Temat interpretacji

w zakresie sposobu dokumentowania otrzymanego odszkodowania

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2016 r. (data wpływu 26 lipca 2016 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 października 2016 r. (data wpływu 6 października 2016 r.) na wezwanie tutejszego Organu podatkowego z dnia 23 września 2016 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania otrzymanego odszkodowania jest prawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 26 lipca 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku od towarów i usług w zakresie sposobu dokumentowania otrzymanego odszkodowania.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 3 października 2016 r. (data wpływu 6 października 2016 r.) na wezwanie tutejszego Organu podatkowego z dnia 23 września 2016 r.(skutecznie doręczone dnia 28 września 2016 r).

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na sprzedaży lakierów do mebli. Lakiery te sprzedawane są przez oddziały znajdujące się na terenie Polski. Część sprzedawanych lakierów i komponentów do lakierów na podstawie zamówienia klientów wysyłana jest przesyłkami kurierskimi. Za transport oraz szkody wynikłe w wyniku transportu odpowiedzialni są kurierzy działający przez inne wyspecjalizowane podmioty transportowe. Zdarzają się przypadki, że w trakcie transportu zostają uszkodzone przesyłki. W takiej sytuacji dochodzi do zawiadomienia podatnika o szkodzie. Podatnik ponownie wysyła towar przesyłką kurierską do zamawiającego. Firma kurierska dokonuje płatności za towar w wartości netto (cena sprzedaży) bez podatku od towarów i usług, wskazując na obowiązującą aktualną uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r. Podstawą do odmowy uiszczenia podatku VAT przez firmę kurierską jest twierdzenie przewoźnika, że "odszkodowanie za szkodę poniesioną przez podatnika podatku VAT na skutek zniszczenia rzeczy, ustalone według ceny rzeczy, nie obejmuje podatku VAT mieszczącego się w tej cenie, w zakresie, w jakim poszkodowany może obniżyć należny od niego podatek o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu rzeczy".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

W związku z powyższym zachodzi wątpliwość; jakim dokumentem należy udokumentować należność od firmy kurierskiej, i czy obciążenie z tego tytułu powinno nastąpić w wartości sprzedaży netto + podatek VAT, czy tylko należność w wartości netto bez podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, podatnik wydający ponownie towar z magazynu powinien udokumentować powyższe dokumentem WZ - wydanie zewnętrzne, oraz notą obciążeniową przewoźnika. Obciążenie przewoźnika powinno nastąpić wyłącznie w cenach sprzedaży netto. Na podstawie brzmienia art. 19a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r nr 177 poz. 1054) podatnik uważa, że strata towaru w trakcie transportu nie jest traktowana przez ustawodawcę jako dostawa towaru lub wykonanie usługi, stąd od takiej straty nie ustala się podatku należnego od wartości towaru uszkodzonego a zapłaconego przez przewoźnika. Natomiast na podstawie art. 86 ust. l ustawy o podatku od towarow i usług podatnik ma prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego towarów i usług które są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy czym ustawodawca nie określił w ustawie co należy rozumieć za wykorzystywanie do wykonywania czynności opodatkowanych. Czy przez takie sformułowanie należy uznać pierwotny zamiar i cel podatnika, czy ewentualnie inne przyszłe zdarzenia mogą ten cel zniweczyć i wówczas brak jest spełnienia kategorii wykorzystywania do wykonywania czynności opodatkowanych.

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że może dokonać odliczenia podatku VAT od tej części która uległa uszkodzeniu, pomimo, że odszkodowanie nie rekompensuje podatku VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Z treści art. 7 ust. 1 powołanej ustawy wynika, że dostawą towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 w myśl art. 8 ust. 1 powołanej ustawy rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Powołany przepis art. 8 ust. 1 ustawy wskazuje, że aby uznać dane świadczenie usług za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a usługobiorcą, przy czym w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Zatem powinien wystąpić związek pomiędzy świadczoną usługą a przekazanym wynagrodzeniem. Czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć związek bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

W tym miejscu wskazać należy, że termin odszkodowania nie został zdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały jednak zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380).

I tak, z postanowień art. 361 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W myśl § 2 tego artykułu, w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto, między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Podobnie kary umowne, stosowane na podstawie art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego, nie stanowią zapłaty za usługę, lecz pełnią funkcję odszkodowawczą (sankcyjną). Zgodnie z tym przepisem można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna).

Kara ta ma charakter czynności jednostronnej i nie wiąże się z otrzymaniem jakiegokolwiek świadczenia. Zapłata tej kary nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Z uwagi na powyższe, jeżeli płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wówczas kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem. Zatem, w przypadku gdy płatności o charakterze odszkodowawczym nie będą miały bezpośredniego związku z żadną czynnością mającą charakter świadczenia ze strony podmiotu zobowiązanego, wtedy kwota otrzymanych odszkodowań nie będzie mieściła się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług i jako taka nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem.

Na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1. sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;
2. sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
3. wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;
4. otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

Jak wynika z powyższego fakturę wystawia się w celu udokumentowania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą między innymi na sprzedaży lakierów do mebli. Lakiery te sprzedawane są przez oddziały znajdujące się na terenie Polski. Część sprzedawanych lakierów i komponentów do lakierów na podstawie zamówienia klientów wysyłana jest przesyłkami kurierskimi. Za transport oraz szkody wynikłe w wyniku transportu odpowiedzialni są kurierzy działający przez inne wyspecjalizowane podmioty transportowe. Zdarzają się przypadki, że w trakcie transportu zostają uszkodzone przesyłki. W takiej sytuacji dochodzi do zawiadomienia podatnika o szkodzie. Podatnik ponownie wysyła towar przesyłką kurierską do zamawiającego. Firma kurierska dokonuje płatności za towar w wartości netto (cena sprzedaży) bez podatku od towarów i usług, wskazując na obowiązującą aktualną uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1997 r.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia jakim dokumentem należy udokumentować należność od firmy kurierskiej.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego i powołanych regulacji prawnych prowadzi do stwierdzenia, że rekompensata otrzymana przez Wnioskodawcę od firm kurierskich z tytułu uszkodzeń w wyniku transportu ma charakter odszkodowawczy. Rekompensata ta nie jest związana ze zobowiązaniem się do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Stanowi rekompensatę za poniesione straty, która to czynność nie mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu. W konsekwencji należy przyjąć, że skoro przedmiotowe czynności nie podlegają opodatkowaniu, tym samym nie powinny być udokumentowane fakturami.

Tym samym Spółka nie jest zobowiązana do wystawienia faktury VAT z tego tytułu. Obciążenie kontrahenta może być więc udokumentowane na podstawie innego dokumentu księgowego, w tym chociażby notą księgową.

Należy jednak zaznaczyć, że nota księgowa nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, i jako taka nie jest objęta regulacją tych przepisów, brak jest jednakże przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług, dla takiego sposobu dokumentowania.

Odpowiadając wprost na zadane we wniosku pytanie dotyczące ww. kwestii stwierdzić należy, że skoro obciążenie kontrahenta dokonane przez Spółkę z tytułu pokrycia kosztów szkody powstałej w związku z uszkodzeniem dystrybutora nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy i tym samym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz przepisy prawa mające w tym zakresie zastosowanie stwierdzić należy, że Wnioskodawca otrzymaną kwotę od firmy kurierskiej stanowiącą odszkodowanie za uszkodzony towar może udokumentować na podstawie noty obciążeniowej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym

W odniesieniu do wątpliwości Wnioskodawcy dotyczącej kwestii ustalenia, czy należność od firmy kurierskiej ma zostać wypłacona w kwocie netto czy brutto zostanie wydane postanowienie.

Nadmienia się, że inne kwestie poruszone we własnym stanowisku o nie objęte pytaniem nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa rozpatrzone.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1 - 4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

prawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie