Temat interpretacji

Czy ustalone w ugodzie i zapłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 26 stycznia 2015 r. (data wpływu 30 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłaconego odszkodowania i prawa do odliczenia podatku naliczonego w wystawionej fakturze jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 stycznia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wypłaconego odszkodowania i prawa do odliczenia podatku naliczonego w wystawionej fakturze.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

1. W dniu 28 sierpnia 2014 roku pomiędzy Wnioskodawcą - jako Sprzedającym a firmą P. Spółka z o. o. z/s w W. - jako Kupującym zawarta została umowa przedwstępna sprzedaży sporządzona w Kancelarii Notarialnej notariusza Doroty K. w W., za numerem Repertorium A.
   
   Na mocy tejże umowy strony zobowiązały się zawrzeć w określonym terminie, jednakże nie później niż w terminie do dnia 28 sierpnia 2015 roku, warunkową umowę sprzedaży (Umowa Przyrzeczona), na mocy której:
   • Spółka "J." sprzeda Spółce "P." prawo użytkowania wieczystego gruntu, stanowiącego budowlany teren niezabudowany, oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka nr 179, położonego przy ulicy J. w G., za cenę w kwocie 20.295.000,00 zł - w tym podatek VAT wg obowiązującej stawki 23% w kwocie 3.795.000,00 zł,
   • pod warunkiem nie wykonania w stosunku do przedmiotu umowy prawa pierwokupu przez Gminę o statusie miasta G., przysługującego jej na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 2) ustawy o gospodarce nieruchomościami, w terminie i na zasadach art. 110 tej ustawy,
   • a Spółka "P." przedmiotowe prawo za ww. cenę i pod wskazanym warunkiem kupi.
   
   
   Niezależnie od ustaleń, dotyczących sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu, przedmiotem omawianej przedwstępnej umowy sprzedaży były również wzajemne zobowiązania stron do sprzedaży (Spółka "J.") i kupna (Spółka "P.") - przy zawieraniu umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego gruntu w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży - szczegółowo opisanego projektu budowlanego za cenę w kwocie 1.845.000,00 zł - w tym podatek VAT wg obowiązującej stawki 23% w kwocie 345.000,00 zł.
   
   Zgodnie z postanowieniami ww. przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 r., Kupujący zapłacił na rzecz Wnioskodawcy tytułem części łącznych cen kwotę 20.738.000,00 zł, przy czym części tejże kwoty, a mianowicie kwocie w wysokości 1.650.000,00 zł, Strony nadały znaczenie i skutki prawne zadatku w rozumieniu art. 394 Kodeksu cywilnego - to jest:
   • na wypadek nie dojścia do skutku Umowy Przyrzeczonej wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Sprzedający, zobowiązany on będzie do zwrotu Kupującemu wymienionej kwoty w podwójnej wysokości,
   • na wypadek zaś, gdyby do zawarcia Umowy Przyrzeczonej nie doszło wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Kupujący, kwota ta zostanie zachowana przez Sprzedającego,,
   
   
   Pozostała kwota stanowiła zaliczkę na poczet łącznych cen za opisane wyżej przedmioty umowy.
2. Wnioskodawca otrzymał od innego podmiotu korzystniejszą ofertę kupna przedmiotowego prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz projektu budowlanego, a mianowicie ofertę kupna za łączną kwotę brutto 24.723.000,00 zł, w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu za kwotę 22.140,000,00 zł (18.000.000,00 zł + 4.140.000,00 zł VAT). W tej sytuacji Wnioskodawca w dniu 19 grudnia 2014 roku wystąpił do Kupującego z wnioskiem o rozwiązanie przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 roku.
3. W dniu 09 stycznia 2015 roku Strony zawarły ugodę sporządzoną w Kancelarii Notarialnej notariusza Doroty K. w W. mocą której Strony - czyniąc sobie wzajemne ustępstwa w celu uchylenia sporu zaistniałego pomiędzy nimi, a także sporów mogących powstać w przyszłości - postanowiły:
   • rozwiązać opisaną w punkcie 1) powyżej umowę przedwstępną sprzedaży (w tym miejscu należy zaznaczyć, że umowa ta nie przewidywała możliwości jej rozwiązania - przeciwnie obie Strony zobowiązały się wzajemnie do dołożenia należytej staranności dla wykonania zobowiązań z niej wynikających),
   • Kupujący zrezygnował z dochodzenia przysługujących mu roszczeń z tytułu zadatku oraz z realizacji uprawnienia do żądania zawarcia Umowy Przyrzeczonej,
   • Sprzedający zobowiązał się zwrócić Kupującemu całość kwoty uiszczonej przez Kupującego na poczet cen nabycia przedmiotów umowy, to jest kwotę w wysokości 20.738.000,00 zł, a ponadto
   • tytułem odszkodowania Sprzedający zobowiązał się zapłacić na rzecz Kupującego kwotę 825,000,00 zł (osiemset dwadzieścia pięć tysięcy złotych).
4. W wykonaniu powyższej ugody Sprzedający dokonał na rzecz Kupującego zapłaty kwoty 825.000,00 zł. W potwierdzeniu zapłaty otrzymał od Kupującego fakturę VAT nr 2015/01/A/002 z dnia 14 stycznia 2015 r., obejmującą odszkodowanie za rozwiązanie przedwstępnej umowy sprzedaży w kwocie 825.000,00 zł (kwota netto 670.731,71 zł + podatek VAT w kwocie 154.268,29 zł).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ustalone w ugodzie z dnia 09 stycznia 2015 r. i zapłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, ustalone ugodą z dnia 09 stycznia 2015 r. i zapłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie z tytułu rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 r., podlega opodatkowaniu podatkiem VAT - w konsekwencji Wnioskodawca będzie uprawniony według zasad ogólnych do odliczenia podatku VAT, naliczonego w wystawionej przez Kupującego fakturze VAT z dnia 14 stycznia 2015 r.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm. - dalej "Ustawa"), opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści przepisu art. 7 ust. 1 Ustawy wynika, że dostawą towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest przeniesienie prawa do rozporządzenia towarami jak właściciel ().

Z kolei - w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z wyżej przywołanych przepisów Ustawy wynika, że: przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy w pierwszym rzędzie uwzględnić fakt, że do kategorii usług ustawodawca zalicza każde świadczenie, które nie jest dostawą w rozumieniu art. 7 Ustawy, oraz, że

- pod pojęciem świadczenia usług należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie, jak i zaniechanie (powstrzymanie się od dokonania jakiejś czynności bądź tolerowanie czynności lub sytuacji).

Z uwagi na powyższe - jeśli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosi wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas takie zaniechanie powinno być na gruncie Ustawy uznane za usługę.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie zachodzą wszelkie przesłanki do uznania, iż mamy do czynienia właśnie z usługą, a zatem z czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

O takiej kwalifikacji przesądzają bowiem następujące okoliczności:

1. umowa przedwstępna sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 r. nie przewidywała dla żadnej ze Stron uprawnienia do jej wcześniejszego rozwiązania,
2. wypłata odszkodowania na rzecz Kupującego nastąpiła na podstawie odrębnej umowy zobowiązaniowej, tj. na podstawie ugody z dnia 09 stycznia 2015 roku,
3. na mocy tejże ugody, a zatem na mocy odrębnej umowy zobowiązaniowej, Kupujący zaniechał:
   • dochodzenia przysługujących mu na podstawie przedwstępnej umowy sprzedaży roszczeń z tytułu zadatku,
   • realizacji uprawnień do żądania zawarcia Umowy Przyrzeczonej,
4. zaniechanie ww. czynności przez Kupującego przyniosło Wnioskodawcy wymierną korzyść w postaci uzyskania wyższej ceny z transakcji sprzedaży prawa użytkowania wieczystego oraz praw do projektu budowlanego,
5. w rezultacie Wnioskodawca stał się beneficjentem świadczenia ze strony Kupującego,
6. istotą świadczenia Kupującego było zaniechanie podjęcia określonych czynności, a mianowicie czynności zmierzających do zrealizowania przysługujących mu roszczeń,
7. do wypłaty odszkodowania doszło w zamian za powyższe świadczenie ze strony Kupującego.

Przewidziane ugodą z dnia 09 stycznia 2015 r. odszkodowanie stanowi zatem w istocie wynagrodzenie (ekwiwalent) za świadczenie, które to świadczenie - w świetle wyżej wskazanych przepisów Ustawy - powinno być zakwalifikowane jako usługa Kupującego na rzecz Wnioskodawcy.

Wyżej powołane argumenty znajdują pełne oparcie w Interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 września 2012 r., sygnatura: IPPP2/443-616/12-5/AO, a także - per analogiam - oparcie w motywach wyroku NSA w Warszawie z dnia 07 lutego 2014 r., sygn. akt I FSK 1664/12.

Wątpliwości, uzasadniające skierowanie niniejszego wniosku, pojawiają się jednak na tle interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 05 lutego 2014 r., sygnatura: ILPP2/443-1045/12/13-S/AK, uwzględniającej wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/Wr 591/13. W tej sprawie - rozstrzyganej także na tle wcześniejszego rozwiązania umowy przedwstępnej - przyjęto bowiem, iż zawarta ugoda nie oznaczała zgody na rozwiązanie umowy, lecz była następstwem rozwiązania tejże umowy przez jedną ze stron. W konsekwencji wypłacone odszkodowanie nie mogło stanowić wynagrodzenia, lecz było wyłącznie rekompensatą za szkodę.

Zdaniem Wnioskodawcy przyjęcie w przedmiotowej sprawie takiej samej kwalifikacji (oceny prawnej) stanu faktycznego byłoby jednak całkowicie nieuzasadnione. W niniejszej sprawie decydujące znaczenie powinna mieć bowiem okoliczność, iż umowa przedwstępna sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 r. nie przyznawała stronom prawa do jej rozwiązania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r., Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, w myśl postanowień art. 8 ust. 1 ww. ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W związku z powyższym, pod pojęciem świadczenia składającego się na istotę usługi należy rozumieć każde zachowanie się na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Tak więc, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się od określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania, należy zauważyć, iż jest to termin niezdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.).

I tak z postanowień art. 361 § 1 K.c. wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z § 2 tego artykułu w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź nie opodatkowaniu VAT, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie będzie miała bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kupującego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem. Wobec powyższego, tylko wówczas gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony kupującego, wtedy kwota wypłaconych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 28 sierpnia 2014 roku pomiędzy Wnioskodawcą - jako Sprzedającym a firmą P. Spółka z o. o. - jako Kupującym zawarta została umowa przedwstępna sprzedaży. Na mocy tejże umowy strony zobowiązały się zawrzeć w określonym terminie, jednakże nie później niż w terminie do dnia 28 sierpnia 2015 roku, warunkową umowę sprzedaży, na mocy której: Wnioskodawca sprzeda Spółce "P." prawo użytkowania wieczystego gruntu, stanowiącego budowlany teren niezabudowany, oznaczonego w ewidencji gruntów jako działka nr 179, położonego przy ulicy J. w G., za cenę w kwocie 20.295.000,00 zł - w tym podatek VAT wg obowiązującej stawki 23% w kwocie 3.795.000,00 zł, pod warunkiem nie wykonania w stosunku do przedmiotu umowy prawa pierwokupu przez Gminę o statusie miasta G., przysługującego jej na podstawie art. 109 ust. 1 pkt 2) ustawy o gospodarce nieruchomościami, w terminie i na zasadach art. 110 tej ustawy, a nabywca przedmiotowe prawo za ww. cenę i pod wskazanym warunkiem kupi. Niezależnie od ustaleń, dotyczących sprzedaży prawa użytkowania wieczystego gruntu, przedmiotem omawianej przedwstępnej umowy sprzedaży były również wzajemne zobowiązania stron do sprzedaży (Spółka "J.") i kupna (Spółka "P.") - przy zawieraniu umowy przenoszącej prawo użytkowania wieczystego gruntu w wykonaniu warunkowej umowy sprzedaży - szczegółowo opisanego projektu budowlanego za cenę w kwocie 1.845.000,00 zł - w tym podatek VAT wg obowiązującej stawki 23% w kwocie 345.000,00 zł. Zgodnie z postanowieniami ww. przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 r. Kupujący zapłacił na rzecz Wnioskodawcy tytułem części łącznych cen kwotę 20.738.000,00 zł, przy czym części tejże kwoty, a mianowicie kwocie w wysokości 1.650.000,00 zł, Strony nadały znaczenie i skutki prawne zadatku w rozumieniu art. 394 Kodeksu cywilnego - to jest:

• na wypadek nie dojścia do skutku Umowy Przyrzeczonej wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Sprzedający, zobowiązany on będzie do zwrotu Kupującemu wymienionej kwoty w podwójnej wysokości,
• na wypadek zaś, gdyby do zawarcia Umowy Przyrzeczonej nie doszło wskutek okoliczności, za które odpowiedzialność ponosi Kupujący, kwota ta zostanie zachowana przez Sprzedającego.

Pozostała kwota stanowiła zaliczkę na poczet łącznych cen za opisane wyżej przedmioty umowy.

Wnioskodawca otrzymał od innego podmiotu korzystniejszą ofertę kupna przedmiotowego prawa użytkowania wieczystego gruntu oraz projektu budowlanego, a mianowicie ofertę kupna za łączną kwotę brutto 24.723.000,00 zł, w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu za kwotę 22.140,000,00 zł (18.000.000,00 zł + 4.140.000,00 zł VAT). W tej sytuacji Wnioskodawca w dniu 19 grudnia 2014 roku wystąpił do Kupującego z wnioskiem o rozwiązanie przedwstępnej umowy sprzedaży z dnia 28 sierpnia 2014 roku.

W dniu 09 stycznia 2015 roku Strony zawarły ugodę sporządzoną w Kancelarii Notarialnej, mocą której Strony - czyniąc sobie wzajemne ustępstwa w celu uchylenia sporu zaistniałego pomiędzy nimi, a także sporów mogących powstać w przyszłości postanowiły rozwiązać opisaną powyżej umowę przedwstępną sprzedaży która to umowa ta nie przewidywała możliwości jej rozwiązania - przeciwnie obie Strony zobowiązały się wzajemnie do dołożenia należytej staranności dla wykonania zobowiązań z niej wynikających, Kupujący zrezygnował z dochodzenia przysługujących mu roszczeń z tytułu zadatku oraz z realizacji uprawnienia do żądania zawarcia Umowy Przyrzeczonej, Sprzedający zobowiązał się zwrócić Kupującemu całość kwoty uiszczonej przez Kupującego na poczet cen nabycia przedmiotów umowy, to jest kwotę w wysokości 20.738.000,00 zł, a ponadto tytułem odszkodowania Sprzedający zobowiązał zapłacić na rzecz Kupującego kwotę 825,000,00 zł.

W wykonaniu powyższej ugody Sprzedający dokonał na rzecz Kupującego zapłaty kwoty 825.000,00 zł. W potwierdzeniu zapłaty otrzymał od Kupującego fakturę VAT z dnia 14 stycznia 2015 r., obejmującą odszkodowanie za rozwiązanie przedwstępnej umowy sprzedaży w kwocie 825.000,00 zł (kwota netto 670.731,71 zł + podatek VAT w kwocie 154.268,29 zł).

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą tego czy ustalone w ugodzie i zapłacone przez Wnioskodawcę odszkodowanie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i w konsekwencji Wnioskodawca będzie uprawniony według zasad ogólnych do odliczenia podatku VAT, naliczonego w wystawionej przez Kupującego fakturze VAT.

Aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie z tytułu rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego (Wnioskodawcę).

W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca na podstawie zawartej w dniu 9 stycznia 2015 r. ugody w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży, która nie przewidywała możliwości jej rozwiązania wypłacił określoną kwotę pieniężną w zamian za zgodę na rozwiązanie przedmiotowej umowy. Co istotne, w przedmiotowej sprawie rozwiązanie umowy poprzez zawarcie przez strony ugody prowadzi do wygaśnięcia wiążącego strony stosunku prawnego (tj. zgodnego zakończenia istniejącego pomiędzy stronami stosunku w inny sposób niż pierwotnie było to przewidziane), nie jest natomiast rezultatem jednostronnego niewywiązywania się lub nienależytego wywiązania się przez stronę z ciążących na niej obowiązków. Otrzymana przez kontrahenta kwota pieniężna jest ściśle związane z uzyskaniem przez niego korzyści. Zawierając ugodę w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży Strony postanowiły w sposób odmienny doprowadzić do zakończenia łączącego je stosunku prawnego.

Przedmiotowe wynagrodzenie otrzymane od Wnioskodawcy nie jest więc zadośćuczynieniem lecz stanowi formę wynagrodzenia za działania kontrahenta (wyrażenie zgody za odstąpienie od umowy z uwagi na to, że Wnioskodawca otrzymał korzystniejszą finansowo propozycję transakcji). W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem zgodę na zaniechanie określonej czynności (odstąpienie od umowy sprzedaży) za którą wypłacone zostało wynagrodzenie należy traktować jako określone świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona została przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym wypłacone wynagrodzenie podlega opodatkowaniu jako konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które wprost wymienione zostało w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Realizacja świadczenia pomiędzy stronami umożliwi Wnioskodawcy zawarcie transakcji sprzedaży z innym kontrahentem, którego oferta kupna jest korzystniejsza. Zawarta transakcja będzie więc związana z wykonywaniem czynności opodatkowanych, gdyż transakcja którą pierwotnie zawarto, z kontrahentem, z którym doszło do umowy, również podlegała opodatkowaniu.

Mając na uwadze przywołane regulacje i przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, że przedmiotowa czynność kupującego w postaci zgody na rozwiązanie zawartej umowy (co stanowiło korzyść dla Spółki) wynikająca z zawartego porozumienia stanowi odpłatne świadczenie usługi na rzecz Wnioskodawcy w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Wypłacona kwota odszkodowania ustalona na mocy ugody w sprawie rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży stanowi wynagrodzenie za tę usługę i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu.

Wypłacone wynagrodzenie nie stanowiło kary, odszkodowania z tytułu odstąpienia od umowy sprzedaży, a było wyłącznie efektem ugody pomiędzy stronami, która spowodowała rozwiązanie umowy na warunkach korzystnych dla obu stron transakcji.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit a. ustawy).

Z treści cyt. wyżej przepisu wynika, że prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych.

Zatem warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Powyższa zasada wyklucza możliwość odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do działalności opodatkowanej, czyli w przypadku wykonywania czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

Z wniosku wynika, że wypłata wynagrodzenia z tytułu rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży w wyniku zawarcia przez strony ugody, ma związek z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą. W wyniku realizacji ugody Wnioskodawca uzyska możliwość realizacji korzystniejszej dla niego transakcji sprzedaży opodatkowanej.

Biorąc zatem pod uwagę powołane przepisy prawa oraz fakt, że świadczenie udokumentowane fakturą wystawioną przez kupującego podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, należy uznać, że Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z otrzymanej faktury, potwierdzającej wypłatę wynagrodzenia za określone świadczenie, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawcy i nie wywołuje skutków prawnych, o których mowa w art. 14k-14n ustawy Ordynacja podatkowa, dla Kontrahenta Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 514 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie