Temat interpretacji

-Ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania . -W zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201 z późn. zm.) oraz art. 223 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. z 2016 r., poz. 1948, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, w związku z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 6 października 2016r. sygn. akt I SA/Kr 714/16 uprawomocnionym od dnia 15 grudnia 2016r. (data wpływu uprawomocnionego wyroku 20 stycznia 2016r.), stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 17 czerwca 2013r. (data wpływu 19 czerwca 2013r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług jest:

• prawidłowe - w zakresie ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania oraz
• nieprawidłowe - w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

UZASADNIENIE

W dniu 19 czerwca 2013r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania oraz moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również: Spółka) w ramach prowadzonej działalności zajmuje się m.in. dostawą na terytorium Polski gazu w butlach.

W związku ze sprzedażą gazu, Spółka świadczy również usługi dodatkowe, np.:

• transportu butli z gazem do klientów (wraz z opłatami V. oraz A.),
• najmu butli, w których znajduje się gaz.

Część nabywców gazu w butlach to przedsiębiorcy nieposiadający siedziby ani miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Niezależnie od tych okoliczności, dostawy gazu na rzecz tych nabywców zgodnie z przepisami Ustawy VAT podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Spółka dokonuje rozliczeń dostaw gazów wraz z transportem i usługą wynajmu butli zgodnie z koncepcją tzw. świadczeń złożonych (świadczeń kompleksowych), tj. Spółka traktuje usługi transportu i wynajmu butli jako usługi pomocnicze do świadczenia głównego - dostawy gazów na terytorium kraju i wraz z nią opodatkowuje je VAT w Polsce według stawki właściwej dla dostaw gazów. Spółka wychodzi bowiem z założenia, że skoro dostawa towaru (gazu) jest dostawą lokalną (opodatkowaną polskim VAT) to tym samym usługi dodatkowe służące lepszemu wykorzystaniu podstawowej dostawy gazu są również opodatkowane w Polsce niezależnie od tego czy kupującym jest podmiot polski czy zagraniczny (gaz nie opuszcza terytorium Polski).

Opłata za najem butli jest uzależniona od czasu trwania najmu, który co do zasady nie jest określony z góry. W konsekwencji, w momencie dostawy gazu i udostępnienia butli w ramach usługi najmu Spółka nie jest w stanie określić, jaka będzie ostateczna kwota jej należności za wynajęcie butli. Spółka obciąża klienta za usługę najmu za miesięczne okresy rozliczeniowe. Ostateczne ustalenie tej kwoty jest możliwe po zakończeniu usługi najmu, co następuje zazwyczaj w kolejnych okresach rozliczeniowych po okresie, w którym Spółka ma obowiązek wykazać dostawę gazu, nierzadko wiele miesięcy po dostawie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe będzie przyjęcie przez Spółkę, że dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania, natomiast moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania, natomiast moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

Dostawa gazu wraz z transportem i wynajmem butli jako świadczenie kompleksowe.

Stosownie do art. 22 ust. 3 Ustawy VAT, miejscem świadczenia w przypadku dostawy towarów, które nie są wysyłane ani transportowane poza terytorium kraju jest Polska, niezależnie od miejsca siedziby i prowadzenia działalności gospodarczej przez nabywcę.

Równocześnie, zgodnie z art. 28b ust. 1 Ustawy VAT, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem m.in. ust. 2 tego przepisu. Stosownie do art. 28b ust. 2 Ustawy VAT, w przypadku gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Przytoczone powyżej przepisy wskazują, że w konsekwencji przyjęcia, że dostawa gazu oraz usługi transportu i wynajmu butli stanowią odrębne czynności, w przypadku dostaw dokonywanych na rzecz przedsiębiorców nieposiadających w Polsce siedziby ani miejsca prowadzenia działalności:

1. miejscem świadczenia dostawy gazów byłoby terytorium kraju, zatem dostawa podlegałaby opodatkowaniu w Polsce według zasad określonych w Ustawie VAT,
2. miejscem świadczenia usług transportu gazu oraz wynajmu butli byłoby miejsce siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy. W konsekwencji świadczenia te nie podlegałyby opodatkowaniu w Polsce.

Problematyka opodatkowania różnorodnych powiązanych ze sobą świadczeń nie została uregulowana przepisami Ustawy VAT. Wskazówek interpretacyjnych w tym zakresie dostarcza jedynie orzecznictwo organów podatkowych oraz sądów administracyjnych, oparte na bogatym dorobku orzeczniczym Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (TSUE).

Jak wielokrotnie podkreślał TSUE, co do zasady, każda czynność objęta podatkiem VAT powinna stanowić odrębną i niezależną usługę. Zarazem jednak świadczenie, które składa się ze świadczeń jednostkowych, które z ekonomicznego punktu widzenia stanowią całość nie powinno być sztucznie dzielone (por. m.in. wyrok TSUE w sprawie C-231/94 Faaborg-Gelting Linien przeciwko Finanzamt).

Przepisy prawa ani orzecznictwo nie wskazują bezwzględnych zasad oceny, czy określone świadczenia powinny być traktowane jako niezależne, czy też jako nierozerwalna całość.

W orzecznictwie TSUE można spotkać się z poglądem, zgodnie z którym ze świadczeniami złożonymi (kompleksowymi) mamy do czynienia wtedy, gdy co najmniej dwa elementy albo co najmniej dwie czynności dokonane przez podatnika są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno nierozerwalne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. TSUE zwrócił na to uwagę w orzeczeniach z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie Card Protection Plan Ltd v. Commissioners of Customs & Excise (C-349/96), z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie Aktiebolaget NN v. Skatteverkel (C-111/05) oraz z dnia 22 października 2009 r. w sprawie Swiss Re Germany Holding GmbH v. Finanzamt Munchenfiir Körperschaften (C-242/08) czy też wyroku z dnia 27 września 2012 r. w sprawie Field Fisher Waterhouse v. HMRC (C-392/11). W kontekście tych wyroków za istotne należy uznać zweryfikowanie, czy dane świadczenie miałoby ekonomiczne uzasadnienie, gdyby zostało podzielone na poszczególne części.

Drugim przyjmowanym w orzecznictwie TSUE kryterium oceny kompleksowego charakteru świadczenia jest ocena z perspektywy nabywcy (zobiektywizowanego przeciętnego konsumenta) - czy jest on zainteresowany nabyciem jednego kompleksowego świadczenia czy zespołu poszczególnych odrębnych czynności. W wypadku, gdy dla przeciętnego konsumenta miałoby znaczenie nabycie jednego kompleksowego świadczenia to mamy do czynienia właśnie z takim świadczeniem.

Jako trzecie kryterium przyjmowane jest kryterium odrębności, które opiera się na weryfikacji, czy poszczególne świadczenia mogą występować w obrocie gospodarczym niezależnie i czy mogą być świadczone przez dowolny inny podmiot. W sytuacji, gdy istnieje taka możliwość należy uznać, iż nie występuje świadczenie kompleksowe lecz zespół kilku niezależnych świadczeń. Na kryterium to wskazuje się często również w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych (por. np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 19 sierpnia 2010 r., sygn. akt I SA/Po 315/10).

Poszczególne elementy świadczenia złożonego, tzw. świadczenia pomocnicze podlegają opodatkowaniu VAT w sposób właściwy dla świadczenia głównego. Przez świadczenia pomocnicze rozumie się przy tym te czynności, które nie stanowią dla klienta celu samego w sobie, ale są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej (por. np. wyrok TSUE w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd v. Commissioners of Customs & Excise).

Przenosząc powyższe uwagi na grunt stanu faktycznego będącego przedmiotem niniejszego wniosku należy - zdaniem Spółki - uznać, że podział analizowanych świadczeń na dostawę gazu, transport gazu i najem butli miałby charakter sztuczny. W ocenie Spółki, istotą transakcji jest dostawa gazu. Zarazem z ekonomicznego punktu widzenia pozostałe świadczenia są z dostawą nierozerwalnie związane. Ze względu na istniejące międzynarodowe uregulowania dotyczące przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych (ADR), transport gazu nie mógłby być zrealizowany przez dowolny podmiot. Z kolei ze względu na specyficzną formę przedmiotu dostawy, konieczne jest także udostępnienie odbiorcom opakowania towaru w postaci butli, których będą oni używać tak długo, jak długo nie wyczerpie się zakupiony od Spółki gaz. Zatem - w opinii Spółki - zasadnym jest uznanie, że transport i najem butli nie stanowią dla nabywców (a także dla przeciętnego konsumenta) celu samego w sobie, ale są usługami pomocniczymi, służącymi do lepszego wykorzystania świadczenia głównego jakim jest dostawa gazu.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Spółka wskazuje również na interpretacje organów podatkowych. W interpretacji indywidualnej z 10 maja 2012 r. (sygnatura: ILPP2/443-173/12-3/EN) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu stwierdził, że: Aby móc wskazać, iż dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać się z różnych świadczeń, których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast, usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania czynności (usługi łub dostawy) zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez czynność (usługę łub dostawę) główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać usługi lub dostawy głównej bez usługi pomocniczej.

Reasumując, w opinii Spółki, należy uznać, iż dostawa gazu wraz z najmem butli oraz ich transportem stanowi świadczenie kompleksowe opodatkowane VAT w Polsce stawką właściwą dla dostawy gazu.

Moment powstania obowiązku podatkowego

Zgodnie z art. 19 ust. 1 Ustawy VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi z zastrzeżeniem ust. 2-21 oraz art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Natomiast art. 19 ust. 4 Ustawy VAT wskazuje, że jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinno zostać potwierdzone fakturą to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

Równocześnie w wypadku usług najmu - zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z chwilą upływu terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Sposób opodatkowania świadczeń kompleksowych nie został uregulowany prawnie. W orzecznictwie przyjmuje się co do zasady, że świadczenia pomocnicze podlegają opodatkowaniu według zasad obowiązujących dla świadczenia głównego. Jednak przepisy Ustawy VAT nie narzucają sztywnych reguł w tym zakresie, w szczególności reguł dotyczących zasad rozpoznawania momentu powstania obowiązku podatkowego dla świadczeń kompleksowych.

Spółka jest zdania, że w analizowanym przypadku zasada jednolitego opodatkowania może obejmować dostawę i transport gazu. Jednak w odniesieniu do dostawy gazu wraz z najmem butli powinna ograniczać się do określenia miejsca i stawki opodatkowania i nie obejmować momentu rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu usługi najmu butli.

Zastosowanie jednolitego momentu rozpoznania obowiązku podatkowego jest w analizowanym stanie faktycznym praktycznie niemożliwe. Chcąc zastosować jednolite zasady zarówno do dostawy gazu, jak i najmu butli Spółka musiałaby już w momencie rozpoznania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy gazu (świadczenie główne) znać pełną kwotę należną z tytułu usługi najmu butli (świadczenie pomocnicze). Tylko w takim przypadku możliwe byłoby prawidłowe określenie podstawy opodatkowania na moment powstania obowiązku podatkowego wyznaczonego przez dostawę gazu. Jednak w praktyce działalności Spółki tego rodzaju sytuacje należą do rzadkości. Wynagrodzenie za wynajęcie butli kalkulowane jest w oparciu o czas trwania usługi, który nie jest określony z góry. W konsekwencji, w momencie dostawy Spółka nie zna kwoty należnego jej wynagrodzenia za udostępnienie butli.

Przyjęcie, że obowiązek podatkowy z tytułu najmu butli powstaje równocześnie z obowiązkiem podatkowym z tytułu dostawy gazu powodowałby, że rozliczenia podatkowe Spółki byłyby w każdym przypadku oparte na szacunkach, a tym samym byłoby z góry wiadome, że będą wymagały korekty. Tego rodzaju podejście jest - zdaniem Spółki - nie do pogodzenia z założeniami systemu opodatkowania VAT, w którym korekty są zastrzeżone dla sytuacji nadzwyczajnych, w szczególności takich jak zmiana ceny, czy stwierdzenie pomyłki.

Reasumując, Spółka jest zdania, że usługa najmu butli nie ma charakteru samoistnej usługi, ale jest usługą pomocniczą dla świadczenia zasadniczego, jakim jest dostawa gazu. Podobnie jak świadczenie zasadnicze, usługa najmu butli powinna podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce, według takiej samej stawki VAT jak świadczenie zasadnicze. Jedynie obowiązek podatkowy z tytułu najmu butli powinien być rozpoznany w innym terminie, po ustaleniu kwoty wynagrodzenia należnej z tytułu tego świadczenia.

W braku uregulowań prawnych, które nakazywałyby rozpoznanie obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy gazu, obowiązek podatkowy od usługi najmu będzie powstawał - zdaniem Spółki - na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT, tj. w momencie otrzymania zapłaty za najem, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.

Wymaga podkreślenia, że podejście prezentowane przez Spółkę nie stoi w sprzeczności z koncepcją świadczeń złożonych. Koncepcja ta odwołuje się bowiem do kryteriów ekonomicznych i nie ogranicza się jedynie do świadczeń, które są wykonywane i fakturowane równocześnie. Zespół czynności może mieć - jak w analizowanym stanie faktycznym - cechy świadczenia głównego oraz świadczeń pomocniczych również wówczas, gdy elementy pomocnicze są wykonywane w znacznym odstępie czasu po spełnieniu świadczenia głównego.

W oparciu o przedstawione powyżej argumenty Spółka wnosi o potwierdzenie, że zaprezentowane przez nią stanowisko jest prawidłowe.

Dyrektor Izby w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z 19 września 2013r. znak: IBPP2/443-566/13/RSz uznał stanowisko Wnioskodawcy:

• w zakresie ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania za prawidłowe oraz
• w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT za nieprawidłowe.

Wnioskodawca nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył skargę z 3 grudnia 2013r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpoznaniu przedmiotowej skargi, wyrokiem z 26 lutego 2014r. sygn. akt I SA/Kr 8/14 uchylił interpretację indywidualną z 19 września 2013r. znak: IBPP2/443-566/13/RSz.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że w rozpoznawanej sprawie istota sporu koncentruje się na kwestii momentu opodatkowania świadczeń wchodzących w skład głównego świadczenia dostawy gazu w butlach. W opinii organu obowiązek podatkowy z tytułu najmu butli powstaje na zasadach ogólnych (co do zasady z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, albo z chwilą wystawienia faktury, nie później niż w siódmym dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi) przewidzianych w art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011, nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym w dacie orzekania przez organ wydający interpretację, a zatem w tym samym momencie co obowiązek podatkowy z tytułu dostawy gazu. W opinii strony skarżącej zaś moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli gazowej wynika z treści art. 19 ust. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, czyli w momencie otrzymania zapłaty za najem, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.) interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny, a w razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym (art. 14c § 2). Niezbędne jest, aby z interpretacji wynikała wyraźna odpowiedź na zadane przez podatnika pytanie, jasno zaprezentowane było stanowisko prawidłowe, poparte jednoznacznym i czytelnym dla adresata uzasadnieniem prawnym tego stanowiska. Prawidłowe uzasadnienie prawne interpretacji indywidualnej winno zawierać przytoczenie przepisów prawa, na których organ oparł swoje stanowisko wraz z podaniem ich treści oraz wyjaśnienie znaczenia tych przepisów, w kontekście podanego przez stronę stanu faktycznego.

W ocenie Sądu uzasadnienie zaskarżonej interpretacji w kluczowej kwestii jest niezwykle lakoniczne i arbitralne, nie poparte żadną pogłębioną argumentacją.

Z jego analizy wynika, że Dyrektor Izby Skarbowej, działający z upoważnienia Ministra Finansów stawia generalną tezę, zgodnie z którą przyjęcie, że dostawa gazu w butlach gazowych wraz z ich transportem do klienta oraz najmem butli stanowi świadczenie kompleksowe, implikuje konieczność traktowania wszystkich wchodzących w skład tego świadczenia elementów jednolicie. Innymi słowy, skoro najem butli wraz z transportem stanowią usługi pomocnicze względem dostawy gazu i są niezbędne dla jej dokonania, to podlegają temu samemu reżimowi podatkowemu i to w zakresie wszystkich jego elementów (w tym i w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego).

Sąd zwrócił uwagę, że organ stawiając powyższą tezę pominął jednak szeroko eksponowaną przez skarżącą spółkę okoliczność, że w specyficznym stanie faktycznym przedstawionym we wniosku tak sformułowana interpretacja i przyjęcie tego generalnego stanowiska uniemożliwia zastosowanie się do niej przez podatnika. Bowiem wynagrodzenie za wynajęcie butli kalkulowane jest bowiem w oparciu o czas trwania usługi, który nie jest określony z góry. W konsekwencji w momencie dostawy gazu skarżąca spółka nie zna kwoty należnego jej wynagrodzenia za udostępnienie butli. Dostarczany gaz klient może bowiem zużyć w ciągu tygodnia, jak i korzystać z niego przez wiele miesięcy. Stąd rozpoznanie momentu powstania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z treścią art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, czyli w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy gazu, jak chce tego organ, powodowałoby za każdym razem konieczność dokonywania rozliczeń podatkowych w oparciu o szacunki, co z kolei z góry przesądzałoby o konieczności dokonywania korekt.

Zdaniem Sądu do argumentacji i wątpliwości Spółki organ interpretujący nie odniósł się w żadnym miejscu zaskarżonego aktu, kwestie te bowiem nie były w ogóle przedmiotem rozważania. Przyjąć zatem należy, że organ nie udzielił wystarczającej i pełnej odpowiedzi na zadane pytanie.

W świetle powyższych uwag Sąd stwierdził, że zaskarżona interpretacja zawiera istotne braki, które powodują, że narusza ona przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące wydawania interpretacji i już z tego powodu nie może się ostać w obrocie prawnym.

Na ww. wyrok WSA w Krakowie z 26 lutego 2014r. Minister Finansów za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach wniósł skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 28 sierpnia 2015r. sygn. akt I FSK 1121/14 uznał, że skarga kasacyjna nie jest zasadna i dlatego podlega oddaleniu.

W uzasadnieniu wyroku Naczelny Sąd Administracyjny wskazał:

Skarga kasacyjna podlega oddaleniu, gdyż nie zawiera uzasadnionych zarzutów.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że Sąd pierwszej instancji dokonał merytorycznej oceny treści zaskarżanej indywidualnej interpretacji i zasadnie uznał, że nie zawiera ona wyczerpującego odniesienia się do przedstawionej przez spółkę argumentacji, mającej istotne znaczenie dla zaprezentowanego stanowiska stanowiącego odpowiedź na postawione we wniosku pytanie.

Wobec powyższego NSA uznał, że Skarżąca spółka słusznie podniosła, że w specyficznym stanie faktycznym przedstawionym we wniosku o interpretację istotne jest, że w momencie dostawy gazu i udostępnienia butli w ramach usługi najmu spółka nie jest w stanie określić, jaka będzie ostateczna kwota jej należności. Wynagrodzenie za wynajęcie butli kalkulowane jest w oparciu o czas trwania usługi, który nie jest określony z góry. W konsekwencji w momencie dostawy gazu skarżąca spółka nie zna kwoty należnego jej wynagrodzenia za udostępnienie butli. Dostarczany gaz klient może bowiem zużyć w ciągu tygodnia, jak i korzystać z niego przez wiele miesięcy. Z tego względu spółka uznała, że rozpoznanie momentu powstania obowiązku podatkowego na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT, czyli w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy gazu, jak chce tego organ, powodowałoby za każdym razem konieczność dokonywania rozliczeń podatkowych w oparciu o szacunki, co z kolei z góry przesądzałoby o konieczności dokonywania korekt.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji i zarzucił organowi, że wydając interpretację nie odniósł się w żadnym miejscu zaskarżonego aktu, do powyższej argumentacji i wątpliwości spółki, gdyż kwestie te nie były w ogóle przedmiotem rozważania, a zatem w istocie organ podatkowy nie udzielił wystarczającej i pełnej odpowiedzi na zadane przez spółkę pytanie, czym naruszył przepisy art. 14c § 2 Ordynacji podatkowej.

Dyrektor Izby w Katowicach, działający z upoważnienia Ministra Finansów, w interpretacji indywidualnej z 29 lutego 2016r. znak: IBPP2/4512-1022/15/ICz uznał stanowisko Wnioskodawcy za:

• prawidłowe - w zakresie ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania oraz
• nieprawidłowe - w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

Wnioskodawca nie zgadzając się z treścią wydanej interpretacji po uprzednim wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa, złożył skargę z 19 maja 2016r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie po rozpoznaniu przedmiotowej skargi, wyrokiem z 6 października 2016r. sygn. akt I SA/Kr 714/16 uchylił interpretację indywidualną z 6 października 2016r. znak: IBPP2/4512-1022/15/ICz.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że w niniejszej sprawie strony jednolicie oceniły, że dostawa gazu oraz najem butli są ze sobą nierozerwalnie związane i dlatego stanowią świadczenie kompleksowe. Z drugiej strony, skarżąca spółka z obiektywnych i przytoczonych powyżej przyczyn nie jest w stanie określić wartości swojego świadczenia w części stanowiącej najem butli w momencie umożliwiającym opodatkowanie na zasadach ogólnych. Z tego też względu zaproponowała rozwiązanie polegające na opodatkowaniu najmu butli stawką podatku i w miejscu właściwym dla dostawy gazu lecz w innym momencie.

W odpowiedzi organ wypowiedział się, że taki sposób ustalenia obowiązku podatkowego nie jest możliwy, na gruncie przepisów ustawy o VAT, z uwagi na kompleksowość świadczenia, z jakim mamy do czynienia w rozpatrywanej sprawie (...) Przyjęcie kompleksowości świadczy o jednej czynności, co do której nie da się ustalić odrębnie obowiązku podatkowego.

Zdaniem Sądu powyższe stwierdzenie ma arbitralny i zbyt ogólnikowy charakter, a nadto jest nieuprawnione. Po pierwsze, skoro koncepcja świadczenia kompleksowego nie ma normatywnego charakteru, nie można propozycji wnioskodawcy skwitować stwierdzeniem, że jest ona niemożliwa do przyjęcia na gruncie przepisów ustawy o VAT. Skoro żadne przepisy tej ustawy nie regulują instytucji świadczenia kompleksowego, nie mogą one stać w sprzeczności z takim czy innym postrzeganiem danej koncepcji. Analizując dopuszczalność zaprezentowanego przez podatnika rozwiązania należałoby raczej sięgnąć do dorobku orzecznictwa w tym zakresie i stawianych tam tez. Po drugie, nie jest prawdą, jakoby przyjęcie kompleksowości świadczyło o jednej czynności. Jak wyjaśniono powyżej, koncepcja świadczenia kompleksowego oznacza, że kilka odrębnych czynności uznaje się za jedną całość głównie z uwagi na ich ekonomiczne powiązanie.

Podsumowując Sąd wskazał, że w interpretacji indywidualnej organ zobowiązany a zarazem uprawniony jest do oceny przedstawionego przez wnioskodawcę stanu faktycznego i wskazanie prawidłowego stanowiska prawnego. W przedmiotowej sprawie organ zalecił tymczasem stronie, aby dokonała zmiany stanu faktycznego, tak, aby zaprezentowane przez organ stanowisko prawne było możliwe do zastosowania. Do tego sprowadza się bowiem zalecenie zmiany sposobu dochodzenia należnych kwot. Takie ujęcie problemu, a raczej próba skłonienia wnioskodawcy do dopasowania systemu rozliczeń z kontrahentami do zaprezentowanej przez organ koncepcji prawnej, wykracza poza jego kompetencje, kłóci się z charakterem indywidualnej interpretacji i w konsekwencji słusznie spotkało się ze sprzeciwem wnioskodawcy. Raz jeszcze należy podkreślić zdaniem Sądu - to stanowisko prawne musi być dopasowane do stanu faktycznego, a nie na odwrót.

W myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016r., poz. 718 z późn. zm.) cena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

W świetle stanu prawnego obowiązującego w dniu 19 września 2013r., biorąc pod uwagę rozstrzygnięcie zawarte w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 6 października 2016r. sygn. akt I SA/Kr 714/16 należy uznać, że stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

• prawidłowe - w zakresie ustalenia czy dla świadczeń dostawy gazu, jego transportu i najmu butli wspólne będą miejsce i stawka opodatkowania oraz
• nieprawidłowe - w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Z powyższego przepisu wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy co do zasady - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel () art. 7 ust. 1 ustawy.

Zauważyć w tym miejscu należy, że za dostawę towarów uznaje się również, na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

Zatem, o ile art. 7 ust. 1 ww. ustawy zawiera definicję dostawy towarów, o tyle ust. 1 pkt 2 tego artykułu rozszerza definicję dostawy towarów. Oznacza to, że w przypadku faktycznego wydania towarów, których własność zostanie przeniesiona w przyszłości, opodatkowaniu podlega rzeczywiste wydanie towaru, w wyniku którego przenoszone jest ekonomiczne prawo do rozporządzania rzeczą jak właściciel.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 () art. 8 ust. 1 ustawy.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Powołany przepis wskazuje, iż pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Usługa jest definiowana jako przeciwieństwo dostawy, a zatem obejmuje takie transakcję które nie stanowią dostawy.

Pojęcie usługi, według ustawy, jest szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych.

Przy czym z powyższego wypływa również wniosek, że jedno świadczenia nie może być równocześnie usługą i dostawą towarów.

Z opisu sprawy wynika, iż Spółka w ramach prowadzonej działalności zajmuje się m.in. dostawą na terytorium Polski gazu w butlach.

W związku ze sprzedażą gazu, Spółka świadczy również usługi dodatkowe, np.:

• transportu butli z gazem do klientów (wraz z opłatami ViaToll oraz ADR),
• najmu butli, w których znajduje się gaz.

Część nabywców gazu w butlach to przedsiębiorcy nieposiadający siedziby ani miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Niezależnie od tych okoliczności, dostawy gazu na rzecz tych nabywców zgodnie z przepisami Ustawy VAT podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Spółka dokonuje rozliczeń dostaw gazów wraz z transportem i usługą wynajmu butli zgodnie z koncepcją tzw. świadczeń złożonych (świadczeń kompleksowych), tj. Spółka traktuje usługi transportu i wynajmu butli jako usługi pomocnicze do świadczenia głównego dostawy gazów na terytorium kraju i wraz z nią opodatkowuje je VAT w Polsce według stawki właściwej dla dostaw gazów. Spółka wychodzi bowiem z założenia, że skoro dostawa towaru (gazu) jest dostawą lokalną (opodatkowaną polskim VAT) to tym samym usługi dodatkowe służące lepszemu wykorzystaniu podstawowej dostawy gazu są również opodatkowane w Polsce niezależnie od tego czy kupującym jest podmiot polski czy zagraniczny (gaz nie opuszcza terytorium Polski).

Należy wskazać, iż o kwalifikacji danej czynności jako dostawy towarów, bądź świadczenia usług rozstrzyga każdorazowo zindywidualizowany stan faktyczny.

Przy świadczeniach złożonych niezbędne jest ustalenie, które z nich jest świadczeniem głównym, a które ma charakter pomocniczy. Sposób opodatkowania czynności głównej determinuje opodatkowanie czynności towarzyszących.

W przedmiotowej sprawie kluczową kwestią jest rozstrzygnięcie, czy wykonywana przez Wnioskodawcę czynność dostawa gazu, jego transport i najem butli stanowi świadczenie kompleksowe.

W ocenie Wnioskodawcy, podział analizowanych świadczeń na dostawę gazu, transport gazu i najem butli miałby charakter sztuczny. Istotą transakcji co stwierdza Wnioskodawca jest dostawa gazu. Zarazem z ekonomicznego punktu widzenia pozostałe świadczenia są z dostawą nierozerwalnie związane. Ze względu na istniejące międzynarodowe uregulowania dotyczące przewozu towarów i ładunków niebezpiecznych (ADR), transport gazu nie mógłby być zrealizowany przez dowolny podmiot. Z kolei ze względu na specyficzną formę przedmiotu dostawy, konieczne jest także udostępnienie odbiorcom opakowania towaru w postaci butli, których będą oni używać tak długo, jak długo nie wyczerpie się zakupiony od Spółki gaz. Zatem - w opinii Wnioskodawcy - zasadnym jest uznanie, że transport i najem butli nie stanowią dla nabywców (a także dla przeciętnego konsumenta) celu samego w sobie, ale są usługami pomocniczymi, służącymi do lepszego wykorzystania świadczenia głównego jakim jest dostawa gazu.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, iż istotne znaczenie w niniejszej sprawie mają regulacje prawne odnoszące się do podstawy opodatkowania. Bowiem kluczową kwestią jest rozstrzygnięcie, czy wykonywane przez Wnioskodawcę czynności najem butli oraz ich transport realizowane w ramach jednej umowy zawieranej z klientem (odbiorcą gazu), które są podejmowane w jednym celu, tj. sprzedaży gazu, można zakwalifikować jako świadczenie pomocnicze czynności zasadniczej, tj. dostawy gazu.

Podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku (art. 29 ust. 1 ustawy).

Podstawę opodatkowania, w myśl art. 29 ust. 4 ustawy, zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Uregulowanie wynikające z art. 29 ust. 1 ustawy, stanowi odpowiednik art. 73 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1 ze zm.). Stosownie do art. 73 powołanej Dyrektywy, podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z subwencjami związanymi bezpośrednio z ceną takiej dostawy lub świadczenia. Przepis art. 73 Dyrektywy posługuje się pojęciem zapłaty (wynagrodzenia), którą dostawca lub świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać, a ustawodawca polski stanowi o obrocie, którym jest kwota należna z tytułu sprzedaży. Mimo różnic w nazewnictwie należy uznać, że pojęcia te sobie odpowiadają.

Ponadto, jak stanowi art. 78 ww. Dyrektywy, do podstawy opodatkowania wlicza się następujące elementy:

• podatki, cła, opłaty i inne podobne należności, z wyjątkiem samego VAT,
• koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Państwa Członkowskie mogą uznać za koszty dodatkowe wydatki będące przedmiotem odrębnej umowy.

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Kwestia uznania kosztów dodatkowych za element zapłaty, a co za tym idzie podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia zasadniczego, wiąże się ściśle z problemem opodatkowania tzw. świadczeń złożonych.

Problem ten sprowadza się do pytania, czy w przypadku jednoczesnego dostarczania przez sprzedawcę różnych rodzajów świadczeń ściśle ze sobą związanych z punktu widzenia VAT dochodzi do jednej transakcji opodatkowanej, podstawą opodatkowania której jest łączna wartość wszystkich świadczeń czy też do szeregu transakcji opodatkowanych odrębnie przy zastosowaniu właściwych stawek podatku.

Zarówno w polskich przepisach, jak i przepisach wspólnotowych brak jest bezpośredniej podstawy prawnej, która wprost pozwalałaby na wyodrębnienie świadczeń złożonych i traktowanie ich jako takich na gruncie przepisów o podatku VAT. Kwestie te analizowane były przez polskie i wspólnotowe sądy, zatem należy wziąć je pod uwagę, analizując okoliczności przedstawionej sprawy.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE (C-572/07, C-349/96, C-111/05), w przypadku czynności powiązanych ekonomicznie i funkcjonalnie ze sobą w taki sposób, że stanowią jedno świadczenie z gospodarczego i ekonomicznego punktu widzenia, wskazane jest ich traktowanie jako jednej nierozłącznej całości także dla celów opodatkowania VAT. Jeżeli kilka świadczeń dokonywanych przez podatnika na rzecz klienta jest ze sobą tak ściśle związane, że tworzy obiektywnie jedno świadczenie z ekonomicznego i gospodarczego punktu widzenia, to nie należy dla celów podatkowych sztucznie dzielić takiego świadczenia.

Z przytoczonego orzecznictwa płynie wniosek, iż o świadczeniu złożonym można mówić, jeśli istnieje funkcjonalny związek pomiędzy poszczególnymi elementami świadczenia na tyle ścisły, by nie można było wydzielić z tego świadczenia jego poszczególnych elementów i potraktować ich jako świadczeń odrębnych. Muszą one stanowić jedną nierozerwalną całość.

Stanowisko takie przedstawił również TSUE w wyroku z dnia 25 lutego 1999 r., nr C-349/96 stwierdzając, iż Pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeśli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej.

Z powyższego wynika zatem, że celem świadczenia pomocniczego tworzącego razem ze świadczeniem dominującym czynność złożoną jest lepsze wykorzystanie przez nabywcę świadczenia zasadniczego dominującego. Świadczeniem pobocznym jest ten element transakcji, który sam w sobie nie jest celem dla nabywcy, jest natomiast środkiem do korzystania na jak najlepszych warunkach ze świadczenia głównego.

W świetle powyższego stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, którego podstawowym i zasadniczym (głównym) celem jest dostawa towaru gazu w butlach. Natomiast usługa transportu i najmu butli realizowana w ramach umowy zawieranej z klientem (odbiorcą gazu) ma charakter pomocniczy w stosunku do ww. czynności tj. dostawy towaru. Usługa transportu i najmu butli nie ma tutaj charakteru samoistnego, nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do zrealizowania (umożliwienia) sprzedaży towaru dostawy gazu. Z punktu widzenia odbiorcy gazu w butlach, zakup samej usługi transportu i najmu butli byłby bezprzedmiotowy.

Ze względu na powyższe należy zgodzić się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, iż zasadnym jest uznanie, że transport i najem butli nie stanowią dla nabywców (a także dla przeciętnego konsumenta) celu samego w sobie, ale są usługami pomocniczymi, służącymi do lepszego wykorzystania świadczenia głównego jakim jest dostawa gazu.

Z treści wniosku wynika, iż dostawa gazu, jego transport i najem butli stanowi świadczenie kompleksowe.

Zatem, w sytuacji, gdy główna transakcja podlega np. stawce podstawowej, wszystkie pozostałe czynności składające się na świadczenie złożone będą objęte taką samą stawką.

Przy ustalaniu istnienia obowiązku podatkowego istotne znaczenie ma miejsce świadczenia.

Z opisu sprawy wynika, że część nabywców gazu w butlach to przedsiębiorcy nieposiadający siedziby ani miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski. Niezależnie od tych okoliczności, dostawy gazu na rzecz tych nabywców zgodnie z przepisami Ustawy VAT podlegają opodatkowaniu w Polsce.

Spółka dokonuje rozliczeń dostaw gazów wraz z transportem i usługą wynajmu butli zgodnie z koncepcją tzw. świadczeń złożonych (świadczeń kompleksowych). Spółka wychodzi z założenia, że skoro dostawa towaru (gazu) jest dostawą lokalną (opodatkowaną polskim VAT) to tym samym usługi dodatkowe służące lepszemu wykorzystaniu podstawowej dostawy gazu są również opodatkowane w Polsce niezależnie od tego czy kupującym jest podmiot polski czy zagraniczny (gaz nie opuszcza terytorium Polski).

Regulacje dotyczące tzw. miejsca świadczenia przy dostawie towarów, zostały zawarte w art. 22 ustawy.

Stosownie do art. 22. ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o VAT, miejscem dostawy towarów jest w przypadku towarów wysyłanych lub transportowanych przez dokonującego ich dostawy, ich nabywcę lub przez osobę trzecią - miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu do nabywcy.

Mając na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony we wniosku opis sprawy stwierdzić należy, iż w rozpatrywanym przypadku miejsce świadczenia znajduje się na terytorium Polski, w myśl art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy, iż dostawa gazu wraz z najmem butli oraz ich transportem stanowi świadczenie kompleksowe opodatkowane VAT w Polsce stawką właściwą dla dostawy gazu, należy uznać za prawidłowe.

Wnioskodawca jednocześnie wniósł o rozstrzygnięcie, czy moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli w odniesieniu do dostawy gazu będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT.

Kwestie obowiązku podatkowego w cyt. ustawie o podatku od towarów i usług zostały uregulowane w art. 19.

Podstawowa zasada dotycząca powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług została sformułowana w art. 19 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Przepis ust. 11 stanowi, że jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (art. 19 ust. 4 ustawy).

Natomiast w myśl ust. 5 ww. artykułu, przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi.

Ogólna zasada wynikająca z ustawy o podatku od towarów i usług wskazuje, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru, wykonania usługi lub wystawienia faktury VAT (pod warunkiem, że została wystawiona do 7. dnia od wykonania usługi). Jednakże, od tej zasady ustawodawca określił szereg wyjątków, ustalających w sposób odmienny moment powstania obowiązku podatkowego (uzależniony np.: od formy wydania towaru, rodzaju transakcji, otrzymania zapłaty itp.).

Zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, a także usług ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, usług w zakresie pośrednictwa ubezpieczeniowego oraz usług stałej obsługi prawnej i biurowej.

Jak wyjaśnił Wnioskodawca przedmiotem zawieranych przez Wnioskodawcę umów z klientami jest sprzedaż towaru (gazu) i jego transport oraz najem butli.

Wnioskodawca wskazuje też, że opłata za najem butli jest uzależniona od czasu trwania najmu, który, co do zasady, nie jest określony z góry. W konsekwencji, w momencie dostawy gazu i udostępnienia butli w ramach usługi najmu Spółka nie jest w stanie określić, jaka będzie ostateczna kwota jej należności za wynajęcie butli. Spółka obciąża klienta za usługę najmu za miesięczne okresy rozliczeniowe. Ostateczne ustalenie tej kwoty jest możliwe po zakończeniu usługi najmu, co następuje zazwyczaj w kolejnych okresach rozliczeniowych po okresie, w którym Spółka ma obowiązek wykazać dostawę gazu, nierzadko wiele miesięcy po dostawie.

W odniesieniu do powyższego należy stwierdzić, z uwagi na fakt, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia ze świadczeniem kompleksowym, w ramach którego Wnioskodawca dokonuje dostawy towaru tj. dostarcza gaz w butlach, obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych.

Organ nie może podzielić argumentacji Wnioskodawcy przemawiającej za określeniem momentu powstania obowiązku podatkowego odrębnie dla dostawy gazu i odrębnie dla usługi najmu butli gazowych. Należy podkreślić, że taki sposób ustalenia obowiązku podatkowego nie jest możliwy, na gruncie przepisów ustawy o VAT, z uwagi na kompleksowość świadczenia, z jakim mamy do czynienia w rozpatrywanej sprawie. Bezspornym jest, że dostawa gazu wraz z czynnościami pomocniczymi, do których zalicza się usługę najmu butli, w okolicznościach wskazanych we wniosku, jest świadczeniem kompleksowym. Przyjęcie kompleksowości świadczy o jednej czynności, co do której nie da się ustalić odrębnie momentu powstania obowiązku podatkowego dla czynności głównej i odrębnie dla czynności pomocniczych, niezbędnych dla wykonania świadczenia. Tym samym nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że dla usługi najmu butli gazowych obowiązek podatkowy powstaje w oparciu o przepis szczególny tj. art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy, bowiem usługa najmu butli gazowej, w okolicznościach faktycznych sprawy, nie jest świadczeniem samodzielnym, lecz stanowi element składowy świadczenia kompleksowego, którego elementem zasadniczym (głównym) jest dostawa gazu w butlach. Skoro więc Wnioskodawca wykonuje świadczenie kompleksowe, którego elementem dominującym jest dostawa gazu w butlach, dla której ustawodawca nie ustanowił szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego to obowiązek podatkowy z tytułu tego świadczenia kompleksowego powstaje, co do zasady, w oparciu o regułę ogólną, zgodnie z art. 19 ust. 1 i ust. 4 ustawy o VAT.

Podkreślić jednak należy, że ustalenie momentu powstania obowiązku podatkowego dla ww. świadczenia kompleksowego winno nastąpić w sposób uwzględniający postanowienia umowne łączące Wnioskodawcę i jego kontrahenta oraz charakter i specyfikę przedmiotowego świadczenia.

Opis sprawy wskazuje, że poszczególne elementy składowe przedstawionego świadczenia kompleksowego wykonywane są w różnym horyzoncie czasowym. Powyższe pozwala na stwierdzenie, że to świadczenie kompleksowe jest wykonywane w sposób częściowy. Nie w jednym bowiem momencie następuje dokonanie dostawy gazu czy świadczenie usługi najmu butli. Wnioskodawca winien zatem mieć na względzie przywołany wcześniej przepis art. 19 ust. 5 ustawy o VAT, mówiący że przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi.

W konsekwencji, mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w niniejszej sprawie obowiązek podatkowy z tytułu najmu butli będącego elementem wskazanego świadczenia kompleksowego powstanie stosownie do art. 19 ust. 4 i ust. 5 ustawy o VAT, z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, będących przedmiotem świadczenia kompleksowego w części w jakiej to świadczenia zostało wykonane.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, iż w braku uregulowań prawnych, które nakazywałyby rozpoznanie obowiązku podatkowego z tytułu najmu butli w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy gazu, obowiązek podatkowy od usługi najmu będzie powstawał na zasadach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 Ustawy VAT, tj. w momencie otrzymania zapłaty za najem, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze, jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Stanowisko

w części prawidłowe

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej