Temat interpretacji

W zakresie zwolnienia z podatku VAT czynności udzielania pożyczek przez Spółkę na rzecz jej udziałowców, spółek z grupy i osób trzecich.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony, przedstawione we wniosku z dnia 21 marca 2016 r. (data wpływu 23 marca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 22 marca 2016 r. (data wpływu 24 marca 2016 r.) oraz pismem z dnia 29 marca 2016 r. (data wpływu 1 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT czynności udzielania pożyczek przez Spółkę na rzecz jej udziałowców, spółek z grupy i osób trzecich - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 marca 2016 r. wpłynął ww. wniosek uzupełniony pismem z dnia 22 marca 2016 r. (data wpływu 24 marca 2016 r.) oraz pismem z dnia 29 marca 2016 r. (data wpływu 1 kwietnia 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT czynności udzielania pożyczek przez Spółkę na rzecz jej udziałowców, spółek z grupy i osób trzecich.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą w Polsce i polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Celem Wnioskodawcy jest prowadzenie działalności inwestycyjnej - w tym udzielanie pożyczek. Zgodnie z obecnymi zapisami umowy spółki, działalność Wnioskodawcy obejmuje m.in. pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD: 64.99.Z) oraz pozostałe formy udzielania kredytów (PKD: 64.92.Z), a także pozostałą działalność wspomagającą usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD: 66.19.Z) i działalność holdingów finansowych (PKD: 64.20.Z). Wnioskodawca stanie się również właścicielem udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych bądź certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym (dalej: Aktywa).

W przyszłości Wnioskodawca udzieli pożyczek pieniężnych swoim udziałowcom, innym podmiotom z grupy kapitałowej lub osobom trzecim. Pożyczki te będą udzielane ze środków obrotowych Wnioskodawcy. Wnioskodawca zamierza również dokonać sprzedaży całości lub części posiadanych Aktywów na rzecz swoich udziałowców, innych podmiotów z grupy kapitałowej lub osób trzecich. W takim przypadku Wnioskodawca może udzielić nabywcy pożyczki na zakup Aktywów (dalej łącznie: Pożyczki). Wierzytelność Wnioskodawcy o zapłatę ceny sprzedaży Aktywów zostanie potrącona z wierzytelnością nabywcy do wypłaty przez Wnioskodawcę kwoty pożyczki. Wszystkie Pożyczki udzielone zostaną przez Wnioskodawcę za wynagrodzeniem w postaci oprocentowania. Zapłata odsetek będzie dokumentowana przez Wnioskodawcę wystawieniem faktury VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy czynności udzielenia przez Wnioskodawcę Pożyczek będą stanowić odpłatne świadczenie usług, podlegające na gruncie ustawy o VAT zwolnieniu z podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Czynności udzielenia przez Wnioskodawcę Pożyczek będą stanowić odpłatne świadczenie usług, podlegające na gruncie ustawy o VAT zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, zwolnione z VAT są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Dla stwierdzenia czy udzielanie Pożyczek jest usługą udzielania pożyczek", o której mowa w Ustawie o VAT, konieczne jest:

1. ustalenie czy udzielanie Pożyczek stanowi usługę w rozumieniu Ustawy o VAT oraz
2. ustalenie czy Wnioskodawca jest podatnikiem VAT z tytułu świadczenia usługi udzielania Pożyczek.

Ad a)

W myśl art. 5 ust. 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej, lub jednostki organizacyjnej, które nie stanowi dostawy towarów.

W przedstawionym stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) udzielanie Pożyczek spełnia warunki cytowanej definicji odpłatnych usług, gdyż:

• dochodzi do świadczenia w postaci udostępnienia kapitału pieniężnego (tj. udzielania Pożyczek);
• można zdefiniować beneficjenta świadczenia, którym jest pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego na określony czas;
• świadczenie ma charakter odpłatny, gdyż pożyczkodawca (tj. Wnioskodawca) pobierze wynagrodzenie z tytułu udostępnionego kapitału w formie odsetek;
• nie jest to dostawa towarów.

W efekcie, udzielanie Pożyczek stanowi zatem odpłatną usługę w rozumieniu przepisów Ustawy o VAT. jednocześnie usługa ta korzysta ze zwolnienia z VAT na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT.

Ad b)

Zgodnie z brzmieniem art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei zgodnie z art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając na uwadze powyższe oraz odnosząc się do stanu faktycznego przedstawionego w niniejszym wniosku, wskazać należy na istotne okoliczności przemawiające za uznaniem dokonywanych przez Spółkę czynności udzielania pożyczek jako dokonywanych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, tj.:

• wykorzystanie przy udzieleniu pożyczki przedsiębiorstwa spółki pożyczkodawcy - udzielając pożyczek Spółka występowała i występować będzie każdorazowo w umowie pod własną nazwą, z treści umowy pożyczki wynika/wynikać będzie, że udzielana jest ona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Spółki;
• element zarobkowy - prowadzona przez Spółkę działalność ma element zarobkowości, gdyż przynosi (lub będzie przynosić w przyszłości) dochód. W związku z udzieleniem pożyczki Spółka każdorazowo ustala z pożyczkobiorcami wynagrodzenie za udostępnienie swojego kapitału innemu podmiotowi, co ma stanowić jej bezpośrednią korzyść materialną. Zgodnie z postanowieniami umownymi, w związku z udzieleniem pożyczki Spółka jest/będzie uprawniona do otrzymania wynagrodzenia w postaci oprocentowania pożyczki - spełniony jest więc cel zarobkowy wskazany w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT;
• działanie w sposób zorganizowany, profesjonalny i niezależny - jednocześnie, wskazać należy, że Spółka udzielając pożyczek każdorazowo podpisuje umowę z Pożyczkobiorcą, określającą warunki wykonania usługi oraz zapłaty wynagrodzenia z tego tytułu, co jednocześnie wpływa na zapewnienie profesjonalnego charakteru tych czynności;
• powtarzalność udzielanych pożyczek - mając na uwadze, że Spółka zamierza udzielić co najmniej kilku pożyczek różnym podmiotom, powtarzalność oraz zamiar dalszego udzielania pożyczek świadczą o ciągłości takiej działalności Spółki i jej zawodowym charakterze. Należy więc uznać, że zgodnie z definicją działalności gospodarczej wskazaną w art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT, przedmiotowe czynności podejmowane są w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek wskazuje również umowa spółki Wnioskodawcy, obejmująca pozostałe formy udzielania kredytów (PKD 64.92.Z).

W konsekwencji należy uznać, że w przypadku Wnioskodawcy wymogi zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT będą spełnione i w rezultacie, w związku z działalnością polegającą na udzielaniu pożyczek, Wnioskodawca powinien być traktowany jako podatnik VAT w zakresie tego rodzaju działalności gospodarczej.

Zatem biorąc pod uwagę, że działalność pożyczkowa Wnioskodawcy wykonywana będzie w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, będzie ona stanowić czynność opodatkowaną na gruncie ustawy o VAT. Wnioskodawca w związku z udzielaniem Pożyczek będzie więc pozostawał podatnikiem VAT. Jak wskazał Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 3 marca 2015 r., nr IPPP1/4512-162/15-2/AW: Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy.

Stosownie do art. 41 ust. 1 w zw, z art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, stawka podatku VAT wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści wskazanej ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi podatku VAT lub zwolnienie ich od podatku.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwalnia się z podatku od towarów i usług usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W świetle powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, czynność udzielenia Pożyczek będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT, ale zwolnioną z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, jako usługa udzielania pożyczek pieniężnych.

Przedstawione przez Wnioskodawcę stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów, m.in. w szczególności w interpretacjach Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 marca 2015 r., nr IPPP1/4512-162/15-2/AW oraz z 25 maja 2015 r., nr IPPP1/4512-378/15-2/AŻ, a także Dyrektora izby Skarbowej w Katowicach z 26 lutego 2015 r. nr IBPP2/443- 228/14/KO, z 11 czerwca 2015 r. nr IBPP2/4512-326/15/EK, oraz z 16 lipca 2015 r, nr IBPP2/4512- 393/15/1K.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości zaprezentowanego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz art. 8 ww. ustawy. I tak, stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki powinny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów i świadczenie usługi w rozumieniu art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, musi być wykonana przez podatnika.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane są przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą w Polsce i jest czynnym podatnikiem VAT. Celem Wnioskodawcy jest prowadzenie działalności inwestycyjnej - w tym udzielanie pożyczek. Zgodnie z obecnymi zapisami umowy spółki, działalność Wnioskodawcy obejmuje m.in. pozostałą finansową działalność usługową, gdzie indziej niesklasyfikowaną, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD: 64.99.Z) oraz pozostałe formy udzielania kredytów (PKD: 64.92.Z), a także pozostałą działalność wspomagającą usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (PKD: 66.19.Z) i działalność holdingów finansowych (PKD: 64.20.Z). Wnioskodawca stanie się również właścicielem udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych bądź certyfikatów inwestycyjnych w funduszu inwestycyjnym (Aktywa).

W przyszłości Wnioskodawca udzieli pożyczek pieniężnych swoim udziałowcom, innym podmiotom z grupy kapitałowej lub osobom trzecim. Pożyczki te będą udzielane ze środków obrotowych Wnioskodawcy. Wszystkie Pożyczki udzielone zostaną przez Wnioskodawcę za wynagrodzeniem w postaci oprocentowania. Zapłata odsetek będzie dokumentowana przez Wnioskodawcę wystawieniem faktury VAT.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest, czy świadczone przez Spółkę usługi finansowe w postaci udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT .

Istota umowy pożyczki zawarta została w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług. Udzielenie pożyczki stanowi świadczenie na rzecz innego podmiotu, polegające na udostępnieniu kapitału na wskazany w umowie okres czasu. Czynność udzielenia pożyczki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej w zamian za wynagrodzenie (np. odsetki), stanowi zatem odpłatne świadczenie usług, co do zasady, podlegające opodatkowaniu VAT. Zatem, odsetki z tytułu zawarcia umowy otrzymane z tytułu udzielonej pożyczki stanowią wynagrodzenie z tytułu jej udzielenia.

W tym miejscu należy wskazać, że na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

I tak, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W odniesieniu do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że udzielenie przez Spółkę oprocentowanych pożyczek stanowi czynność mieszczącą się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT, jako odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy. Z uwagi na to, że usługa ta mieści się w zakresie czynności, o których mowa w cyt. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymieniona wprost w tym przepisie usługa udzielania pożyczek przez Spółkę, korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie tego przepisu.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz.U. z 2012r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie