Świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 30.06.2015, sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Temat interpretacji

Świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w tym przepisie.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2015 r. (data wpływu 13 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT świadczonych usług doradztwa prawnego dotyczącego funduszy inwestycyjnych jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia z podatku VAT świadczonych usług doradztwa prawnego dotyczącego funduszy inwestycyjnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (zwany dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest spółką komandytową świadczącą usługi doradztwa prawnego. Wspólnikami w Spółce są radcowie prawni i adwokaci. Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest: PKD 74,11, Z, Działalność Prawnicza. Powyższy przedmiot działalności wpisany jest do umowy spółki Wnioskodawcy i ujawniony w KRS.

Spółka posiada aktualnie zawartą z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych (zwane dalej: TFI lub Towarzystwo), działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, umowę o świadczenie usług doradztwa prawnego dla Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwo.

Przedmiotem działalności TFI, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, jest tworzenie funduszy inwestycyjnych (subfunduszy), zarządzanie nimi i reprezentowanie funduszy inwestycyjnych w stosunkach z osobami trzecimi. Dodatkowo Towarzystwo jest, zgodnie z przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych, organem funduszu inwestycyjnego. Podstawowy przedmiot działalności Towarzystwa sprecyzowany został w art. 45 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w sposób następujący: Przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych i zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

Wskazania wymaga, że Towarzystwo aktualnie utworzyło i zarządza funduszami inwestycyjnymi w następującej formie prawnej:

fundusz inwestycyjny otwarty (fio), w tym jako funduszem inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami.
specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwartym (sfio"), w tym jako funduszem z inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami.
fundusz inwestycyjny zamknięty (fiz).

Na podstawie wskazanej powyżej umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz Towarzystwa usługi doradztwa prawnego, które związane są z:

Zarządzaniem Funduszami Inwestycyjnymi - tj. podstawową działalnością TFI skupiającą się na tworzeniu, zarządzaniu i reprezentowaniu funduszy inwestycyjnych (dalej: zarządzanie funduszami); w szczególności doradztwo prawne dotyczy: bieżącej obsługi prawnej działalności funduszy inwestycyjnych, a w tym w zakresie relacji funduszy z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowaniem funduszy przed organami administracji i sądami, doradztwa prawnego związanego z lokowaniem aktywów przez fundusze inwestycyjne, a w tym: badanie due diligence potencjalnych przedmiotów lokat funduszu, doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusz, obsługi prawnej związanej z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, obsługi prawnej związanej z likwidacją, rozwiązaniem, przekształcaniem, łączeniem funduszy inwestycyjnych
oraz
Towarzystwem - bieżąca obsługa prawna działalności TFI, jako spółki prawa handlowego.

Aktualnie Wnioskodawca opodatkowuje całość usług według stawki podstawowej (23%) i wystawia zgodnie z umową faktury na TFI. Wnioskodawca, zgodnie z obowiązującymi go przepisami oraz zawartą umową z TFI, utrzymuje jednak system rozliczeń, który - jeśli zachodziłaby taka potrzeba - pozwalałby wyodrębnić dwie grupy czynności w zakresie szczegółowego przedmiotu usługi i jej wartości: usługi dotyczące Towarzystwa oraz usługi dotyczące zarządzania funduszami inwestycyjnymi.

W przyszłości Wnioskodawca może jednak dokonać modyfikacji systemu rozliczeń poprzez zawarcie odrębnych umów z Towarzystwem oraz funduszami inwestycyjnymi. W tym względzie byłaby wystawiana odrębna faktura ze stawką zwolnioną dla poszczególnych funduszy inwestycyjnych oraz odrębna faktura dla Towarzystwa opodatkowana według stawki podstawowej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz Towarzystwa lub bezpośrednio funduszy inwestycyjnych usługi doradztwa prawnego opisane w stanie faktycznym i związane z funduszami inwestycyjnymi, zarządzanymi przez TFI, mogą podlegać zwolnieniu od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi prawne opisane w stanie faktycznym i świadczone przez niego na rzecz Towarzystwa lub bezpośrednio funduszy, a dotyczące funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez TFI, są zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (zwana dalej: uptu).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a) uptu: Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych.

Do dnia 31 marca 2013 roku w art. 43 ust. 8 uptu ustawodawca definiował pojęcie zarządzania na cele stosowania ww. zwolnienia. Jednak na skutek nowelizacji spowodowanej dostosowaniem polskich przepisów do orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, a w tym tez wynikających z wyroków w sprawach C-275/11 GfBk oraz C-164/04 Abbey National, usunięto ww. definicję z ustawy.

Aktualnie pojęcie zarządzania, jako autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, definiowane jest w Załączniku II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 roku w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

W tym miejscu wskazania wymaga, że w artykule 6 ust. 2 zdanie ostatnie Dyrektywy 2009/65/WE określono: Działalność związana z zarządzaniem UCITS obejmuje, do celów niniejszej dyrektywy, obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Zgodnie z przywołanym powyżej Załącznikiem II do Dyrektywy 2009/65/WE, funkcje zarządzania obejmują:

zarządzanie inwestycjami,
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg,
wprowadzanie do obrotu.

W sposób analogiczny funkcje zarządzania definiuje także Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010.

Mając na uwadze powyższą definicję zarządzania istotnym jest wskazanie, że jej zakresem objęto obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszem.

Przywołana powyżej Dyrektywa 2009/65/WE nie definiuje zakresu pojęcia obsługi prawnej. W tym miejscu odwołać się można jednak do stanowiska organów podatkowych w tym względzie. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2013 r. numer ITPP1/443-529/13/MS działający w imieniu Ministra Finansów Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy wskazał, co należy rozumieć przez stałą obsługę prawną: Natomiast stała obsługa prawna polega na udzielaniu porad prawnych, wyjaśnień interpretacyjnych, wydawaniu opinii prawnych, konsultacjach. Pomoc prawna ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana.

W ustawach korporacyjnych dotyczących zawodów prawniczych używane jest pojęcie pomocy prawnej. Z ustawy o radcach prawnych i ustawy o adwokaturze wynika:

Zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.
Pomocą prawną jest w szczególności udzielanie porad i konsultacji prawnych, opinii prawnych, zastępstwo prawne i procesowe.
Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

Czynności związane z doradztwem prawnym, a w tym sporządzanie opinii, sporządzanie projektów dokumentów (związanych z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, bieżącymi zmianami i obsługą prawną likwidacji, rozwiązania, przekształcania, łączeniem funduszy inwestycyjnych), konsultacje prawne, doradztwo prawne związane z lokowaniem aktywów przez fundusze inwestycyjne, a w tym: badanie due diligence potencjalnych przedmiotów lokat funduszu, doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusz, reprezentowanie przed organami i sądami wykonywane przez radców prawnych lub adwokatów mogą być więc uznane za obsługę prawną funduszu inwestycyjnego (zarządzanie funduszem inwestycyjnym).

W tym miejscu należy odwołać się do interpretacji indywidualnej numer IPPP1/443-30/14-2/MP z dnia 19 lutego 2014 r. w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że mogą korzystać ze zwolnienia z podatku VAT: (...) świadczone przez Wnioskodawcę usługi w zakresie zarządzania funduszem inwestycyjnym obejmujące czynności: (...) obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszem, (...).

Z opisu stanu faktycznego wynika, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi doradztwa prawnego klasyfikowane są do symbolu PKD 74,11, Z, Działalność Prawnicza i dotyczą zagadnień prawnych związanych z funduszami inwestycyjnymi (zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi). W konsekwencji mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powyższe rozważania prawne niewątpliwie usługi świadczone przez Wnioskodawcę mieszczą się w powyżej przytoczonej definicji zarządzania zawartej w Załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE. Zdaniem Wnioskodawcy, jeśli wyodrębni on w rozliczeniach z Towarzystwem (w specyfikacji do wystawianych faktur) usługi dotyczące funduszy inwestycyjnych, to może do nich stosować zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a) uptu. Bez znaczenia jest w tym zakresie fakt, że choć usługi te są świadczone dla Towarzystwa, to w istocie rzeczy dotyczą funduszy inwestycyjnych, którymi TFI zarządza i które reprezentuje. Istotnym jest bowiem zakres (przedmiot) usługi, a więc doradztwo prawnopodatkowe w zakresie zarządzania funduszami. W tym względzie przywołania wymaga wyrok ETS z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 GfBk, gdzieTrybunał potwierdził prawo do zwolnienia w sytuacji świadczenia usług zarządzania dla spółki inwestycyjnej (TFI).

Ewentualnie w przyszłości wyodrębnienie takie może zostać dokonane poprzez zawarcie odrębnych umów z Towarzystwem oraz funduszami inwestycyjnymi. W konsekwencji odrębne faktury byłyby wystawiane na TFI i Fundusze. Faktura wystawiana na fundusze inwestycyjne dotyczyłaby usługi zarządzania określonej w Załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE i mogłaby korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit a) uptu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w ustawie jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

I tak, stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b znajdzie zastosowanie wyłącznie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą portfeli inwestycyjnych, lub ich części, funduszy inwestycyjnych, o których mowa w przepisach o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych z dnia 27 maja 2004 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 157) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

Według art. 45 ust. 1 tej ustawy, przedmiotem działalności towarzystwa jest wyłącznie tworzenie funduszy inwestycyjnych lub funduszy zagranicznych i zarządzanie nimi, w tym pośrednictwo w zbywaniu i odkupywaniu jednostek uczestnictwa, reprezentowanie ich wobec osób trzecich oraz zarządzanie zbiorczym portfelem papierów wartościowych.

W myśl art. 45a ust. 1 ustawy, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

W myśl art. 46 ust. 3 ww. ustawy, w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, o ile podmiot ten lub osoby kierujące jego działalnością posiadają doświadczenie w tym zakresie.

Z powyższych przepisów wynika, że towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią podmiotom działającym bez odpowiedniego zezwolenia, ale które jednocześnie dają gwarancję pełnego profesjonalizmu i bezpieczeństwa w zarządzaniu powierzonymi portfelami.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE. L. Nr 347, s. 1 ze zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12, ustawy, pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE transakcje, zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz.U.UE.L. 2009.302.32).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

zarządzanie inwestycjami,
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg,
wprowadzanie do obrotu.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert S.A. (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiując ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze. Moim zdaniem, transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi.

Natomiast, doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli gdy oceniać je globalnie tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Dalej Trybunał zaznaczył, że: odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. Dalej w uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft fur Borsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym i stwierdził: okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy () Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d).

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem. Również wykonywanie ich przez osobę trzecią nie stanowi przeszkody do zwolnienia z opodatkowania VAT, gdyż najważniejsze jest powiązanie świadczenia z zarządzaniem działalnością funduszu.

W konsekwencji Trybunał orzekł, że art. 13 część B lit. d) pkt 6 VI Dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że usługi doradztwa inwestycyjnego w zakresie inwestowania w zbywalne papiery wartościowe świadczone przez osobę trzecią na rzecz spółki inwestycyjnej zarządzającej specjalnym funduszem inwestycyjnym mieszczą się w zakresie pojęcia zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi do celów zwolnienia ustanowionego we wskazanym przepisie.

Ze względu na fakt, że pojęcie zarządzania funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, ponieważ zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą, podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu podatku VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu podatku VAT.

Z powołanego orzecznictwa TSUE wynika wiec, że :

państwa członkowskie nie mogą samodzielnie tworzyć definicji zarządzania na potrzeby omawianego zwolnienia z VAT,
wypracowana przez TSUE definicja zarządzania oparta na Dyrektywie UCITS zawiera w sobie oprócz usług typowego zarządzania aktywami również czynności administracyjne wymienione w załączniku II tej dyrektywy, w tym usługi obsługi prawnej w zakresie zarządzania funduszem,
w przypadku zlecenia usług w zakresie zarządzania administracyjnego podmiotom trzecim, zwolnienie z VAT przysługuje, o ile tworzą one odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi zarządzania.

Jak wynika z wniosku, Spółka posiada aktualnie zawartą z Towarzystwem Funduszy Inwestycyjnych, działającym na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, umowę o świadczenie usług doradztwa prawnego dla Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych oraz funduszy inwestycyjnych zarządzanych przez Towarzystwo.

Towarzystwo aktualnie utworzyło i zarządza funduszami inwestycyjnymi w następującej formie prawnej:

fundusz inwestycyjny otwarty (fio), w tym jako funduszem inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami.
specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwartym (sfio"), w tym jako funduszem z inwestycyjnym z wydzielonymi subfunduszami.
fundusz inwestycyjny zamknięty (fiz).

Na podstawie wskazanej powyżej umowy Wnioskodawca świadczy na rzecz Towarzystwa usługi doradztwa prawnego, które związane są z:

Zarządzaniem Funduszami Inwestycyjnymi - tj. podstawową działalnością TFI skupiającą się na tworzeniu, zarządzaniu i reprezentowaniu funduszy inwestycyjnych (dalej: zarządzanie funduszami); w szczególności doradztwo prawne dotyczy: bieżącej obsługi prawnej działalności funduszy inwestycyjnych, a w tym w zakresie relacji funduszy z organami administracji państwowej i sądami oraz reprezentowaniem funduszy przed organami administracji i sądami, doradztwa prawnego związanego z lokowaniem aktywów przez fundusze inwestycyjne, a w tym: badanie due diligence potencjalnych przedmiotów lokat funduszu, doradztwo prawne w zakresie nabywania i zbywania przez fundusz lokat, obsługa prawna transakcji zawieranych przez fundusz, obsługi prawnej związanej z tworzeniem funduszy inwestycyjnych, obsługi prawnej związanej z likwidacją, rozwiązaniem, przekształcaniem, łączeniem funduszy inwestycyjnych
oraz
Towarzystwem - bieżąca obsługa prawna działalności TFI, jako spółki prawa handlowego.

Ze względu na wnioski płynące z powołanego orzecznictwa TSUE oraz treść art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, z godnie z którym działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II w tym obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszem, należy stwierdzić, że świadczone przez Spółkę usługi doradztwa prawnego związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT i podlegają zwolnieniu od podatku VAT, o którym mowa w tym przepisie.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 544 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie