Temat interpretacji

W zakresie uznania sprzedaży udziału w Nieruchomości - stanowiącej budynek biurowy nabytego w celu świadczenia usług najmu - jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy -przedstawione we wniosku z dnia 8 października 2014 r. (data wpływu 21 października 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. (data wpływu 23 stycznia 2015 r.) na wezwanie z dnia 30 grudnia 2014 r. nr IPPP2/443-1043/14-2/DG o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży udziału w Nieruchomości jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 października 2014 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 21 stycznia 2015 r. (data wpływu 23 stycznia 2015 r.) na wezwanie z dnia 30 grudnia 2014 r. nr IPPP2/443-1043/14-2/DG o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania sprzedaży udziału w nieruchomości jako czynności niepodlegającej opodatkowaniu.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Aktem notarialnym z dnia 25 marca 1997 r. Wnioskodawczyni wraz z mężem nabyli (2/8) udziałów w nieruchomości składającej się z działki oraz z prawa własności budynków. Nieruchomość nabyta została bez podatku VAT. Część (2/8) nieruchomości j.w. była przedmiotem najmu w działalności drugiego z małżonków, t który zgodnie z przepisami ustawy o VAT wystawiał faktury VAT i odprowadzał terminowo podatek wynikający z odpłatnego świadczenia usług najmu. Nieruchomość (udział w nieruchomości) będąca przedmiotem najmu nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych, od której podatnik mógłby liczyć koszty amortyzacji. Pan wykorzystując udział we współwłasności nieruchomości w swojej działalności gospodarczej (poprzez świadczenie usług najmu) nie przeprowadzał w niej żadnych remontów, modernizacji, przebudowy, rozbudowy itp. wobec tego nie odliczał podatku naliczonego VAT związanego z takimi pracami. Natomiast Wnioskodawczyni nie prowadziła w zakresie najmu nieruchomości j.w. żadnej działalności gospodarczej. Nie prowadziła także innej działalności gospodarczej. Nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2011 r. orzeczono rozwód związku małżeńskiego między Magdaleną a Arturem. W wyroku tym ustalono, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi m.in. udział (2/8) we współwłasności nieruchomości. Sąd Okręgowy dokonał podziału majątku wspólnego w ten sposób, że udział (2/8) we własności nieruchomości j.w. otrzymała na wyłączną własność Wnioskodawczyni.

Obecnie Pani Magdalena zamierza sprzedać swój udział (2/8) we własności nieruchomości opisanej wyżej. W tym celu podejmie m.in. czynności takie jak zamieszczenie ogłoszenia o sprzedaży, tj. nie wykraczające poza zwykłą formę aktywności, które trudno nazwać profesjonalnymi (zawodowymi).

W nadesłanym uzupełnieniu z dnia 21 stycznia 2015 r. wnioskodawczyni wskazała, że :

1. Udział stanowiący 2/8 nieruchomości zabudowanej, którą nabyła wraz z Małżonkiem w 1997 r. jest budynkiem biurowym, z przeznaczeniem na wynajem.
2. Udział (2/8) w zabudowanej nieruchomości został nabyty w celu prowadzenia działalności gospodarczej.
3. Małżonek Wnioskodawczyni zawarł umowę wynajmu ww. nieruchomości w grudniu 2007 r.
4. Dnia 13 czerwca 2000 r. Wnioskodawczyni wraz z Małżonkiem nabyła dom jednorodzinny w celach mieszkalnych.
5. Dnia 1 lutego 2012r. Wnioskodawczyni sprzedała udziały we współwłasności w wysokości 2/8 nieruchomości zabudowanej budynkami, budowlami i urządzeniami, o charakterze gospodarczym-użytkowym.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT Wnioskodawczyni będzie podatnikiem w rozumieniu tej ustawy dokonując transakcji sprzedaży udziału (2/8) własności w wyżej opisanej nieruchomości...

Zdaniem Wnioskodawcy:

W omawianej sprawie istota problemu sprowadza się do tego czy Wnioskodawczyni będzie podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o VAT w przypadku sprzedaży udziału (2/8) we własności opisanej wyżej nieruchomości.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza mocą ust. 2 powołanego artykułu obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w ustawie o VAT zakres opodatkowania podatkiem od towarów usług wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Definicja działalności gospodarczej zawarta w omawianej ustawie ma na tyle uniwersalny charakter, że pozwala na objęcie pojęciem podatnika te wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Z różnych interpretacji indywidualnych wynika, że w świetle definicji zawartej w art. 15 ustawy o VAT dla uznania określonych zachowań podmiotu za działalność gospodarczą istotne znaczenie ma ich zorganizowany charakter; przy czym taka działalność wystąpi również w przypadku wykorzystywania towarów i wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Wobec tego dostawa towarów (gruntów) będzie podlegała VAT wówczas, gdy działaniom danego podmiotu dokonującego tej dostawy można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądzi o uzyskaniu statusu podatnika VAT. Często podkreśla się, że taka działalność gospodarcza powinna cechować się stałością, powtarzalnością i niezależnością jej wykonywania, gdyż związana jest z obrotem gospodarczym. Podkreśla się także, że pod pojęciem handel należy rozumieć dokonywany w sposób zorganizowany zakup towarów w celu ich odsprzedaży. W omawianym przypadku zakup (2/8) części nieruchomości w 1997 r. nie miał na celu jej dalszej odsprzedaży; był natomiast wykorzystywany w działalności gospodarczej męża Wnioskodawczyni.

Problem odnoszący się do rozstrzygnięcia czy sprzedaż części udziału w nieruchomości będzie sprzedażą majątku osobistego Wnioskodawczyni czy też stanowi sprzedaż realizowaną przez podatnika prowadzącego w tym zakresie działalność gospodarczą był także przedmiotem orzeczenia z dnia 15 września 2011 r. TSUE w sprawach połączonych C-180/10 i C-181/10. Trybunał zwrócił uwagę w tych wyrokach, że gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy (przykładowo podane zostały działania polegające na uzbrojeniu terenu albo na działaniach marketingowych), wówczas należy uznać, że działania takie nie należą do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Jak wynika z powyższego kryterium decydującym o zaliczeniu transakcji sprzedaży nieruchomości przez osoby fizyczne do działalności gospodarczej (a co za tym idzie opodatkowane VAT) jest podejmowanie aktywnych działań angażujących środki podobne do wykorzystywanych przez m.in. handlowców działających w profesjonalny sposób, tj. zajmujących się zawodowo tego rodzaju obrotem.

Wnioskodawczyni zamierzając sprzedać udział w nieruchomości wykona czynności takie jak: zamieszczenie ogłoszenia w prasie lub zlecenie poszukiwania kupca przez biuro zajmujące się pośrednictwem w sprzedaży nieruchomościami. Takie czynności podjęte przez Wnioskodawczynię trudno byłoby uznać za prowadzone przez handlowca zajmującego się zawodowo sprzedażą nieruchomości.

Wobec tego zdaniem Wnioskodawczyni sprzedaż (2/8) udziału w nieruchomości jest zwykłym wykonywaniem jej prawa własności. Transakcja ta nie może być uznana za działalność handlową podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, lecz mieści się w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Wnioskodawczyni nie wystąpi w związku z planowaną transakcją jako podatnik od towarów i usług. Nie ma znaczenia w omawianej sprawie, że poprzedni współwłaściciel (Pan Artur ) wykorzystywał udział we współwłasności w opisanej wyżej nieruchomości w prowadzonej przez Niego działalności gospodarczej, co jest oczywiste, ponieważ sprzedaży dokonuje obecny właściciel (2/8 udziału) Pani Magdalena.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z art. 7 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Zgodnie zatem z ww. przepisami grunty spełniają definicję towaru wynikającą z powyższego przepisu, a ich sprzedaż jest traktowana jako czynność odpłatnej dostawy towarów na terytorium kraju.

Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie dwóch przesłanek:

• po pierwsze - dana czynność ujęta jest w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług,
• po drugie - czynność wykonywana jest przez podmiot, który jest podatnikiem VAT.

Prawo dopuszcza, aby własność tej samej rzeczy przysługiwała niepodzielne kilku osobom. Na tym polega współwłasność w świetle art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Współwłasność nie jest instytucją samodzielną, lecz stanowi odmianę własności i charakteryzuje się tym, że własność rzeczy (ruchomej lub nieruchomej) przysługuje kilku podmiotom. Do współwłasności stosuje się jeśli co innego nie wynika z przepisów poświęconych specjalnie tej instytucji przepisy odnoszące się do własności.

Należy zatem uznać, że udział każdego ze współwłaścicieli jest ze swej istoty szczególną postacią prawną własności.

Stosownie do treści art. 196 § 1 ww. Kodeksu, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną.

W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 Kodeksu cywilnego). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

W ujęciu cywilistycznym istotą umowy sprzedaży jest to, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Art. 45 Kodeksu cywilnego definiuje rzeczy jako przedmioty materialne.

Zatem, w zakresie pojęcia towarów jako budynków, budowli i ich części jak również gruntów, mieści się współwłasność jako prawo do rzeczy wspólnej. Wobec powyższego, towarem jest część budynku lub budowli, a także udział w prawie własności nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, według których państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347 s. 1 ze zm.).

Zatem należy stwierdzić, że właściciel udziału jest równocześnie właścicielem części ułamkowej wspólnego prawa (prawa własności). W przypadku zbycia udziału w nieruchomości, dotychczasowy współwłaściciel przenosi na nabywcę prawo do rozporządzania tą nieruchomością jak właściciel, w zakresie, w jakim uprawniała go do tego wysokość jego udziału.

Należy więc przyjąć, że w oparciu o definicję zawartą w art. 2 pkt 6 ustawy, zbycie udziału we współwłasności nieruchomości, dokonywane przez podatnika, traktowane jest jako czynność odpłatnej dostawy towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednakże nie każda czynność stanowiąca dostawę, w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ww. ustawy o VAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Z kolei pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Oznacza to, że dostawa towarów, w tym przypadku udziału w nieruchomości zabudowanej, podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy czynność podlegającą opodatkowaniu wykona podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik. Jednocześnie okoliczności dokonania tej czynności powinny nosić znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ustawie o VAT, tzn. powinny polegać na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Przez ciągłe wykorzystywanie składników majątku należy rozumieć takie wykorzystywanie majątku, które charakteryzuje się powtarzalnością lub długim okresem trwania. Zatem czerpanie dochodów ze składnika majątku wskazuje na prowadzenie działalności gospodarczej.

Stwierdzić należy, że każdy, kto dokonuje czynności, które zmierzają do wykorzystania nieruchomości dla celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, powinien być uznany za podatnika podatku od towarów i usług. Tym samym wykorzystywanie majątku prywatnego stanowi również działalność gospodarczą, jeżeli jest dokonywane w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Podstawowym kryterium dla opodatkowania sprzedaży, w tym przypadku nieruchomości jest ustalenie, czy działanie to można uznać za wykorzystywanie majątku w sposób ciągły do celów zarobkowych, czy majątek nabyty został i faktycznie wykorzystany na potrzeby własne, czy też z przeznaczeniem do działalności gospodarczej.

W konsekwencji status podatnika podatku od towarów i usług wynika z okoliczności dokonywania czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Dla ustalenia czy osoba dokonująca transakcji sprzedaży nieruchomości jest podatnikiem podatku VAT, istotne jest stwierdzenie, że prowadzi ona działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów cytowanej wyżej ustawy.

Na mocy art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu.

Aby dostawę towarów uznać za działalność gospodarczą, należy wykazać, że w momencie jej realizacji podatnik miał zamiar wykonywać takie czynności wielokrotnie, a sprzedawane towary zostały nabyte lub wytworzone w celu wykorzystania w działalności gospodarczej. Warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług - w świetle powyższych przepisów - jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: po pierwsze czynność powinna być ujęta katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, po drugie musi ona być zrealizowana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

Podkreślić także należy, że w kwestii opodatkowania dostawy nieruchomości istotne jest, czy zbywca w celu dokonania sprzedaży podjął aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Należy także zauważyć, że Trybunał Sprawiedliwości UE w sprawach C-180/10 i C-181/10 orzekł, że czynności związane ze zwykłym wykonywaniem prawa własności nie mogą same siebie być uznawane za prowadzenie działalności gospodarczej. Sama liczba i zakres transakcji sprzedaży nie mogą stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem zastosowania dyrektywy, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie, zdaniem Trybunału, okoliczność, że przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej. Całość powyższych elementów może bowiem odnosić się do zarządzania majątkiem prywatnym zainteresowanego. Inaczej jest natomiast wyjaśnił Trybunał w wypadku gdy zainteresowany podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi Dyrektywy.

Zatem za podatnika należy uznać osobę, która w celu dokonania sprzedaży gruntów angażuje podobne środki do wykorzystywanych przez handlowca, tj. wykazując aktywność w przedmiocie zbycia nieruchomości porównywalną do działań podmiotów zajmujących się profesjonalnie tego rodzaju obrotem, tj. działania wykraczające poza zakres zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Chodzi tu przykładowo o nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy terenu, czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu wystąpienia pojedynczych z nich.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni dnia 25 marca 1997 r. wraz z mężem nabyła (2/8) udziałów w nieruchomości składającej się z działki oraz z prawa własności budynków znajdujących się w Warszawie przy ul. Wynalazek. Nieruchomość nabyta została bez podatku VAT. Część (2/8) nieruchomości była przedmiotem najmu w działalności małżonka, który wystawiał faktury VAT i odprowadzał terminowo podatek wynikający z odpłatnego świadczenia usług najmu. Nieruchomość (udział w nieruchomości) będąca przedmiotem najmu nie została wprowadzona do ewidencji środków trwałych. Małżonek Strony wykorzystując udział we współwłasności nieruchomości w swojej działalności gospodarczej (poprzez świadczenie usług najmu) nie przeprowadzał w niej żadnych remontów, modernizacji, przebudowy, rozbudowy itp. Wnioskodawczyni nie prowadziła w zakresie najmu ww. nieruchomości działalności gospodarczej. Nie prowadziła także innej działalności gospodarczej. Nie jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2011 r. orzeczono rozwód związku małżeńskiego. W wyroku tym ustalono, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi m.in. udział (2/8) we współwłasności nieruchomości. Sąd Okręgowy dokonał podziału majątku wspólnego w ten sposób, że udział (2/8) we własności nieruchomości otrzymała na wyłączną własność Wnioskodawczyni. Nieruchomość, w której Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem nabyła udział (2/8) zabudowana jest budynkiem biurowym; nabycie tej nieruchomości nastąpiło w celu prowadzenia działalności gospodarczej z przeznaczeniem na wynajem. Małżonek Wnioskodawczyni zawarł umowę wynajmu tej nieruchomości od grudnia 2007 r. Ponadto Wnioskodawczyni w lutym 2012 r. sprzedała udziały we współwłasności w wysokości 2/8 nieruchomości zabudowanej budynkami, budowlami i urządzeniami, o charakterze gospodarczym-użytkowym.

Obecnie Wnioskodawczyni zamierza sprzedać swój udział (2/8) we własności nieruchomości opisanej wyżej. W tym celu podejmie m.in. czynności takie jak zamieszczenie ogłoszenia o sprzedaży, tj. niewykraczające poza zwykłą formę aktywności, które trudno nazwać profesjonalnymi (zawodowymi).

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawczyni jest, czy sprzedaż udziału w nieruchomości, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podkreślenia wymaga, że wprawdzie pojęcie majątku prywatnego nie występuje na gruncie analizowanych przepisów ustawy o VAT, jednakże wynika z wykładni art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, w której zasadnym jest odwołanie się do treści orzeczenia TSUE w sprawie C-291/92 (Finanzamt Uelzen V. Dieter Armbrecht), które dotyczyło kwestii opodatkowania sprzedaży przez osobę, będącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, części majątku niewykorzystywanej do prowadzonej działalności gospodarczej, a służącej jej do celów prywatnych. Majątek prywatny to zatem taka część majątku danej osoby fizycznej, która nie jest przez nią przeznaczona ani wykorzystywana dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej.

Zaznaczyć również należy, że nie ma przeszkód aby podatnik prowadzący działalność gospodarczą nabył nieruchomość do majątku prywatnego, który byłby wyłączony z systemu VAT i sprzedaż takiego majątku również nie podlegałaby opodatkowaniu podatkiem VAT. Należy mieć jednak na uwadze, że stwierdzenie czy dany przedmiot sprzedaży stanowi składnik majątku prywatnego, czy też jest związany z prowadzoną czy planowaną działalnością gospodarczą jest konsekwencją oceny prawnej dokonanej przez organ wydający interpretację, a nie elementem stanu faktycznego.

Ze wskazanego powyżej orzeczenia C-291/92 wynika, że podatnik musi w całym okresie posiadania danej nieruchomości wykazywać zamiar wykorzystywania nieruchomości (lub jej części) wyłącznie do celów osobistych.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 31 § 1  ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2012 r., poz. 788, z późn. zm.), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Natomiast zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Z uwagi na powyższe regulacje prawne w akcie notarialnym dokumentującym tego rodzaju nabycie nieruchomości wymieniani są oboje małżonkowie, jeżeli istnieje między nimi ustawowa wspólność majątkowa. Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną uprawniającą do współposiadania rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego, a w czasie jej trwania żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Stosownie do art. 43 § 1 ww. ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawczyni jest samodzielną właścicielką udziału (2/8) w nieruchomości nabytej w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, którą to nieruchomość małżonek Strony wykorzystywał w ramach prowadzonej działalności gospodarczej do świadczenia usług najmu. Wnioskodawczyni nie prowadziła w tym zakresie, jak również w żadnym innym, działalności gospodarczej. Jak wynika z opisu sprawy małżonkowie nabyli udział w nieruchomości zabudowanej budynkiem biurowym w celu prowadzenia działalności gospodarczej, a zatem zakupiony udział w nieruchomości w żaden sposób nie był wykorzystywany do celów prywatnych małżonków, nie stanowił majątku prywatnego niezwiązanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zatem, dostawa towarów (w tym nieruchomości) będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy działaniom podmiotu dokonującego tej dostawy, można przypisać znamiona prowadzenia działalności gospodarczej, co w efekcie przesądza o uzyskaniu przez niego statusu podatnika.

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawczyni w żaden sposób nie wykorzystywała posiadanej Nieruchomości do potrzeb osobistych. A wręcz przeciwnie, Nieruchomość, w której Strona posiada udział była wykorzystywana w prowadzonej przez małżonka Strony działalności gospodarczej. Jej nabycie także nastąpiło dla celów działalności gospodarczej, czyli w żaden sposób nieruchomość ta nie służyła Wnioskodawczyni i jej małżonkowi dla celów osobistych.

A zatem, w rozpatrywanej sprawie w odniesieniu do dostawy udziału w Nieruchomości występują przesłanki pozwalające uznać Wnioskodawczynię za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, w myśl art. 15 ust. 2 ustawy. Dodatkową okolicznością potwierdzającą zajęte przez tut. Organ stanowisko, jest to, że Strona w 2012 r. dokonała sprzedaży udziału w nieruchomości zabudowanej budynkami, budowlami i urządzeniami o charakterze gospodarczo-użytkowym. Należy zatem stwierdzić, że dostawa udziału w Nieruchomości, o której mowa we wniosku będzie dokonana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej przez podatnika podatku od towarów i usług.

Wnioskodawczyni dokonując sprzedaży udziału w Nieruchomości wykorzystywanej w działalności gospodarczej, działa w charakterze podatnika, a czynność ta nosi znamiona działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji dokonanie przez Wnioskodawczynię sprzedaży udziału w Nieruchomości będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług stosownie do art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części

- upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Definicja pierwszego zasiedlenia, o której mowa powyżej została zawarta w art. 2 pkt 14 ustawy.

Przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Stosownie do art. 43 ust. 10a ustawy zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Jak wskazano w opisie sprawy nabyta nieruchomość (udział 2/8) została przez małżonka Strony wynajęta w grudniu 2007 r. Ponadto małżonek Strony w wynajmowanej nieruchomości nie dokonywał żadnych remontów, modernizacji, przebudowy. W związku z tym z momentem wynajmu nieruchomości doszło do pierwszego jej zasiedlenia (udziału 2/8) w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy. Zatem sprzedaż udziału w nieruchomości realizowana przez Wnioskodawczynię będzie dokonana po upływie 2 lat od pierwszego zasiedlenia i w konsekwencji do tej transakcji będzie miało zastosowanie zwolnienie z opodatkowania VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy.

W odniesieniu do zbycia gruntu należy wskazać, że zgodnie z art. 29a ust. 8 ustawy, w przypadku dostawy budynków lub budowli lub ich części trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Z przepisu tego wynika, że w przypadku gdy budynek lub budowla jest trwale związana z gruntem to w stosunku do dostawy gruntu ma zastosowanie ta sama stawka podatku VAT, która obowiązuje przy dostawie budynków, budowli lub ich części trwale z tym gruntem związanych.

W analizowanej sprawie sprzedaż udziału w budynku będzie korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, a zatem dostawa udziału w działce, na której budynek ten się znajduje również może korzystać ze zwolnienia od podatku, stosownie do art. 29a ust. 8 ustawy.

Tut. Organ wskazuje, że z uwagi na to, że sprzedaż udziału w nieruchomości będzie korzystała ze zwolnienia od VAT na podstawie art. 43 ust. pkt 10, bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie zastosowania zwolnienia z VAT do tej dostawy wskazanego w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawczyni należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 394 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie