zdaniem T, taka właśnie sytuacja występuje przy świadczeniach wykonywanych przez Wnioskodawcę. Z perspektywy Zamawiającego, T zapewnia mu jedno kompleksowe świadczenie mające, w ocenie T, naturę i charakter dostawy z instalacją elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu wraz z jego próbnym uruchomieniem. Czynności fizycznego montażu/instalacji natomiast są dla Zamawiającego jedynie środkiem do realizacji celu gospodarczego transakcji, ponieważ umożliwiają Zamawiającemu wykorzystanie kompleksowego, funkcjonalnego systemu dostarczanego przez T. W aspekcie gospodarczym należy więc stwierdzić, że świadczenia zaprojektowania, dostarczenia i zamontowania z próbnym uruchomieniem poszczególnych elementów (skompilowanych w jeden funkcjonalny system) są ściśle powiązane. Natomiast, niewątpliwie dla Zamawiającego celem zawierania umów z Konsorcjum (i w konsekwencji z T) jest możliwość korzystania z dostarczonych i zainstalowanych elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu jako ukończonej i zdolnej do gospodarczego wykorzystanie całości.

Posiadanie samego projektu, bądź samych elementów (podzespołów), bez odpowiedniej kompilacji i zestawienia ich w jeden funkcjonalny system, nie stanowi dla Zamawiającego takiej wartości, jaką stanowiłoby jedno kompleksowe świadczenie. Oddzielanie usługi projektowania, czynności dostawy od montażu pełnego systemu (rozumianego również jako pełnienie nadzoru nad prawidłowością fizycznych czynności podejmowanych na rzecz dostawcy - na co wskazuje brzmienie art. 22 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT) byłoby więc sztuczne i gospodarczo nieuzasadnione.

Za prawdziwością powyższego twierdzenia przemawia ponadto fakt, iż Zamawiający przedstawiając Zamówienie, wskazał, iż jest zainteresowany pełnym, kompleksowym wykonaniem zadania (tj. podjęcie wszelkich niezbędnych czynności prowadzących do osiągnięcia faktycznego i ekonomicznego celu), nie zaś poszczególnymi usługami czy poszczególnymi towarami (elementami, podzespołami). Gdyby intencją Zamawiającego było zamówienie poszczególnych projektów technicznych, czy nabycie usług budowlanych, Zamawiający oświadczyłby swoją wolę poprzez odpowiednie zredagowanie oczekiwań w Zamówieniu. Jednakże, w szczególności ze względu na fakt, iż Zlecający widzi sens ekonomiczny jedynie w dostarczeniu, zamontowaniu i próbnym uruchomieniu funkcjonalnego systemu, nie można przyjąć, że identyczną wartość miałoby dla niego nabycie poszczególnych usług czy towarów osobno.

W tym kontekście należy przytoczyć tezy z orzeczenia ETS w sprawie C-111/05 Aktiebolaget NN: W tych okolicznościach nie można bez popadania w sztuczność uznać, że klient nabędzie najpierw kabel światłowodowy, a następnie, od tego samego przedsiębiorcy, usługi związane z ułożeniem tego kabla.

W przypadku T nie można więc uznać, że transakcja polega najpierw na nabyciu poszczególnych elementów (uprzednio zaprojektowanych), a następnie na połączeniu ich w miejscu realizacji inwestycji. Świadczenie objęte stosownymi umowami i wykonywane przez T należy więc uznać za świadczenia kompleksowe.

Traktowanie świadczenia kompleksowego w orzecznictwie ETS

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą ETS, całe świadczenie kompleksowe podlega takim regulacjom opodatkowania VAT, jakie dotyczą świadczenia głównego.

Oznacza to, że opodatkowanie świadczeń pomocniczych, składających się na świadczenie kompleksowe, podlega takim samym zasadom opodatkowania, jakim podlega świadczenie główne. W związku z powyższym, że świadczenia T. są świadczeniami kompleksowymi, konieczne jest więc wyodrębnienie świadczenia głównego oraz świadczenia pomocniczego, dla prawidłowości opodatkowania VAT całego świadczenia kompleksowego.

Pogląd taki został ukształtowany w orzeczeniu ETS w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP), w którym ETS stwierdził, że Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej (podobnie w orzeczeniu w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen BV). Oznacza to, że charakter świadczeń pomocniczych niejako podąża za naturą świadczenia podstawowego (także w przypadku, gdy świadczenie główne należy klasyfikować jako dostawę towaru, a czynności pomocnicze jako usługi). Jeżeli więc wyodrębnione zostanie takie świadczenie główne, które jest dostawą towarów, wówczas wszystkie świadczenia pomocnicze będą traktowane jako świadczenia pozwalające na prawidłowe wykonanie dostawy. W konsekwencji, całe świadczenie kompleksowe zostanie objęte tą samą klasyfikacją.

Traktowanie świadczenia kompleksowego w orzecznictwie krajowym

Rozumowanie ETS zostało przyjęte również przez polskie sądy administracyjne. Przykładowo, przytoczyć można wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 4 kwietnia 2008 roku (sygn. III SA/Wa 274/08). w którym Sąd stwierdził, że W przypadku czynności o kompleksowym charakterze jak te, o których mowa w art. 146 ust. 2 pkt 12 ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług, na które składa się czynność podstawowa, której wykonanie było celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także inne czynności o charakterze pomocniczym, które były niezbędne do wykonania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów i usług należy przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej.

Taką kwalifikację podatkową usługi kompleksowej, potwierdza również Naczelny Sąd Administracyjny, który w wyroku z dnia 5 lipca 2006 r. (sygn. akt I FSK 945/2005) stwierdził: Przy czynnościach o charakterze kompleksowym (...) na które składa się czynność podstawowa, będące celem umowy zawartej przez podatnika z klientem, a także czynności pomocnicze niezbędne do wykonania czynności podstawowej, ustalając właściwą stawkę podatku od towarów i usług, należy przyjmować jednolitą stawkę dla całego kompleksu czynności, biorąc pod uwagę charakter czynności podstawowej.

Pomimo faktu, iż powyższe orzeczenia dotyczyły w głównej mierze kwestii stosowania właściwych stawek podatku VAT, istotne jest, iż spostrzeżenia poczynione przez sądy mają szczególne znaczenie dla celów ustalania charakteru i natury transakcji (tj. wskazania czy dana transakcja powinna być rozpatrywana w kategorii dostawy towarów czy świadczenia usług). Nie można również pominąć faktu, iż wskazane powyżej wyroki stanowią swoistego rodzaju wskazówkę dla celów interpretowania podstawowych zasad podatku VAT, wśród których swoje miejsce znajduje również sposób podatkowego traktowania czynności o charakterze kompleksowym.

Mając na uwadze fakt, iż samo dostarczenie elementów czy osobne zamontowanie elementów nie stanowią celu samego w sobie dla Zamawiającego, oraz z uwagi na to, że dla Zamawiającego celem gospodarczym przystąpienia do umowy z Konsorcjum (i w konsekwencji z T), jest uzyskanie zainstalowanych elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu z próbnym uruchomieniem, należy stwierdzić, że dostawa wspomnianych elementów technicznych stanowi podstawowy składnik kompleksowego świadczenia T. Faktyczny montaż, jako czynność niezbędna do wykonania świadczenia głównego, stanowi składnik pomocniczy świadczenia T, przez co kompilowanie i instalowanie przedmiotowych elementów powinno zostać zakwalifikowane tak jak świadczenie wiodące.

Powyższe twierdzenie może znaleźć również oparcie w orzeczeniu ETS, w sprawie C-442/05 Zweckverband.

We wskazanej sprawie, przedmiotem analizy ETS była kwestia, czy dla celów opodatkowania VAT wykonanie przyłączy wchodzi w zakres usługi dostawy wody. W stanie faktycznym, w którym przyłącze było zapewniane przez świadczącego usługę dostawy wody, odbiorca wody uiszczał opłatę za wykonanie przyłączenia, a przyłącze pozostawało własnością dostawcy wody, ETS stwierdził, że: Bezsporne jest, że bez wykonania podłączenia dostarczanie wody na rzecz właściciela lub posiadacza danej nieruchomości jest niemożliwe. Toteż podłączenie to jest niezbędne w celu dostarczania wody. (...) Ponieważ podłączenie indywidualne jest niezbędne do dostarczania wody ludności, jak wynika to z pkt 34 niniejszego wyroku, należy uznać, że należy ono również do zakresu dostawy wody wymienionej w kategorii 2 załącznika H do szóstej dyrektywy. W związku z tym ETS doszedł do wniosku, że z zastrzeżeniem poszanowania zasady neutralności podatkowej, na której opiera się wspólny system podatku VAT, państwa członkowskie mają możliwość stosowania obniżonej stawki podatku VAT do określonych i swoistych aspektów dostawy wody, o której mowa w załączniku H kategoria 2 szóstej dyrektywy, takich jak podłączenie indywidualne.

Z powyższego wyroku, w ocenie T wynika, iż skoro dana czynność jest niezbędna do wykonania świadczenia głównego, to czynność ta wchodzi w zakres definicji świadczenia głównego.

Przenosząc spostrzeżenia ETS na grunt stanu faktycznego przedstawionego przez T, ponieważ montaż poszczególnych elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu (rozumianego również jako koordynowanie fizycznych czynności i pełnienie nadzoru nad prawidłowością instalacji) jest niezbędne do dokonania prawidłowej, zgodnej z postanowieniami odpowiednich umów, jak również oczekiwaniami Zamawiającego, dostawy funkcjonalnego systemu z jego próbnym uruchomieniem, wszystkie czynności wykonywane przez T powinny być traktowane jako jedno kompleksowe świadczenie należące do kategorii tzw. dostawy z instalacją/ montażem.

Miejsce art. 22 w Ustawie o VAT

Argumentem przemawiającym za prawidłowością stanowiska T jest brzmienie art. 22 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, jak również jego umiejscowienie w strukturze aktu.

Przepis art. 22 został uwzględniony w Dziale V Miejsce świadczenia, Rozdziale 1 Miejsce świadczenia przy dostawie towarów. Powyższe oznacza, iż wszystkie transakcje, o których traktuje wskazany rozdział, powinny być przede wszystkim rozpoznawane jako dostawy towarów.

Przepis art. 22 ust. 1 pkt 2 stanowi, iż Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz - miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane; nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem;

Brzmienie wskazanego przepisu wskazuje, iż Ustawodawca, mając m.in. na uwadze realia obrotu gospodarczego uznał, iż mogą zaistnieć sytuacje, w których poza dokonaniem dostawy towarów, dostawca zobowiązuje się również zainstalować/zamontować dostarczany towar, przy użyciu środków własnych, lub przy wykorzystaniu zasobów innego podmiotu. Ponadto, Ustawodawca uznał, iż w takich sytuacjach świadczeniem nadającym charakter wszystkim podjętym przez dostawcę czynnościom jest właśnie dostawa towarów.

Co istotne, Ustawodawca, poprzez umiejscowienie przepisu w strukturze aktu, jak również samo brzmienie przepisu, nakazuje rozpoznawanie kilku świadczeń o różnym, z punktu widzenia zasad podatku VAT charakterze, traktować w kategoriach jednego kompleksowego świadczenia, którego natura jest determinowana przez dostawę towaru (element nadający świadczeniu ekonomiczne znaczenie).

Ponadto, T pragnie jednocześnie podkreślić, iż ustawodawca zauważył również fakt, że mogą zaistnieć sytuacje, w których fizyczne czynności związane z instalacją dostarczonych towarów nie będą wykonywane przez dostawcę, lecz przez osobny podmiot, inny niż nabywca. Oznacza to, zdaniem T, iż intencją Ustawodawcy było objęcie zakresem definicji dostawy z instalacją najszerszego spektrum możliwych rozwiązań, pod warunkiem, iż podmiotem dokonującym tej fizycznej czynności nie będzie nabywca.

W kwestii będącej przedmiotem niniejszego wniosku, podmiotem odpowiedzialnym za dostawę poszczególnych elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu jest T. Zgodnie z treścią Załącznika nr 4 do Umowy Wykonawczej, T jest zobligowany również do koordynacji i zapewnienia efektywnego nadzoru nad montażem i rozruchem własnych dostaw, jak również pierwszego napełnienia aparatury i instalacji wszelkimi metodami technologicznymi na okres rozruchu i pierwszego wsadu eksploatacyjnego.

Powyższe oznacza, iż pomimo faktu, że czynności instalacyjne są wykonywane fizycznie przez inny podmiot, to odpowiedzialność za negatywny efekt tych działań, ponosi właśnie T.

Oznacza to, iż w przypadku gdyby podmiot wykonujący fizyczny montaż wykonał przypisane mu zadania w sposób niewłaściwy, za wadliwość czy brak funkcjonalności dostarczonych i zainstalowanych elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu przed Zlecającym w pierwszej kolejności odpowiedzialność ponosić będzie T.

Zdaniem T, w świetle powyższego, można uznać, iż w takiej sytuacji, fizyczne czynności montażu, stanowiące immanentny element kompleksowej transakcji o charakterze dostawy z instalacją są świadczone wyłącznie w celu poprawnej realizacji tej transakcji. W konsekwencji, zdaniem T, są one wykonywane na rzecz dostawcy.

Stanowisko doktryny

W tym miejscu T pragnie wskazać również, iż podobne rozumienie przedmiotowej kwestii przedstawia doktryna prawa podatkowego:

Naszym zdaniem, przez instalację lub montaż należy rozumieć wszelkie czynności, których celem jest właściwe działanie dostarczonego towaru i bez których towar stanowi jedynie część urządzenie (maszyny) lub innego towaru, i nie może być w pełni wykorzystywany zgodnie ze swoimi właściwościami lub przeznaczeniem. Nie omacza to jednak, że z instalacją lub montażem mamy do czynienia w przypadku zamówienia przez nabywcę komputera (innego urządzenia), który sam w sobie jest kompletnym towarem, zdatnym do użytku (wykorzystania), ale wymaga np. instalacji właściwego oprogramowania, bez którego nie będzie on mógł być wykorzystany (używany). Tego typu instalacja nie zmienia faktu, że towar jest nabywany bez instalacji lub montażu. Towar musi być wmontowany lub zainstalowany (dołączony na stałe do innego towaru, w tym także budynku lub gruntu) lub zmontowany (połączony na stałe z innymi towarami w celu uzyskania właściwego towaru). Na stałe oznacza takie połączenie, bez którego towar nie może być wykorzystywany zgodnie ze swoim przeznaczaniem, ale może być wymontowany. Przykładem takiej dostawy będzie sytuacja, w której towar jest dostarczany w częściach i dopiero na miejscu (np. w fabryce nabywcy) składany w całość, przy czym bez złożenia towar ten nie ma dla nabywcy większej wartości, ponieważ jest to tylko suma wartości poszczególnych składników, a nabywca potrzebuje np. działającej maszyny. Podobnym przykładem może być np. zlecenie wybudowania fabryki pod klucz. Dostawca fabryki ma za zadanie nabyć (wytworzyć) towary, z których wybuduje fabrykę (np. cegły) lub, które posłużą do jej wyposażenia. Nabywca zamówił fabrykę pod klucz a nie części składowe: cegły, cement, piasek, rury dachówki drzwi, żarówki, maszyny, urządzenia itp. (Zdzisław Modzelewski, Grzegorz Mularczyk, Ustawa o VAT. Komentarz, Warszawa 2006 Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis)

Znaczenie orzecznictwa ETS i polskich sądów administracyjnych

Zgodnie z przepisem art. 14a Ordynacji podatkowej, Minister Finansów dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacjo ogólne).

Powyższe oznacza, iż w polskim systemie prawnym choć nie opiera się on na uznawanej w krajach anglosaskich instytucji precedensu orzecznictwo sądów administracyjnych oraz Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, szczególnie w toku wydawania interpretacji podatkowych, ma kluczowe znaczenie. Uwzględnianie przez organy podatkowe istniejącego dorobku sądów stwarza podstawy do jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego. W ocenie T, oznacza to, iż oceniając dany stan faktyczny i prawny organy podatkowe nie powinny pomijać ugruntowanych w toku praktyki sądowniczej poglądów odnoszących się do istotnych w rozpatrywanej przez organ sprawie okoliczności.

Opisane powyżej stanowisko T znajduje uzasadnienie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, sygn. akt III SA/Wa 1916/08, w którym Sąd stwierdził:

(...) Odnosząc się natomiast do stanowiska Ministra Finansów wyrażonego w odpowiedzi na skargę, iż przy wydawaniu interpretacji indywidualnych organ może jedynie posiłkować się wydanymi rozstrzygnięciami sądów, bez możliwości ich stosowania wprost z tego powodu, iż nie stanowią one materialnego prawa podatkowego, zauważyć należy, że choć orzecznictwo sądowe, w tym sądów administracyjnych, nie ma w polskim systemie prawnym charakteru precedensowego, to w zakresie interpretacji podatkowych (ogólnych i indywidualnych) orzecznictwo to zyskuje szczególnie na znaczeniu. Zgodnie bowiem z art. 14a O.p. minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności jego interpretacji, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne). Orzecznictwo to ma więc normatywne przełożenie na tworzenie warunków jednolitego stosowania prawa podatkowego w płaszczyźnie ogólnej.

W kontekście powyższego, uznać należy, że pomimo braku istnienia instytucji precedensu w polskim systemie prawnym, nie należy ignorować wypracowanej przez sądy administracyjne wykładni przepisów podatkowych. Rozstrzygnięcia organów podatkowych uwzględniające orzecznictwo administracyjne umożliwiają bowiem spójne i jednolite stosowanie przepisów prawa podatkowego.

Ponadto, w wyniku przystąpienia Polski do struktur Unii Europejskiej, polski system prawny nie funkcjonuje autonomicznie i niezależnie od przepisów wspólnotowych. Co więcej, w przypadku rozbieżności lub wątpliwości wynikających z interpretacji polskich przepisów należy stosować wykładnię prowspólnotową, co zapewni zgodność z obowiązującym prawem Unii Europejskiej.

Z uwagi na powyższe, niezasadne będzie uznanie, iż wskazane przez T we wniosku wyroki, zarówno ETS jak również polskiego sądownictwa administracyjnego, nie mogą być uwzględniane przy rozpatrywaniu wniosku, poprzez stwierdzanie iż moc ich obowiązywania zamyka się wyłącznie w obrębie spraw, w których zostały wydane.

Z powyższych względów T wnosi o potwierdzenie, iż zgodnie z brzmieniem art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, jak również przywołanym orzecznictwem ETS oraz polskich sądów administracyjnych, wykonywany przez T szeroki wachlarz czynności powinien być traktowany jako, jedno kompleksowe świadczenie należące do kategorii tzw. dostawy z instalacją/ montażem.

1. Miejsce świadczenia

Przepis art. 22 ust. 1 pkt 2 stanowi, iż Miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz - miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane ();

Mając na uwadze powyższe, zdaniem T, kierując się literalnym brzmieniem art. 22 ust. 1 pkt 2 Ustawy o VAT, miejscem świadczenia dostawy z instalacją elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu, będzie miejsce dokonania instalacji/montażu, czyli kraj realizacji inwestycji, tj. Polska.

W konsekwencji, zdaniem T, transakcja opisana w stanie faktycznym będzie opodatkowana na terytorium Polski.

W przedmiocie Pytania drugiego:

Zgodnie z ogólną zasadą znajdujące swój wyraz w art. 19 ust. 1 Ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Zgodnie natomiast z ust. 4 wskazanego przepisu, Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Mając na uwadze fakt, iż w stosunku do dostawy z instalacją/ montażem, Ustawodawca nie przewidział szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego, należy przyjąć, iż obowiązek podatkowy z tytułu takiej transakcji powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później zaś, niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru.

Przenosząc powyższe na grunt stanu faktycznego, opisanego przez T, obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu dostawy z instalacją elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu z próbnym uruchomieniem powstanie z chwilą dokonania odbioru zainstalowanych maszyn i urządzeń przez Zamawiającego. Mając na uwadze fakt, iż przedmiotowa transakcja musi zostać udokumentowana fakturą VAT, obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu przedmiotowej transakcji powstanie z chwilą wystawienia faktury.

W przedmiocie Pytania trzeciego:

Zgodnie z brzmieniem art. 19 ust. 11 Ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności:

• przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Z art. 19 ust. 11 Ustawy o VAT wynika, iż każdego rodzaju płatność (a więc świadczenie powodujące wygaśnięcie roszczenia o zapłatę w całości lub w części) bez względu na jej formę przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi rodzi obowiązek podatkowy, w części, której dotyczy.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, wszelkie płatności dokonywane na poczet dostawy z instalacją elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu, przez lidera konsorcjum przed końcowym odbiorem przez Zamawiającego powinny być traktowane jako zaliczki w stosunku do których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ich otrzymania, zgodnie z art. 19 ust. 11 Ustawy o VAT.

Interpretacją indywidualną z 14 maja 2010 roku Minister Finansów uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe w zakresie pytania pierwszego i drugiego, zaś w zakresie pytania trzeciego za prawidłowe.

Przedmiotowa interpretacja indywidualna była przedmiotem skargi, złożonej przez Wnioskodawcę.

W uzasadnieniu do wyroku z dnia 21 czerwca 2011 r. o sygn. III SA/Wa 2399/10 Sąd Wojewódzki stwierdził, że Organ dokonując oceny stanu faktycznego nie uwzględnił wszystkich jego elementów przedstawionych przez Spółkę we wniosku o udzielenie interpretacji. Sąd uznał również, że organ w zaskarżonej interpretacji nie zamieścił jasnego stanowiska co do powstania obowiązku podatkowego w sposób umożliwiający Spółce zastosowanie się do tegoż stanowiska. Również w zakresie pytania trzeciego zarzuty Spółki Sąd uznał za uzasadnione, gdyż organ stanowisko Spółki uznano za prawidłowe odnosząc je jednak do innych okoliczności faktycznych niż wskazane przez Spółkę we wniosku.

W świetle obowiązującego stanu prawnego, biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku WSA w Warszawie z dnia 21 czerwca 2011 r. sygn. akt III SA/Wa 2399/10 stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w zakresie uznania realizowanej inwestycji jako jednego kompleksowego świadczenia dostawy towarów z montażem oraz momentu powstania obowiązku podatkowego oraz za prawidłowe w zakresie uznania za zaliczki wcześniejszych płatności dokonywanych przed końcowym odbiorem.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (...), podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).(art. 8 ust.1).

Z opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jako część międzynarodowej grupy inżynieryjno-budowlanej, zawarł umowę konsorcjum z kilkoma podmiotami, celem której było przedstawienie wspólnej oferty na realizację Budowy części napowierzchniowej Podziemnego Magazynu Gazu (PMG) Wierzchowice etap 3,5 mld nm(3) podetap 1,2 mld nm(3) dla Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa S.A. Umowa ramowa pomiędzy konsorcjantami przewidywała, że Wnioskodawca będzie odpowiedzialny za:

1. wykonanie prac inżynieryjnych związane z projektowaniem instalacji bloku gazowo-parowego, turboexpandera i ciągów redukcyjnych oraz kompresorów gazu oraz dostarczanie odpowiedniej dokumentacji,
2. dostawę niezbędnych maszyn i urządzeń celem wykonania powyższego projektu wraz z niezbędnymi elementami do montażu tych maszyn i urządzeń,
3. nadzór nad instalacją dostarczonych maszyn i urządzeń i ich uruchomienie.

W wyniku zawarcia umowy o generalną realizację inwestycji pod nazwą: Budowa PMG Wierzchowice etap 3,5 mld nm(3) podetap 1,2 mld nm(3) pomiędzy Zamawiającym a Konsorcjum, uzgodniono, że Konsorcjum firm zrealizuje roboty polegające na zaprojektowaniu, wybudowaniu i uruchomieniu obiektów oraz dostawie urządzeń, materiałów i wyposażenia inwestycji pod klucz.

Jak wskazuje w stanie faktycznym Wnioskodawca, w Umowie konsorcjum strony ustaliły, iż po otrzymaniu zlecenia od Zamawiającego, ostateczny podział zakresu prac wykonywanych przez poszczególne strony Umowy konsorcjum zostanie zdefiniowany w umowie wykonawczej do Kontraktu (dalej: Umowa Wykonawcza). Umowa taka pomiędzy Liderem Konsorcjum a Wnioskodawcą została zawarta w dniu 9 maja 2009 r. Na podstawie jej ustaleń, Wnioskodawca został zobowiązany do wykonania czynności inżynieryjnych (w zakresie przygotowania odpowiednich projektów, m. in. Projekt Bazowy, wsad do Projektu Budowlanego, Projekty Wykonawcze) oraz do dostarczenia na obszar realizacji Zamówienia elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu:

w zakresie Bloku Gazowo-Parowego (Combined Cycle Power Plant CCPP):

• turbina gazowa wraz z podelementami;
• kocioł odzysknicowy wraz z podelementami;
• turbina parowa wraz z podelementami;
• system kondensacji oraz podgrzewania niskotemperaturowego wraz z podelementami;
• kompletny system wody chłodzącej (Complete Cooling Water System);
• ejektor oraz odpowiednie kondensatory (Ejektor and relevant steam condensers);
• pompy kondensatu;
• zbiornik kondensatu;
• pompy cyrkulacyjne zamkniętego obiegu chłodzenia;
• wymiennik para/ciepła woda;
• pompy ekstrakcyjne kondensatu;
• obróbka kondensatu;
• analizator parametrów pary/wody z panelem;
• Zawory ESD/redukcyjne;
• komplet rur łączących z armaturą
• kompletny system sterowania i ESD (wraz z szafami sterowniczymi wyposażonymi w lokalne UPS).

W zakresie Turboexpandera i ciągów redukcyjnych:

• Turboekspander wraz z podelementami;
• Wymiennik ciepła gaz/ ciepła woda;
• Zawory ESO/redykcyjne;
• dźwiękochłonna osłona zaworów redukcyjnych;
• filtr gazu procesowego;
• komplet rur łączących z armaturą;
• kompletny system sterowania (wraz z szafami sterowniczymi wyposażonymi w lokalne UPS).

W zakresie Kompresorów gazu;

• kompresory;
• dźwiękochłonne osłony;
• silniki elektryczne z falownikami i transformatorami - kompletny zestaw z systemem chłodzenia;
• system łożysk magnetycznych - kompletny;
• system suchych uszczelnień kompletny;
• separatory cieczy pierwszego i drugiego stopnia;
• powietrzne chłodnice pierwszego i drugiego stopnia;
• Zawory ESD/redukcyjne;
• komplet rur łączących z armaturą
• kompletny system sterowania (wraz z szafami sterowniczymi wyposażonymi w lokalne UPS).

Powyższe maszyny i urządzenia Wnioskodawca nabywa od szerokiego grona poddostawców, zarówno z Unii Europejskiej (UE), jak i spoza UE. We wniosku wskazane jest również, że Wnioskodawca jest odpowiedzialny za dostarczenie elementów mocujących ww. maszyny i urządzenia z konstrukcją betonową całego magazynu jak również za dostarczenie narzędzi oraz przyrządów do montażu oraz obsługi instalowanego sprzętu.

Ponadto, jak wskazuje Wnioskodawca, zawarta pomiędzy nim a Liderem Konsorcjum umowa wykonawcza przewiduje zobowiązanie Wnioskodawcy do usunięcia we własnym zakresie wszelkich błędów projektowych i wadliwości dostarczonych i zainstalowanych komponentów.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy czynności wykonywane na terytorium Polski w związku z realizacją projektu, realizowanego w ramach konsorcjum, powinny być traktowane jako jedno kompleksowe świadczenie należące do kategorii dostawa towarów z instalacją lub montażem.

Istotą rozstrzygnięcia jest przede wszystkim ustalenie, czy wykonywane przez Wnioskodawcę na rzecz Lidera Konsorcjum czynności, których zakres został uregulowany w umowie ramowej, można zakwalifikować jako jedno świadczenie kompleksowe.

W obrocie gospodarczym występują świadczenia natury kompleksowej, czyli takie, które nie dają się w prosty sposób zaklasyfikować do danej kategorii, bowiem składają się z kilku pojedynczych świadczeń. W związku z tym, w każdym przypadku dla określenia skutków podatkowych transakcji złożonych należy badać, czy mamy do czynienia z kompozycją świadczenia głównego - dominującego wzbogaconą jedynie o świadczenia pomocnicze, czy też dostawca realizuje kilka odrębnych i niezależnych świadczeń.

Kwestia tzw. świadczeń złożonych, była analizowana zarówno w orzeczeniach sądów krajowych, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Z orzecznictwa TS UE wynikają wskazówki co do tego, kiedy określone usługi złożone należy traktować jako usługę kompleksową, a kiedy jako odrębne usługi - ze wszystkimi tego konsekwencjami.

I tak w kluczowym dla tego tematu orzeczeniu, przywołanym również przez Wnioskodawcę, wydanym w sprawie C-349/96 (Card Protection Plan Ltd) Trybunał uznał, że każde świadczenie usług powinno być, co do zasady, traktowane jako świadczenie odrębne i niezależne oraz to, że świadczenie składające się z jednolitej usługi (z ekonomicznego punktu widzenia) nie powinno być w sztuczny sposób dzielone, gdyż mogłoby to spowodować naruszenie całego systemu opodatkowania.

Jednym z istotniejszych orzeczeń w tej materii jest wyrok w sprawie C-41/04 (Levob Verzekeringen BV, OV Bank NV przeciwko Staatssecretaris van Financiën; w skrócie: sprawa Levob). Trybunał wskazał w swoim uzasadnieniu, że istotne jest założenie, z jakim należy podejść do analizy każdego takiego zdarzenia. Tym założeniem jest to, by po pierwsze - każda czynność była zwykle uznawana za odrębną i niezależną, jednocześnie po drugie - trzeba mieć na względzie, że czynność złożona z jednego świadczenia w sensie ekonomicznym nie powinna być sztucznie rozdzielana, by nie zakłócać funkcjonowania systemu podatku VAT.

W celu określenia, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową należy, według TS UE przede wszystkim poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi, rozumianemu jako przeciętny konsument, kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie. W orzeczeniu tym Trybunał wskazał na konieczność dokonania analizy charakteru transakcji także z punktu widzenia nabywcy. W tym miejscu należy zauważyć, że w oparcie o przedstawiony przez Wnioskodawcę stan faktyczny i zdarzenie przyszłe, przedmiotowa sprawa dotyczy rozliczeń dokonywanych pomiędzy stronami konsorcjum, tj. Wnioskodawcą a Liderem Konsorcjum.

W konsekwencji, w świetle omawianego wyroku TS UE należy przyjąć, iż nie będzie mieć charakteru kompleksowego taki zestaw świadczeń, których połączenie miałoby charakter działania sztucznego. W tym kontekście, za świadczenia odrębne należy więc uznać świadczenia wykonywane przez jednego świadczącego na rzecz jednego nabywcy, które nawet jeżeli są w pewien sposób powiązane, mogą być traktowane rozłącznie, a traktowanie to nie wpłynie na charakter żadnego z nich, ani też nie sprawi, że wartość świadczeń z punktu widzenia nabywcy będzie inna, niż gdyby świadczenia te były uznane za świadczenie złożone.

W tym miejscu warto zwrócić uwagę na wyrok Trybunału z 11 czerwca 2009 r. w sprawie C-572/07 (RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanční ředitelství v Ústí nad Labem), w którym Trybunał rozstrzygał kwestię związaną z opodatkowaniem usługi wynajmu mieszkań i towarzyszącej jej usłudze sprzątania części wspólnych budynku mieszkalnego. W sprawie spółki Tellmer nie występuje w ocenie TS UE jedno świadczenie złożone. Dla takiej oceny kluczowy charakter ma fakt, że: "(...) usługi sprzątania części wspólnych budynku mogą być świadczone na różnych zasadach, to znaczy na przykład przez osoby trzecie wystawiające faktury obejmujące koszt tych usług bezpośrednio lokatorom lub przez wynajmującego zatrudniającego w tym celu własnych pracowników lub posługującego się przedsiębiorstwem zajmującym się sprzątaniem".

A zatem za szczególnie znaczące Trybunał uznał to, że sprzątanie może być świadczone w sposób całkowicie niezależny od usługi najmu, np. poprzez samodzielny zakup danego świadczenia (sprzątania) przez najemcę. A zatem, jeśli usługi mogą być rozdzielone bez uszczerbku dla każdej z nich, a zatem w sposób naturalnie uzasadniony, wówczas nie można uznać, że stanowią jedno świadczenie kompleksowe w rozumieniu Dyrektywy.

Wskazując na treść powyższych rozstrzygnięć TS UE, tut. Organ uznaje, iż świadczenie złożone (kompleksowe) ma miejsce wówczas, gdy relacja poszczególnych czynności (świadczeń) wykonywanych na rzecz jednego nabywcy dzieli je na świadczenie podstawowe i świadczenia pomocnicze tzn. takie, które umożliwiają skorzystanie (względnie lepsze skorzystanie) ze świadczenia podstawowego lub są niezbędne dla możliwości skorzystania ze świadczenia podstawowego. Jeżeli jednak świadczenia te można rozdzielić, tak że nie zmieni to ich charakteru ani wartości z punktu widzenia nabywcy wówczas świadczenia takie powinny być raczej traktowane jako dwa niezależnie opodatkowane świadczenia. Dla potwierdzenia warto przywołać uzasadnienie do wyroku o sygn. I SA/Po 130/10, gdzie sąd stwierdza, że usługi projektowe poprzedzają roboty budowlane i stanowią w stosunku do nich odrębne i niezależne świadczenie oraz oba rodzaje usług można oddzielić od siebie bez dokonywania sztucznego ich podziału.

W świetle powyższych ustaleń należy stwierdzić, że opisane we wniosku przez Wnioskodawcę, czynności inżynieryjne w zakresie przygotowania odpowiednich projektów oraz czynności dostarczenia na obszar realizacji zamówienia elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu wyszczególnionych w załączniku nr 4 do umowy wykonawczej i związany z nimi obowiązek Wnioskodawcy koordynacji i zapewnienia efektywnego nadzoru nad montażem i rozruchem własnych dostaw nie stanowią jednego świadczenia kompleksowego. Wnioskodawca, zgodnie z podziałem rzeczowym czynności ustalonym w Umowie Konsorcjum wykonał usługi inżynieryjne oraz dokonał dostawy towarów wraz z ich montażem. Powyższe potwierdzają także ustalenia wynikające z zawartej Umowy Wykonawczej. Wykonanie niniejszych prac było niezbędne dla zrealizowania efektu końcowego w postaci inwestycji, który zostanie sprzedany na rzecz Zamawiającego przez Lidera konsorcjum jako generalnego realizatora Inwestycji.

Tym samym wykonane przez Wnioskodawcę usługi oraz towary wraz z ich montażem zostaną wykorzystane do zrealizowania przez Lidera konsorcjum prac wynikających z zawartej z Zamawiającym w dniu 19 listopada 2008 r. umowy o generalną realizację inwestycji pod nazwą:

Budowa P W etap 3,5 mld nm(3) podetap 1,2 mld nm(3)

Biorąc pod uwagę powyższe tut. Organ stwierdza, iż czynności wykonywane przez Wnioskodawcę na podstawie umowy wykonawczej zawartej z liderem konsorcjum, stanowią świadczenie usług inżynieryjnych oraz dostawę towarów wraz z ich montażem.

Dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług istotne jest również określenie miejsca świadczenia danej czynności. Miejsce świadczenia to nic innego jak miejsce opodatkowania danej czynności. Zatem, jego określenie ma istotne znaczenie dla prawidłowego ustalenia państwa, w którym powstaje obowiązek podatkowy z tytułu danej czynności opodatkowanej podatkiem VAT.

Stosownie do art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Ogólna zasada dotycząca określania miejsca świadczenia usług na rzecz podatników zawarta została w art. 28b ust. 1 ustawy, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j i 28n.

Tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż ustawodawca przewidział szczególny sposób określenia miejsca świadczenia dla usług związanych z nieruchomościami, sposób ten reguluje art. 28e ustawy. Zgodnie z tym przepisem, miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach i obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości.

W przepisie tym przyjęto, że usługi związane z nieruchomościami są zawsze opodatkowane w kraju położenia nieruchomości, niezależnie od tego dla jakiego podmiotu są wykonywane, gdzie ma siedzibę usługodawca oraz gdzie faktycznie (fizycznie) wykonuje tę usługę. Zasada ta ma zastosowanie wówczas, gdy usługę można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania, co do miejsca jej położenia.

Kierując się powyższym oraz mając na uwadze fakt, iż wykonane przez Wnioskodawcę prace inżynieryjne polegające na projektowaniu instalacji bloku gazowoparowego, turboexpandera, ciągów redukcyjnych i kompresorów gazu dotyczą ściśle określonej inwestycji, tj. Podziemnego Magazynu Gazu, stwierdzić należy, że usługi te można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania, co do miejsca jej położenia, tym samym można zaliczyć je do usług związanych z nieruchomościami, dla których miejscem świadczenia, zgodnie z art. 28e ustawy, jest miejsce położenia nieruchomości, czyli w tym przypadku Polska.

Regulacje dotyczące miejsca świadczenia przy dostawie towarów, zostały zawarte w art. 22 ustawy.

Z przepisu art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy wynika, że miejscem dostawy towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane; nie uznaje się za instalację lub montaż prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z przeznaczeniem.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć montaż lub instalacja, które skutkują określeniem miejsca świadczenia, na terytorium państwa, na którym wykonywany jest montaż (instalacja towarów). Zgodnie ze słownikiem języka polskiego PWN (wersja internetowa www.pwn.pl) montaż to składanie maszyn, aparatów, urządzeń itp. z gotowych części, zakładanie, instalowanie urządzeń technicznych. Z kolei, instalacja to montowanie gdzieś urządzeń technicznych. Należy zwrócić uwagę, iż stosownie do cytowanego powyżej art. 22 ustawy, do instalacji lub montażu nie zalicza się prostych czynności umożliwiających funkcjonowanie montowanego lub instalowanego towaru zgodnie z jego przeznaczeniem. Zdaniem tut. Organu, jako proste czynności należy rozumieć działania umożliwiające funkcjonowanie danego towaru i sprzętu, które potencjalny nabywca mógłby wykonać we własnym zakresie, np. korzystając z dołączonej instrukcji. Dlatego też, biorąc powyższe pod uwagę za montaż lub instalację należy uznać takie czynności, które wymagają specjalistycznej wiedzy i umiejętności znanych przede wszystkim dostawcy montowanego lub instalowanego towaru/sprzętu.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż transakcja dostawy towarów (tj. maszyn i urządzeń oraz elementów mocujących ww. maszyny i urządzenia z konstrukcją betonową całego magazynu jak również za dostarczenie narzędzi oraz przyrządów do montażu oraz obsługi instalowanego sprzętu) przez Wnioskodawcę na rzecz lidera Konsorcjum, powinna być traktowana dla celów podatku od towarów i usług, jako dostawa towarów z instalacją lub montażem, o której mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy. Tym samym, miejscem jej opodatkowania, zgodnie z ww. przepisem, jest miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane, czyli w tym przypadku terytorium kraju.

Reasumując, czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę nie można zakwalifikować jako jednego kompleksowego świadczenia, należącego do kategorii tzw. dostawy z instalacją/ montażem, bowiem jak wykazano w niniejszej interpretacji, świadczy On usługi inżynieryjne oraz dokonuje dostawy towarów z ich montażem, traktowane jako dwa odrębne świadczenia, opodatkowane na terytorium Polski.

Zatem w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Stwierdzenie, że dana czynność jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz że czynność ta jest wykonywana przez podatnika tego podatku, rodzi konieczność określenia, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tym związany.

Art. 19 ust. 1 ustawy określa moment powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniami, m. in. ust. 2-21. Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, zgodnie z zastrzeżeniem ust. 4.

Wnioskodawca wskazuje, że na podstawie ustaleń w Umowie wykonawczej zawartej pomiędzy nim a Liderem konsorcjum, został zobowiązany do wykonania czynności inżynieryjnych oraz do dostarczenia na obszar realizacji elementów technicznych napowierzchniowej części podziemnego magazynu gazu. Czynności te, jak wskazano powyżej dla celów rozliczenia podatku VAT należy traktować jako odrębne świadczenia. I tak, na czynności inżynieryjne składa się przygotowanie projektów, m. in. Projekt Bazowy, wsad do Projektu Budowlanego, Projekty Wykonawcze. Przepisy dotyczące obowiązku podatkowego nie przewidują szczególnych zasad określających moment powstania obowiązku podatkowego dla takich usług. Z racji tego, z momentem wykonania usługi inżynierskiej przez Wnioskodawcę, należy rozpoznać obowiązek podatkowy z tytułu wykonanej usługi, a nie jak wskazuje Wnioskodawca z momentem odbioru zainstalowanych maszyn i urządzeń przez Zamawiającego.

W kwestii momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu drugiego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę, tj. dostawy towarów z montażem, należy zauważyć, że i w tym przypadku ustawa nie przewiduje szczególnych regulacji. Jak wskazuje Wnioskodawca w swoim uzasadnieniu, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą dokonania odbioru zainstalowanych maszyn i urządzeń przez Zamawiającego. Należy zauważyć, że są to ustalenia stron, które kształtowane są przez szczegółowe warunki zawarte w umowach wzajemnych. Konkludując, skoro strony ustaliły, że momentem dostawy towarów jest moment odbioru zainstalowanych maszyn i urządzeń przez Zamawiającego, to wobec tego świadczenia obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje w tym wskazanym momencie, zgodnie z art. 19 ust. 1 w zw. z ust. 4 ustawy.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało również uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do pytania trzeciego, należy przywołać treść art. 19 ustawy, a w szczególności ust. 11. Otóż art. 19 ust. 11 ustawy stwierdza, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Wnioskodawca podaje, że wszelkie płatności dokonywane przez lidera konsorcjum na poczet dostawy z instalacją elementów technicznych, powinny być traktowane jako zaliczki, zwłaszcza, że otrzymywane są przed końcowym odbiorem przez Zamawiającego.

W związku z powyższym, należy uznać stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie za prawidłowe, gdyż każde otrzymanie przedpłaty czy zaliczki przed wydaniem towaru czy wykonaniem usługi rodzi obowiązek podatkowy z chwilą jej otrzymania w tej części.

Jednocześnie, w związku z ustaleniami dotyczącymi pytania pierwszego, należy stwierdzić, że ten sam przepis, tj. art. 19 ust. 11 ustawy, znajdzie zastosowanie w przypadku otrzymania przez Wnioskodawcę jakiejkolwiek przedpłaty przed wykonaniem usługi inżynierskiej, czego konsekwencją będzie powstanie obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy z chwilą jej otrzymania w tej części.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 2 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie