Temat interpretacji
Opodatkowanie zamiany działek
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2009 r. (data wpływu do Urzędu Skarbowego 9 lutego 2009 r., data wpływu do Biura KIP w Lesznie 16 lutego 2009 r.) uzupełnionym pismami z dnia 5 marca 2009 r. (data wpływu 9 marca 2009 r.), z dnia 22 marca 2009 r. (data wpływu 24 marca 2009 r.), z dnia 26 marca 2009 r. (data wpływu 27 marca 2009 r.) oraz z dnia bez daty (data wpływu 14 kwietnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie naliczenia podatku VAT jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 16 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie naliczenia podatku VAT. Powyższy wniosek uzupełniono pismami w dniach: 9, 24 i 27 marca 2009 r. oraz 14 kwietnia 2009 r. o doprecyzowanie przedstawionego zdarzenia przyszłego, własne stanowisko w sprawie, wpłatę brakującej opłaty oraz podpis.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca wraz z córką i synem jest współwłaścicielem działki niezabudowanej o nr ()/1 i ()/2 o powierzchni 637 m2 oraz 53 m2. Działka ta przeznaczona była na cele budownictwa jednorodzinnego. Na początku lat 80 Gmina bez zgody Wnioskodawcy przeprowadziła przez środek działki kolektor wodny i kanalizacyjny, uniemożliwiając tym samym postawienie na działce jakiejkolwiek budowli. Gmina mimo monitów przez cały okres bezumownie korzystała z działki. w styczniu 2009 r., Gmina zaproponowała Wnioskodawcy zamianę działki o nr ()/1 i ()/2 na działkę nr () o powierzchni 985 m2. Jednocześnie Gmina zażądała dopłaty 1.860 zł i podatku VAT 5.126 zł. Działka o nr ()/1 i ()/2 położona jest w centrum miasta z dostępem do drogi asfaltowej, instalacji gazowej, wodno-kanalizacyjnej, elektrycznej i telefonicznej. Działka proponowana do zamiany położona jest na terenie nieuzbrojonym. Wartość działek ze względu na bezprawie Gminy (przeprowadzenie przez nie kolektorów) została niżej wyceniona. Działka proponowana przez Gminę to działka budowlana.
Z dodatkowych informacji wynika, iż proponowana przez Gminę działka powstała w roku 2008 w drodze odrolnienia. Jest niezabudowana i nieuzbrojona żadnymi mediami. Jest to działka budowlana. Ponadto, Wnioskodawca wskazuje, iż podatek VAT naliczony ma być podatkiem od działki proponowanej przez Gminę.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy w przedstawionej wyżej sytuacji Wnioskodawca musi zapłacić podatek VAT w wysokości 5.126 zł...
Zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sytuacji naliczenie podatku VAT w wysokości 5.126 zł jest szczególnie niesprawiedliwe, bowiem z winy Gminy Zainteresowany został pozbawiony możliwości korzystania z bardziej atrakcyjnej działki. Tym samym, według Wnioskodawcy, powinien być zwolniony z zapłaty podatku VAT (Gmina powinna zapłacić ten podatek).
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
- eksport towarów;
- import towarów;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Natomiast stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().
W myśl art. 2 pkt 6 powołanej ustawy, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.
Z cyt. powyżej art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT nie wynika, że odpłatność za czynności dostawy towarów lub świadczenie usług musi mieć postać pieniężną. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową zapłatą może być inny towar lub usługa, albo mieszaną zapłata w części pieniężna a w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tą czynność.
Przez umowę zamiany, zgodnie z art. 603 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. u. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zatem w przypadku zamiany obie strony przenoszą na siebie wzajemnie własność rzeczy, występując jednocześnie w charakterze dostawcy jak i nabywcy.
Zapis art. 604 ww. ustawy Kodeks cywilny daje dyspozycję odpowiedniego stosowania do zamiany przepisów o sprzedaży.
Umowa zamiany jest umową wzajemną, bardzo zbliżoną do umowy sprzedaży. Różnica w stosunku do umowy sprzedaży polega na tym, że w miejsce świadczenia ceny pojawia się obowiązek drugiej strony przeniesienia własności rzeczy. Ze względu na wzajemny charakter umowy, wartość świadczonych rzeczy powinna być ekwiwalentna.
Jak wynika z powyższego realizowane w oparciu o umowę zamiany przeniesienie własności towaru (w tym gruntu) stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów.
Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.
Stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Jednostki samorządu terytorialnego takie jak gminy, powiaty czy województwa, są innymi niż organy władzy publicznej uczestnikami sektora finansów publicznych, zatem nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, lecz są objęte zwolnieniem wskazanym w § 13 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 212, poz. 1336). Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku czynności związane z wykonywaniem zadań publicznych nałożonych odrębnymi przepisami, wykonywane w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność przez jednostki samorządu terytorialnego, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
W świetle art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. u. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Natomiast, zgodnie z art. 6 ust. 1 powołanej wyżej ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 cyt. ustawy).
Art. 11a ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym stanowi iż, organami gminy są: rada gminy oraz wójt (burmistrz, prezydent miasta).
Zatem i Gmina i jednostki organizacyjne gminy w zakresie realizacji zadań własnych są zwolnione od podatku od towarów i usług, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca wraz z córką i synem jest współwłaścicielem działki niezabudowanej o nr ()/1 i ()/2 o powierzchni 637 m2 oraz 53 m2. Działka ta przeznaczona pod budownictwo jednorodzinne. Na początku lat 80 Gmina bez zgody Wnioskodawcy przeprowadziła przez środek działki kolektor wodny i kanalizacyjny, uniemożliwiając tym samym postawienie na działce jakiejkolwiek budowli. Gmina mimo monitów przez cały okres bezumownie korzystała z działki. Gmina zaproponowała Wnioskodawcy zamianę działki o nr ()/1 i ()/2 na działkę nr () o powierzchni 985 m2. Jednocześnie Gmina zażądała dopłaty 1.860 zł i podatku VAT 5.126 zł.
Biorąc pod uwagę przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony stan faktyczny, zauważyć należy, iż z uwagi na fakt, że dostawa nieruchomości jest niewątpliwie czynnością cywilnoprawną (nie zaś publicznoprawną), dla zamierzonej czynności zbycia prawa własności nieruchomości Gmina będzie występować w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, natomiast powyższa czynność zbycia nieruchomości w świetle ustawy o VAT będzie traktowana jako odpłatna dostawa towarów.
W myśl art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.
Podstawowa stawka podatku zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Zwolnienie od podatku VAT lub obniżenie stawki podatkowej, możliwe jest tylko wówczas, gdy przewiduje to ustawa o VAT lub przepisy wykonawcze do ustawy.
Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy, ustawodawca zwolnił od podatku od towarów i usług dostawę terenów niezabudowanych, innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.
Opodatkowane podatkiem od towarów i usług są zatem dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku gruntów niezabudowanych opodatkowane podatkiem VAT są tylko te, których przedmiotem są tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. Natomiast dostawy gruntów niezabudowanych, będących np. gruntami rolnymi czy leśnymi, które nie są przeznaczone pod zabudowę, są zwolnione od podatku od towarów i usług.
Należy zauważyć, że ustawodawca zwalniając od podatku od towarów i usług dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę nie sprecyzował w ustawie, jakimi kryteriami należy się kierować, aby ustalić przedmiotowy rodzaj gruntu.
Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż w związku z zamianą Gmina będzie realizowała dostawę, której przedmiotem będzie nieruchomość oznaczona jako działka budowlana (powstała w roku 2008 w drodze odrolnienia), niezabudowana i nieuzbrojona żadnymi mediami o powierzchni 985 m2.
Mając na uwadze wyżej przedstawione zdarzenie przyszłe oraz obowiązujący w tym zakresie stan prawny, należy uznać, iż zamiana przedmiotowego gruntu działki budowlanej, podlega opodatkowaniu według 22% stawki podatku od towarów i usług na podstawie art. 41 ust. 1.
Reasumując, w przedmiotowej sprawie realizowana przez Gminę dostawa działki budowlanej podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22%. Podatek VAT od przedmiotowej transakcji zobowiązana będzie zapłacić do Urzędu Skarbowego Gmina, a nie Wnioskodawca.
Należy jednak zwrócić uwagę, iż podatek od towarów i usług generalnie ma charakter cenotwórczy i zawiera się w cenie sprzedawanych towarów i usług, a sprzedawca jest jedynie zobowiązany do rozliczenia tego podatku z Urzędem Skarbowym.
Tut. Organ nie jest natomiast kompetentny do rozstrzygania czy Wnioskodawca zobowiązany jest do zapłaty Gminie kwoty 5.126 zł. Przepisy podatkowe nie regulują bowiem zasad zawierania między stronami umów oraz zasad ustalania cen. Stanowiący podstawę opodatkowania obrót ustalany jest w oparciu o kwotę należną z tytułu sprzedaży, a tę ustalają strony zawartej umowy. Organy podatkowe nie ingerują w zawierane umowy i przyjęty w nich sposób rozliczeń między kontrahentami (za wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 32 ustawy o VAT), chyba że postanowienia umów naruszają przepisy podatkowe.
Ponadto informuje się, iż w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej zdarzenia przyszłego w podatku od towarów i usług w zakresie naliczenia podatku VAT. Rozstrzygnięcie w zakresie możliwości wnioskowania o zwolnienie z zapłaty podatku VAT w przedstawionym zdarzeniu przyszłym zostało zawarte w interpretacji nr ILPP1/443-211/09-8/AI z dnia 8 maja 2009 r.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.
Referencje
ILPP1/443-211/09-8/AI, interpretacja indywidualna
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu