Temat interpretacji

Usługa udzielania pożyczek stanowi czynność zwolnioną z podatku od towarów i usług. Zatem w tej sytuacji przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie ma zastosowania, a tym samym udzielenie przez Spółkę nieoprocentowanych pożyczek nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 października 2016 r. (data wpływu 21 października 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zakwalifikowania nieodpłatnie udzielanych pożyczek pracownikom i współpracownikom jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 października 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zakwalifikowania nieodpłatnie udzielanych pożyczek pracownikom i współpracownikom jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Sp. z o.o. (Wnioskodawca, Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług marketingowych mających na celu wsparcie procesu sprzedaży towarów i usług przez klientów Spółki. Spółka zatrudnia szereg osób, część z nich na podstawie umów o pracę (Pracownicy), zaś pozostałych w oparciu o umowy cywilnoprawne (m.in. umowy zlecenia i umowy o dzieło) (Współpracownicy).

W Spółce wprowadzony został we wrześniu 2016 r. Pracowniczy Program Jubileuszowy (Program). Celem Programu jest wzmocnienie lojalności Pracowników oraz Współpracowników Spółki poprzez dofinansowanie przez Spółkę kosztów związanych z:

1. podnoszeniem kwalifikacji zawodowych Pracowników i Współpracowników (Program podnoszenia kwalifikacji zawodowych) oraz
2. realizacją własnych celów mieszkaniowych (Program pożyczkowy) przez Pracowników oraz Współpracowników.

Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki w rozumieniu postanowień Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne (m.in. umowy zlecenie, umowy o dzieło itp.) (Pracownicy i Współpracownicy łącznie zwani dalej także Uczestnikami).

W ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania na:

1. podjęcie studiów II stopnia, studiów doktoranckich lub studiów podyplomowych; podjęciem wyżej wymienionych form kształcenia nie jest kontynuowanie nauki poprzez rozpoczęcie kolejnego semestru rozpoczętych już studiów;
2. podjęcie kursu nauki języka angielskiego.

Wniosek o dofinansowanie Podnoszenia kwalifikacji zawodowych powinien zawierać:

1. oświadczenie o spełnieniu warunków szczegółowych,
2. formę kształcenia, którą Uczestnik chce podjąć;
3. tryb kształcenia;
4. planowany okres kształcenia;
5. nazwę podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
6. związek planowanego kształcenia z zajmowanym przez Uczestnika w Spółce stanowiskiem i rodzajem świadczonej pracy;
7. koszt kształcenia;
8. prośbę o przyznanie dofinansowania.

W przypadku uwzględnienia wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania dofinansowania.

Wymogiem otrzymania przyznanego dofinansowania jest zawarcie ze Spółką umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki stron (Umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych).

Dofinansowanie wypłacane jest bezpośrednio na rachunek bankowy podmiotu świadczącego usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych niezwłocznie po okazaniu przez Uczestnika faktury za tą usługę. Uczestnik, któremu przyznane zostało dofinansowanie i który zawarł ze Spółką Umowę o podnoszenie kwalifikacji zawodowych, obowiązany jest:

1. Podjąć kształcenie w formie wskazanej we wniosku i kontynuować je przez okres tamże wskazany;
2. Przedstawić Spółce fakturę wystawioną przez podmiot świadczący usługę podnoszenia kwalifikacji zawodowych na kwotę przyznanego dofinansowania lub na kwotę należną za dany etap kształcenia, jeżeli kształcenie finansowane jest częściami za poszczególne jego etapy;
3. Pozostawać ze Spółką w stosunku pracy lub w zatrudnieniu w oparciu o umowę cywilnoprawną w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych i w okresie 2 lat po jego ukończeniu.

Uczestnik podnoszący kwalifikacje zawodowe:

1. który bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, który z jakiejkolwiek przyczyny nie podejmie podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie kwalifikacji zawodowych;
2. z którym Spółka rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z przyczyn leżących po stronie Uczestnika, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub w okresie 2 lat po jego ukończeniu;
3. który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 94³ Kodeksu pracy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie tę umowę z jakiegokolwiek powodu lub odmówi zawarcia kolejnej;
4. który w okresie wskazanym w pkt 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 94³ Kodeksu pracy, mimo braku uzasadnionych podstaw do rozwiązania stosunku pracy w oparciu o powyższe regulacje prawne, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie tę umowę z jakiegokolwiek powodu lub odmówi zawarcia kolejnej

- jest obowiązany do zwrotu dofinansowania udzielonego przez Spółkę, w wysokości proporcjonalnej do okresu zatrudnienia po ukończeniu podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Szczegółowe zasady zwrotu dofinansowania określa Umowa o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych.

W ramach Programu pożyczkowego Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania (Pożyczki) na realizację przez Uczestnika jego własnych celów mieszkaniowych. Pod tym pojęciem rozumie się zaspakajanie osobistych potrzeb mieszkaniowych Uczestnika poprzez przeznaczenie środków pieniężnych z Pożyczki na:

1. wkład własny na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym;
2. spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym;
3. nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym.

Jako Pożyczkę rozumie się nieoprocentowaną (nieodpłatną) pożyczkę na Własne cele mieszkaniowe, udzieloną przez Spółkę na rzecz Uczestnika, na zasadach określonych w Programie pożyczkowym oraz Umowie pożyczki.

Postanowienia Programu pożyczkowego stanowią, że każdy z Uczestników, ubiegających się o uzyskanie Pożyczki od Spółki, zobowiązany jest spełnić identyczne wymagania formalne.

Spółka udziela Pożyczki w kwocie nieprzekraczającej równowartości sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia netto należnego Uczestnikowi za miesiąc poprzedzający złożenie wniosku, jednakże kwota Pożyczki na rzecz pojedynczego Uczestnika nie może przekroczyć limitu określonego przez Spółkę.

W przypadku uwzględnienia Wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania Pożyczki - wymogiem otrzymania Pożyczki jest zawarcie Umowy pożyczki ze Spółką.

Uczestnik, któremu zostało przyznane prawo do otrzymania Pożyczki i który zawarł ze Spółką Umowę pożyczki, obowiązany jest:

1. Wydatkować Pożyczkę na Własny cel mieszkaniowy określony we Wniosku;
2. Przedstawiać dokumenty, potwierdzające realizację własnego celu mieszkaniowego, na każde wezwanie Spółki;
3. Dokonać zwrotu Pożyczki na warunkach określonych w Programie pożyczkowym i Umowie pożyczki.

W przypadku gdy:

1. Spółka rozwiąże z Uczestnikiem stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z przyczyn leżących po stronie Uczestnika, w okresie spłaty Pożyczki;
2. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 94³ Kodeksu pracy, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu;
3. Uczestnik, w okresie wskazanym w pkt 1, rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 94³ Kodeksu pracy, mimo braku uzasadnionych podstaw do rozwiązania stosunku pracy w oparciu o powyższe regulacje prawne, a jeżeli jest osobą zatrudnioną w oparciu o umowę cywilnoprawną, wypowie tę umowę lub odmówi zawarcia kolejnej z jakiegokolwiek powodu;
4. Uczestnik wydatkuje pożyczkę na cel inny niż Własne cele mieszkaniowe albo odmówi przedłożenia dokumentów potwierdzających realizację określonego celu, a w szczególności: aktu notarialnego, umowy kredytu, informacji pochodzącej od kredytodawcy o kwocie spłaconego kredytu, wyciągów z historii rachunku bankowego itp.

- Spółka uprawniona jest do natychmiastowego wypowiedzenia Umowy pożyczki.

W przypadku złożenia przez Spółkę oświadczenia w przedmiocie wypowiedzenia Umowy pożyczki Spółka naliczy Uczestnikowi odsetki od pożyczonej kwoty zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa cywilnego. Wypowiedzenie przez Spółkę Umowy pożyczki skutkuje po stronie Uczestnika obowiązkiem bezzwłocznego zwrotu całej kwoty Pożyczki wraz z odsetkami, nie później niż w terminie 14 dni od dnia wypowiedzenia tej umowy.

Prawo do ubiegania się przez Uczestnika o dofinansowanie szkolenia w ramach Programu podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz udzielenie Pożyczki w ramach Programu pożyczkowego uzależnione jest od określonego przez Spółkę stażu pracy w ramach jej przedsiębiorstwa.

Przez cały okres obowiązywania w Spółce Programu suma wartości aktywów podatnika, wynikająca z zestawienia obrotów i sald, ustalona na ostatni dzień miesiąca na podstawie zapisów na kontach księgi głównej, zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości lub standardami rachunkowości stosowanymi przez podatnika na podstawie art. 2 ust. 3 tej ustawy nie będzie przewyższać kwoty 200 mln zł - przy obliczaniu tej wartości wzięto pod uwagę łącznie wszystkich podatników zależnych lub współzależnych pośrednio lub bezpośrednio od jednego podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych ze sobą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku nr 4):

Czy zawarcie przez Wnioskodawcę, z Pracownikiem lub Współpracownikiem, Umowy pożyczki oraz realizacja tej umowy, powinny być kwalifikowana na gruncie Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług przez Spółkę, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, a jednocześnie będzie to czynność zwolniona na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy ?

Zdaniem Wnioskodawcy, odpowiedź powinna być twierdząca - w przypadku zawarcia przez Wnioskodawcę, z Pracownikiem lub Współpracownikiem, Umowy pożyczki oraz realizacji tej umowy, powinna być ona kwalifikowana na gruncie Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług przez Spółkę, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, a jednocześnie będzie to czynność zwolniona na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

Stanowisko Wnioskodawcy oparte jest na następującej wykładni przepisów prawa podatkowego.

W świetle art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Ustawa o VAT) za odpłatne świadczenie usług uznaje się również nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

W związku z powyższym, dla uznania, czy dana nieodpłatna czynność jest objęta zakresem VAT kluczowe znaczenie ma cel jej świadczenia. W świetle Ustawy o VAT, świadczenie usług bez wynagrodzenia może zostać zakwalifikowane jako odpłatne w sytuacji, gdy nie wpisuje się w cel prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Innymi słowy, aby nieodpłatne wykonanie usług podlegało opodatkowaniu VAT, nie powinno stanowić elementu warunkującego prowadzenie przez podatnika działalności gospodarczej. Brak świadczeń tego rodzaju nie będzie wpływał na zakres prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Zgodnie ze stanem faktycznym zaprezentowanym powyżej przez Wnioskodawcę, planuje on udzielać Pracownikom oraz Współpracownikom, nieoprocentowanych pożyczek na ich indywidualne potrzeby (zaspakajanie osobistych potrzeb mieszkaniowych). Tym samym, udzielanie pożyczek przez Spółkę pracownikom, zleceniobiorcom oraz twórcom dzieł nie jest dokonywane dla celów działalności gospodarczej Spółki. W konsekwencji, udzielanie przez Spółkę pożyczek na rzecz tych podmiotów (bez pobierania wynagrodzenia, w szczególności w postaci prowizji i odsetek), powinno zostać zakwalifikowane jako odpłatne świadczenie usług na gruncie art. 8 ust. 2 pkt 2 UVAT.

Stanowisko Wnioskodawcy oparte jest na utrwalonej linii orzeczniczej organów podatkowych. Na potrzeby niniejszego wniosku warto jest wskazać na pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 9 czerwca 2014 r. (IPPP3/443-234/14-2/MKw), 29 lipca 2013 r. (IPPP1/443-429/13-2/EK), oraz z dnia 30 grudnia 2014 r. (IPPP2/443-975/14-2/MM).

Jednocześnie należy podkreślić, że ustawodawca podatkowy przewidział zwolnienie przedmiotowe dla usług udzielania pożyczek w art. 43 ust. 1 pkt 38 Ustawy o VAT. Jak wynika z tej regulacji zwolnione z opodatkowania są usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Do Umów pożyczek, które mają być zawierane pomiędzy Spółką a Uczestnikami, nie znajdą zastosowania przepisy wyłączające zwolnienie, w szczególności art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT.

W tym zakresie funkcjonuje zdaniem Wnioskodawcy ugruntowana praktyka organów podatkowych, które zgodnie prezentują w szeregu interpretacji indywidualnych stanowisko zbieżne z poglądem zajętym w tej sprawie przez Wnioskodawcę. Na dowód powyższego wskazać można na pisma Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 grudnia 2014 r. (IPPP2/443-975/14-2/MM), 9 czerwca 2014 r. (IPPP3/443-231/14-2/SG), 2 września 2013 r. (IPPP1/443-734/13-2/MP) oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 października 2012 r. (IBPP2/443-660/12/Rsz).

Podsumowując powyższe uwagi należy stwierdzić, że na gruncie opisanego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego czynność udzielenia Pożyczki przez Spółkę na rzecz Uczestnika, powinna być kwalifikowana na płaszczyźnie podatku VAT jako odpłatne świadczenie usług przez Spółkę, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 Ustawy o VAT, a jednocześnie będzie to czynność zwolniona na zasadzie art. 43 ust. 1 pkt 38 tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Powołany przepis wskazuje, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres. Przez świadczenie usług należy rozumieć każde zachowanie się podatnika nie będące dostawą towarów na rzecz innego podmiotu. Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez pojęcie świadczenia usług należy rozumieć przede wszystkim określone zachowanie się podatnika na rzecz innego podmiotu, które wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę. Przy czym, o ile dane zachowanie podatnika mieści się w ustawowej definicji świadczenia usług lub dostawy towarów, to co do zasady - niezbędnym elementem do uznania tego zachowania za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT jest spełnienie przesłanki odpłatności.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie usług, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (dostawa lub usługa) w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści związane z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Taka konstrukcja definicji świadczenia usług jest wyrazem zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji dokonywanych w ramach profesjonalnego obrotu gospodarczego.

Określony w ustawie zakres opodatkowania wskazuje, że aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza, na mocy ust. 2 powołanego artykułu, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że u Wnioskodawcy wprowadzony został we wrześniu 2016 r. Pracowniczy Program Jubileuszowy (Program). Celem Programu jest wzmocnienie lojalności Pracowników oraz Współpracowników Spółki poprzez dofinansowanie przez Spółkę kosztów związanych m.in. z realizacją własnych celów mieszkaniowych (Program pożyczkowy) przez Pracowników oraz Współpracowników. Programem zostały objęte osoby będące pracownikami Spółki w rozumieniu postanowień Ustawy Kodeks pracy, a także osoby zatrudnione przez Spółkę w oparciu o umowy cywilnoprawne.

W ramach Programu pożyczkowego Spółka, na uzasadniony pisemny wniosek Uczestnika, może udzielić mu dofinansowania (Pożyczki) na realizację przez Uczestnika jego własnych celów mieszkaniowych. Pod tym pojęciem rozumie się zaspakajanie osobistych potrzeb mieszkaniowych Uczestnika poprzez przeznaczenie środków pieniężnych z Pożyczki na:

1. wkład własny na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym;
2. spłatę kredytu zaciągniętego na nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym;
3. nabycie budynku mieszkalnego, jego części, udziału w budynku mieszkalnym lub lokalu mieszkalnego, jego części lub udziału w lokalu mieszkalnym.

Jako Pożyczkę rozumie się nieoprocentowaną (nieodpłatną) pożyczkę na Własne cele mieszkaniowe, udzieloną przez Spółkę na rzecz Uczestnika, na zasadach określonych w Programie pożyczkowym oraz Umowie pożyczki. Postanowienia Programu pożyczkowego stanowią, że każdy z Uczestników, ubiegających się o uzyskanie Pożyczki od Spółki, zobowiązany jest spełnić identyczne wymagania formalne. Spółka udziela Pożyczki w kwocie nieprzekraczającej równowartości sześciokrotności miesięcznego wynagrodzenia netto należnego Uczestnikowi za miesiąc poprzedzający złożenie wniosku, jednakże kwota Pożyczki na rzecz pojedynczego Uczestnika nie może przekroczyć limitu określonego przez Spółkę. W przypadku uwzględnienia Wniosku przyznawane jest prawo do otrzymania Pożyczki - wymogiem otrzymania Pożyczki jest zawarcie Umowy pożyczki ze Spółką.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii zakwalifikowania umowy pożyczki jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa jest w art. 8 ust. 2 pkt 2 tej ustawy, oraz zwolnienia tej czynności na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016, poz. 380, z późn. zm.). Zgodnie z ww. przepisem, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Z powyższej regulacji wynika, że w wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju. Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem, w odniesieniu do powyższych przepisów oraz przedstawionych okoliczności sprawy, należy stwierdzić, że w opisanej sprawie Wnioskodawca z tytułu udzielenia pożyczek występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Podstawowa stawka podatku, zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Z uwagi na obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że czynność udzielania pracownikom pożyczek stanowi co do zasady czynność zwolnioną z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca zamierza udzielać nieoprocentowanych pożyczek. Tym samym z tytułu udzielanych pożyczek pracownikom nie uzyska wynagrodzenia w postaci odsetek. W konsekwencji, w niniejszej sprawie Wnioskodawca dokonuje nieodpłatnego świadczenia usług na rzecz pracowników.

Podkreślić jednak należy, że w ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Jak wynika z art. 8 ust. 2 ustawy, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Z powyższych przepisów wynika, że aby nieodpłatne świadczenie usług podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, muszą być spełnione określone warunki:

• w przypadku użycia towarów stanowiących część przedsiębiorstwa użycie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika oraz istnienie prawa podatnika do odliczenia - w całości lub w części - podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów (warunki te muszą być spełnione łącznie),
• w przypadku świadczenia usług świadczenie ich do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.

Przepis powyższy stanowi implementację do polskiego systemu prawnego art. 26 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2006 r. nr 347/1 z późn. zm.). Zgodnie z tą regulacją za odpłatne świadczenie usług uznaje się każdą z następujących czynności:

1. użycie towarów stanowiących część majątku przedsiębiorstwa do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników lub, bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa, w przypadkach kiedy VAT od takich towarów podlegał w całości lub w części odliczeniu;
2. nieodpłatne świadczenie usług przez podatnika na prywatny użytek jego lub jego pracowników, lub bardziej ogólnie, do celów innych niż działalność jego przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zgodnie z art. 26 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE państwa członkowskie mogą odstąpić od stosowania przepisów ust. 1, pod warunkiem że takie odstępstwo nie będzie prowadzić do zakłóceń konkurencji.

Analiza powołanych przepisów Dyrektywy 2006/112/WE prowadzi zatem do wniosku, że ratio legis tych regulacji stanowi zapobieżenie sytuacji, w której nieodpłatne świadczenie usług bądź dostawa towarów z uwagi na swój charakter bez wynagrodzenia stanowiłoby czynność pociągającą za sobą skutek w postaci naruszenia konkurencji, naruszenia zasady neutralności, naruszenia wynikającej z konstrukcji podatku VAT zasady faktycznego opodatkowania konsumpcji (podatek od wartości dodanej obciąża konsumpcję) oraz zasady powszechności opodatkowania.

Należy wskazać, że przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT odnoszący się do nieodpłatnego świadczenia usług, nie znajduje zastosowania w odniesieniu do tych czynności, które w razie ich uznania za podlegające opodatkowaniu zostałyby zwolnione od podatku. W tym przypadku pozostawienie ich poza zakresem ustawy o podatku od towarów i usług nie prowadzi do naruszenia powołanych powyżej zasad, które należy uznać za uzasadniające zrównanie takich czynności z czynnością odpłatnego świadczenia usług.

W świetle przedstawionej treści wniosku i przywołanych przepisów należy stwierdzić, że usługa udzielania pożyczek stanowi czynność zwolnioną z podatku od towarów i usług. Zatem w tej sytuacji przepis art. 8 ust. 2 ustawy o VAT nie ma zastosowania, a tym samym udzielenie przez Spółkę nieoprocentowanych pożyczek nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w sprawie jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W związku z tym, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku od czynności cywilnoprawnych i podatku od niektórych instytucji finansowych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Ponadto tut. Organ informuje, że zgodnie z art. 14na pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n dotyczących ochrony prawnej wynikającej z zastosowania się Wnioskodawcy do otrzymanej interpretacji nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku stanowią element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. czynności dokonanych w ramach transakcji, które pomimo spełnienia warunków formalnych ustanowionych w przepisach ustawy, miały zasadniczo na celu osiągnięcie korzyści podatkowych, których przyznanie byłoby sprzeczne z celem, któremu służą te przepisy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie