Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana A. K., przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2008 r. (data wpływu 17 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu kwalifikowania bonusów oraz formy ich dokumentowania jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu kwalifikowania bonusów oraz formy ich dokumentowania.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawione następujące stany faktyczne.

1. Wnioskodawca dokonuje w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zakupu towarów materiałów budowlanych u producentów lub dystrybutorów tych wyrobów. W związku z tym faktem, zawierana jest umowa, która reguluje warunki, na jakich udzielana będzie przez producenta premia pieniężna bonus. Na podstawie tej umowy kupowane są dość znaczne ilości towarów. Podstawę do wypłaty bonusów stanowi dokonany przez podatnika obrót o określonej w umowie wielkości. Wypłacenie przez sprzedawcę bonusu nie stanowi wynagrodzenia za usługę. Wysokość bonusu jest ruchoma, gdyż jest zależna od ilości zakupionych przez Wnioskodawcę towarów. Bonusy nie są związane z konkretną dostawą towarów dokonaną przez producenta na rzecz Wnioskodawcy, lecz są wynikiem np.: wszystkich dostaw w roku, półroczu, kwartale. Otrzymywany przez podatnika bonus jest związany z dostawami towarów w danym okresie, za który zgodnie z umową bonus się należy.
   W praktyce za przyznawanie bonusu podatnik wystawiał fakturę VAT. W związku z orzecznictwem NSA i WSA, dostawcy towarów oświadczyli, że posiadają interpretacje indywidualne, z których wynika, że bonus nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Wobec tego będzie rozliczany tylko na podstawie noty księgowej.
   Niezrealizowanie obrotu nie jest obwarowane w umowie żadną sankcją dla podatnika.
2. Wnioskodawca jest wspólnikiem Spółki, która negocjuje w jego imieniu umowy z producentami materiałów budowlanych. Spółka będąca w istocie tzw. grupą zakupową, podpisuje umowy z producentami na wypłatę bonusa za obrót dokonywany przez podatnika jako wspólnika i innych pozostałych wspólników tej Spółki.
   Zarząd Spółki negocjuje wszelkie warunki dostawy towarów do wspólników, w tym do Wnioskodawcy. Umowa taka reguluje m.in. kwestię bonusów i premii pieniężnych przyznawanych grupie zakupowej Spółce za dokonany obrót przez wspólników.
   Mając na uwadze fakt, że wspólnicy grupy zakupowej kupują na podstawie umów wynegocjowanych przez Spółkę dość duże ilości towarów, to dostawcy przyznają bonusy, zwane inaczej premiami pieniężnymi. Podstawę do wypłaty bonusów stanowi osiągnięcie przez wspólników, czyli także przez Wnioskodawcę, dokonujących zakupów w określonej w umowie wielkości u danego sprzedawcy. Wypłacony przez sprzedawcę bonus nie stanowi wynagrodzenia za usługi.
   Wysokość bonusów jest ruchoma, gdyż jest uzależniona od ilości zakupionych towarów u producentów. Bonusy nie są związane z konkretną dostawą towarów lecz są wynikiem wszystkich dostaw w roku, półroczu, kwartale.
   W praktyce przyznanie i podział przedmiotowych bonusów wygląda tak, że:
   - producenci całą kwotę bonusa, za cały obrót dokonany przez wspólników, w tym i przez Wnioskodawcę, przekazują do Spółki;
   - następnie Spółka, po ustaleniu w jakim procencie każdy ze wspólników uczestniczył w wykonanym obrocie, dokonuje podziału bonusa proporcjonalnie do wszystkich wspólników.
   Do tej pory czynione to było na podstawie faktur VAT lecz w związku z orzecznictwem WSA, dostawcy oświadczyli, że posiadają interpretacje indywidualne stanowiące, że bonus nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i wobec tego będzie rozliczany notą księgową.
   Niezrealizowanie obrotu nie jest obwarowane w umowie żadną sankcją.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

W jaki sposób powinno być udokumentowane przekazanie bonusu, tj.: fakturą, notą księgową, czy też innym dokumentem, w sytuacji gdy:

1. bonus przyznaje producent towarów;
2. bonus rozdzielany jest przez Spółkę.

Zdaniem Wnioskodawcy, bonusy, premie pieniężne nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Za takim poglądem przemawiają następujące okoliczności.

Czynność sprzedaży towarów dla wspólników jako dostawa towarów już podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zainteresowany podkreśla, że nie może wystąpić taka sytuacja, która stanowiłaby zarówno dostawę towarów, jak i świadczenie usług. Nie można więc uznać zrealizowania przez kontrahenta określonego pułapu obrotów za świadczenie usług, gdyż ewidentnie na uzyskanie określonego pułapu obrotów składa się odpowiednia liczba transakcji sprzedaży dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT. Czynności stanowiące dostawę towarów nie mogą jednocześnie, poprzez ich zsumowanie, stanowić usługi. Zatem zakup odpowiedniej ilości towarów, a tym samym osiągnięcie odpowiedniego poziomu obrotów, nie stanowi świadczenia usług, gdyż opodatkowanie jako usługi świadczonej przez nabywcę towaru nabycia określonej ilości towarów, będzie prowadziło do podwójnego opodatkowania tej samej czynności. Pierwszy raz jako sprzedaży (dostawy towarów), drugi jako zakupu (świadczenia usług) przez nabywcę tego samego towaru, w ramach tej samej transakcji.

Powyższy pogląd jest zgodny z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 lutego 2007 r. (sygn. I FSK 94/06). Ze wskazanego wyroku wynika, iż w ramach zawieranych umów o współpracy, gdzie osiągnięcie określonego pułapu obrotów i terminowego spełnienia świadczeń pieniężnych, sprzedawca wypłaca premię pieniężną, bonus lub nagrodę nabywca dokonuje zakupów dobrowolnie, nie jest zobowiązany do wykonania transakcji o określonej, premiowanej wysokości. Niezrealizowanie przez nabywcę określonego pułapu obrotów nie jest obwarowane żadną sankcją.

Zdaniem Wnioskodawcy, do udokumentowania przekazania bonusa służy nota księgowa, gdyż jest to uniwersalny dokument księgowy, służący dokumentowaniu transakcji, dla których nie przewidziano odrębnych formularzy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy), natomiast przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa

zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pojęcie usługi według ustawy jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 ustawy. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się podatnika nie będące dostawą towarów na rzecz innego podmiotu.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom.

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, m.in. od ustalenia, za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, to jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku (...). Natomiast zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

W przypadkach, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w cyt. art. 29 ust. 4 ustawy, ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy. W tym przypadku zastosowanie będzie miał przepis § 16 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.) dotyczący wystawiania faktur korygujących.

W praktyce występują również sytuacje, gdzie premia pieniężna jest wypłacana z tytułu dokonywania przez nabywcę zakupów określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób, a premia ta nie jest związana z żadną konkretną dostawą. W takiej sytuacji należy uznać, że wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

W opisanych stanach faktycznych mamy do czynienia z sytuacjami, gdzie między stronami istnieje umowa, na podstawie której kupujący zobowiązuje się do wykonywania na rzecz sprzedawcy świadczenia, polegającego na zrealizowaniu określonego pułapu obrotów, a sprzedawca zobowiązał się do przyznania kupującemu wynagrodzenia (premii pieniężnej) z tytułu świadczenia ww. usługi. Premia ta nie ma więc charakteru dobrowolnego, ale uzależniona jest od określonego zachowania kupującego. Usługobiorcą jest dostawca, który realizuje swój interes ekonomiczny poprzez tworzenie sytuacji, w której kupujący decyduje się na zakup u niego, a nie u innego dostawcy.

Otrzymanie przedmiotowej premii pieniężnej jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie się nabywcy w stosunku do sprzedawcy. Zachowanie nabywcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz sprzedającego. Jako zapłatę za wykonaną usługę podatnik otrzymuje bonus w postaci premii pieniężnej.

Zatem pomiędzy stronami zaistnieje więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

W świetle powyższego, zachowanie nabywcy towarów polegające na osiągnięciu określonego w umowie obrotu należy uznać za świadczenie usług zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

Tut. Organ zwraca uwagę na fakt, iż dostawa towarów zachowuje swój charakter przez cały czas trwania umowy, na podstawie której Wnioskodawca prowadzi współpracę ze swoim kontrahentem. Stosunek, na podstawie którego wypłacana jest premia pieniężna jest odrębną relacją zobowiązaniową, wynikającą z innej umowy. Wobec powyższego, jeżeli mamy do czynienia z dwoma stosunkami prawnymi, nie można mówić o podwójnym opodatkowaniu tej samej czynności.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Ponadto, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W związku z powyższym, przekazanie premii pieniężnej przez sprzedawcę powinno być udokumentowane za pomocą faktury VAT, wystawionej przez podmiot będący stroną umowy świadczący usługę, zawartej ze sprzedawcą nabywanych towarów. W przypadku, gdy podmiotem tym będzie Wnioskodawca zobowiązany jest on wystawić fakturę VAT, natomiast jeżeli stroną zawartej umowy będzie Spółka, której wspólnikiem jest Zainteresowany, w sytuacji gdy to ona otrzymuje bonus obowiązek ten spoczywa na Spółce.

Podkreślić należy, iż powołany przez Wnioskodawcę wyrok Sądu jest rozstrzygnięciem konkretnego przypadku i wiąże Sąd tylko w tym zakresie oraz nie może być źródłem praw i obowiązków w innych sprawach. Bowiem źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są, zgodnie z art. 87 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.