Temat interpretacji

Uznanie za zorganizowaną część przedsiębiorstwa wydzielonej części majątku Wnioskodawcy do istniejącej spółki kapitałowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedstawione we wniosku z dnia 11 sierpnia 2011 r. (data wpływu 16 sierpnia 2011 r.), uzupełnionym pismami z dnia 18 sierpnia 2011 r. i 10 listopada 2011 r. (data wpływu 22 sierpnia 2011 r. i 14 listopada 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa wydzielonej części majątku Wnioskodawcy do istniejącej spółki kapitałowej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa wydzielonej części majątku Wnioskodawcy do istniejącej spółki kapitałowej. Pismami z dnia 18 sierpnia 2011 r. i 10 listopada 2011 r. uzupełniono wniosek o uwierzytelnioną kopię KRS, pełnomocnictwo oraz doprecyzowano przedstawione zdarzenie przyszłe.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o. (dalej: Spółka) dokonała wydzielenia w ramach swojego przedsiębiorstwa dwóch działów:

1. Dział deweloperski, pod nazwą A,
2. Dział inwestycyjny, pod nazwą B.

Do zadań działu A należy m. in.:

1. koordynacja i zarządzanie etapem projektowania inwestycji Spółki:
   • negocjowanie ofert na opracowanie koncepcji architektonicznych, wybór oferty;
   • negocjowanie ofert na opracowanie projektu architektoniczno - budowlanego, wybór oferty;
   • obsługa postępowań administracyjnych w ramach etapu projektowania inwestycji: pozyskanie wymaganych prawem decyzji, postanowień, opinii i uzgodnień (to jest m. in.: decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji inwestycji, pozwoleń wodnoprawnych, decyzji związanych z ochroną zabytków pozwoleń konserwatora zabytków, decyzji związanych z ochroną gruntów rolnych i leśnych zgód na wyłączenie gruntów z produkcji rolniczej i leśnej itp.);
   • etapowanie inwestycji.
2. koordynacja i zarządzanie etapem realizacji inwestycji Spółki:
   • negocjowanie ofert i wybór wykonawcy, zmiana wykonawcy,
   • wyrażanie zgody na wybór podwykonawców, zmianę podwykonawców,
   • organizowanie i prowadzenie rad budowy z udziałem przedstawicieli projektantów, wykonawców oraz innych stron zaangażowanych w prace budowlane,
   • egzekwowanie od uczestników rad realizacji uzgodnionych działań,
   • opiniowanie i zatwierdzanie harmonogramu realizacji inwestycji i jego zmian,
   • nadzór nad harmonogramem realizacji inwestycji,
   • koordynacja nadzoru inwestorskiego i autorskiego,
   • opiniowanie zmian projektowych, harmonogramowych i kosztowych w trakcie realizacji inwestycji,
   • udział w odbiorach częściowych oraz w odbiorze końcowym inwestycji,
   • opiniowanie rozliczeń finansowych z wykonawcami,
   • koordynowanie odbiorów cząstkowych budowy,
   • koordynowanie odbiorów z instytucjami państwowymi,
   • koordynowanie odbiorów z organami nadzoru budowlanego.
3. obsługa marketingowa inwestycji Spółki:
   • opracowanie kompleksowej strategii marketingowej dla realizowanych inwestycji Spółki,
   • zdefiniowanie docelowej grupy klientów,
   • opracowywanie analiz rynku pod względem możliwości jak najkorzystniejszej sprzedaży produktów Spółki,
   • ocena realizowanych inwestycji z punktu widzenia potencjalnych odbiorców,
   • opracowanie materiałów reklamowych, ich druk i dystrybucja,
   • utrzymanie i aktualizacja strony internetowej,
   • coroczne opracowywanie i bieżąca aktualizacja mediaplanów,
   • organizacja kampanii reklamowej w mediach,
   • prowadzenie działań Public Relations.
4. komercjalizacja inwestycji obsługa procesu sprzedaży:
   • pozyskanie klientów,
   • utrzymywanie bieżącego kontaktu z klientami,
   • przedstawianie oferty sprzedażowej Spółki, w tym prezentacji domów i lokali, koordynacja utworzenia mieszkania wzorcowego,
   • zawieranie przedwstępnych umów sprzedaży,
   • uzgadnianie z klientami proponowanych przez nich zmian w lokalach i domach,
   • przyjmowanie propozycji zmian projektowych, szacunkowa wycena zmian, zlecanie i koordynacja projektów lub robót zamiennych i dodatkowych,
   • uzgadnianie ewentualnych zmian w umowach przedwstępnych sprzedaży,
   • pozyskiwanie zaświadczeń o samodzielności lokali,
   • koordynowanie procesu podpisywania aktów notarialnych, współpraca z notariuszem,
   • komercjalizacja niesprzedanych domów i lokali poprzez najem.
5. obsługa posprzedażowa klientów w okresie trwania inwestycji:
   • przyjmowanie uwag i zgłoszeń od klientów oraz prowadzenie korespondencji związanej z realizacją postanowień umowy,
   • realizacja czynności związanych z protokolarnym przekazaniem lokali,
   • rozstrzyganie spraw spornych z klientami, w tym opiniowanie zasadności, co do istoty i co do wysokości, ewentualnych rekompensat wynikających z tego tytułu,
   • koordynacja prac przy tworzeniu wspólnoty mieszkaniowej,
   • przyjmowanie zgłoszeń dotyczących usterek, ich weryfikacja i koordynowanie usuwania.

Do zadań B należy m. in.:

1. planowanie i wybór inwestycji,
   • określanie krótko i długoterminowej strategii inwestycyjnej Spółki,
   • analiza biznesowa przedsięwzięć inwestycyjnych,
   • analiza ryzyk związanych z planowanym przedsięwzięciem,
   • analiza lokalizacyjna inwestycji budowlanych (ocena planowanej inwestycji w świetle przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym),
   • analiza finansowa przedsięwzięć inwestycyjnych,
   • analiza opłacalności przedsięwzięć inwestycyjnych,
   • analiza kosztowa przedsięwzięć inwestycyjnych,
   • sporządzanie biznes-planów,
   • audyt nieruchomości pod inwestycję,
   • pozyskanie wybranej nieruchomości pod inwestycję.
2. pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji:
   • analiza ofert finansowania inwestycji,
   • negocjowanie ofert i wybór oferty,
   • przygotowanie dokumentacji kredytowej,
   • zawarcie i realizacja umowy z podmiotem finansującym inwestycję.
3. inwestowanie majątkiem Spółki, zarządzanie przypływami inwestycji w krótkim okresie,
4. rozliczenia finansowe z wykonawcami bieżące i wynikające z kaucji gwarancyjnych zatrzymanych, lokowanie kaucji.

Wyodrębniony dział B uzyskuje przychody m. in. ze sprzedaży lokali oraz najmu nieruchomości.

Wydzielone Działy będą wykazywały następujące cechy:

1. wydzielenie Działów w ramach przedsiębiorstwa Spółki nastąpiło w drodze Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników;
2. wydzielonym Działom zostali przyporządkowani pracownicy odpowiedzialni za realizację powierzonych zadań;
3. wydzielone Działy są zarządzane przez Dyrektora Inwestycyjnego/Dyrektora Zarządzającego Procesem Deweloperskim;
4. do wydzielonych Działów zostały przypisane składniki majątkowe umożliwiające ich samodzielne działanie;
5. Spółka w Uchwale przypisała istniejące rachunki bankowe do poszczególnych Działów;
6. w planie kont utworzone zostały dodatkowe konta ewidencyjne oraz przydzielone już istniejące rozdzielnie dotyczące gospodarki finansowej wydzielonych Działów; Spółka prowadzi rozliczenia księgowe w taki sposób, że możliwe jest zidentyfikowanie przychodów, kosztów (centra zysków) oraz aktywów i pasywów Działów;
7. do wydzielonych Działów zostały przypisane należności i zobowiązania związane z ich działalnością.

Planowany jest podział Spółki polegający na wydzieleniu Działu B do istniejącej spółki kapitałowej (dalej: C).

W ramach wydzielenia dojdzie do przeniesienia wszystkich zobowiązań związanych z działalnością B, które nie zostaną uregulowane przed dokonaniem wydzielenia. Dla celów kontynuacji prowadzenia przez Dział działalności w nowej Spółce, na moment wydzielenia C będzie juz dysponować umową najmu nieruchomości. Możliwe więc będzie dalsze funkcjonowanie Działu B natychmiast po dokonaniu wydzielenia.

Dział A jest samodzielnie funkcjonują częścią, która będzie docelowo prawnie wyodrębnioną spółką poprzez wydzielenie Działu B do innej istniejącej spółki. A będzie samodzielną spółką prawa handlowego, tak jak obecnie zarządzającą projektami deweloperskimi w charakterze kompleksowego zastępcy inwestorskiego oraz komercjalizacją efektów inwestycji deweloperskiej. Rozdział prawny działów zmierza do zoptymalizowania ryzyka biznesowego, pozyskania nowych klientów dla obecnego Działu A i jest potwierdzony praktyką gospodarczą. Samodzielnie funkcjonujący w ramach osobnej spółki prawa handlowego B zostanie prawnie wydzielonym, a nie tylko organizacyjnie, przedsiębiorstwem co pozwoli m. in. na rozszerzenie możliwości inwestycyjnych przy zmniejszeniu ryzyka związanego z działalnością operacyjną Działu A.

Pismem z dnia 10 listopada 2011 r. uzupełniono wniosek o następujące informacje:

1. podział Spółki polegający na wydzieleniu Działu B do C nastąpi w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), tj. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej (tj. Spółki) na istniejącą spółkę,
2. podstawowe składniki materialne, które wchodzą w skład działu B to:
   • środki obrotowe obejmujące towary w postaci gruntów, produkcję w toku o charakterze nakładów związanych z rozpoczęciem inwestycji budowlanych oraz wyroby gotowe, tj. gotowe do zbycia lokale mieszkalne, lokale użytkowe oraz miejsca postojowe;
   • środki trwałe: komputery (stacjonarny i przenośny);
   • umowy, księgi i inne dokumenty.
3. działalność wyodrębnionej części przedsiębiorstwa (Działu B) koncentruje się wokół zadań związanych z inwestowaniem na rynku nieruchomości: w szczególności planowaniem inwestycji w nieruchomości, analizowaniem i oceną ryzyka inwestycji, wyborem inwestycji i pozyskiwaniem zewnętrznych źródeł finansowania dla wybranej inwestycji w nieruchomości.
   Z tak zdefiniowanym przedmiotem działalności wiążą się w szczególności następujące składniki niematerialne, które w toku dotychczasowej działalności Spółki przypisać należy do Działu B:
   • nazwa indywidualizująca przedmiotowy Dział (B), która w ślad za wydzieleniem Działu do C utworzy firmę tej spółki, w rozumieniu art. 435 Kodeksu cywilnego;
   • tajemnice przedsiębiorstwa, przypisane działowi B, posiadające określoną wartość gospodarczą, a związane m. in. z planowaniem, względem działalności podmiotów konkurencyjnych na tym samym rynku, istotnych parametrów inwestycji: rozmiaru, umiejscowienia, standardu, terminu rozpoczęcia i zakończenia inwestycji, dane obrazujące wielkość i tempo komercjalizowania zakończonych inwestycji;
   • goodwill przypisany Działowi B, polegający m. in. na wypracowaniu w toku dotychczasowej działalności działu określonej sieci powiązań gospodarczych i kontaktów biznesowych, z podmiotami zewnętrznymi, realizującymi określone działania cząstkowe w kompleksowym procesie inwestowania w nieruchomości: w szczególności powiązania z firmami (podmiotami) pośredniczącymi w pozyskiwaniu kapitału na sfinansowanie realizacji inwestycji, w tym z firmami sektora bankowego, rzeczoznawcami majątkowymi, analitykami rynków: nieruchomości i finansowych, osobami pośredniczącymi w pozyskiwaniu gruntów pod inwestycje, specjalistami uczestniczącymi w procesie nabywania nieruchomości (kancelariami prawnymi, podatkowymi, audytorskimi, notarialnymi);
   • renoma (reputacja) finansowa Spółki, będąca wynikiem działalności działu B i przypisanych mu pracowników, związana z wypracowaniem wizerunku Spółki względem partnerów finansowych (w szczególności banków finansujących) jako solidnego kontrahenta; w szczególności wskazana renoma (reputacja) oraz zdolność kredytowa (w szerokim ujęciu) stanowi wynik nie tyle obiektywnej, materialnej kondycji finansowej Spółki lecz również pozostaje efektem nienagannej realizacji dotychczasowych kontraktów, terminowości, solidności, etyki w biznesie;
   • suma doświadczeń zawodowych, związanych z analizą ryzyka i opłacalności inwestowania na rynku nieruchomości, szczegółowa znajomość rynku nieruchomości, na którym działa Spółka;
   • autorskie prawa majątkowe do wszelkich projektów (tj. utworów w rozumieniu ustawy prawo autorskie i prawa pokrewne), wykonywanych przez pracowników przypisanych do Działu B, a mających za przedmiot m.in. analizy rynku nieruchomości, analizy ofert finansowania, analizy potencjalnych inwestycji pod kątem wyboru najlepszej oferty (analizy ryzyk), analizy potencjalnych form komercjalizacji nabywanych nieruchomości pod kątem opłacalności inwestycji itp.;
   • licencje do programów komputerowych.
4. wydzielone przez Spółkę składniki majątkowe w postaci Działu B wymagają dla celów funkcjonowania i realizowania określonych zadań gospodarczych umieszczenia w stałej placówce, takiej jak np. pomieszczenie lokalowe, czy wyodrębniona nieruchomość. Dział wykorzystuje część wynajmowanej przez spółkę nieruchomości.
5. jak zostało wskazane w odpowiedzi na pytanie nr 4, Dział B wykorzystuje na potrzeby swojej działalności część nieruchomości wynajmowanej przez spółkę. Czyli zawarta umowa najmu nieruchomości służy potrzebom działania obydwu działów (tj. zarówno Działu B oraz Działu A). Umowa najmu nie jest więc przypisana do Działu B, gdyż nie służy wyłącznie działalności tego działu. Nie jest więc równocześnie możliwe przeniesienie umowy najmu w ramach wydzielenia Działu B (nie jest bowiem prawnie możliwe częściowe przeniesienie umowy najmu). Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż (tak jak zostało podane we wniosku) dla celów kontynuacji prowadzenia działalności przez Dział B w C, na moment wydzielenia Działu B C będzie już dysponować umową najmu części nieruchomości, która będzie obowiązywać od dnia dokonania wydzielenia Działu B do C (będzie to umowa najmu lub podnajmu części nieruchomości, która to część nieruchomości jest już obecnie wykorzystywana przez Dział B funkcjonujący w ramach spółki). Możliwe więc będzie dalsze funkcjonowanie Działu B natychmiast po dokonaniu wydzielenia do C. Niezależnie od powyższego Wnioskodawca wskazuje, iż zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych (wyrok NSA z 30 sierpnia 2011 r., sygn. akt II FSK 502/10) brak nieruchomości lub prawa do korzystania z niej w składnikach majątkowych wnoszonego do spółki aportu nie oznacza, że nie można uznać ich za zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
6. zadania przypisane Działowi B opisane w stanie nie będą wymagać udziału pozostałych działów Spółki (tj. Działu A). Zadania te będą realizowanie za pomocą pracowników przypisanych do Działu B oraz firm zewnętrznych. Samodzielne wykonywanie zadań nie zmienia faktu, iż w zakresie pewnych czynności niezbędne jest działanie Zarządu Spółki jako podmiotu reprezentującego całą spółkę (np. zawieranie umów dot. działalności Działu B).
7. Dział B został wyposażony w pracowników realizujących zadania Działu. Dział jest zarządzany przez Dyrektora. Jest więc samodzielny w wykonywaniu zadań mu przypisanych. Samodzielność ta nie jest oczywiście pełna. Fakt wyodrębnienia Działu w strukturze Spółki (podobnie jak w przypadku tworzenia oddziałów spółek) nie może jednak zmieniać faktu podporządkowania osób przypisanych do Działu osobom zarządzającym Spółką (Zarządowi). To Zarząd Spółki na podstawie przepisów prawa oraz aktów wewnętrznych w Spółce jest uprawniony do zarządzania całą Spółką w tym funkcjonującym w Spółce działem B. W podejmowaniu decyzji dot. Działu B Dyrektor tego Działu (podobnie jak pozostali pracownicy wchodzący w skład tego Działu) są ograniczeni akceptacją tych działań przez Zarząd Spółki.
8. przedmiotem wydzielenia do spółki C będą wszystkie składniki majątku przypisane do Działu B.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy wydzielony w Spółce Dział B w sposób opisany w zdarzeniu przyszłym stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) w rozumieniu przepisów ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1.

Wydzielony Dział B spełnia warunki do uznania za ZCP dla potrzeb podatku VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT) ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zgodnie z powyższą definicją na gruncie podatkowym mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze.

W związku z tym, że ustawodawca nie definiuje w jaki sposób spełnienie powyższych przesłanek powinno być weryfikowane, konieczne jest odwołanie się do stanowisk organów podatkowych w tym zakresie.

Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w indywidualnej interpretacji z dnia 10 października 2008 r., sygn. ILPB3/423-446/08-2/HS: () zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, które w przyszłości mogą służyć do prowadzenia odrębnego zakładu, lecz zorganizowany, autonomiczny zespół tych składników. Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki czyli kadra pracownicza.

Natomiast Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 11 lipca 2008 r., sygn. IPPB3-423-816/08-2/MB, uznał iż:

Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące część przedsiębiorstwa powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w istniejącym przedsiębiorstwie, a więc w ramach działalności prowadzonej przez Podatnika i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwie Podatnika wydzielona część jest wyodrębniona w postaci oddzielnej jednostki organizacyjnej, Działu. () Aspekt finansowy wyodrębnienia oznacza, że powinno być możliwe przypisanie przedmiotowi aportu, w strukturach Podatnika, określonych wskaźników finansowych, w tym zwłaszcza przychodów i kosztów oraz nalaności i zobowiązań realizowanych (osiąganych) przez przedmiot aportu. Takie przypisanie ww. wielkości powinno być możliwe w szczególności przy wykorzystaniu komputerowego systemu wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem lub systemu księgowo-rachunkowego.

Podobnie uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 7 kwietnia 2009 r., sygn. IPPP3/443-29/09-4/SM:

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne, niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Wyodrębnienie finansowe wymaga więc posiadania takiego systemu ewidencji, który umożliwia przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jak wynika ze stanowisk organów w indywidualnych interpretacjach, przez taki system należy rozumieć odrębne plany finansowe, odrębne budżety oraz prowadzenie zakładowych planów kont, na których księgowane są wyłącznie zdarzenia gospodarcze związane z działalnością zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Taką interpretację przedstawił przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w indywidualnej interpretacji z dnia 10 marca 2008 r., sygn. IBPB3/423-100/08/MS/KAN-3205/l2/07.

Na dodatkową przesłankę odrębności finansowej zwrócił uwagę Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w indywidualnej interpretacji z dnia 11 lutego 2008 r., sygn. IPPB3-423-418/07 -2/MB, w której wskazał, że odrębność finansowa wymaga posiadania rachunku bankowego, na który wpływać będą środki generowane przez danego rodzaju działalność gospodarczą oraz z którego regulowane będą zobowiązania związane z tą działalnością. W ten sposób finansowe wyodrębnienie danego zespołu składników majątkowych wykraczać będzie poza wymiar ewidencyjny, co oznaczać będzie, że zapewniona zostanie faktyczna możliwość zarządzania danym zespołem składników majątkowych oraz przypisanymi do tego zespołu składników zasobami ludzkimi, a ewidencyjne wyodrębnienie kont będzie miało wymiar nie tylko informacyjny.

Reasumując, zdaniem Spółki, aby uznać część przedsiębiorstwa za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów podatkowych powinny być łącznie spełnione następujące przestanki:

• finansowe wyodrębnienie w istniejącym przedsiębiorstwie polegające na istnieniu odrębnych kont dotyczących działalności ZCP;
• posiadanie przez ZCP odrębnego rachunku bankowego;
• organizacyjne wyodrębnienie ZCP w strukturze istniejącego przedsiębiorstwa jako dział, wydział, oddział itp., przyporządkowanie pracowników oraz majątku do ZCP;
• możliwość kontynuacji dotychczasowych zadań ZCP, w przypadku przeniesienia na nowy podmiot;
• istnienie w ramach ZCP składników materialnych i niematerialnych;
• możliwość przejścia pracowników w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy do podmiotu nabywającego ZCP.

Niekiedy wskazuje się, że dla istnienia ZCP konieczne jest również istnienie zobowiązań przypisanych do ZCP, które powinny przejść razem z ZCP.

W orzecznictwie wskazuje się jednak, że przejście zobowiązań razem z ZCP nie może przesądzać o charakterze masy majątkowej jako ZCP, szczególnie gdy brak przejścia wynika z przyczyn niezależnych od podmiotu zbywającego ZCP. Takie stanowisko zajął m. in. WSA w Warszawie w wyroku w dnia 9 października 2009 r., sygn. III SA/Wa 674/09, w którym czytamy m. in. .Ustosunkowując się do tej kwestii, w pierwszej kolejności należy wskazać, że definicja ZCP zawarta w updop niewątpliwie wskazuje, że zespół składników majątkowych wchodzących w jej skład powinien zawierać także zobowiązania. Należy jednak zgodzić się ze stroną skarżącą, że definicja ZCP nie wymaga, aby dla uznania aportu za ZCP, w jego skład musiały wchodzić wszystkie zobowiązania, jakie związane są z daną częścią przedsiębiorstwa. W przeciwnym razie, w sytuacji, gdy wierzyciel posiadający nieznaczną wierzytelność w stosunku do pozostałych zobowiązań Spółki nie zgodziłby się na jej przeniesienie, w ten sposób pozbawiłby dany zespół składników majątkowych statusu ZCP. W skrajnych przypadkach mogłyby to być nieznaczące kwoty w stosunku do całej wartości pozostałych składników majątkowych mogących stanowić ZCP. W tym miejscu należy zauważyć, jak wskazuje Skarżąca, iż co do zasady zamierza przenieść wszystkie zobowiązania związane z oddziałem do nowo tworzonej Spółki, o ile wierzyciele wyrażą na to zgodę. Zatem działanie Skarżącej nie jest nastawione na pozostawienie zobowiązań co do zasady w istniejącej Spółce, a wręcz przeciwnie.

Ponadto, w przypadku, gdy wierzyciel nie wyrazi zgody na przeniesienie wierzytelności, wówczas mimo woli dłużnika i osoby trzeciej, co do przejęcia zobowiązań, formalnie pozostają one przy dłużniku, a osoba trzecia z tytułu nabycia aportu w postaci ZCP staje się jedynie solidarnie odpowiedzialna z dłużnikiem za jego zobowiązania związane z wniesionym przedmiotem aportu. Nie mniej jednak, jeżeli nowo powstała Spółka przystąpi do długu związanego z aportem i będzie spłacać zobowiązania związane z tym aportem tyle, że nie wierzycielowi tylko poprzedniej Spółce, do której należały składniki majątkowe stanowiące aport, to dc facto z ekonomicznego punktu widzenia ona poniesie ekonomiczny ciężar spłaty zobowiązań związanych z wniesionym do niej aportem stanowiącym ZCP.

W ocenie Sądu, mając na uwadze definicję ZCP wskazaną w art. 4a pkt 4 updop należy mieć na uwadze, poza wykładnią gramatyczną, także wykładnię funkcjonalną. Poprzestając na wykładni gramatycznej należało by uznać, iż nie można mówić o ZCP, jeżeli nie ma zobowiązań związanych z ZCP. Należy zauważyć, iż w rzeczywistości czasami zobowiązań nie ma, ponieważ zostały wcześniej spłacone zanim wniesiono aportem ZCP do nowej Spółki itp. W takiej sytuacji trzymanie się tylko literalnego brzmienia przepisu pozbawiałoby określony zespół składników majątkowych i niemajątkowych wyodrębnionych organizacyjnie i funkcjonalnie statusu ZCP, co do zasady. Z taką interpretacją tego przepisu trudno się zgodzić.

Podsumowując należy stwierdzić, że w przypadku, gdy zbywca wykazuje wolę przekazania zobowiązań wraz z pozostałą częścią przedsiębiorstwa, a na przeszkodzie skutecznej transakcji stoi jedynie brak zgody wierzyciela na zmianę dłużnika, to fakt ten nie powinien mieć wpływu na ocenę, czy mamy do czynienia z ZCP czy też nie.

W świetle powyższego Spółka zaznacza, że jakkolwiek zobowiązania związane z działalnością Działów zostały do nich przypisane, a zobowiązania B zostaną przeniesione na C w ramach podziału przez wydzielenie (z wyłączeniem zobowiązań spłaconych do dnia wydzielenia).

Spółka podkreśliła, że wydzielone Działy finansują swoje działanie w pierwszej kolejności z osiąganych przychodów.

Reasumując należy stwierdzić, że:

• wyodrębniony Dział B posiada zespół składników materialnych i niematerialnych. Dział funkcjonuje w oparciu o wyodrębnione składniki materialne (nieruchomości, sprzęt komputerowy, wyposażenie biura), a także składniki niematerialne (licencje komputerowe, jak również wiedzę i doświadczenie pracowników przypisanych do działu);
• Dział B jest wyodrębniony organizacyjnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki w drodze uchwały zgromadzenia wspólników oraz posiada wyznaczoną osobę kierującą jego działaniami (Dyrektor Inwestycyjny);
• Spółka prowadzi odrębne rozliczenia księgowe w taki sposób, że możliwe jest zidentyfikowanie przychodów, kosztów oraz aktywów i pasywów Działu B;
• składniki majątkowe Działu B służą realizacji określonych zadań gospodarczych, które zostały wskazane w opisie zdarzenia przyszłego;
• zespół składników składających się na B może stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące określone zadania gospodarcze, gdyż dział samodzielnie prowadzi działalność określoną w opisie zdarzenia przyszłego, jak również prowadzi samodzielną gospodarkę finansową (w szczególności ponoszono koszty działania działu są pokrywane w pierwszej kolejności z uzyskiwanych przez dział przychodów) wyodrębnioną z gospodarki finansowej Spółki;
• pracownicy przydzieleni do B zostaną przejęci w trybie art. 23¹ Kodeksu pracy przez C, gdyby do takiego przejęcia doszło;
• Dział B posiada wyodrębnione i przyporządkowane zobowiązania związane z ich działalnością. Spółka wskazuje, że w przypadku podjęcia decyzji o podziale Spółki, B tak zorganizuje swoją działalność, że zobowiązania:
  • zostaną przeniesione na nabywcę B; lub
  • zostaną wypełnione przed podziałem Spółki.

Nie wystąpi więc sytuacja, w której w Spółce po podziale pozostaną zobowiązania, które wcześniej zostały przypisane Działowi B.

W konsekwencji, jak wynika z analizowanego stanu, wydzielony dział B spełnia wszelkie warunki do uznania za ZCP wynikający z analizowanych przepisów ustawy o VAT.

W świetle powyższego stanowisko Spółki należy uznać za zasadne w całej rozciągłości.

Ad. 2.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Wydzielenie Działu, o którym mowa w stanie faktycznym, jako transakcja dot. zorganizowanej części przedsiębiorstwa, będzie więc operacją neutralną na gruncie ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Zgodnie z zapisem zawartym w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Natomiast, w świetle art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W niniejszej sprawie kwestią wymagającą interpretacji jest ustalenie istnienia lub nieistnienia podstaw do zastosowania przepisu art. 6 pkt 1 ustawy.

Pojęcie transakcji zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu dostawy towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu przedsiębiorstwo. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia przedsiębiorstwo wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, w którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Podsumowując, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Ponadto, nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona obiektywnie oceniając posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Podsumowując, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem, wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, iż dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Podział spółek handlowych regulowany jest przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 529 § 1 Kodeksu spółek handlowych (zwanego dalej k.s.h.) wyróżniono cztery sposoby dokonania podziału spółek kapitałowych.

Podział może być dokonany przez:

1. przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),
2. zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),
3. przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),
4. przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Do podziału przez wydzielenie stosuje się przepisy o podziale spółek dotyczące odpowiednio spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej (art. 529 § 2 k.s.h.). Podział przez wydzielenie jest instytucją prawa handlowego będącą jedną z form restrukturyzacji, polegającą na rozdrobnieniu majątku spółki dzielonej, które polega na przekazaniu składników majątkowych (pasywów i aktywów) spółki dzielonej bez przeprowadzenia likwidacji do spółek nowo tworzonych. Instytucję podziału spółek regulują przepisy art. 528-550 k.s.h.

Jak stanowi art. 532 § 1 Kodeksu spółek handlowych, do podziału spółki stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania właściwego typu spółki przejmującej albo nowo zawiązanej, z wyłączeniem przepisów o wkładach niepieniężnych ().

Z powyższego wynika, iż istotą podziału przez wydzielenie, w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych, jest to, że przy takim trybie podziału nie dochodzi do wniesienia aportu do nowopowstałej spółki.

Powołane przepisy ustawy Kodeks spółek handlowych regulują także warunki oraz skutki dokonania podziału danej osoby prawnej w powyższej formie. W świetle tych regulacji można wyodrębnić m. in. następujące specyficzne cechy tej instytucji prawnej:

1. podział spółki polega na bezpośrednim podzieleniu m. in. części majątku danej spółki oraz przeniesieniu go na inne podmioty, których udziałowcami (akcjonariuszami) stają się udziałowcy (akcjonariusze) spółki dzielonej, bez konieczności dokonywania dodatkowych czynności prawnych rozporządzających (np. sprzedaży, darowizny, zamiany) pomiędzy podmiotami biorącymi udział w podziale;
2. spółka przejmująca wstępuje we wszystkie przydzielone jej w planie podziału prawa i obowiązki spółki dzielonej z dniem oznaczonym przez ustawodawcę jako dzień podziału (wydzielenia), na co wskazuje bezpośrednio treść art. 531 § 1 Kodeksu spółek handlowych; tym samym w przypadku podziału przejście majątku spółki dzielonej na inną spółkę uczestniczącą w podziale następuje na mocy jednego zdarzenia prawnego, jakim jest uchwała zgromadzenia wspólników o podziale, w drodze sukcesji uniwersalnej;
3. wspólnicy (akcjonariusze) spółki dzielonej, zgodnie z art. 529 § 3 Kodeksu spółek handlowych, mogą otrzymać udziały lub akcje spółek przejmujących, jak również dopłaty w gotówce.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca dokonał wydzielenia w ramach swojego przedsiębiorstwa dwóch działów:

1. Dział deweloperski, pod nazwą A,
2. Dział inwestycyjny, pod nazwą B.

Do zadań B należy m. in.:

1. planowanie i wybór inwestycji,
2. pozyskiwanie zewnętrznych źródeł finansowania inwestycji,
3. inwestowanie majątkiem Spółki, zarządzanie przypływami inwestycji w krótkim okresie,
4. rozliczenia finansowe z wykonawcami bieżące i wynikające z kaucji gwarancyjnych zatrzymanych, lokowanie kaucji.

Wyodrębniony Dział B uzyskuje przychody m. in. ze sprzedaży lokali oraz najmu nieruchomości.

Wydzielone Działy będą wykazywały następujące cechy:

1. wydzielenie Działów w ramach przedsiębiorstwa Spółki nastąpiło w drodze Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników;
2. wydzielonym Działom zostali przyporządkowani pracownicy odpowiedzialni za realizację powierzonych zadań;
3. wydzielone Działy są zarządzane przez Dyrektora Inwestycyjnego/Dyrektora Zarządzającego Procesem Deweloperskim;
4. do wydzielonych Działów zostały przypisane składniki majątkowe umożliwiające ich samodzielne działanie;
5. Spółka w Uchwale przypisała istniejące rachunki bankowe do poszczególnych Działów;
6. w planie kont utworzone zostały dodatkowe konta ewidencyjne oraz przydzielone już istniejące rozdzielnie dotyczące gospodarki finansowej wydzielonych Działów; Spółka prowadzi rozliczenia księgowe w taki sposób, że możliwe jest zidentyfikowanie przychodów, kosztów (centra zysków) oraz aktywów i pasywów Działów;
7. do wydzielonych Działów zostały przypisane należności i zobowiązania związane z ich działalnością.

Planowany jest podział Zainteresowanego polegający na wydzieleniu Działu B do C w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.), tj. przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej (tj. Spółki) na istniejącą spółkę.

Podstawowe składniki materialne, które wchodzą w skład Działu B to:

• środki obrotowe obejmujące towary w postaci gruntów, produkcję w toku o charakterze nakładów związanych z rozpoczęciem inwestycji budowlanych oraz wyroby gotowe, tj. gotowe do zbycia lokale mieszkalne, lokale użytkowe oraz miejsca postojowe;
• środki trwałe: komputery (stacjonarny i przenośny);
• umowy, księgi i inne dokumenty.

W skład wyodrębnionej części przedsiębiorstwa będą wchodzić następujące składniki niematerialne, tj. do Działu B:

• nazwa indywidualizująca przedmiotowy Dział (B), która w ślad za wydzieleniem Działu do C utworzy firmę tej spółki, w rozumieniu art. 435 Kodeksu cywilnego;
• tajemnice przedsiębiorstwa, przypisane Działowi B, posiadające określoną wartość gospodarczą, a związane m. in. z planowaniem, względem działalności podmiotów konkurencyjnych na tym samym rynku, istotnych parametrów inwestycji: rozmiaru, umiejscowienia, standardu, terminu rozpoczęcia i zakończenia inwestycji, dane obrazujące wielkość i tempo komercjalizowania zakończonych inwestycji;
• goodwill przypisany Działowi B, polegający m. in. na wypracowaniu w toku dotychczasowej działalności Działu określonej sieci powiązań gospodarczych i kontaktów biznesowych, z podmiotami zewnętrznymi, realizującymi określone działania cząstkowe w kompleksowym procesie inwestowania w nieruchomości: w szczególności powiązania z firmami (podmiotami) pośredniczącymi w pozyskiwaniu kapitału na sfinansowanie realizacji inwestycji, w tym z firmami sektora bankowego, rzeczoznawcami majątkowymi, analitykami rynków: nieruchomości i finansowych, osobami pośredniczącymi w pozyskiwaniu gruntów pod inwestycje, specjalistami uczestniczącymi w procesie nabywania nieruchomości (kancelariami prawnymi, podatkowymi, audytorskimi, notarialnymi);
• renoma (reputacja) finansowa Spółki, będąca wynikiem działalności Działu B i przypisanych mu pracowników, związana z wypracowaniem wizerunku Spółki względem partnerów finansowych (w szczególności banków finansujących) jako solidnego kontrahenta; w szczególności wskazana renoma (reputacja) oraz zdolność kredytowa (w szerokim ujęciu) stanowi wynik nie tyle obiektywnej, materialnej kondycji finansowej Spółki lecz również pozostaje efektem nienagannej realizacji dotychczasowych kontraktów, terminowości, solidności, etyki w biznesie;
• suma doświadczeń zawodowych, związanych z analizą ryzyka i opłacalności inwestowania na rynku nieruchomości, szczegółowa znajomość rynku nieruchomości, na którym działa Spółka;
• autorskie prawa majątkowe do wszelkich projektów (tj. utworów w rozumieniu ustawy prawo autorskie i prawa pokrewne), wykonywanych przez pracowników przypisanych do Działu B, a mających za przedmiot m. in. analizy rynku nieruchomości, analizy ofert finansowania, analizy potencjalnych inwestycji pod kątem wyboru najlepszej oferty (analizy ryzyk), analizy potencjalnych form komercjalizacji nabywanych nieruchomości pod kątem opłacalności inwestycji itp.;
• licencje do programów komputerowych.

W ramach wydzielenia dojdzie do przeniesienia wszystkich zobowiązań związanych z działalnością B, które nie zostaną uregulowane przed dokonaniem wydzielenia.

Wydzielone przez Spółkę składniki majątkowe w postaci Działu B wymagają dla celów funkcjonowania i realizowania określonych zadań gospodarczych umieszczenia w stałej placówce, takiej jak np. pomieszczenie lokalowe, czy wyodrębniona nieruchomość. Dział wykorzystuje część wynajmowanej przez spółkę nieruchomości.

Czyli zawarta umowa najmu nieruchomości służy potrzebom działania obydwu działów (tj. zarówno Działu B oraz Działu A). Umowa najmu nie jest więc przypisana do Działu B, gdyż nie służy wyłącznie działalności tego Działu. Nie jest więc równocześnie możliwe przeniesienie umowy najmu w ramach wydzielenia Działu B do C (nie jest bowiem prawnie możliwe częściowe przeniesienie umowy najmu). Jednocześnie Wnioskodawca wskazuje, iż (tak jak zostało podane we wniosku) dla celów kontynuacji prowadzenia działalności przez dział B w C, na moment wydzielenia Działu B C będzie już dysponować umową najmu części nieruchomości, która będzie obowiązywać od dnia dokonania wydzielenia Działu B do C (będzie to umowa najmu lub podnajmu części nieruchomości, która to część nieruchomości jest już obecnie wykorzystywana przez dział B funkcjonujący w ramach spółki). Możliwe więc będzie dalsze funkcjonowanie działu B natychmiast po dokonaniu wydzielenia do C.

Zadania przypisane działowi B nie będą wymagać udziału pozostałych działów Spółki (tj. Działu A). Zadania te będą realizowanie za pomocą pracowników przypisanych do Działu B oraz firm zewnętrznych. Samodzielne wykonywanie zadań nie zmienia faktu, iż w zakresie pewnych czynności niezbędne jest działanie Zarządu Spółki jako podmiotu reprezentującego całą spółkę (np. zawieranie umów dot. działalności Działu B).

Dział B został wyposażony w pracowników realizujących zadania Działu. Dział jest zarządzany przez Dyrektora. Jest więc samodzielny w wykonywaniu zadań mu przypisanych. Samodzielność ta nie jest oczywiście pełna. Fakt wyodrębnienia Działu w strukturze Spółki (podobnie jak w przypadku tworzenia oddziałów spółek) nie może jednak zmieniać faktu podporządkowania osób przypisanych do Działu osobom zarządzającym Spółką (Zarządowi). To Zarząd Spółki na podstawie przepisów prawa oraz aktów wewnętrznych w Spółce jest uprawniony do zarządzania całą Spółką w tym funkcjonującym w Spółce Działem B. W podejmowaniu decyzji dot. Działu B Dyrektor tego Działu (podobnie jak pozostali pracownicy wchodzący w skład tego Działu) są ograniczeni akceptacją tych działań przez Zarząd Spółki.

Zatem, przedmiotem wydzielenia do spółki C będą wszystkie składniki majątku przypisane do Działu B.

Zgodnie z powołanym wyżej art. 6 pkt 1 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się m. in. do transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jak wynika z powyższej przedstawionego zdarzenia, majątek który jest przedmiotem wydzielenia do istniejącej spółki kapitałowej spełnia wszelkie przesłanki do uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W konsekwencji, zgodnie z brzmieniem art. 6 pkt 1 ustawy, przepisy tej ustawy nie mają zastosowania do transakcji przeniesienia tego majątku, w tym do czynności podziału przez wydzielenie w trybie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych.

Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, iż będący przedmiotem wydzielenia Dział B będzie spełniał definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy, a jego dostawa będzie stanowiła czynność niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, a w konsekwencji po stronie Wnioskodawcy nie powstanie w tym zakresie obowiązek podatkowy w VAT.

Jednocześnie podkreślenia wymaga, iż pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie może obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, lecz tylko tą część, która spełnia wszystkie kryteria wskazane w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.

Przedstawiając własne stanowisko w sprawie, Wnioskodawca stwierdził, iż Niekiedy wskazuje się, że dla istnienia ZCP konieczne jest również istnienie zobowiązań przypisanych do ZCP, które powinny przejść razem z ZCP. W orzecznictwie wskazuje się jednak, że przejście zobowiązań razem z ZCP nie może przesądzać o charakterze masy majątkowej jako ZCP, szczególnie gdy brak przejścia wynika z przyczyn niezależnych od podmiotu zbywającego ZCP.

Mając na uwadze powyższe, tut. Organ zauważa, iż konsekwencją finansowego wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest konieczność przypisania do niej wszelkich zobowiązań związanych z jej działalnością. Zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest zatem możliwe tylko w przypadku, gdy na nabywcę zostaną przeniesione wszystkie zobowiązania wcześniej jej przypisane. Wyłącznie więc z przedmiotu zbycia istotnych elementów zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w tym zobowiązań, powoduje, że czynność tą należy uznać za nabycie sumy składników majątkowych i niemajątkowych, a nie nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. Ustawodawca wskazał bowiem, iż w sytuacji, gdy istnieją zobowiązania dotyczące zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to w trakcie wyodrębnienia tej masy majątkowej z przedsiębiorstwa zobowiązania te powinny być wydzielone w pełnej wysokości i przyporządkowane zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Niemniej z uwagi na okoliczność, iż w przedmiotowym wniosku wskazano, iż zobowiązania związane z działalnością Działów zostały do nich przypisane, a W ramach wydzielenia dojdzie do przeniesienia wszystkich zobowiązań związanych działalnością B, które nie zostaną uregulowane przed dokonaniem wydzielenia, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym ww. Dział będzie spełniał warunki do uznania go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, należy uznać za prawidłowe.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa wydzielonej części majątku Wnioskodawcy do istniejącej spółki kapitałowej. Natomiast, kwestia dotycząca zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych została rozstrzygnięta odrębnym pismem.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB3/423-11-5/EK, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu