Temat interpretacji

Czy Centrum jest zobowiązane do ustalenia sposobu proporcji (tzw. prewspółczynnika) w zakresie odliczania podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2016 r. (data wpływu 13 września 2016 r.), uzupełnionym w dniu 9 listopada 2016 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku rozliczania podatku naliczonego zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 2a ustawy jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 września 2016 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniu 9 listopada 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku rozliczania podatku naliczonego zgodnie z dyspozycją art. 86 ust. 2a ustawy.

W złożonym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest samorządową instytucją kultury, utworzoną na podstawie:

1. ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. 1991 nr 114, poz. 493),
2. statutu nadanego przez organizatora.

Wnioskodawca posiada osobowość prawną, jest wpisany do Rejestru Instytucji Kultury prowadzonego przez Organizatora - Gminę Miasta i jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT.

Działalnością statutową Instytucji jest świadczenie usług publicznych z zakresu kultury i oświaty. Zgodnie z paragrafem 3 statutu, celami programowymi są:

1. wyjaśnianie zachodzących w naturze zjawisk i procesów przy pomocy interaktywnych wystaw i działalności edukacyjnej,
2. wzbudzanie ciekawości świata poprzez zainteresowanie naukami przyrodniczymi i technicznymi,
3. wspieranie programów nauczania oraz poszerzanie bazy dydaktycznej instytucji edukacyjnych, w tym szkół rożnego szczebla,
4. promocja aktywnej edukacji, nowoczesnych metod kształcenia oraz uczenia się przez cale życie,
5. popularyzacja nauki, techniki oraz nowoczesnych technologii w celu ukazania znaczenia nauki i techniki w życiu codziennym współczesnego człowieka,
6. wspieranie działań zmierzających do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy,
7. upowszechnianie światowego, a w szczególności polskiego dorobku kulturowego, naukowego i technicznego,
8. wyrównywanie szans rozwoju oraz samorealizacji młodego pokolenia,
9. tworzenie krajowej i europejskiej platformy wymiany wiedzy.

Centrum realizuje swoje cele programowe podejmując w szczególności następujące działania:

1. tworzenie i udostępnianie wystaw interaktywnych umożliwiających samodzielne przeprowadzenie obserwacji oraz doświadczeń,
2. tworzenie i udostępnianie interaktywnych eksponatów mobilnych na potrzeby wydarzeń organizowanych poza siedzibą Centrum, służących w szczególności szkołom i placówkom oświatowym,
3. organizowanie popularnonaukowych pokazów, spotkań, konferencji, warsztatów, szkoleń oraz zajęć edukacyjnych,
4. organizowanie imprez oraz imprez masowych i uroczystości o charakterze naukowym, kulturalnym, artystycznym,
5. opracowanie, publikację i rozpowszechnienie wydawnictw z zakresu swojej działalności,
6. inicjowanie, wspieranie i realizowanie projektów związanych z zakresem swojej działalności,
7. współpraca z polskimi i zagranicznymi instytucjami, administracją rządową i samorządową, organizacjami pozarządowymi, mediami, a także innymi osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej oraz osobami fizycznymi prowadzącymi działalność w zakresie edukacji, kultury i popularyzacji nauki,
8. promowanie Miasta,
9. pozyskiwanie środków budżetowych i pozabudżetowych z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym z Unii Europejskiej i wykorzystywanie ich na realizację celów programowych,
10. podejmowanie innych działań wynikających z potrzeb społeczności lokalnej i regionalnej.

W odniesieniu do gospodarki finansowej Centrum samodzielnie gospodaruje przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków kierując się zasadami gospodarności i efektywności ich wykorzystania. Prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz innych przepisach powszechnie obowiązujących.

Prowadzenie działalności gospodarczej odbywa się poprzez sprzedaż biletów wstępu na wystawę, sprzedaż usług kulturalnych poza wystawą zwolnionych na podst. art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy o podatku od towarów i usług oraz świadczenie usług nieodpłatnych związanych z prowadzoną działalnością i w związku z tym niepodlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Świadczenie usług nieodpłatnych odbywa się poprzez: wydawanie bezpłatnych biletów oraz udział w różnych wydarzeniach plenerowych.

Wydawanie biletów nieodpłatnych następuje zgodnie z załącznikiem do zarządzenia dyrektora Centrum z dnia 2 grudnia 2013 r. W świetle zarządzenia, nieodpłatne bilety przysługują wychowawcom i opiekunom zorganizowanych grup w sytuacji, gdy wchodzą do Centrum łącznie z grupą (na każde pełne 10 osób w grupie przysługuje jedno bezpłatne wejście dla opiekuna). Ponadto, bezpłatne bilety mogą być przyznawane decyzją dyrektora, jako nagrody w konkursach, w celu rozdania w ramach przeprowadzanych akcji promocyjnych podczas różnych wydarzeń poza wystawą. Nieodpłatne wejściówki wydawane są także grupom z innych centrów nauki oraz przedstawicielom samorządów z całej Polski, w ramach wizyt studyjnych mających na celu wymianę wiedzy i doświadczeń dotyczących organizacji wystaw i centrów nauki. Dodatkowo, w celu jak najszerszego promowania wystawy, nieodpłatne bilety na wystawę przekazywane są przedstawicielom mediów, blogerom (grupy opiniotwórcze), nauczycielom podczas wizyt szkoleniowych (przeprowadzanie zajęć edukacyjnych na wystawie z uczniami).

W ramach realizacji celów programowych Wnioskodawca bierze udział w różnych wydarzeniach plenerowych (pokazy naukowe, warsztaty, festiwale), organizowanych lub dofinansowywanych przez Gminę Miasta, takich jak: Dzień Dziecka, Wyścig ... . Celem tych wydarzeń jest promowanie osiągnięć nauki i techniki, wzbudzanie ciekawości świata, inspirowanie, co przyczynia się do zwiększenia zainteresowania działalnością Centrum (podczas tych wydarzeń prowadzone są działania promujące wystawę np. rozdawanie ulotek, rozdawanie w ramach konkursów przeprowadzanych podczas wydarzenia bezpłatnych wejściówek na wystawę, reklama banerowa, itd.).

Wnioskodawca pokrywa koszty bieżącej działalności i zobowiązania z uzyskiwanych przychodów i przyznanych dotacji. Przychodami Instytucji wynikającymi z realizacji celów statutowych są:

1. przychody własne pochodzące ze sprzedaży biletów na wystawę interaktywną,
2. świadczenie usług kulturalnych, prowadzenie interaktywnych wykładów dla dzieci,
3. dotacje podmiotowe od Organizatora na pokrycie kosztów (przede wszystkim kosztów wynagrodzeń),
4. dotacje celowe od Organizatora na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji oraz wskazanych zadań,
5. środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł (np. przychody z lejka grawitacyjnego - stanowiska na wystawie - dobrowolne i nie przymuszone darowizny pieniężne, nie stanowiące odpłatności za świadczone usługi oraz nieodpłatnie przekazane składniki majątku).

Przychody wymienione w pkt 1), 2) podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Przychody wymienione w pkt 3), 4), 5) nie podlegają podatkowi VAT i nie stanowią obrotu na podstawie art. 29a ustawy o podatku od towarów i usług.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że celem podejmowanych nieodpłatnych działań jest aktywne propagowanie nauki oraz interaktywnej wystawy Centrum. Centrum, przystępując do ich realizacji kieruje się potrzebą jak najszerszego rozpropagowania idei i działania instytucji w jak najbardziej przyjaznej dla widzów formie (interaktywne warsztaty, aktywności angażujące uczestników do działania). Korzyści, które Centrum chce osiągnąć, to: zwiększenie sprzedaży i co za tym idzie, frekwencji w centrum (poprzez zainteresowanie ofertą, zaprezentowanie najbardziej reprezentatywnych eksperymentów); zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie; wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum.

Nieodpłatne działania podejmowane przez Centrum są zgodne z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz z celami określonymi statutem. Poprzez działania w formie interaktywnych warsztatów, pokazów, mobilnych stanowisk i aktywności realizuje następujące cele:

• wyjaśnianie zachodzących w naturze zjawisk i procesów przy pomocy interaktywnych wystaw i działalności edukacyjnej;
• wzbudzanie ciekawości świata poprzez zainteresowanie naukami przyrodniczymi i technicznymi;
• promocja aktywnej edukacji, nowoczesnych metod kształcenia oraz uczenia się przez całe życie;
• popularyzacja nauki, techniki oraz nowoczesnych metod kształcenia oraz uczenia się przez całe życie;
• popularyzacja nauki, techniki oraz nowoczesnych technologii w celu ukazania znaczenia nauki i techniki w życiu codziennym współczesnego człowieka;
• wspieranie działań zmierzających do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy;
• upowszechnianie światowego, a w szczególności polskiego dorobku kulturowego, naukowego i technicznego;
• wyrównywanie szans rozwoju oraz samorealizacji młodego pokolenia.

Nieodpłatne przedsięwzięcia mają na celu realizację działalności statutowej, podczas których podejmowane są działania promocyjne i marketingowe, zmierzające do poszerzenia grona osób, które w przyszłości skorzystają z odpłatnych usług.

Tworzenie i udostępnianie wystaw interaktywnych umożliwiających samodzielne przeprowadzanie doświadczeń i obserwacji - działanie to ma na celu utrzymanie lub zwiększenie sprzedaży biletów wstępu na wystawę i frekwencji w Centrum poprzez stałe utrzymywanie atrakcyjności wystawy dla zwiedzających. Stanowi to główne źródło przychodów Centrum.

Tworzenie i udostępnianie eksponatów mobilnych na potrzeby wydarzeń organizowanych poza siedzibą Centrum, służących w szczególności szkołom i placówkom oświatowym - eksponaty mobilne służą głównie do popularyzacji nauki poza siedzibą Centrum. Odbywa się to w formie pokazów, aktywności i warsztatów; w szkołach, centrach handlowych, w plenerze; odpłatnie i nieodpłatnie. W każdym wyżej opisanym przypadku podejmowane są działania promocyjne i marketingowe promujące ofertę wśród różnych grup odbiorców.

Organizowanie popularnonaukowych pokazów, spotkań, konferencji, warsztatów, szkoleń oraz zajęć edukacyjnych - działanie to ma na celu wzbogacenie oferty edukacyjnej Centrum. Różnorodność tej oferty wpływa na wzrost atrakcyjności Centrum dla zwiedzających wystawę, a przez to zwiększenie sprzedaży i frekwencji w Centrum.

Organizowanie imprez oraz imprez masowych i uroczystości o charakterze naukowym, kulturalnym i artystycznym - działanie to ma na celu wzbogacenie oferty edukacyjnej Centrum. Różnorodność tej oferty wpływa na wzrost atrakcyjności Centrum dla zwiedzających wystawę, a przez to zwiększenie sprzedaży i frekwencji w Centrum.

Opracowanie, publikacja i rozpowszechnianie wydawnictw z zakresu swojej działalności - obecnie Centrum nie prowadzi powyższego działania, jednak zamierza w przyszłości je podjąć. Celem działania będzie aktywne propagowanie nauki i jednocześnie interaktywnej wystawy Centrum, aby dotrzeć do jak najszerszego grona osób, które w przyszłości mogą skorzystać z odpłatnych usług Centrum.

Inicjowanie, wspieranie i realizowanie projektów związanych z zakresem swojej działalności - działania podejmowane w tym zakresie mają zawsze na celu realizowanie celów statutowych oraz promocyjnych i marketingowych. Podczas wszystkich projektów podejmowane są działania mające na celu zwiększenie frekwencji między innymi poprzez prezentację najnowszej oferty Centrum.

Współpraca z polskimi i zagranicznymi instytucjami, administracja rządową i samorządową, organizacjami pozarządowymi, mediami, a także osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej oraz osobami fizycznymi prowadzącymi działalność w zakresie edukacji, kultury i popularyzacji nauki - działania z wymienionymi podmiotami mają na celu rozwój oferty Centrum dla wszystkich grup beneficjentów. Rozwój oferty przyczynia się natomiast do zwiększenia sprzedaży biletów i frekwencji w Centrum.

Promowanie Miasta - działania podejmowane w ramach promowania, to umieszczenie logo Miasta na materiałach reklamowych Centrum, co w konsekwencji przyczynia się do zwiększenia zainteresowania mieszkańców innych miast i województw ofertą Centrum.

Pozyskiwanie środków budżetowych i pozabudżetowych z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym z Unii Europejskiej i wykorzystywanie ich na realizację celów programowych - pozyskiwanie środków budżetowych i pozabudżetowych z funduszy krajowych i zagranicznych przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności oferty Centrum dla zwiedzających, tym samym wzrostu liczby odwiedzających.

Podejmowanie innych działań wynikających z potrzeb społeczności lokalnej i regionalnej - działania wynikające z potrzeb społeczności lokalnej mają zawsze na celu realizowanie celów statutowych oraz promocyjnych i marketingowych. Podczas wszystkich działań podejmowane są czynności mające na celu zwiększenie frekwencji np. poprzez prezentację najnowszej oferty Centrum.

Centrum wykorzystuje interaktywne eksponaty mobilne podczas wydarzeń organizowanych poza siedzibą, wydarzenia organizowane są odpłatnie i nieodpłatnie. Wydarzenia organizowane odpłatnie na zlecenie różnych podmiotów są świadczone w formie usługi kulturalnej (zwolnione na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 ustawy), podczas której prezentowane są przykłady oferty edukacyjnej Centrum realizowane na wystawie. Wydarzenia organizowane nieodpłatnie mają zawsze charakter promocyjny i marketingowy jako prezentacja oferty edukacyjnej realizowanej na wystawie. Stanowi to zachętę dla poszczególnych grup odbiorców do odwiedzenia Centrum.

Centrum podejmuje działania promujące Miasto poprzez umieszczenie logotypu miasta we wszystkich materiałach promocyjnych Centrum. Źródłem finansowania tych działań są przychody Centrum.

W zakresie organizacji warsztatów, spotkań, konferencji, szkoleń, Centrum organizuje następujące działania, dla poszczególnych grup beneficjentów. Wszystkie działania są finansowane z przychodów:

1. Działania dla dorosłych.
   
   
   1. wykłady z różnych dziedzin nauki (np. biologia, fizyka, astronomia, medycyna itp.) - np. cykl W - wykłady bezpłatne,
   2. specjalne wieczory na wystawie Centrum - płatne.
2. Działania dla rodzin:
   
   
   1. interaktywne warsztaty rodzinne z różnych dziedzin (np. chemia, fizyka, biotechnologia) - płatne,
   2. cykl wykładów dla rodziców z dziećmi z różnych dziedzin nauki - ścisłych i humanistycznych A płatne,
   3. popularnonaukowe warsztaty okolicznościowe - płatne,
   4. specjalne wydarzenia tematyczne na wystawie (np. N) - płatne.
3. Działania dla grup szkolnych:
   
   
   1. oferta zajęć dla grup szkolnych (dla wszystkich etapów edukacyjnych) - płatna,
   2. wykłady M i D w ramach P - bezpłatne.
4. Działania dla nauczycieli:
   
   
   1. konferencje dla nauczycieli na temat nowych metod w edukacji - bezpłatne,
   2. warsztaty dotyczące nowych metod pracy z uczniem, metod eksperymentu itp. - bezpłatne,
   3. wizyty szkoleniowe na wystawie, które mają na celu zapoznanie nauczycieli z wystawą i późniejsze wykorzystanie przez nauczyciela podczas wizyty z uczniami - bezpłatne,
   4. klub współpracujących, aktywnych nauczycieli współpracujących przy tworzeniu oferty edukacyjnej i promujących Centrum - bezpłatnie.

Konkursy organizowane przez samo Centrum - związane są zazwyczaj z konkretnym wydarzeniem na wystawie, prowadzone na stronie internetowej lub w mediach społecznościowych, mające na celu promocję instytucji, zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie, wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum.

Konkursy prowadzone w mediach (radio/prasa/internet), w których Centrum przekazuje wejściówki pod warunkiem promocji nazwy i działań Centrum. Konkursy tematyczne, dotyczące wydarzenia na wystawie lub stałej działalności Centrum. Cel - promocja instytucji, zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie; wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum.

Konkursy współorganizowane wraz z innymi podmiotami, które wzmacniają wizerunek Centrum, tematycznie związane z ideą centrum. Cel - promocja instytucji, zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie; wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum.

Wejściówki przekazywane na konkursy innych podmiotów, pod warunkiem promocji nazwy i działań Centrum. Konkursy tematycznie wiążą się z ideą Centrum (nauka, aktywne spędzanie czasu wolnego, kultura itp.). Cel - promocja instytucji, zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie, wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum.

Środki z funduszy krajowych i zagranicznych zawsze przeznaczane są na realizację celów statutowych Centrum. Przyczynia się to do zwiększenia atrakcyjności oferty Centrum dla zwiedzających. Przykładem takich działań jest np. obecnie prowadzony projekt, w którym Centrum jest podmiotem wspierającym. W ramach projektu, środki przeznaczane są m.in. na organizację warsztatów i konferencji dotyczące tematyki aktywnej edukacji, a także tworzenie sieci współpracy mającej na celu wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie nowoczesnych metod edukacyjnych i popularyzacji nauki.

W zakresie celu i efektów jakie przynoszą działania podejmowane w ramach współpracy z polskimi i zagranicznymi instytucjami, administracja rządową i samorządowa, organizacjami pozarządowymi, mediami, a także innymi osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi nie posiadającymi osobowości prawnej oraz osobami fizycznymi prowadzącymi działalność w zakresie edukacji, kultury i popularyzacji nauki Centrum wskazało:

1. Współpraca z polskimi i zagranicznymi instytucjami.

Celem działań podejmowanych w ramach tej współpracy jest wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk, w celu podniesienia kwalifikacji pracowników oraz urozmaicenie oferty Centrum. Podczas spotkań i wizyt studyjnych omawia się i prezentuje różne aktywności w ramach interaktywnych działań, skierowanych do dzieci i dorosłych. Pracownicy Centrum dzielą się z gośćmi swoimi doświadczeniami i wiedzą, dotyczącą przekazywania nauki różnym grupom wiekowym. Pozyskana wiedza wpływa na rozwój oferty edukacyjnej co skutkuje zwiększeniem frekwencji w Centrum, tj. zwiększeniem sprzedaży biletów wstępu oraz usług edukacyjnych.
2. Współpraca z administracją rządową i samorządową.

Celem tej współpracy jest jak najlepsze wpisanie się działalności instytucji w obowiązujące ramy edukacyjne i kulturalne określane przez administrację rządową i samorządową.
3. Współpraca z organizacjami pozarządowymi.

Celem działań podejmowanych w ramach tej współpracy jest wymiana wiedzy, doświadczeń i dobrych praktyk w celu podniesienia kwalifikacji pracowników oraz urozmaicenia oferty Centrum i jej poszerzenia o nowe elementy, które przyczyniają się do rozwoju Centrum.
4. Współpraca z mediami.

Współpraca z mediami jest podstawą promocyjnej działalności Centrum. Celem jej jest zwiększenie rozpoznawalności marki Centrum w społeczeństwie, wzmacnianie dobrego wizerunku Centrum, a także stałe informowanie o jego ofercie. Działania w ramach tej współpracy opierają się na organizowaniu spotkań, konferencji prasowych czy też wizyt studyjnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Centrum jest zobowiązane do ustalenia sposobu proporcji (tzw. prewspółczynnika) w zakresie odliczania podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powstał obowiązek określania prewspółczynnika w zakresie odliczania podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Działania nieodpłatne mają bowiem zawsze charakter towarzyszący prowadzonej odpłatnej działalności i nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności Centrum. Ponadto nieodpłatne przedsięwzięcia realizowane przez Centrum oprócz upowszechniania kultury służą jednocześnie celom promującym wystawę, a ich efektem ma być docelowo poszerzanie grona osób, które w przyszłości skorzystają z odpłatnych usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczenia podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn.zm.). W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

1. nabycia towarów i usług,
2. dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z treści art. 86 ust. 1 ww. ustawy wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy spełnione są określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług, a towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego.

Jak stanowi art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w ust. 2, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej sposobem określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2b ustawy, sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli:

1. zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz
2. obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 - w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe.

Zgodnie ust. 2c analizowanego artykułu, przy wyborze sposobu określenia proporcji można wykorzystać w szczególności następujące dane:

1. średnioroczną liczbę osób wykonujących wyłącznie prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie osób wykonujących prace w ramach działalności gospodarczej i poza tą działalnością;
2. średnioroczną liczbę godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą w ogólnej średniorocznej liczbie godzin roboczych przeznaczonych na prace związane z działalnością gospodarczą i poza tą działalnością;
3. roczny obrót z działalności gospodarczej w rocznym obrocie podatnika z działalności gospodarczej powiększonym o otrzymane przychody z innej działalności, w tym wartość dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, otrzymanych na sfinansowanie wykonywanej przez tego podatnika działalności innej niż gospodarcza;
4. średnioroczną powierzchnię wykorzystywaną do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

W celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje się dane za poprzedni rok podatkowy (art. 86 ust. 2d ustawy).

Na mocy art. 86 ust. 2e ustawy, podatnik rozpoczynający w danym roku podatkowym wykonywanie działalności gospodarczej i działalności innej niż działalność gospodarcza, w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku, o którym mowa w ust. 2a, przyjmuje dane wyliczone szacunkowo, według prognozy uzgodnionej z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu.

Zgodnie z art. 86 ust. 2f ustawy, przepis ust. 2e stosuje się również, gdy podatnik uzna, że w odniesieniu do wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć dane za poprzedni rok podatkowy byłyby niereprezentatywne.

Proporcję określa się procentowo w stosunku rocznym. Proporcję tę zaokrągla się w górę do najbliższej liczby całkowitej. Przepisy art. 90 ust. 5, 6, 9a i 10 stosuje się odpowiednio (art. 86 ust. 2g ustawy).

Według art. 90 ust. 1 ww. ustawy, w stosunku do towarów i usług, które są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, jak i czynności, w związku z którymi takie prawo nie przysługuje, podatnik jest obowiązany do odrębnego określenia kwot podatku naliczonego związanych z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Jeżeli nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot, o których mowa w ust. 1, podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 10. (art. 90 ust. 2 ww. ustawy).

W myśl ust. 3 przywołanego artykułu, proporcję, o której mowa w ust. 2, ustala się jako udział rocznego obrotu z tytułu czynności, w związku z którymi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, w całkowitym obrocie uzyskanym z tytułu czynności, w związku z którymi podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, oraz czynności, w związku z którymi podatnikowi nie przysługuje takie prawo.

Zauważyć należy, że powołany art. 86 ust. 2a ustawy wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż ta działalność. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy), w sytuacji gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Towarzyszą one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2a ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w sytuacjach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia podatku. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zaznaczyć należy, że definicja działalności gospodarczej wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług ma charakter autonomiczny i winna być rozpatrywana niezależnie od innych przepisów regulujących działalność Wnioskodawcy. Ponadto wskazać należy, że definicja zawarta w art. 15 ust. 2 ww. ustawy stanowi wprost jakiego rodzaju czynności należy uznać za działalność gospodarczą, stad też należy dokonywać jej wykładni literalnej.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Należy wskazać, że w przypadku gdy świadczenie usług ma charakter nieodpłatny to, co do zasady, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Jednak w pewnych, ściśle określonych przypadkach wymienionych w treści art. 8 ust. 2 ustawy, nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu.

W myśl bowiem art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych,
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W celu dokonania oceny czynności nieodpłatnych pod względem skutków, jakie mogą wywoływać w świetle przepisów dotyczących podatku od towarów i usług punktem wyjścia powinna być ocena, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te towarzyszą działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że czynności nieodpłatne stanowią odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności danego podatnika, wówczas nie będą one podlegać opodatkowaniu ww. podatkiem, jak również nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z tymi czynnościami. W takim przypadku będziemy mieli do czynienia z podatnikiem prowadzącym działalność o charakterze mieszanym (tj. działalność gospodarczą oraz działalność inną niż działalność gospodarcza). Jeżeli podatnik nie będzie miał możliwości bezpośredniego przyporządkowania podatku naliczonego w całości do działalności gospodarczej znajdą zastosowanie przepisy art. 86 ust. 2a-2h ustawy o podatku od towarów i usług.

Natomiast w przypadku uznania, że czynności nieodpłatne nie stanowią odrębnego od działalności gospodarczej przedmiotu działalności danego podatnika, ale towarzyszą działalności gospodarczej wówczas odpowiednie zastosowanie mogą znaleźć regulacje art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2 powołanej ustawy.

Zatem dla stwierdzenia, czy konkretne nieodpłatne świadczenie usług podlega opodatkowaniu, istotne jest ustalenie celu takiego świadczenia. Jeżeli nieodpłatne świadczenie wpisywało się będzie w cel prowadzonej działalności gospodarczej, wtedy przesłanka uznania takiej nieodpłatnej czynności za odpłatne świadczenie usług, podlegające opodatkowaniu nie zostanie spełniona. Stwierdzenie takie uzależnione jednak jest od konkretnych okoliczności jakie w danej sprawie występują. Wypełnienie warunku określonego w art. 8 ust. 2 ustawy jest podstawą do traktowania nieodpłatnej usługi jako podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Należy zatem stwierdzić, że opodatkowaniu podlegają te nieodpłatne usługi, które nie mają związku z prowadzoną działalnością.

W przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z samorządową instytucją kultury, zatem zasadnym jest odwołanie do przepisów ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. z 2012 r. poz. 406 ze zm.) określającej zasady tworzenia i działania instytucji kultury.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ww. ustawy działalność kulturalna polega na tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie kultury. Formami organizacyjnymi działalności kulturalnej są w szczególności: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury (art. 2 ww. ustawy).

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym.

Instytucje kultury, dla których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego, mogą otrzymywać dotacje celowe na zadania objęte mecenatem państwa, w tym dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji, z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego (art. 9 ust. 3 ww. ustawy).

Na mocy art. 12 ustawy organizator zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona.

Stosownie do art. 28 ust. 1 ustawy instytucja kultury pokrywa koszty bieżącej działalności i zobowiązania z uzyskiwanych przychodów. Natomiast przepisy art. 28 ust. 2 i 3 stanowią, że przychodami instytucji kultury są przychody z prowadzonej działalności, w tym ze sprzedaży składników majątku ruchomego, przychody z najmu i dzierżawy składników majątkowych, dotacje podmiotowe i celowe z budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, środki otrzymane od osób fizycznych i prawnych oraz z innych źródeł. Organizator przekazuje instytucji kultury środki finansowe w formie dotacji:

1. podmiotowej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów;
2. celowej na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji;
3. celowej na realizację wskazanych zadań i programów.

W przypadku wykonywania przez instytucje kultury, prowadzące działalność gospodarczą nieodpłatnych czynności, które stanowią odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności instytucji kultury, a nabywane towary i usługi wykorzystywane są zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów działalności innej niż gospodarcza, instytucje te mogą skorzystać z metody zaproponowanej dla samorządowej instytucji kultury w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (Dz.U. z 2015 r. poz. 2193).

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, w przypadku samorządowej instytucji kultury, jako sposób określenia proporcji uznaje się sposób ustalony według wzoru:

X =Ax100

P

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

X - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez samorządową instytucję kultury,

P - przychody wykonane samorządowej instytucji kultury.

W ust. 2 cyt. paragrafu wskazano, że przychody wykonane samorządowej instytucji kultury nie obejmują przychodów uzyskanych z tytułu:

1. dostawy towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez samorządową instytucję kultury do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, oraz gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli są zaliczane do środków trwałych samorządowej instytucji kultury -używanych na potrzeby prowadzonej przez tę instytucję działalności;
2. transakcji dotyczących:
   
   
   1. pomocniczych transakcji w zakresie nieruchomości i pomocniczych transakcji finansowych,
   2. usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41 ustawy, w zakresie, w jakim transakcje te mają charakter pomocniczy.

Jak stanowi § 2 pkt 4 ww. rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o obrocie -rozumie się przez to podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 29a, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5 ustawy, w zakresie:

1. dokonywanych przez podatników:
   
   
   1. odpłatnych dostaw towarów na terytorium kraju,
   2. odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju,
   3. eksportu towarów,
   4. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów,
2. odpłatnych dostaw towarów lub świadczenia usług poza terytorium kraju, które podlegałyby opodatkowaniu podatkiem gdyby były wykonywane na terytorium kraju.

Z kolei z pkt 12 powołanego paragrafu wynika, że ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o przychodach wykonanych samorządowej instytucji kultury - rozumie się przez to przychody samorządowej instytucji kultury w rozumieniu ustawy o finansach publicznych, w tym dotacje przekazane tej instytucji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, pomniejszone o kwoty zwróconych dotacji, o odsetki od środków na rachunkach bankowych zaliczonych do przychodów z mienia tej instytucji oraz o odszkodowania należne tej instytucji inne niż odszkodowania stanowiące zapłatę, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy - wynikające ze sprawozdania rocznego z wykonania planu finansowego, z których instytucja ta pokrywała koszty swojej działalności wykonując przypisane jej zadania jednostki samorządu terytorialnego.

Zgodnie z art. 86 ust. 2h ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku gdy podatnik, dla którego sposób określenia proporcji wskazują przepisy wydane na podstawie ust. 22, uzna, że wskazany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 22 sposób określenia proporcji nie będzie najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez niego działalności i dokonywanych przez niego nabyć, może zastosować inny bardziej reprezentatywny sposób określenia proporcji.

Wątpliwości Wnioskodawcy, będącego podatnikiem VAT czynnym realizującym działalność statutową, którą jest świadczenie usług publicznych z zakresu kultury i oświaty dotyczą obowiązku obliczania kwoty podatku naliczonego z zastosowaniem sposobu określania proporcji (prewspółczynnika) zgodnie z art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do powyższego ponownie podkreślić należy, że podstawową przesłanką warunkującą stosowanie przepisu art. 86 ust. 2a jest wykonywanie przez podatnika czynności innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług). Dla stwierdzenia czy działalność lub czynności stanowią cele inne niż związane z działalnością gospodarczą znaczenie ma, czy mieszczą się one w przedmiocie działalności danej jednostki. W przypadku więc wykonywania obok czynności, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, również czynności niegenerujących opodatkowania VAT w pierwszej kolejności należy dokonać oceny, czy czynności te należy uznać za odrębny, obok działalności gospodarczej, przedmiot działalności podatnika, czy też czynności te towarzyszą działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że czynności niegenerujące podatku należnego stanowią odrębny obok działalności gospodarczej przedmiot działalności wówczas, w celu odliczenia podatku naliczonego (jeżeli nie będzie możliwe przypisanie go w całości do działalności gospodarczej), Wnioskodawca będzie musiał stosować zasady, o których mowa w art. 86 ust. 2a-2h ww. ustawy, przy czym może skorzystać z metody zaproponowanej dla instytucji kultury w rozporządzeniu Ministra Finansów.

Mając na uwadze powołane przepisy, odnosząc się do opisu zdarzenia przedstawionego we wniosku, należy wskazać, że tak przedstawiony opis sprawy wskazuje, że podstawowym celem działań podejmowanych przez Wnioskodawcę jest realizacja usług publicznych z zakresu kultury i oświaty, czyli realizacja celów statutowych, do których Wnioskodawca został powołany. Nie można więc uznać, że wszystkie nieodpłatne czynności wykonywane przez Wnioskodawcę są podejmowane wyłącznie w celach gospodarczych i nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności Centrum.

Jak wynika z wniosku nieodpłatne działania podejmowane są zgodnie z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz z celami określonymi statutem. Poprzez działania w formie interaktywnych warsztatów, pokazów, mobilnych stanowisk i aktywności Wnioskodawca realizuje następujące cele: wyjaśnianie zachodzących w naturze zjawisk i procesów przy pomocy interaktywnych wystaw i działalności edukacyjnej; wzbudzanie ciekawości świata poprzez zainteresowanie naukami przyrodniczymi i technicznymi; promocja aktywnej edukacji, nowoczesnych metod kształcenia oraz uczenia się przez całe życie; popularyzacja nauki, techniki oraz nowoczesnych metod kształcenia oraz uczenia się przez całe życie; popularyzacja nauki, techniki oraz nowoczesnych technologii w celu ukazania znaczenia nauki i techniki w życiu codziennym współczesnego człowieka; wspieranie działań zmierzających do rozwoju gospodarki opartej na wiedzy; upowszechnianie światowego, a w szczególności polskiego dorobku kulturowego, naukowego i technicznego; wyrównywanie szans rozwoju oraz samorealizacji młodego pokolenia. Nieodpłatne przedsięwzięcia jak wskazał Wnioskodawca mają na celu realizację działalności statutowej, podczas których podejmowane są działania promocyjne i marketingowe, zmierzające do poszerzenia grona osób, które w przyszłości skorzystają z odpłatnych usług. Przykładowo Wnioskodawca bierze udział w różnych wydarzeniach plenerowych, których celem jest promowanie osiągnięć nauki i techniki, wzbudzanie ciekawości świata, inspirowanie, co przyczynia się do zwiększenia zainteresowania działalnością Centrum. Ponadto Wnioskodawca udostępnia eksponaty mobilne na potrzeby wydarzeń organizowanych poza siedzibą Wnioskodawcy, służących w szczególności szkołom i placówkom oświatowym - eksponaty mobilne służą głównie do popularyzacji nauki poza siedzibą Centrum. Wnioskodawca nieodpłatnie realizuje wykłady dla dorosłych i grup szkolnych, organizuje konferencje dla nauczycieli na temat nowych metod w edukacji, metod pracy z uczniem. Nieodpłatne przedsięwzięcia są finansowane z uzyskiwanych przychodów, jak również Wnioskodawca uzyskuje środki finansowe z budżetu, z funduszy krajowych i zagranicznych. Przykładowo w ramach projektu, środki z funduszy krajowych i zagranicznych przeznaczane są m.in. na organizację warsztatów i konferencji dotyczące tematyki aktywnej edukacji, a także tworzenie sieci współpracy mającej na celu wymianę wiedzy i doświadczeń w zakresie nowoczesnych metod edukacyjnych i popularyzacji nauki.

Ponadto jak wskazał sam Wnioskodawca nieodpłatne przedsięwzięcia realizowane przez Centrum oprócz upowszechniania kultury służą jednocześnie celom promującym wystawę.

Uwzględniając powyższe, w ocenie tut. organu, Wnioskodawca w treści wniosku nie przedstawił wystarczającej argumentacji na poparcie swojego stanowiska odnośnie braku obowiązku stosowania współczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług. Podejmowane czynności wskazują na działania upowszechniające kulturę i oświatę w szerokim tego pojęcia znaczeniu, czyli realizację celów statutowych, do których Wnioskodawca - instytucja kultury został powołany. Twierdzenie Wnioskodawcy, że działania nieodpłatne mają zawsze charakter towarzyszący działalności gospodarczej, nie stanowi obiektywnego argumentu przemawiającego za uznaniem, że każdorazowo nieodpłatna oferta będzie sprzyjać osiągnięciu przychodu z działalności gospodarczej. Celem Wnioskodawcy, jako samorządowej instytucji kultury, jest bowiem przede wszystkim tworzenie, upowszechnienie i ochrona kultury, a więc realizowanie zadań nałożonych ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, które w pewien sposób mogą przełożyć się na wzrost ilości osób korzystających z usług oferowanych przez Wnioskodawcę odpłatnie. Organ nie neguje, że nieodpłatnie organizowane świadczenia promują i popularyzują Wnioskodawcę, dzięki czemu zyskuje on większe grono zwiedzających wystawy Centrum, jednakże, jak wynika z wniosku, podejmowane przedsięwzięcia mają na celu również promowanie nauki, techniki, wzbudzanie ciekawości świata, czy też wspieranie programów nauczania instytucji edukacyjnych. Działania te w swojej istocie skierowane są do szerokiego kręgu odbiorców, a nie tylko do potencjalnych klientów zwiedzających wystawy interaktywne w Centrum. Zatem nie są realizowane wyłącznie w ramach, czy też jako towarzyszące, działalności gospodarczej ponieważ nie będą one sprzyjać wyłącznie osiągnięciu przychodów z działalności gospodarczej Wnioskodawcy i w każdym przypadku w efekcie końcowym nie będą sprzyjać osiągnięciu przychodu z działalności gospodarczej np. przez zwiększenie liczby zwiedzających, którzy obejrzą wystawy odpłatnie.

W takich okolicznościach nie można więc zgodzić się z Wnioskodawcą, że cała podejmowana przez niego aktywność stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, a Wnioskodawca nie wykonuje czynności niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Dodatkowo należy w tym miejscu zauważyć, że przesłanki do uznania za związane z działalnością gospodarczą będą spełniać nieodpłatne przedsięwzięcia podejmowane przez Wnioskodawcę wyłącznie w celach promocyjnych i marketingowych, których efektem jest poszerzenie grona widzów, którzy skorzystają ostatecznie z odpłatnej usługi świadczonej przez Wnioskodawcę. Za wykonywane w ramach działalności gospodarczej uznać należy także organizowane projekty, z tytułu których Wnioskodawca uzyskuje wpływy finansowe podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Ponadto do czynności realizowanych w ramach działalności gospodarczej należy zaliczyć m.in. wydawanie przez Wnioskodawcę biletów nieodpłatnych, które przysługują wychowawcom i opiekunom zorganizowanych grup w sytuacji, gdy wchodzą do Centrum łącznie z grupą, przyznawane są jako nagrody w konkursach przeprowadzanych w ramach akcji promocyjnych, grupom z innych centrów nauki oraz przedstawicielom samorządów, w ramach wizyt studyjnych mających na celu wymianę wiedzy i doświadczeń dotyczących organizacji wystaw i centrów nauki, czy też przedstawicielom mediów, blogerom.

W związku z uznaniem, że wbrew stanowisku Wnioskodawcy, Centrum nie wykonuje nieodpłatnych świadczeń wyłącznie w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, ale wykonuje te czynności w ramach działalności gospodarczej, jak i działalności innej niż działalność gospodarcza, obowiązkiem Wnioskodawcy jest w pierwszej kolejności przypisanie konkretnych wydatków do określonego rodzaju działalności, z którym te wydatki są związane. Podatnik ma zatem obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie nie jest możliwe, podatnikowi przysługuje pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności niepodlegających temu podatkowi.

Natomiast w świetle powołanych przepisów art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług w sytuacji, gdy przypisanie nabywanych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarcze sposób określenia proporcji. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych nabyć. Oznacza to, że Wnioskodawca zobowiązany jest do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej. Warto nadmienić, że zastosowane przez Wnioskodawcę metody, czy też sposobu, na podstawie których dokona on wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego muszą odpowiadać wartościom faktycznym i rzeczywistym. Ciężar rzetelnego ustalenia, jaka część podatku naliczonego związana jest z prowadzoną działalnością gospodarczą, a jaka część wykorzystywana jest dla potrzeb innych niż prowadzona działalność gospodarcza, spoczywa zawsze na Wnioskodawcy. Należy również dodać, że zastosowana metoda wydzielenia odpowiedniej kwoty podatku naliczonego musi spełniać kryteria, o których mowa w art. 86 ust. 2b powołanej ustawy.

Zatem, ponieważ Wnioskodawca poza działalnością gospodarczą wykonuje również inną niż gospodarcza działalność, w sytuacji, gdy nabywane towary i usługi są wykorzystywane do działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego jedynie w zakresie, w jakim te towary i usługi służą do wykonywania przez Wnioskodawcę czynności opodatkowanych VAT. W przypadku, gdy przypisanie nabyć w całości do działalności gospodarczej Wnioskodawcy nie jest możliwe, wówczas kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy, należy obliczać zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

Reasumując, gdy brak jest możliwości przyporządkowania nabyć w całości do działalności gospodarczej, Wnioskodawca, będący instytucją kultury zobowiązany jest do stosowania proporcji, o której mowa w art. 86 ust. 2a ww. ustawy, ponieważ jak wynika z wcześniejszej argumentacji wykorzystuje nabywane towary i usługi, zarówno do celów działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza. Nie można więc zgodzić się z Wnioskodawcą, że nie powstał obowiązek określania prewspółczynnika w zakresie odliczania podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż działania nieodpłatne mają zawsze charakter towarzyszący prowadzonej odpłatnej działalności i nie stanowią odrębnego przedmiotu działalności Centrum.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z pózn.zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy