Temat interpretacji

Zwolnienie od podatku od towarów i usług zbycia lokalu

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 5 listopada 2010 r. (data wpływu 8 listopada 2010 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy lokalu przez spółdzielnię jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy lokalu przez spółdzielnię.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Od roku 1998 działalność jest prowadzona w lokalu użytkowym, do którego od samego początku do dnia 26 października 2006 r. Wnioskodawca jako właściciel posiadał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. w związku z kolejnymi nowelizacjami prawa spółdzielczego, zdecydowano się na przekwalifikowanie prawa własności w tzw. odrębną własność, na co władze spółdzielni wyraziły zgodę i co zostało dokonane dnia 27 października 2006 r. Ustanowienie odrębnej własności, mimo, że stanowi odpłatną dostawę towarów w świetle art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług było zwolnione od VAT. Lokal został nabyty przed rokiem 2004 i znalazł tu wówczas prawdopodobnie zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. Lokal, który posiada Wnioskodawca, wcześniej był użytkowany przez inne firmy prowadzone przez osoby fizyczne a Zainteresowany nabył go w drodze kupna, na okoliczność czego spisany został akt notarialny. w związku z tym, że lokal stanowił, z prawnego punktu widzenia, majątek spółdzielni mieszkaniowej, na skutek dokonanej transakcji kupna Spółka uzyskała spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, czyli stała się właścicielem ograniczonego prawa rzeczowego.

Nabywając ww. lokal w roku 1998 Wnioskodawca nie płacił podatku VAT. Lokal jest częścią nieruchomości spółdzielczej wybudowanej w latach 80-tych, a więc w okresie, kiedy nie było jeszcze ustawy o podatku od towarów i usług i nikomu z racji tej budowy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego. Poza tym, Zainteresowany stał się już praktycznie czwartym podmiotem w całym łańcuchu zbyć i nabyć tego lokalu. Nikt wcześniej nie naliczał podatku VAT od sprzedaży i nikt tego podatku nie odliczał w momencie kupna.

W chwili obecnej Spółka chce sprzedać ten lokal spółdzielni mieszkaniowej a w zasadzie dokonać zamiany na inny, będący własnością spółdzielni. Lokal, który zamierza nabyć w wyniku tej czynności był wybudowany w latach 70-tych. Od samego początku służył spółdzielni mieszkaniowej praktycznie z przeznaczeniem na jej cele statutowe. Nie był nigdy przedmiotem najmu ani zbycia. Zarówno Wnioskodawca, jak i spółdzielnia mieszkaniowa nie ponieśli w swoich lokalach nakładów na ulepszenie, które przekraczałyby 30% wartości początkowej tych obiektów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy spółdzielnia mieszkaniowa zbywając swój lokal skorzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10a...

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja zbycia lokalu użytkowego na rzecz spółdzielni mieszkaniowej, jak i nabycia w zamian innego od spółdzielni, jest zwolniona od podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 zwalnia się od podatku od towarów i usług dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. Dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. Pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

W przypadku zbycia lokalu spółdzielczego, który był wykorzystywany przez spółdzielnię do jej celów (budynek, w którym znajdują się biura i pomieszczenia socjalne), zdaniem Wnioskodawcy również będzie miała tu miejsce czynność zwolniona od podatku VAT. Tutaj możnaby mówić o pierwszym zasiedleniu, przez które należy rozumieć oddanie budynku, budowli lub ich części do użytkowania, w wyniku czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi, po wybudowaniu, ale w trakcie budowy tego obiektu w latach siedemdziesiątych, nie przysługiwało dokonującemu dostawy, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od należnego, gdyż podatek ten w ogóle wówczas nie istniał. a zatem zastosowanie znajdzie art. 43 ust. 1 pkt 10a, który zwalnia od podatku VAT dostawę, o której mowa w pkt 10 pod warunkiem, że w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. nadanym ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 226, poz. 1476) rozumie się rzeczy ruchome oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1. przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;
2. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;
3. wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;
4. wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;
5. ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;
6. oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;
7. zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku od towarów i usług wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy art. 19 pkt 5 ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej (Dz. u. Nr 238, poz. 1578), od dnia 1 stycznia dodano do ustawy przepis art. 146a ustawy, zgodnie z którym w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;
3. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
4. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Jednakże zarówno w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w rozporządzeniach wykonawczych do niej przewidziano możliwość zastosowania obniżonych stawek podatku, a nawet zwolnień od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem gdy:

1. dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim,
2. pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.

Z treści ww. przepisu wynika, iż dla ustalenia zasad opodatkowania dostawy budynku lub budowli kluczowym jest ustalenie, kiedy nastąpiło pierwsze zasiedlenie i jaki upłynął okres od tego momentu.

Na podstawie art. 2 pkt 14 ustawy, przez pierwsze zasiedlenie rozumie się oddanie do użytkowania, w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu, pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi budynków, budowli lub ich części, po ich:

1. wybudowaniu lub
2. ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej.

Aby można było mówić o pierwszym zasiedleniu, musi dojść do oddania budynku (budowli) do użytkowania w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Jeżeli zatem podatnik wybuduje obiekt lub go zmodernizuje, przy czym nakłady na ulepszenie przekraczają 30% jego wartości początkowej, a następnie obiekt ten (lub ulepszenie) zostanie oddany do użytkowania (wprowadzony do ewidencji środków trwałych), nie oznacza to, że został on zasiedlony. Oddanie do użytkowania nie nastąpiło bowiem w wykonaniu czynności podlegających opodatkowaniu. Pierwsze zasiedlenie będzie miało miejsce wówczas, gdy wybudowany lub zmodernizowany budynek (obiekt) zostanie sprzedany lub np. oddany w dzierżawę, bowiem zarówno sprzedaż, jak i dzierżawa są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu.

Z powyższych przepisów wynika, iż dostawa nieruchomości, spełniających określone w przepisach warunki, może korzystać ze zwolnienia od podatku VAT. Wykluczenie z tego zwolnienia następuje w sytuacjach, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz w sytuacji, gdy od momentu pierwszego zasiedlenia nie minęły co najmniej dwa lata.

Ponadto, czynnością podlegającą opodatkowaniu nie jest jednakże czynność realizowana przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W tym miejscu należy zauważyć, iż w przypadku nieruchomości niespełniających przesłanek do zwolnienia od podatku na podstawie powołanego wyżej przepisu art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy, ustawodawca umożliwia podatnikom po spełnieniu określonych warunków skorzystanie ze zwolnienia wskazanego w pkt 10a tego przepisu. Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy, zwalnia się od podatku dostawę budynków, budowli lub ich części nieobjętą zwolnieniem, o którym mowa w pkt 10, pod warunkiem że:

1. w stosunku do tych obiektów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,
2. dokonujący ich dostawy nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a jeżeli ponosił takie wydatki, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych obiektów.

Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10a lit. b, nie stosuje się, jeżeli budynki, budowle lub ich części w stanie ulepszonym były wykorzystywane przez podatnika do czynności opodatkowanych przez co najmniej 5 lat (art. 43 ust. 7a ustawy).

Podkreślenia wymaga, że dla rozstrzygnięcia, czy możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy ważne jest, czy Wnioskodawcy przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Literalne brzmienie art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy wskazuje bowiem, że jednym z warunków skorzystania ze zwolnienia jest to, by w stosunku do dostawy danego obiektu nie przysługiwało dokonującemu dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Analiza przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, regulujących wyżej wskazane prawo do zwolnienia od podatku dostaw budynków, budowli lub ich części, prowadzi do konkluzji, iż w odniesieniu do tych towarów może wystąpić jedna z dwóch podstaw do zastosowania zwolnienia od tego podatku. Istotne jest wobec tego każdorazowe kompleksowe zbadanie okoliczności towarzyszących dostawie ww. obiektów. Zauważyć bowiem należy, iż stosowanie zwolnień od podatku ma charakter wyjątkowy i nie podlega ani wykładni rozszerzającej, ani zawężającej, natomiast możliwość wychodzenia poza wykładnię literalną jest niedopuszczalna. w efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji, gdy charakter świadczonych przez niego czynności, w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości, wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Nadmienić należy, iż zgodnie z art. 43 ust. 10 ustawy, podatnik może zrezygnować ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w ust. 1 pkt 10, i wybrać opodatkowanie dostawy budynków, budowli lub ich części, pod warunkiem że dokonujący dostawy i nabywca budynku, budowli lub ich części:

1. są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni;
2. złożą, przed dniem dokonania dostawy tych obiektów właściwemu dla ich nabywcy naczelnikowi urzędu skarbowego, zgodne oświadczenie, że wybierają opodatkowanie dostawy budynku, budowli lub ich części.

Z opisanego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka zamierza nabyć lokal spółdzielczy od spółdzielni mieszkaniowej. Wnioskodawca jest płatnikiem podatku od towarów i usług. Od roku 1998 działalność jest prowadzona w lokalu użytkowym, do którego od samego początku do dnia 26 października 2006 r. Wnioskodawca jako właściciel posiadał spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. w chwili obecnej Spółka chce zakupić lokal będący własnością spółdzielni mieszkaniowej a w zasadzie dokonać zamiany na własny lokal użytkowy. Lokal, który zamierza nabyć w wyniku tej czynności był wybudowany w latach 70-tych. Od samego początku służył spółdzielni mieszkaniowej praktycznie z przeznaczeniem na jej cele statutowe. Nie był nigdy przedmiotem najmu ani zbycia. Zarówno Wnioskodawca, jak i spółdzielnia mieszkaniowa nie ponieśli w swoich lokalach nakładów na ulepszenie, które przekraczałyby 30% wartości początkowej tych obiektów.

Ponadto, przedmiotowy lokal spółdzielczy był wykorzystywany przez spółdzielnię do jej celów (budynek, w którym znajdują się biura i pomieszczenia socjalne). w trakcie budowy tego obiektu w latach siedemdziesiątych, nie przysługiwało dokonującemu dostawy, prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego od należnego, gdyż podatek ten w ogóle wówczas nie istniał.

Reasumując, planowana transakcja zbycia lokalu spółdzielczego będącego własnością spółdzielni mieszkaniowej dokonana będzie w ramach pierwszego zasiedlenia. Tym samym przedmiotowa transakcja nie będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 ustawy. Natomiast, ponieważ spółdzielni mieszkaniowej w trakcie budowy tego obiektu w latach siedemdziesiątych, nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, a ponadto spółdzielnia ta jak oświadczył Wnioskodawca nie poniosła w przedmiotowym lokalu wydatków na ulepszenie, które przekroczyłyby 30% wartości początkowej tego lokalu, wobec tego dostawa przedmiotowego obiektu może skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 10a ustawy.

Nadmienia się, że niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku dostawy lokalu przez spółdzielnię. Natomiast wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku zbycia lokalu użytkowego na rzecz spółdzielni mieszkaniowej został załatwiony w dniu 25 stycznia 2011 r. interpretacją nr ILPP1/443-1195/10-2/MS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPP1/443-1195/10-2/MS, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu