Temat interpretacji

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej, przedstawione we wniosku z dnia 17 stycznia 2008 r. (data wpływu 22 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia lokatorskich praw do lokali w odrębną własność oraz podstawy opodatkowania tych czynności jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania przekształcenia lokatorskich praw do lokali w odrębną własność oraz podstawy opodatkowania tych czynności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca dokonuje przenoszenia praw lokatorskich na własność odrębną (art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych) i przekształcenia na własnościowe prawo (art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych) mieszkań, do których spółdzielcze prawo ustalono po 1 maja 2004 r. w wyniku zamiany mieszkań, uzyskania mieszkania przez dzieci po rodzicach, dla małżonka po rozwodzie lub zgonie współmałżonka. W opisanych wyżej przypadkach pierwsze zasiedlenie, wg art. 2 pkt 14 ustawy o VAT miało miejsce przed 1 maja 2004 r., a ustanowienie spółdzielczego prawa lokatorskiego lub własnościowego dla tych osób po 1 maja 2004 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych oraz art. 7 ustawy z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, brak jest podstawy opodatkowania przedmiotowych czynności podatkiem VAT, gdyż nie występuje kwota wpłaty będąca różnicą między wartością rynkową, a zwaloryzowaną kwotą wkładu mieszkaniowego. Według art. 43 ust. 1 pkt 10 w związku z art. 43 ust. 7 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem VAT podlega przekształcenie praw do lokalu na prawo własnościowe lub własność odrębną lokalu, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa oraz zasiedlenie nastąpiło po 1 maja 2004 r. Jeżeli zatem zgodnie z art. 2 pkt 14 ustawy o VAT przez pierwsze zasiedlenie rozumie się wydanie obiektu budownictwa mieszkaniowego lub jego części pierwszemu nabywcy lub pierwszemu użytkownikowi, to tak rozumiane wydanie obiektu nastąpiło przed 1 maja 2004 r., a po 1 maja 2004 r. ustanowiono spółdzielcze lokatorskie lub własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego, w wyniku zamiany, po rodzicach, czy po śmierci współmałżonka (obie przesłanki nie wystąpią tu łącznie). Ponadto, jeśli sprawa dotyczy małżonka, to wg art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych, spółdzielcze prawo do lokalu może należeć do jednej osoby albo do małżonków, w związku z czym nie następuje ponowne ustanowienie prawa do lokalu. Biorąc powyższe pod uwagę czynności te, zdaniem Wnioskodawcy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ad.1)

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Stosownie do art. 29 ust. 8 ustawy - jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Natomiast zgodnie z art. 153 ust. 2 ustawy przepisów ustawy nie stosuje się w przypadkach, o których mowa w art. 29 ust. 8, jeżeli ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r. Z powyższego wynika, iż wyłączeniu spod ustawy o podatku od towarów i usług na mocy ww. artykułu, podlegają czynności przekształcenia lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, w przypadku, gdy ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego oraz zasiedlenie tego lokalu nastąpiło przed dniem 1 maja 2004 r.

Celem tego przepisu jest wyłączenie spod ustawy przekształcenia przysługującego członkowi spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienia w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, w odniesieniu do tych lokali, do których spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu zostało ustanowione po raz pierwszy przed dniem 1 maja 2004 r. i zostały one zasiedlone przed tą datą.

Ustanowienie po tej dacie ponownie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego objęte jest zakresem art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Do przekształcenia zaś tego prawa lokatorskiego w prawo własności będzie miał zastosowanie przepis art. 153 ust. 2 ustawy, jako że pierwsze zasiedlenie lokalu mieszkalnego i ustanowienie do tego lokalu prawa lokatorskiego miało miejsce przed dniem 1 maja 2004 r.

Natomiast opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega przekształcenie lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność jeżeli ustanowienie tego prawa na rzecz członka Spółdzielni nastąpiło po dniu 30 kwietnia 2004 r.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy - zwalnia się od podatku dostawę obiektów budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyjątkiem obiektów i ich części, które mają być zasiedlone lub zamieszkane po raz pierwszy. Zwolnienie nie dotyczy części budynków przeznaczonych na cele inne niż mieszkaniowe. Zgodnie z art. 43 ust. 7 - zwolnienie określone w ust. 1 pkt 10 nie ma zastosowania w przypadku, o którym mowa w art. 29 ust. 8.

Uwzględniając powyższe przepisy stwierdza się, iż przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność (przed upływem 5 lat), nie może korzystać z wymienionego zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Na mocy art. 146 ust. 1 pkt 3 lit. c ustawy - w okresie od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej do dnia 31 grudnia 2007 r. stawkę podatku 0 % stosowało się do przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu oraz przeniesienia na rzecz członka spółdzielni własności lokalu mieszkalnego lub własności domu jednorodzinnego.

Zgodnie natomiast z art. 41 ust. 12 ustawy oraz § 5 ust. 1a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97, poz. 970 ze zm.) od dnia 1 stycznia 2008 r. czynności przekształcenia lokatorskiego prawa do lokali mieszkalnych w odrębną własność opodatkowane są 7% stawką VAT.

W związku z powyższym dokonując przekształcenia lokatorskich praw do lokali mieszkalnych na własnościowe prawa do lokali lub ustanawiając odrębną własność, w przypadku gdy prawa te zostały ustanowione po dniu 1 maja 2004 r. w wyniku zamiany mieszkań, uzyskania mieszkania przez dzieci po rodzicach, dla małżonka po rozwodzie lub zgonie współmałżonka, Spółdzielnia zobowiązana jest od dnia 1 stycznia 2008 r. czynności te opodatkować 7% stawką podatku.

Ad.2)

Odnośnie pytania dotyczącego podstawy opodatkowania przy przekształceniu lokatorskich praw do lokali na własnościowe prawa lub w odrębną własność, zastosowanie znajdą tutaj następujące przepisy.

Zasady zawierania z członkiem spółdzielni mieszkaniowej umowy o przekształceniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w odrębną własność określają przepisy art. 12 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.). W okresie do 30 lipca 2007 r. z brzmienia art. 12 ust. 1 cyt. ustawy wynikało, iż na pisemne żądanie członka, któremu przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia obowiązana była zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:

1. spłaty przypadającej na jego lokal części zobowiązań spółdzielni związanych z budową, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego spółdzielni wraz z odsetkami,
2. spłaty przypadającego na jego lokal uzupełnienia wkładu mieszkaniowego z tytułu modernizacji budynku, w rozumieniu art. 61 ust. 5,
3. spłaty przypadających na jego lokal zobowiązań spółdzielni z tytułu kredytów i pożyczek zaciągniętych na sfinansowanie kosztów remontów nieruchomości, w której znajduje się lokal,
4. spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1,
5. wpłaty różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a zwaloryzowaną wartością wniesionego całego wkładu mieszkaniowego albo jego części. Jeżeli spółdzielnia skorzystała z pomocy uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków, to różnica pomiędzy wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, podlegała zmniejszeniu o 50 % wartości pomocy uzyskanej przez spółdzielnię zwaloryzowanej proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej lokalu.

Ponadto ust. 2 powołanego przepisu stanowił, iż wysokość wkładu mieszkaniowego waloryzowało się proporcjonalnie do aktualnej wartości rynkowej lokalu.

Obowiązujące do dnia 30 lipca 2007 r. brzmienie art. 12 powołanej ustawy zawierało zatem sposób dokonywania waloryzacji wkładu mieszkaniowego.

Ustawa z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 873) wprowadziła zmiany w art. 12 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Od dnia 31 lipca 2007 r. powołany art. 12 ust. 1 i ust. 11 otrzymały następujące brzmienie:

    "1. Na pisemne żądanie członka, któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielnia jest obowiązana zawrzeć z tym członkiem umowę przeniesienia własności lokalu po dokonaniu przez niego:
      1) spłaty przypadającej na jego lokal części kosztów budowy będących zobowiązaniami spółdzielni, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, w tym w szczególności odpowiedniej części zadłużenia kredytowego wraz z odsetkami z zastrzeżeniem pkt 2;
      2) spłaty nominalnej kwoty umorzenia kredytu lub dotacji w części przypadającej na jego lokal, o ile spółdzielnia skorzystała z pomocy podlegającej odprowadzeniu do budżetu państwa uzyskanej ze środków publicznych lub z innych środków;
      3) spłaty zadłużenia z tytułu opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1.
    1¹.Spółdzielnia mieszkaniowa zawiera umowę, o której mowa w ust. 1, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku przez osobę uprawnioną, chyba że nieruchomość posiada nieuregulowany stan prawny w rozumieniu art. 113 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami lub spółdzielni nie przysługuje prawo własności lub użytkowania wieczystego gruntu, na którym wybudowała sama budynek lub wybudowali go jej poprzednicy prawni.

Powołaną wyżej ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. uchylono natomiast ust. 2 art. 12, który stanowił o sposobie waloryzacji wkładu mieszkaniowego.

Zmiany wprowadzone w ustawie o spółdzielniach mieszkaniowych nie spowodowały zmian w ustawie o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Przepis art. 29 ust. 8 ustawy stanowi, że jeżeli w okresie 5 lat od ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zawierana umowa o przekształcenie przysługującego członkowi prawa na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub ustanowienie w miejsce tego prawa odrębnej własności lokalu, podstawą opodatkowania jest różnica między wartością rynkową lokalu a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Ze względu na wyłączenie zawarte w art. 29 ust. 1 ustawy, w przypadkach o których mowa w ust. 2 22 powołanego artykułu, podstawa opodatkowania podatkiem VAT wyznaczana jest w inny sposób niż jako kwota należna obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego. Powyższe wyłączenie dotyczy również ustalania podstawy opodatkowania, o której mowa w art. 29 ust. 8 ustawy, w przypadku przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub w prawo odrębnej własności, jeżeli czynność ta dokonana jest w okresie 5 lat od jego ustanowienia.

Mając na względzie, iż prawo podatkowe stanowi samodzielną gałąź prawa i dla celów podatkowych samodzielnie określa podstawę opodatkowania, stwierdzić należy, że nowelizacja ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych wprowadza ustawą z dnia 14 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 873), zmieniająca od dnia 31 lipca 2007 r. zasady zawierania umów z członkami spółdzielni mieszkaniowej, którym przysługują spółdzielcze lokatorskie prawa do lokali mieszkalnych, nie ma wpływu na zmianę sposobu ustalania podstawy opodatkowania wynikającego z art. 29 ust. 8 ustawy.

Reasumując, podstawę opodatkowania przy przekształceniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub w prawo odrębnej własności stanowi różnica między wartością rynkową lokalu, a wartością zwaloryzowanego wkładu mieszkaniowego, pomniejszona o kwotę podatku.

Ponadto tut. Organ informuje, iż art. 43 ustawy wskazany w pytaniu 1) złożonego wniosku zawiera zwolnienia przedmiotowe od podatku, nie wynika natomiast z niego 7% stawka podatku od towarów i usług. Stawki podatku reguluje art. 41 ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.