Temat interpretacji

Z przedstawionego stanu faktycznego w piśmie wynika, iż spółdzielnia - w latach 70-tych, 80-tych oraz w 2001 r. zwarła z osobami fizycznymi umowy dzierżawy gruntów. Osoby te na wydzierżawionym gruncie wybudowały lokale użytkowe poprzez zabudowę przejść w istniejących budynkach mieszkalnych Spółdzielni. W wyniku powyższego osoby te stały się użytkownikami tych lokali nie posiadając do nich tytułu prawnego. W chwili obecnej wnioskodawca zmierza do ustanowienia tym osobom tytułu prawnego do użytkowanych lokali. Zdaniem spółdzielni sfinansowana przez dzierżawcę gruntu zabudowa przejścia w istniejących budynkach mieszkalnych nie stanowi pełnego kosztu budowy lokali. W związku z powyższym podatnik podjął następujące czynności:

• zlecił rzeczoznawcy majątkowemu wycenę lokali, w celu ustalenia ich aktualnej wartości rynkowej,
• zaproponował użytkownikom lokali dokonania wyceny poniesionych nakładów,
• przed zawarciem umowy, ustanawiającej tytuł prawny do lokalu, wskazał na konieczność uzupełnienia, przez użytkownika lokalu, różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a poniesionymi nakładami.

W opinii spółdzielni wartość poniesionych nakładów na wytworzenie (wybudowanie) lokali, które zostaną zaliczone na wkład budowlany nie wlicza się zgodnie z art. 153 ust. 1 ustawy o VAT, do podstawy opodatkowania ponieważ nakłady te zostały poniesione przed 1 maja 2004 r.

Postanowieniem z dnia 13.05.2005 r. Nr PP.P443/11/1-3/05 Naczelnik Urzędu Skarbowego w Oławie po rozpatrzeniu wniosku w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w podatku od towarów i usług przedstawione przez podatnika stanowisko uznał za prawidłowe. W świetle interpretacji wydanej przez organ podatkowy pierwszej instancji stosownie do zapisów art. 153 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług do podstawy opodatkowania o której mowa w art. 29 ust. 6 i 7 (dotyczącej czynności ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych oraz przeniesienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej własności domku jednorodzinnego w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.) nie wlicza się wkładów i opłat wniesionych przez dniem 1 maja 2004 r. W opinii organu podatkowego I instancji w związku z faktem, iż ze złożonego przez wnioskodawcę pisma wynika, że nakłady na wybudowanie lokali użytkowych zostały wniesione przez użytkowników tych lokali w latach 70-tych, 80-tych oraz w 2001 r., to zgodnie z art. 153 ust. 1 ustawy o VAT nakładów tych jako poniesionych przez 1 maja 2004 r. nie wlicza się do podstawy opodatkowania w przypadku ustanowienia użytkownikom spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego.

Dokonując oceny udzielonej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Oławie interpretacji, Dyrektor Izby Skarbowej działając w trybie nadzoru na podstawie art. 14b ustawy Ordynacja podatkowa wszczął postępowanie w celu zmiany przedmiotowej interpretacji.

Organ podatkowy II instancji wskazuje, iż opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z postanowieniami art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) podlega między innymi odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług.

Jednocześnie w myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 wskazanej wyżej ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

Mając na uwadze wskazane wyżej przepisy ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu zostało z dniem 1 maja 2004 roku zrównane z dostawą towarów, w związku z tym podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 10 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części wkładu budowlanego lub mieszkaniowego, nie później jednak niż z chwilą ustanowienia lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub przekształcenia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, lub ustanowienia własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub wydania albo przeniesienia własności lokalu lub własności domów jednorodzinnych w przypadku czynności ustanowienia na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienie na rzecz członka spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, lub ustanowienia na rzecz członka odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, lub przeniesienia własności lokalu w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych.

W myśl art. 29 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Zgodnie z art. 29 ust. 6 ww. ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku czynności, o których mowa w art. 19 ust. 3 pkt 10, jako kwotę należną, o której mowa w ust. 1, przyjmuje się wartość należną wkładu budowlanego albo wkładu mieszkaniowego, pomniejszoną o kwotę należnego podatku. Do wniesienia wkładu w formie innej niż pieniężna przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio. W przypadku gdy część wkładu budowlanego lub mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię mieszkaniową kredytu na sfinansowanie kosztów budowy, podstawę opodatkowania powiększa się o kwotę kredytu, w części przypadającej na dany lokal.

Na mocy art. 29 ust. 7 cytowanej ustawy o podatku od towarów i usług do podstawy opodatkowania, o której mowa w ust. 6, wlicza się również inne opłaty wnoszone przez członków spółdzielni, które nie są wkładami budowlanymi lub mieszkaniowymi, wynikające z uczestniczenia członków spółdzielni w zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową lub wynikające z ostatecznego rozliczenia koszów budowy - zgodnie z postanowieniami statusu.

Jednocześnie należy podkreślić, że zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy o podatku od towarów i usług w art. 153 określono, że do podstawy opodatkowania nie wlicza się wartości wkładów i opłat, o których mowa w art. 29 ust. 6 i ust. 7 oraz części tych wkładów i opłat, wniesionych przed dniem 1 maja 2004 roku.

Zgodnie z przedstawionym przez spółdzielnie stanem faktycznym zamierza ona ustanowić osobom, które na wydzierżawionym od spółdzielni gruncie wybudowały lokale użytkowe, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu użytkowego. Jednocześnie należy podkreślić, że spółdzielnia postanowiła zaliczyć nakłady poniesione przez użytkowników na wytworzenie lokali na wkład budowlany przed zawarciem samej umowy ustanawiającej tytuł prawny do lokalu a więc po 1 maja 2004 r. a nie w momencie, kiedy nakłady te zostały faktycznie poniesione. Poniesione nakłady mają więc zmniejszać nie kwotę należną (należny wkład budowlany) ale faktycznie zapłacone są za przedmiotowe lokale, których wartość zostanie ustalona w oparciu o dokonaną przez rzeczoznawcę wycenę. Tym samym spółdzielnia dokonuje zwrotu (rozliczenia) poniesionych w latach ubiegłych nakładów na wybudowanie przez poszczególnych użytkowników lokali, których to nakładów nie można uznać jako wkładów budowlanych w rozumieniu przepisów o spółdzielniach mieszkaniowych, poniesionych przed 1 maja 2004 r.

W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej uznaje za nieprawidłowe stanowisko zarówno podatnika jak i organu podatkowego I instancji, iż na podstawie art. 153 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie wlicza się do podstawy opodatkowania. poniesionych w przedmiotowej sprawie przez użytkowników nakładów, uznanych zarówno przez wnioskodawcę jak i organ podatkowy I instancji za wkłady budowlane wniesione przed 1 maja 2004 r. W opinii organu podatkowego II instancji to, że Spółdzielnia zobowiązała użytkowników lokali do uzupełniania różnicy pomiędzy wartością rynkową lokalu a poniesionymi nakładami stanowi tylko formę rozliczenia spółdzielni z użytkownikami w związku z ustanowieniem przez Spółdzielnie na rzecz użytkowników spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego.

Ponadto organ podatkowy II instancji wskazuje, iż stosując art. 153 ust. 1 ustawy o VAT można wnioskować a contrario, że wszelkie wkłady i opłaty wniesione po 1 maja 2004 r. należy zaliczyć do podstawy opodatkowania o której mowa w art. 29 ust. 6 i 7 cytowanej ustawy a więc i w przypadku ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.