Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie dokumentowania świadczonej usługi.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 kwietnia 2016 r. (data wpływu 25 kwietnia 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 27 maja 2016 r. (data wpływu 31 maja 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania świadczonej usługi jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 kwietnia 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania świadczonej usługi. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 27 maja 2016 r. (data wpływu 31 maja 2016 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy, pytanie, własne stanowisko oraz zmianę rodzaju sprawy ze stanu faktycznego na zdarzenie przyszłe.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Współpraca z niemiecką firmą została podpisana bezpośrednio przez Biuro w październiku zeszłego roku. Pierwsza faktura Wnioskodawcy, za usługę szkolenia została wystawiona w lutym bieżącego roku, jako podwykonawca firmie Biuro Wnioskodawca jest czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług. Nie posiada żadnych udziałów w innych krajach.

Firma, z którą Biuro podpisało umowę, jest zarejestrowana na terenie Niemiec (siedziba i miejsce prowadzenia działalności &‒ nie posiada oddziałów w Polsce). Umowa dotyczy prowadzenia prezentacji i szkoleń reklamowych, dotyczących oferowanego przez tę firmę produktu, tj. oprogramowania graficznego (komputerowego) do projektowania konstrukcji budowlanych. W ramach umowy (między firmą a Biurem) ustalono stałe wynagrodzenie &‒ za prowadzenie ww. czynności &‒ płatne za każdy dzień prezentacji/szkolenia. Dodatkowo firma niemiecka, w ramach zawartej umowy, pokrywa koszty dojazdu do miejsc, w których prowadzone są szkolenia oraz koszty wynajęcia sal i noclegi. Prezentacje i szkolenia oferowane są potencjalnym klientom z terenu Polski, prowadzone są w języku polskim, w wybranych polskich miastach. Wnioskodawca nie zajmuje się sprzedażą samego produktu (oprogramowania) &‒ tym zajmuje się firma niemiecka.

W piśmie z dnia 27 maja 2016 r., na pytanie na rzecz kogo świadczy usługi będące przedmiotem pytania, czy na rzecz niemieckiej firmy, czy na rzecz firmy Biuro, Wnioskodawca wskazał, że jest czynnym płatnikiem podatku od towarów i usług. Obecnie podjął współpracę z niemiecką firmą, dla której organizuje i prowadzi szkolenia na terenie Polski, szkolenia dotyczą produktu oferowanego przez niemiecką firmę, tj. oprogramowania graficznego do projektowania konstrukcji budowlanych. Fakturę za przeprowadzone szkolenia Wnioskodawca wystawia na Biuro, które pośredniczy między nim a firmą. Dodatkowo niemiecka firma pokrywa koszty dojazdu do miejsc, w których prowadzone są szkolenia oraz koszty wynajęcia sal i noclegi. Prezentacje i szkolenia oferowane są w języku polskim, w wybranych polskich miastach. Wnioskodawca nie zajmuje się sprzedażą samego produktu, sprzedażą zajmuje się firma niemiecka.

Usługa szkolenia wykonywana jest na rzecz firmy niemieckiej, natomiast faktura za tę usługę wystawiana jest na rzecz firmy polskiej Biuro.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(sformułowane ostatecznie w uzupełnieniu do wniosku z dnia 27 maja 2016 r.).

Czy polski podatnik, który świadczy usługi polegające na prowadzeniu szkoleń i prezentacji reklamowych dotyczących oferowanego produktu na rzecz firmy niemieckiej, za pośrednictwem polskiej firmy mającej siedzibę w Polsce, powinien wystawić fakturę za wykonaną usługę bez podatku VAT, np. z adnotacją, że podatek VAT rozlicza nabywca?

Zdaniem Wnioskodawcy, należy zastosować art. 28b ust. 1 ustawy o VAT, ponieważ usługa jest świadczona na rzecz firmy, która posiada siedzibę poza granicami Polski, pomimo, że usługa została wykonana na terenie Polski, miejscem świadczenia usług są Niemcy. W tym przypadku za świadczone usługi należy wystawić fakturę bez naliczania VAT, z adnotacją odwrotne obciążenie, ponieważ odbiorcą usługi jest firma posiadająca siedzibę na terenie Niemiec.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Obecnie wykonuje usługę na rzecz firmy niemieckiej, dla której organizuje i prowadzi szkolenia. Szkolenia dotyczą produktu oferowanego przez niemiecką firmę, tj. oprogramowania graficznego do projektowania konstrukcji budowlanych. Prezentacje i szkolenia oferowane są w języku polskim w wybranych polskich miastach. Wnioskodawca nie zajmuje się sprzedażą samego produktu, sprzedażą zajmuje się firma niemiecka.

W przypadku świadczenia usług, dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług ważne jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależeć będzie, czy dana usługa podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

I tak, stosownie do art. 28a ustawy - na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Art. 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy o podatku od towarów i usług. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Firma niemiecka spełnia definicję podatnika, o której mowa w art. 28a ustawy.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Do powołanej w art. 28b ust. 1 ustawy zasady ogólnej, ustawodawca przewidział szereg zastrzeżeń, wskazując szczególne zasady ustalania miejsca świadczenia usług. Jednakże w przedmiotowej sprawie nie mają one zastosowania.

Wobec powyższego, miejscem świadczenia usługi wykonywanej przez Wnioskodawcę na rzecz firmy niemieckiej, będącej podatnikiem, o którym mowa w art. 28a ustawy, będzie terytorium państwa, w którym firma ma siedzibę, tj. terytorium Niemiec. Zatem usługa będąca przedmiotem sprawy nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

1. sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a, w których usługodawca lub dokonujący dostawy towarów nie rozlicza podatku należnego i faktura dokumentująca te transakcje nie jest wystawiana przez usługobiorcę lub nabywcę towarów w imieniu i na rzecz usługodawcy lub dokonującego dostawy towarów;
2. dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, z którego dokonywane są te czynności, a w przypadku braku na terytorium kraju siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, z którego dokonywane są te czynności, w przypadku gdy miejscem świadczenia jest terytorium:
   1. państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika,
   2. państwa trzeciego.

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-18 ustawy faktura powinna zawierać:

1. datę wystawienia;
2. kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4. numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany dla podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
5. numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;
6. datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
7. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
8. miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
9. cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
10. kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
11. wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
12. stawkę podatku;
13. sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
14. kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
15. kwotę należności ogółem;
16. w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1 wyrazy metoda kasowa;
17. w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 wyraz samofakturowanie;
18. w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi wyrazy odwrotne obciążenie ().

Z kolei w świetle art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. a danych określonych w ust. 1 pkt 10 i 12-14.

W świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, a osobą zobowiązaną do zapłaty podatku od wartości dodanej jest nabywca towaru lub usługobiorca i faktura dokumentująca te czynności nie jest wystawiana przez tego nabywcę lub usługobiorcę w imieniu i na rzecz podatnika, faktura może nie zawierać:

1. kwot wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
2. stawki podatku;
3. sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
4. kwoty podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Jak wynika ze wskazanych przepisów, fakturę wystawia sprzedawca będący podatnikiem podatku od towarów i usług, w celu udokumentowania dostawy towarów lub wykonania usług. Faktura jest dokumentem o charakterze sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie zdarzenia gospodarczego), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialnoprawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt dostawy towarów lub wykonania usługi. Wystawienie faktury należy rozumieć, jako sporządzenie dokumentu oraz jego przekazanie innemu podmiotowi (nabywcy), a przez to wprowadzenie faktury do obrotu prawnego.

W opisanej sprawie fakturę za przeprowadzone szkolenia Wnioskodawca wystawia na rzecz polskiej firmy &‒ Biuro, które pośredniczy między nim a firmą.

Jednak wskazał on jednoznacznie, że świadczy ww. usługę na rzecz firmy niemieckiej.

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że Wnioskodawca postępuje nieprawidłowo wystawiając fakturę za świadczoną usługę na Biuro, tj. inny podmiot niż faktyczny nabywca usługi polegającej na prowadzeniu szkoleń i prezentacji reklamowych dotyczących oferowanego produktu, co oznacza, że jego stanowisko dotyczące prawidłowości wystawienia tej faktury jest nieprawidłowe.

Wnioskodawca winien, jak wynika z powołanych przepisów art. 106e ustawy, wystawiać fakturę na rzeczywistego nabywcę wykonywanej przez niego usługi, czyli niemiecką firmę. Faktura ta powinna być wystawiona zgodnie z obowiązującymi na terytorium kraju przepisami.

Zatem, Wnioskodawca za świadczoną usługę winien wystawić fakturę dla firmy niemieckiej (nabywcy usługi), bez podatku VAT (zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 1 ustawy) oraz z adnotacją odwrotne obciążenie (na podstawie art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy).

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zauważa się, że Wnioskodawca w uzupełnieniu wniosku z dnia 27 maja 2016 r. dokonał modyfikacji pytania, przedstawił swoje stanowisko do tego pytania oraz zmienił rodzaj sprawy ze stanu faktycznego na zdarzenie przyszłe. W interpretacji została przyjęta wersja pytania i rodzaj sprawy z uzupełnienia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu