Temat interpretacji

Umorzenie udziałów spółki z o.o. bez wynagrodzenia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z o.o., przedstawione we wniosku z dnia 24 maja 2016 r. (data wpływu 30 maja 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 czerwca 2016 r. (data wpływu 6 czerwca 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nieodpłatnego umorzenia udziałów Spółki jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności nieodpłatnego umorzenia udziałów Spółki. Wniosek uzupełniono w dniu 6 czerwca 2016 r. o prawidłowo uwierzytelniony odpis pełnomocnictwa.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) jest producentem wyrobów. Obecnie planowane jest przeprowadzenie operacji umorzenia udziałów Spółki. Umorzenie udziałów Spółki ma być umorzeniem dobrowolnym i ma zostać przeprowadzone zgodnie z art. 199 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Stosownie do tego przepisu, udziały Spółki zostaną umorzone za zgodą wspólnika, w drodze nabycia udziałów przez Spółkę. Zgodnie z możliwością przewidzianą w art. 199 § 3 k.s.h. za zgodą wspólnika, którego udziały będą umarzane umorzenie nastąpi bez wynagrodzenia (będzie to umorzenie nieodpłatne, tj. wspólnik, którego udziały podlegać będą umorzeniu, nie otrzyma od Spółki żadnego wynagrodzenia). Wnioskodawca podkreśla, że umowa Spółki na dzień dokonania umorzenia będzie przewidywała możliwość zastosowania powyższego trybu umorzenia udziałów.

Wspólnik, którego udziały będą umorzone, jest podmiotem zagranicznym (przedsiębiorcą) z siedzibą w jednym z krajów Unii Europejskiej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Spółka może uznać, że przeprowadzenie operacji nieodpłatnego umorzenia jej udziałów będzie całkowicie neutralne na gruncie Ustawy VAT? Innymi słowy czy Spółka może uznać, że czynność nieodpłatnego umorzenia jej udziałów nie doprowadzi do powstania po jej stronie jakichkolwiek obowiązków wynikających z przepisów Ustawy VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, przeprowadzenie operacji nieodpłatnego umorzenia jej udziałów będzie całkowicie neutralne na gruncie Ustawy VAT. Innymi słowy, Spółka może uznać, że czynność nieodpłatnego umorzenia jej udziałów nie doprowadzi do powstania po jej stronie jakichkolwiek obowiązków wynikających z przepisów Ustawy VAT.

Uzasadnienie stanowiska:

Zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h., udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością mogą być umorzone między innymi w drodze przeniesienia udziałów przez wspólnika na rzecz spółki. Umorzenie to może być przeprowadzone za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziałów przez spółkę (umorzenie dobrowolne) lub bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe).

Art. 199 § 2 k.s.h. stanowi m.in., że nabycie udziałów przez spółkę za zgodą wspólnika następuje za wynagrodzeniem. Stosownie do treści art. 199 § 3 k.s.h., umorzenie może za zgodą wspólnika nastąpić również bez wynagrodzenia.

Katalog czynności podlegających opodatkowaniu zawarty jest w art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem opodatkowaniu podlega:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zdaniem Spółki, operacja umorzenia jej udziałów nie powinna zostać uznana za czynność objętą zakresem art. 5 ust. 1 Ustawy VAT. Umorzenie udziałów jest bowiem szczególną instytucją prawną uregulowaną w przepisach k.s.h., którą nie sposób uznać za czynność dostawy towarów, czy świadczenia usług na terytorium kraju. Spółka nie widzi też podstaw, aby umorzenie jej udziałów uznać za wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, czy też import usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu Ustawy VAT, w tym:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Spółka zauważyła, iż z zgodnie z ww. art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, dla uznania, że dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględną przesłanką jest co do zasady odpłatność takiej czynności. Choć Ustawa VAT nie precyzuje co należy rozumieć pod pojęciem odpłatności to przyjmuje się, że dane świadczenie ma charakter odpłatny, gdy istnieje bezpośredni związek między dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Po stronie podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczenia usług musi zatem wystąpić bezpośrednia korzyść majątkowa, którą można powiązać z dokonaną transakcją. W rozpatrywanej sprawie umorzenie udziałów ma mieć charakter nieodpłatny w związku z tym nie można uznać, że dojdzie do odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług.

Należy jednocześnie zauważyć, że ustawodawca zrównał z czynnością dokonywaną odpłatnie czynności nieodpłatnej dostawy towarów i nieodpłatnego świadczenia usług, jeśli są one wykonywane na warunkach wskazanych w art. 7 ust. 2 lub art. 8 ust. 2 Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 7 ust. 2 Ustawy VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia;
2. wszelkie inne darowizny

jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Powyższy przepis nie powinien znaleźć zastosowania w przedmiotowej sprawie chociażby dlatego, że ani Spółce ani wspólnikowi, którego udziały podlegać mają umorzeniu nie przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Objęcie udziałów spółki z o.o. nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 8 ust. 2 Ustawy VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W rozpatrywanej sprawie trudno też uznać, że umorzenie udziałów stanowi nieodpłatne świadczenie usług. W szczególności nie można twierdzić, że umorzone udziały będą wykorzystywane na cele osobiste któregokolwiek z ww. podmiotów.

Skoro w niniejszej sprawie nie sposób uznać, że dochodzi do dostawy towarów, czy świadczenia usług to zdaniem Spółki nie można też przyjąć, że ma miejsce wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów, o której mowa w art. 9 Ustawy VAT (trudno w szczególności twierdzić, że dochodzi do przemieszczenia udziałów Spółki między granicami). Nie można argumentować, że dochodzi do świadczenia usług przez podmiot zagraniczny (wspólnika) na terytorium kraju, do którego zastosowanie znajdowałby art. 28b Ustawy VAT.

Dodatkowo należy zauważyć, że aby dana czynność mogła być uznana za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT musi być dokonana przez podmiot działający w charakterze podatnika. Innymi słowy, odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 Ustawy VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Stosownie do art. 15 ust. 2 Ustawy VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza w rozumieniu Ustawy VAT obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższych regulacji wynika, że zakres czynności podlegających opodatkowaniu jest ograniczony zarówno w sposób przedmiotowy, jak i podmiotowy. Status bycia podatnikiem podatku od towarów i usług w odniesieniu do pewnej kategorii czynności nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. Zdaniem Spółki, w przedmiotowej sprawie nie można mówić o Spółce jako o podatniku podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności nabycia, a następnie umorzenia udziałów.

Z uwagi na powyższe Spółka uważa, że przeprowadzenie operacji nieodpłatnego umorzenia jej udziałów będzie całkowicie neutralne na gruncie Ustawy VAT. Stanowisko Spółki potwierdzane jest powszechnie przez organy podatkowe, które uznają czynności towarzyszące umorzeniu udziałów za czynności całkowicie neutralne na gruncie Ustawy VAT.

Przykładowo w interpretacji z dnia 12 czerwca 2013 r., znak IPTPP2/443-243/13-2/JS, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził:

(...) umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów. Umorzenie udziałów powoduje w konsekwencji likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku). Umorzenie dobrowolne zostało zdefiniowane jako dokonywane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna).

Biorąc powyższe pod uwagę oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, w tym również regulacje zawarte w k.s.h. stwierdzić należy, iż umorzenie udziałów Spółki bez wynagrodzenia nie mieści się ani w pojęciu dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy. Wobec powyższego czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Reasumując, dobrowolne umorzenie udziałów Spółki bez wynagrodzenia dokonywane zgodnie z art. 199 k.s.h. nie będzie stanowić czynności opodatkowanej w rozumieniu ustawy, tym samym nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobny pogląd wyrażony został w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 lutego 2016 r., znak IBPP2/4512-904/15/WN, w której organ podatkowy argumentował:

umorzenie akcji jest czynnością zmierzającą do unicestwienia pewnej partii lub wszystkich akcji i sprowadza się do pozbawienia praw akcjonariusza ucieleśnionych w tych akcjach. W świetle przedstawionej regulacji prawa podatkowego uznać należy, że czynność umorzenia akcji SKA bez wynagrodzenia nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT ani też świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 tej ustawy o VAT. Wobec powyższego, przedmiotowa czynność nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Powyższe potwierdza też interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lipca 2014 r., znak ILPP2/443-398/14-5/MR, w której stwierdzono, że:

umorzenie bez wynagrodzenia posiadanych udziałów w XI przez Spółkę wykonane w procedurze umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia w trybie art. 199 § 3 ksh, tj. za zgodą Spółki oraz na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników XI o nabyciu udziałów w celu umorzenia bez wynagrodzenia nie stanowi dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy. Wobec powyższego czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Analogiczny pogląd wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 12 czerwca 2013 r., znak IPTPP2/443-243/13-2/JS, w której podkreślono, że:

umorzenie udziałów Spółki bez wynagrodzenia nie mieści się ani w pojęciu dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy. Wobec powyższego czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powyższe, Spółka prosi o potwierdzenie, że jej stanowisko przedstawione we wniosku jest prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jak wynika z art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do treści art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postaci energii.

Przepis art. 8 ust. 1 ustawy stanowi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (art. 2 pkt 22 ustawy).

Zauważyć należy, że jak wynika z ww. przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, iż dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest odpłatność za daną czynność.

Odpłatność oznacza wykonanie czynności (dostawy towarów oraz świadczenia usług) za wynagrodzeniem. W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Należy stwierdzić, że czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub świadczącego usługę.

Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest określenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje bowiem wyłącznie w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni i niezbędny związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami i jednocześnie wynagrodzenie to może być wyrażone w pieniądzu.

Zatem pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie, w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są dokonywane przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tych czynności. Zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wyznacza czynnik przedmiotowy opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług oraz czynnik podmiotowy czynności muszą być wykonywane przez podatnika działającego w takim charakterze.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca planuje przeprowadzenie operacji umorzenia udziałów Spółki. Umorzenie udziałów Spółki ma być umorzeniem dobrowolnym i ma zostać przeprowadzone zgodnie z art. 199 § 1 k.s.h. Umowa Spółki na dzień dokonania umorzenia będzie przewidywała możliwość zastosowania powyższego trybu umorzenia udziałów. Wspólnik, którego udziały będą umorzone, jest podmiotem zagranicznym (przedsiębiorcą) z siedzibą w jednym z krajów Unii Europejskiej.

W związku z powyższym wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą skutków podatkowych w podatku od towarów i usług w przypadku umorzenia bez wynagrodzenia udziałów Spółki.

W tym miejscu należy wskazać, że nie każda czynność dokonana przez podmiot będący podatnikiem, będzie podlegać opodatkowaniu. Status podatnika podatku od towarów i usług nie powoduje automatycznie rozciągnięcia skutków podatkowych na całą sferę aktywności danego podmiotu. W sytuacji, gdy w zakres prowadzonej przez podmiot działalności gospodarczej nie wchodzi obrót papierami wartościowymi, to czynność samego nabycia lub sprzedaży akcji czy udziałów nie jest traktowana jako działalność gospodarcza w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Udział w spółce posiadającej osobowość prawną jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem transakcji (prawo zbywalne), nie mieści się jednak ani w definicji towarów, ani usług w rozumieniu ustawy.

Zasady dotyczące umorzenia udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością zostały zawarte w art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.) dalej ksh.

Zgodnie z art. 199 § 1 ksh, udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki.

W myśl art. 199 § 2 ksh, umorzenie udziału wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, która powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Wynagrodzenie to, w przypadku umorzenia przymusowego, nie może być niższe od wartości przypadających na udział aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między wspólników. W przypadku umorzenia przymusowego uchwała powinna zawierać również uzasadnienie.

Za zgodą wspólnika umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia (art. 199 § 3 ksh).

Z kolei, w myśl art. 200 § 1 ksh Spółka nie może obejmować lub nabywać ani przyjmować w zastaw własnych udziałów. Zakaz ten dotyczy również obejmowania lub nabywania udziałów bądź przyjmowania ich w zastaw przez spółkę albo spółdzielnię zależną. Wyjątek stanowi nabycie w drodze egzekucji na zaspokojenie roszczeń spółki, których nie można zaspokoić z innego majątku wspólnika, nabycie w celu umorzenia udziałów oraz nabycie albo objęcie udziałów w innych przypadkach przewidzianych w ustawie.

Umorzenie dobrowolne zostało określone jako dokonywane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (na przykład sprzedaż, darowizna). W rzeczywistości więc nie chodzi tu w pierwszym rzędzie o umorzenie, ale o czynność prawną nabycia udziału przez spółkę w celu umorzenia (cytowany wcześniej art. 200 ksh). Chodzi więc o rodzaj transakcji, czynność prawną, która jest podstawą umorzenia dobrowolnego. Artykuł 199 § 1 ksh nie dotyczy więc umorzenia, ale czynności prawnej w celu umorzenia w przyszłości. Z punktu widzenia treści czynności prawnej, umowa nabycia udziałów przez spółkę może zawierać elementy treści umowy sprzedaży czy umowy darowizny, należy jednak podkreślić jej odmienny charakter. W klasycznej umowie sprzedaży lub darowizny nabywca ma bowiem pełną swobodę w przedmiocie decyzji co do dalszych losów rzeczy lub prawa. W przypadku zaś nabycia udziałów własnych przez spółkę, po stronie spółki powstaje, co do zasady, obowiązek ich umorzenia (A. Kawałko, Umorzenie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Kraków 2006, s. 121).

Z przywołanych przepisów wynika, że umorzenie udziałów jest czynnością zmierzającą do likwidacji pewnej partii lub wszystkich udziałów. Umorzenie udziałów powoduje w konsekwencji likwidację określonej części kapitału zakładowego albo samych udziałów, gdy umorzenie nie jest połączone z obniżeniem kapitału zakładowego (odbywa się z zysku). Umorzenie dobrowolne jest dokonywane za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (np. sprzedaż, darowizna). Wobec powyższego, czynność umorzenia udziałów nie mieści się ani w pojęciu dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani nie stanowi świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, zatem czynność ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Podsumowując, umorzenie bez wynagrodzenia udziałów Spółki, wykonane w trybie art. 199 ksh, nie stanowi dla Wnioskodawcy dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ustawy, ani świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy. Wobec powyższego czynność ta po stronie Wnioskodawcy nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tut. Organ nadmienia, że skoro umorzenie udziałów w Spółce nie stanowi po stronie Wnioskodawcy dostawy towarów, ani świadczenia usług, to czynność ta nie mieści się również w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Tym samym bezzasadne staje się rozpatrywanie niniejszej sprawy w zakresie treści przepisów art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy oraz wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów i świadczenia usług przez podmiot zagraniczny.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Nadmienia się, że w niniejszej interpretacji udzielono odpowiedzi wyłącznie w zakresie zadanego pytania, które dotyczyło konsekwencji podatkowych po stronie Spółki. Inne kwestie nieobjęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Ponadto z ww. art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej wynika, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, w związku z tym, niniejsza interpretacja jest wiążąca wyłącznie dla Wnioskodawcy jako występującego z wnioskiem o jej wydanie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu