Temat interpretacji

Opodatkowanie przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości niezabudowanych, należących do Gminy na rzecz Skarbu Państwa z przeznaczeniem pod drogi publiczne opodatkowanie, stawka, podstawa opodatkowania, moment powstania obowiązku podatkowego, faktura i termin jej wystawienia.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2011 r. (data wpływu 26 sierpnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 sierpnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wojewoda dnia 15 października 2010 roku wydał decyzję zezwalającą na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi ekspresowej województwa na odcinku obwodnicy X etap II wraz z rozbudową ulicy w ciągu drogi krajowej (), która stała się ostateczna dnia 22 listopada 2010 roku. Zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 80, poz. 721 ze zm.), nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren inwestycji stały się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa za odszkodowaniem ustalonym przez Wojewodę w odrębnej decyzji.

Działka, której dotyczy decyzja Wojewody o odszkodowaniu dotyczy działki, która jest sklasyfikowana jako grunt orny, jednakże nie jest objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W miejscu położenia nieruchomości do dnia 31 grudnia 2003 roku obowiązywał miejscowy plan ogólny (stanowiący załącznik do Uchwały Rady Miejskiej z dnia 30 marca 1994 r.), który przewidywał we wschodniej części Miasta przebieg drogi głównej G (nie wyszczególniał numerów działek, obrębu, położenia i numerów ksiąg wieczystych). W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy, które nie jest aktem prawa miejscowego, także został wyznaczony ogólny przebieg drogi obwodnicy (część V Układ funkcjonalno przestrzenny, pkt 3 Kierunki rozwoju). Na przedmiotowy teren nie była również wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Gmina nie użytkowała działki w celu wykonywania czynności opodatkowanych oraz nie poniosła wydatków na jej ulepszenie. Faktyczne wydanie gruntów przez Gminę na rzecz A nastąpiło dnia 28 października 2010 roku. Odszkodowanie jest jedynym wynagrodzeniem otrzymanym przez Wnioskodawcę z tego tytułu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałym stanie przyszłym Gmina może skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest środkiem kształtowania polityki przestrzennej i ma bezpośredni wpływ na gospodarkę nieruchomościami w skali gminy. Jednakże, zdaniem Wnioskodawcy, zarówno studium, jak i ogólny plan (który już nie obowiązuje) wskazywały tylko ogólne kierunki rozwoju przedmiotowej części Miasta nie zostały wyszczególnione numery działek objętych w przyszłości inwestycją, obręby i numery ksiąg wieczystych.

Sam przebieg inwestycji kilkakrotnie był zmieniany. Gmina uważa, że może skorzystać ze zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, gdzie nastąpi dostawa terenów niezabudowanych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, iż przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Z opisu sprawy wynika, iż Wojewoda wydał decyzję zezwalającą na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie drogi ekspresowej, która stała się ostateczna dnia 22 listopada 2010 roku. Działka, której dotyczy decyzja Wojewody o odszkodowaniu jest sklasyfikowana jako grunt orny, jednakże nie jest objęta obowiązującym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W miejscu położenia nieruchomości do dnia 31 grudnia 2003 roku obowiązywał miejscowy plan ogólny, który przewidywał we wschodniej części Miasta przebieg drogi głównej G (nie wyszczególniał numerów działek, obrębu, położenia i numerów ksiąg wieczystych). W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy, które nie jest aktem prawa miejscowego, także został wyznaczony ogólny przebieg drogi obwodnicy (część V Układ funkcjonalno przestrzenny, pkt 3 Kierunki rozwoju). Na przedmiotowy teren nie była również wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Gmina nie użytkowała działki w celu wykonywania czynności opodatkowanych oraz nie poniosła wydatków na jej ulepszenie. Faktyczne wydanie gruntów przez Gminę na rzecz A nastąpiło dnia 28 października 2010 roku. Odszkodowanie jest jedynym wynagrodzeniem otrzymanym przez Wnioskodawcę z tego tytułu.

W ocenie Gminy, może ona skorzystać, w przedmiotowej sprawie, ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Przedmiotem opodatkowania jest odpłatna dostawa towarów, w tym przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie, które pełni funkcję wynagrodzenia z tytułu tej dostawy.

Na mocy art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewiduje dla niektórych czynności obniżone stawki lub zwolnienie od podatku.

I tak, według art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę.

Z wymienionych powyżej przepisów wynika, że opodatkowaniu podlegają te dostawy, których przedmiotem są nieruchomości gruntowe zabudowane i niezabudowane. W przypadku gruntów niezabudowanych stanowiących tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę sprzedaż objęta jest 23% stawką podatku.

Odpłatna dostawa gruntu stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu, przy czym ustawa w art. 43 ust. 1 pkt 9 wprowadza zwolnienie w odniesieniu do części dostaw, których przedmiotem jest grunt. Zwolniona jest wyłącznie taka dostawa, której przedmiotem jest grunt niezabudowany i jednocześnie o przeznaczeniu innym niż budowlane, czy też pod zabudowę. Ta regulacja prawna oznacza, że ze zwolnienia korzystać mogą tylko dostawy gruntów o charakterze rolnym, leśnym, działek rekreacyjnych. Nie ma przy tym znaczenia faktyczny i aktualny sposób wykorzystania gruntu, ponieważ znaczenie ma jedynie jego przeznaczenie. Przyjmuje się, że pojęcie tereny przeznaczone pod zabudowę obejmuje obszary, na których przewidziane są różne formy zabudowy np. mieszkaniowej, zabudowy techniczno-produkcyjnej, zabudowy zagrodowej, przy czym charakter gruntu należy ustalać na podstawie przepisów prawa miejscowego (lokalne plany zagospodarowania przestrzennego), studium takiego planu, na podstawie decyzji ustalającej warunki zabudowy danego gruntu.

Ustawodawca w ustawie o podatku VAT nie wskazał na postawie jakich kryteriów powinno się daną nieruchomość gruntową uznać jako przeznaczoną pod zabudowę. W związku z tym, ustawodawca dopuszcza w tej materii możliwość korzystania z wszelkich aktów prawnych, czy też aktów administracyjnych regulujących te kwestie.

Na mocy art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.), zwanej dalej ustawą o planowaniu kształtowanie i prowadzenie polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym uchwalanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z wyjątkiem morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej oraz terenów zamkniętych, należy do zadań własnych gminy.

Zatem, podmiotem właściwym do określenia przeznaczenia danego gruntu, jako budowlanego lub też nie, jest gmina. Tym samym, źródłem wywodzenia, czy dana nieruchomość gruntowa jest przeznaczona pod zabudowę czy też nie, są wszelkie akty prawne lub administracyjne wydane przez właściwą jednostkę samorządową.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o planowaniu, ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Natomiast art. 4 ust. 2 ustawy o planowaniu stanowi, iż w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w drodze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:

1. lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2. sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.

W myśl art. 9 ust. 1 powołanej ustawy o planowaniu, w celu określenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwałę o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej studium.

Stosownie do art. 9 ust. 2 cyt. ustawy o planowaniu, wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporządza studium zawierające część tekstową i graficzną, uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. Studium sporządza się dla obszaru w granicach administracyjnych gminy (art. 9 ust. 3 ustawy o planowaniu).

Art. 9 ust. 5 ustawy o planowaniu stanowi, iż studium nie jest aktem prawa miejscowego, jednak zgodnie z art. 9 ust. 4 tej ustawy, ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

Na mocy art. 20 ust. 1 ustawy o planowaniu, plan miejscowy uchwala rada gminy, po stwierdzeniu jego zgodności z ustaleniami studium, rozstrzygając jednocześnie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu oraz sposobie realizacji, zapisanych w planie, inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy, oraz zasadach ich finansowania, zgodnie z przepisami o finansach publicznych. Część tekstowa planu stanowi treść uchwały, część graficzna oraz wymagane rozstrzygnięcia stanowią załączniki do uchwały.

Z powyższego wynika, iż studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jako plan-program, winno być wyrazem perspektywicznej polityki przestrzennej, odnoszącym się do całego obszaru gminy. Studium stanowi podstawę wszelkich działań podejmowanych na terenie gminy w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego. Z jego treści, charakteru i funkcji, a zwłaszcza z całokształtu unormowań ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym należy wnosić, iż jest ono aktem obligatoryjnym.

Dlatego też studium, jako akt o wyższym stopniu ogólności od pozostałych urządzeń planistycznych wykorzystywanych na szczeblu gminnym (miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) wyznacza przedmiotowe granice, w jakich ma następować wiążące, zarówno władzę, jak i obywateli, ustalenie przeznaczenia poszczególnych terenów oraz sposobów zagospodarowania i zabudowy.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę uznać należy, że bez znaczenia pozostaje fakt, iż studium jest jedynie aktem wewnętrznym. Istotny jest fakt, że studium określa przeznaczenie danej nieruchomości jako przeznaczonej pod zabudowę czy też nie, a ponadto ustalenia studium są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu planów miejscowych.

O charakterze danego gruntu winien rozstrzygać odpowiedni zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, który jako dokument prawa miejscowego, decyduje o kwalifikacji gruntu. W sytuacji jednak, gdy dla danego terenu, nie obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego ani nie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, należy posłużyć się inną istniejącą na dzień zawarcia transakcji dokumentacją sporządzoną na podstawie ww. ustawy o planowaniu przestrzennym. Bowiem ustawa o podatku od towarów i usług odwołuje się do kryterium przeznaczenia terenu, a nie aktualnej kwalifikacji terenu w rejestrze gruntów.

Przeznaczenie terenu określają plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o ustaleniu warunków zabudowy oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, natomiast ewidencja gruntów i budynków jest jedynie urzędowym zbiorem informacji faktycznych. Wynikające z niej zapisy są odzwierciedleniem stanu faktycznego i prawnego na dzień dokonania wpisu.

Z opisu sprawy wynika, iż w miejscu położenia nieruchomości do dnia 31 grudnia 2003 roku obowiązywał miejscowy plan ogólny, który przewidywał we wschodniej części Miasta przebieg drogi głównej G (nie wyszczególniał numerów działek, obrębu, położenia i numerów ksiąg wieczystych). W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy został wyznaczony ogólny przebieg drogi obwodnicy (część V Układ funkcjonalno przestrzenny, pkt 3 Kierunki rozwoju).

Zatem z powyższego wynika, iż przedmiotowy grunt przeznaczony został pod zabudowę.

W związku z powyższym, przeniesienie z mocy prawa za odszkodowaniem przez Gminę na rzecz Skarbu Państwa prawa własności niezabudowanych działek gruntu będących własnością Gminy, nie będzie mogło korzystać ze zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, ponieważ grunt ten przeznaczony jest pod zabudowę (drogę publiczną) i w konsekwencji, podlegać będzie opodatkowaniu według stawki podstawowej w wysokości 23%.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W kwestii dotyczącej zaistniałego stanu faktycznego w podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przeniesienia z mocy prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie w dniu 25 listopada 2011 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie Nr ILPP2/443-1248/11-4/MN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP2/443-1248/11-4/MN, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu