Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 23 lipca 2008 r. (data wpływu 1 sierpnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej łącznego obrotu z tytułu przewozów pracowniczych jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ewidencjonowania przy użyciu kasy rejestrującej łącznego obrotu z tytułu przewozów pracowniczych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność podstawową w zakresie kopalnictwa rud miedzi, produkcji miedzi oraz produkcji metali szlachetnych i pozostałych metali nieżelaznych, przy czym jako typowy producent, dokonuje sprzedaży towarów/usług na rzecz podmiotów prowadzących działalność gospodarczą przy czym głównym przedmiotem sprzedaży jest: walcówka, wlewki, katody. Natomiast sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej leży poza zakresem działalności Spółki i dokonywana jest sporadycznie. W skład Spółki wchodzi wiele Oddziałów działających w ruchu ciągłym, ze szczególnym sposobem organizacji i czasu pracy. Przy braku odpowiednich środków komunikacji publicznej, koniecznością jest, dla prawidłowego funkcjonowania firmy, dowożenie pracowników zorganizowanym przewozem. Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla Pracowników Zainteresowanego w tej kwestii, w § 74 stanowi, że: Pracodawca gwarantuje przewóz do pracy i z pracy. Szczególne zasady przewozu pracowników określa zakładowy regulamin pracy. W związku z powyższym, Wnioskodawca zawarł z firmami świadczącymi usługi przewozu osób umowy na przewozy pracownicze. Ww. firmy przewozowe działają i świadczą usługi przewozów w oparciu o ustawę z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, posiadając wymagane licencje/zezwolenia w tym zakresie.

W Statucie Zainteresowanego odnośnie regulacji dotyczących zakresu działalności, brak jest zapisów, że Spółka prowadzi działalność w zakresie transportu osób. W konsekwencji, nie prowadząc działalności w tym zakresie, nie posiada wymaganych prawem licencji/zezwoleń na prowadzenie transportu drogowego osób.

W związku z organizacją ww. przewozów przez Wnioskodawcę, pracownicy korzystający z przewozów partycypują częściowo w ich kosztach, co regulują wewnętrzne przepisy. Procedura zakupu, rozliczania i dokumentowania przewozów pracowniczych obejmuje następujące czynności:

1. zakup w danym miesiącu usług przewozu od ww. firm przewozowych (według zgłoszonego zapotrzebowania), co dokumentowane jest fakturą VAT przewoźnika wystawioną na Zainteresowanego,
2. rozliczenie kosztów przewozów świadczonych przez zewnętrzne firmy przewozowe na poszczególnych pracowników korzystających z usług przewozu w danym miesiącu według tras z ustaleniem odpłatności pracownika,
3. dokonanie poprzez listę płac imiennych potrąceń odpłatności pracownika za przewozy pracownicze, przy czym z uwagi na wielkość zatrudnienia w Spółce (ok. 18 tys. osób) wypłaty te dokonywane są w terminach: 6, 8, 10 każdego miesiąca (za miesiąc poprzedni),
4. wystawienie i zaksięgowanie zbiorczego dokumentu na odpłatności pracowników za przewozy pracownicze który jest podstawą zaewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.

Oprócz przewozów pracowniczych, Wnioskodawca dokonuje innej sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (sporadycznie). W latach ubiegłych Spółka rozpoczęła ewidencjonowanie obrotów i kwot podatku należnego z tytułu takich transakcji za pomocą kas rejestrujących w przypadkach, gdy było to wymagane odpowiednimi regulacjami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przedstawionym stanie faktycznym przy uznaniu przez Ministra Finansów, że przewozy pracownicze powinny być ewidencjonowane przy użyciu kas rejestrujących Zainteresowany powinien jednym zapisem zbiorczym ewidencjonować przy użyciu kasy rejestrującej łączną wartość sprzedaży na rzecz swoich pracowników, korzystających z przewozów pracowniczych. W związku z tym, na Spółce ciąży obowiązek wydania jednego paragonu fiskalnego, dokumentującego łączny obrót z tytułu zapewnienia przewozów pracowniczych.

Układ Zbiorowy jako podstawa organizowania przewozów pracowniczych

Obowiązek zapewnienia pracownikom Spółki przewozów pracowniczych wynika z Układu Zbiorowego, który w § 74 stanowi, że: Pracodawca gwarantuje przewóz do pracy i z pracy. Szczególne zasady przewozu pracowników określa zakładowy regulamin pracy. W związku z tym, charakter świadczenia Spółki, a także adresat tego świadczenia powinien być ustalony w kontekście natury i celów stawianych przez regulacje prawne zakładowym układom zbiorowym.

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tj. Dz. U z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.; dalej: Kodeks Pracy), zakładowy układ zbiorowy zawiera pracodawca i zakładowe organizacje związkowe reprezentujące pracowników, dla których ma być zawarty zakładowy układ zbiorowy. Art. 239 § 1 Kodeksu Pracy wskazuje wprost, iż układ zawiera się dla wszystkich pracowników zatrudnionych przez pracodawców objętych jego postanowieniami (...).

Przywołane wyżej postanowienia Kodeksu Pracy wskazują jednoznacznie, że wierzycielem stosunku zobowiązaniowego Wnioskodawcy wynikającego z § 74 Układu Zbiorowego i polegającego na zapewnieniu przewozów pracowniczych jest ogół pracowników zatrudnionych w Spółce, czyli cała załoga. Charakter prawny Układu Zbiorowego potwierdza zatem, że wynikające zeń zobowiązanie Spółki do zapewnienia przewozów pracowniczych to pojedyncze zdarzenie o charakterze gospodarczym umożliwiające wszystkim pracownikom korzystanie częściowo odpłatnie z usług transportowych zapewnianych przez Spółkę. W rezultacie, w opisanej sytuacji nie dochodzi do realizacji przez Wnioskodawcę wielu świadczeń (na rzecz poszczególnych pracowników Spółki), lecz pojedynczego świadczenia wynikającego z układu zbiorowego zapewnienia częściowo odpłatnego transportu do/z pracy dla pracowników. Tym samym, to ogół pracowników powinien być uznany za nabywcę świadczenia polegającego na zapewnieniu przez Spółkę przewozów pracowniczych. W opinii Wnioskodawcy, powyższej konkluzji nie zmieniają techniczne aspekty związane z rozliczeniem pieniężnym z tytułu odpłatności pracowników Spółki dotyczące przewozów pracowniczych, a w szczególności fakt, iż odpłatność ta pobierana jest przez Spółkę w drodze potrącenia określonych kwot z pensji poszczególnych pracowników.

Sprzedaż podlegająca ewidencji przy pomocy kas fiskalnych

Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia o warunkach technicznych, podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani do dokonywania rejestracji każdej sprzedaży przy zastosowaniu kasy i dokonywania wydruku z każdej sprzedaży paragonu fiskalnego lub faktury VAT oraz do wydawania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy.

W związku z powyższym, określenie zakresu obowiązków ewidencyjnych Spółki związanych z koniecznością rejestrowania przewozów pracowniczych przy użyciu kas fiskalnych wymaga ustalenia zakresu pojęcia sprzedaż w kontekście przedstawionego stanu faktycznego.

W opinii Spółki, mając na względzie fakt, iż obowiązek zapewnienia przewozów pracowniczych wynika z Układu Zbiorowego, świadczenie to powinno być potraktowane jako jedna sprzedaż, w której nabywcą jest grupa osób fizycznych (pracowników).

W związku z tym, w analizowanym stanie faktycznym, sprzedażą, o której stanowi cytowany przepis rozporządzenia o warunkach technicznych jest świadczenie Spółki na rzecz grupy pracowników korzystających z przewozów pracowniczych. Tym samym, właściwe jest zaewidencjonowanie przez Spółkę jednym zapisem w kasie fiskalnej łącznej kwoty obrotów z tytułu przewozów pracowniczych i w konsekwencji wydanie przedstawicielowi załogi jednego paragonu fiskalnego.

Dodatkowe argumenty przemawiające za prawidłowością stanowiska Spółki

Jak wykazano, w świetle postanowień i charakteru prawnego Układu Zbiorowego będącego podstawą organizowania przez Spółkę przewozów pracowniczych nie budzi wątpliwości, iż odbiorcą tego świadczenia jest ogół pracowników korzystających z tych przewozów. Tym samym, świadczenie to powinno być traktowane jako jedna sprzedaż, a całkowity obrót z niej wynikający powinien zostać jednorazowo zaewidencjonowany przy użyciu kasy rejestrującej. W konsekwencji, Spółka powinna wydawać przedstawicielowi pracowników paragon fiskalny.

Należy przy tym wskazać, iż wskazane powyżej rozwiązanie wypełnia również cel regulacji dotyczących ewidencjonowania pewnych kategorii transakcji przy użyciu kas fiskalnych, jakim było zapobieżenie ewentualnym nadużyciom polegającym na zaniżaniu obrotów i kwot podatku należnego wynikających z transakcji, które nie są dokumentowane fakturami VAT.

Spółka jednocześnie zauważa, iż przyjęcie rozwiązania odmiennego niż jednorazowe rejestrowanie przy pomocy kasy fiskalnej łącznego obrotu uzyskanego z tytułu przewozów pracowniczych rodziłoby w praktyce ogromne trudności wynikające przede wszystkim z liczby pracowników Spółki korzystających z tych przewozów około 14,5 tys. osób miesięcznie. Istotnym problemem praktycznym byłoby także dostarczenie tysiącom pracowników Spółki zatrudnionym m.in. w kopalniach i hutach położonych w różnych miejscowościach paragonów fiskalnych.

Rozwiązanie wspomnianych problemów wiązałoby się z koniecznością zakupu dużej ilości kas fiskalnych oraz zatrudnieniem dodatkowego personelu dedykowanego wyłącznie do obsługi administracyjnej procesu takiego ewidencjonowania wyłącznie w celu mnożenia ewidencji. Spowodowałoby to znaczny wzrost kosztów działalności Spółki, a jednocześnie nie wpływałoby to na prawidłowość rozliczenia obrotów i należnego podatku VAT z tytułu przewozów pracowniczych. Zaznaczyć przy tym należy, że Spółka, jak wskazano w opisie stanu faktycznego, jest podmiotem prowadzącym działalność produkcyjną, w wyniku której wytwarzane są wyroby, których odbiorcami, co do zasady (ze względu na ich specyfikę) są podmioty prowadzące działalność gospodarczą, a nie osoby fizyczne. Ponadto, Spółka pragnie zauważyć, iż przyjęcie takiego rozwiązania wiązałoby się po stronie Spółki z trudnościami w zakresie rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu świadczonych usług oraz określenia właściwego momentu ewidencji sprzedaży na kasie (vide: 19 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy o VAT) w związku z faktem, że wynagrodzenie za przewozy pracownicze jest potrącane z pensji pracowników w różnych dniach w zależności od dnia wypłaty pensji.

Zainteresowany podkreśla, iż w przypadku niewłaściwego w jego opinii uznania przez Ministra Finansów, że przewozy pracownicze powinny być ewidencjonowane przy użyciu kas rejestrujących powinien on jednym zapisem zbiorczym ewidencjonować przy użyciu kasy rejestrującej łączną wartość sprzedaży na rzecz pracowników, korzystających z przewozów pracowniczych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na podstawie art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, ustawodawca nałożył na podatników dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, obowiązek prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zgodnie z art. 111 ust. 9 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunki ich stosowania przez podatników, uwzględniając:

1. potrzebę zabezpieczenia zaewidencjonowanych danych;
2. konieczność zapewnienia konsumentowi prawa do otrzymania dowodu nabycia towarów lub usług z uwidocznioną kwotą podatku oraz możliwość kontroli przez klienta czynności dotyczących prawidłowego ewidencjonowania transakcji i wystawiania dowodu potwierdzającego jej wykonanie;
3. optymalne, również dla danego typu obrotu, rozwiązania techniczne dotyczące konstrukcji kas.

Na mocy delegacji zawartej w powołanym przepisie, Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 4 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków stosowania tych kas przez podatników (Dz. U. Nr 108, poz. 948 ze zm.), zwane dalej rozporządzeniem, w którym określił kryteria i warunki techniczne, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunki ich stosowania przez podatników.

Stosownie do § 4 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia, paragon fiskalny drukowany przez kasę musi zawierać następujące informacje:

1. imię i nazwisko lub nazwę podatnika, adres punktu sprzedaży, a dla sprzedaży prowadzonej w miejscach niestałych - adres siedziby podatnika,
2. numer identyfikacji podatkowej podatnika (NIP),
3. numer kolejny wydruku,
4. datę i czas (godzinę i minutę) sprzedaży,
5. nazwę towaru lub usługi,
6. cenę jednostkową towaru lub usługi,
7. ilość i wartość sprzedaży,
8. wartość sprzedaży i kwoty podatku według poszczególnych stawek,
9. wartość sprzedaży zwolnionej z podatku,
10. łączną kwotę podatku,
11. łączną kwotę należności,
12. kolejny numer paragonu fiskalnego,
13. kolejny numer kasy i oznaczenie kasjera przy więcej niż jednym stanowisku kasowym,
14. logo fiskalne, zgodnie z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia, oraz numer unikatowy pamięci fiskalnej kasy.

W myśl § 5 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, podatnicy prowadzący ewidencję przy zastosowaniu kas rejestrujących, z zastrzeżeniem ust. 2, są obowiązani do dokonywania rejestracji każdej sprzedaży przy zastosowaniu kasy i dokonywania wydruku z każdej sprzedaży paragonu fiskalnego lub faktury VAT oraz do wydawania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy.

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca zawarł z firmami świadczącymi usługi przewozu osób umowy na przewozy pracownicze. W związku z organizacją ww. przewozów, pracownicy Spółki korzystający z przewozów partycypują częściowo w ich kosztach. Procedura zakupu, rozliczania i dokumentowania przewozów pracowniczych obejmuje następujące czynności:

• zakup w danym miesiącu usług przewozu od ww. firm przewozowych (według zgłoszonego przez Spółkę zapotrzebowania), co dokumentowane jest fakturą VAT przewoźnika wystawioną na Zainteresowanego,
• rozliczenie kosztów przewozów świadczonych przez zewnętrzne firmy przewozowe na poszczególnych pracowników korzystających z usług przewozu w danym miesiącu według tras z ustaleniem odpłatności pracownika,
• dokonanie poprzez listę płac imiennych potrąceń odpłatności pracownika za przewozy pracownicze, przy czym z uwagi na wielkość zatrudnienia w Spółce (około 18 tys. osób) wypłaty te dokonywane są w terminach na: 6, 8, 10 każdego miesiąca (za miesiąc poprzedni),
• wystawienie i zaksięgowanie zbiorczego dokumentu na odpłatności pracowników za przewozy pracownicze który jest podstawą zaewidencjonowania sprzedaży na kasie fiskalnej.

Jak wskazano w interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rejestrowania obrotu za pomocą kasy fiskalnej z dnia 31 października 2008 r. nr ILPP2/443-709/08-2/MN, w przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca jest uważany za podmiot dokonujący sprzedaży usług transportu osób (przewóz pracowników). Znajdzie więc zastosowane § 4 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 czerwca 2008 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 113, poz. 720), zgodnie z którym przedmiotowe usługi nie korzystają ze zwolnienia z obowiązku ich ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej. Zainteresowany ma więc obowiązek ewidencjonowania usług przewozów pracowniczych za pomocą kasy rejestrującej.

Zatem w oparciu o przedstawiony we wniosku stan faktyczny i przytoczone regulacje stwierdzić należy, iż każda sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (w niniejszej sprawie dotyczy to sprzedaży na rzecz pracowników Spółki) musi być zarejestrowana za pomocą kasy rejestrującej, poprzez wprowadzenie prawidłowych danych do kasy, wydruk paragonu i wydanie go nabywcy. Świadczenie usług przewozu pracowników do/z pracy, nawet jeżeli taki obowiązek Wnioskodawcy wynika z postanowień zawartych w Układzie Zbiorowym nie może być traktowane jako jedna transakcja, gdyż podmiotem transakcji jest każdy pracownik Spółki z osobna i każdą taką sprzedaż należy traktować oddzielnie.

Z opisanego stanu faktycznego wynika, iż dokonanie imiennych potrąceń odpłatności pracownika za przewozy pracownicze następuje w okresach miesięcznych, a należności potrącane są poprzez listę płac, w terminach: 6, 8, 10 każdego miesiąca (za miesiąc poprzedni).

Przepisy prawa podatkowego nie określają momentu, w którym dana transakcja powinna być zarejestrowana za pomocą kasy rejestrującej. Ustawodawca określił natomiast moment powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

W myśl art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. a ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług transportu osób i ładunków kolejami, taborem samochodowym, statkami pełnomorskimi, środkami transportu żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej, promami, samolotami i śmigłowcami.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę, Wnioskodawca zobowiązany jest do zarejestrowania sprzedaży na kasie rejestrującej i wydania paragonu fiskalnego każdemu pracownikowi korzystającemu z przewozów pracowniczych w momencie powstania obowiązku podatkowego, czyli w momencie potrącenia należności poprzez listę płac.

Reasumując, Zainteresowany nie może zaewidencjonować obrotu z tytułu przewozów pracowniczych przy użyciu kasy rejestrującej, jednym zapisem łącznym i wydać przedstawicielowi nabywców jednego paragonu fiskalnego dokumentującego tę sprzedaż.

W związku z powyższym, Wnioskodawca zobowiązany jest do rejestrowania świadczonych usług transportu, osobno na rzecz każdego pracownika korzystającego z przewozów pracowniczych, za pomocą kasy rejestrującej i wydania oryginalnego paragonu fiskalnego nabywcy usługi zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia. Świadczenie usług powinno być zarejestrowane za pomocą kasy rejestrującej w momencie powstania obowiązku podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Odnośnie odpowiedzi na pytanie, dotyczące podatku od towarów i usług w zakresie ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, została wydana odrębna interpretacja indywidualna z dnia 31 października 2008 r. nr ILPP2/443-709/08-2/MN.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.