Temat interpretacji

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 maja 2016 r. (data wpływu 16 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 maja 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Mąż Wnioskodawczyni - kupił we wrześniu 2014 r., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lokal niemieszkalny wraz z przysługującym mu udziałem we współwłasności gruntu oraz części wspólnej budynku i urządzeń za kwotę przekraczającą 15 000 zł. Lokal został zakupiony, za zgodą Wnioskodawczyni, za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej, akt notarialny podpisali oboje małżonkowie i oboje zostali wpisani do księgi wieczystej. W tym czasie Wnioskodawczyni, działalności gospodarczej nie prowadziła ani nie była zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Mąż Wnioskodawczyni prowadził wtedy działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.

Lokal został ówcześnie nabyty od czynnego podatnika VAT na podstawie wystawionych przez niego faktur i wprowadzony do ewidencji środków trwałych męża w wartości netto na podstawie aktu notarialnego a podatek wykazany w tych fakturach był odliczany od podatku należnego męża Wnioskodawczyni wcześniej, na podstawie faktur wystawianych przy wpłatach rat za ten lokal.

W styczniu 2016 r. Wnioskodawczyni wraz z małżonkiem ustanowili rozdzielność majątkową i umową notarialną o częściowy podział majątku wspólnego, podzielili częściowo majątek wspólny między innymi w ten sposób, że przedmiotowy lokal niemieszkalny wraz z prawami z nim związanymi przysługuje Wnioskodawczyni. Podział majątku w ramach umowy został dokonany nieodpłatnie - to jest bez spłaty. Mąż Wnioskodawczyni, z chwilą podpisania powyższej umowy zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w tym lokalu i wykreślił go z ewidencji środków trwałych.

Wnioskodawczyni rozpoczęła w styczniu 2016 r. przed częściowym podziałem majątku działalność gospodarczą, została zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i z chwilą podpisania powyższej umowy rozpoczęła prowadzenie swojej działalności gospodarczej w tym lokalu wprowadzając go do ewidencji środków trwałych na podstawie aktu notarialnego o częściowym podziale majątku wspólnego. W tym akcie notarialnym została określona wartość przedmiotowego lokalu niemieszkalnego wraz z prawami z nim związanymi na kwotę brutto w tym należny podatek od towarów i usług ze stawką 23%.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w związku z zawartą pomiędzy małżonkami umową notarialną o częściowy podział majątku, przez co przedmiotowy lokal niemieszkalny/użytkowy mąż Wnioskodawczyni zaprzestał używania go we własnej działalności gospodarczej oraz wykreślił go z ewidencji środków trwałych a zaczęła używać ten lokal Wnioskodawczyni i wpisała go do swojej ewidencji środków trwałych - ma prawo do odliczenia podatku od towarów i usług, o którym mowa w akcie notarialnym o częściowym podziale majątku wspólnego?

Zdaniem Wnioskodawcy, w takiej sytuacji będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego obniżenia podatku należnego o kwotę podatku wynikającą z aktu notarialnego o częściowym podziale majątku wspólnego.

Mąż Wnioskodawczyni zakupił przedmiotowy lokal i prowadził w nim działalność gospodarczą. Lokal ten został zakupiony za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej. Pomimo wykorzystywania go tylko przez męża stanowił jednak przez cały czas współwłasność łączną małżonków. Z chwilą zawarcia umowy o częściowy podział majątku lokal ten na mocy właśnie tej umowy działowej - zaczął przysługiwać Wnioskodawczyni.

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z chwilą zawarcia małżeństwa powstała między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. W myśl art. 33 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, do majątku odrębnego nie zalicza się przedmiotów służących do prowadzenia działalności gospodarczej. W myśl art. 206 i 207 Kodeksu cywilnego należy przyjąć, że małżonkowie, jako oboje posiadający prawo do rzeczy na zasadzie współwłasności majątkowej, mają równe prawa do korzystania z rzeczy wspólnej oraz obowiązek dbania o nią.

Zniesienie wspólności ustawowej wykreowało prawo małżonków do majątku wspólnego na zasadzie współwłasności w częściach ułamkowych, które z reguły bywa stanem przejściowym i prowadzi do podziału majątku co w niniejszej sprawie nastąpiło. Zgodnie z art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków. W przypadku Wnioskodawczyni nastąpiło to na mocy umowy notarialnej. Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego, działu spadku czy zniesienia współwłasności jest nabyciem tych rzeczy.

Na podstawie umowy działowej Wnioskodawczyni nabyła przedmiotowy lokal.

Wnioskodawczyni uważa, że również od takiego nabycia przysługuje jej prawo do obniżenia podatku należnego o podatek wynikający z aktu notarialnego - umowy działowej albowiem w ramach działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane.

Mąż Wnioskodawczyni użytkował lokal przez około 1,5 roku i odliczył podatek naliczony z faktur wystawionych przez - sprzedającego lokal ponieważ także wykonywał czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług.

W związku z zawartym aktem notarialnym - umową działową i zaprzestaniem użytkowania tego lokalu przez męża, jest on zobowiązany do dokonania korekt podatku naliczonego, który ówcześnie odliczył z faktur dokumentujących nabycie lokalu.

Mąż Wnioskodawczyni na podstawie otrzymanych faktur odliczył podatek naliczony i w kwocie netto wprowadził lokal do ewidencji środków trwałych - jako środek trwały. Zgodnie z art. 91 ustawy w przypadku towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, podatnik dokonuje korekty w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania a roczna korekta dotyczy w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W związku z tym, że częściowy podział majątku wspólnego nie jest czynnością podlegająca podatkowi od towarów i usług, w przypadku braku dalszego korzystania z tego lokalu, należało przyjąć w celu dokonania korekty, że dalsze wykorzystanie tego lokalu przez męża było związane wyłącznie z czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu.

Zaistniał więc przypadek, w którym mąż miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie lokalu i dokonał takiego obniżenia a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego lokalu. Ponieważ nastąpiło to w okresie krótszym niż 10 lat licząc od roku w którym lokal został oddany do użytkowania - taka korekta podatku naliczonego powinna być przez męża dokonana.

Reasumując, około 85% wcześniej odliczonego podatku naliczonego mąż Wnioskodawczyni jest zobowiązany zwrócić. Natomiast brak możliwości odliczenia przez Wnioskodawczynię wartości podatku VAT określonego w akcie notarialnym - umowie działowej rodziłby sytuację w której Wnioskodawczyni musiałaby ponieść cały ciężar ekonomiczny tego podatku, podczas gdy Wnioskodawczyni również w ramach swojej działalności gospodarczej wykonuje czynności opodatkowane. To ewidentnie naruszałoby zasadę neutralności tego podatku w obrocie gospodarczym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r., poz. 710 ze zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ponadto stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Z powyższego uregulowania wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione jednocześnie warunki: odliczenia dokonuje podatnik VAT oraz towary i usługi, z których nabyciem wiąże się podatek naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Przy tym zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami ustawy, co do zasady, odliczeniu podlega podatek, który został wykazany na fakturze. Zatem podstawą odliczenia podatku jest faktura, na której został wykazany podatek.

Kwestia dokumentowania sprzedaży za pomocą faktury została uregulowana w art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Przez sprzedaż, w świetle art. 2 pkt 22 ustawy, rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Z powyższych przepisów wynika, że podatnik jest obowiązany wystawić fakturę w przypadku dokonania sprzedaży w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, przez którą należy rozumieć m.in. odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju. Zatem istotne jest aby sprzedaż dokonana przez podatnika odbywała się za odpłatnością.

Ponadto ustawodawca dla celów podatku od towarów i usług zrównał z odpłatną dostawą towarów niektóre czynności nieodpłatne.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Jednocześnie stosownie z treścią art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatne przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Przy czym zgodnie z art. 7 ust. 3 ustawy przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Jak wynika z powyższych uregulowań, na równi z odpłatną dostawą towarów należy traktować generalnie każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało, w całości lub części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych, z wyjątkiem przekazania towarów stanowiących prezenty o małej wartości lub próbki. Jeżeli natomiast podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie tych towarów pozostaje neutralne podatkowo (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania).

Z okoliczności sprawy wynika, że Mąż Wnioskodawczyni zakupił we wrześniu 2014 r., w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, lokal niemieszkalny wraz z przysługującym mu udziałem we współwłasności gruntu oraz części wspólnej budynku i urządzeń za kwotę przekraczającą 15000 zł. Lokal został zakupiony, za zgodą Wnioskodawczyni, za fundusze pochodzące z majątku wspólnego na zasadach obowiązującej małżonków wspólności ustawowej, akt notarialny podpisali oboje małżonkowie i oboje zostali wpisani do księgi wieczystej. W tym czasie Wnioskodawczyni, działalności gospodarczej nie prowadziła ani nie była zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Mąż Wnioskodawczyni prowadził wtedy działalność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Lokal został ówcześnie nabyty od czynnego podatnika VAT na podstawie wystawionych przez niego faktur i wprowadzony do ewidencji środków trwałych męża w wartości netto na podstawie aktu notarialnego a podatek wykazany w tych fakturach był odliczany od podatku należnego męża Wnioskodawczyni wcześniej, na podstawie faktur wystawianych przy wpłatach rat za ten lokal. W styczniu 2016 r. małżonkowie ustanowili rozdzielność majątkową i umową notarialną o częściowy podział majątku wspólnego, podzielili częściowo majątek wspólny między innymi w ten sposób, że przedmiotowy lokal niemieszkalny wraz z prawami z nim związanymi przysługuje Wnioskodawczyni. Podział majątku w ramach umowy został dokonany nieodpłatnie - to jest bez spłaty. Mąż Wnioskodawczyni, z chwilą podpisania powyższej umowy zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej w tym lokalu i wykreślił go z ewidencji środków trwałych. Wnioskodawczyni rozpoczęła w styczniu 2016 r. przed częściowym podziałem majątku działalność gospodarczą, została zarejestrowana jako czynny podatnik podatku od towarów i usług i z chwilą podpisania powyższej umowy rozpoczęła prowadzenie swojej działalności gospodarczej w tym lokalu wprowadzając go do ewidencji środków trwałych na podstawie aktu notarialnego o częściowym podziale majątku wspólnego. W tym akcie notarialnym została określona wartość przedmiotowego lokalu niemieszkalnego wraz z prawami z nim związanymi na kwotę brutto w tym należny podatek od towarów i usług ze stawką 23%.

Wnioskodawczyni ma wątpliwości czy w związku z nieodpłatnym przeniesieniem lokalu niemieszkalnego na podstawie umowy notarialnej o częściowy podział majątku przysługuje jej prawo do odliczenia podatku VAT, o którym mowa w akcie notarialnym o częściowym podziale majątku wspólnego.

W tym miejscu należy podkreślić, że na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, zarówno Wnioskodawczyni, jak i mąż Wnioskodawczyni traktowani są jako odrębne, niezależne podmioty (podatnicy prowadzący działalność gospodarczą).

Jak wskazano wyżej czynnemu podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Ponadto czynność sprzedaży towarów bądź usług powinna być udokumentowana fakturą, ponieważ zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy podatnik odlicza podatek wykazany na fakturze.

Z okoliczności sprawy wynika, że w ramach częściowego podziału majątku prowadzący działalność gospodarczą małżonek Wnioskodawczyni przekazał na jej rzecz nieodpłatnie lokal niemieszkalny. Zatem mąż Wnioskodawczyni nie miał obowiązku dokumentowania tej czynności za pomocą faktury, ponieważ czynność nieodpłatnego przekazania towarów w myśl cytowanych powyżej przepisów nie jest dokumentowana fakturą wystawianą na rzecz nabywcy.

Skoro Wnioskodawczyni nie jest w posiadaniu faktury, czyli dokumentu, z którego przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego, ponieważ w przedmiotowych okolicznościach czynność nieodpłatnego przeniesienia lokalu niemieszkalnego nie podlega takiej formie dokumentowania należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni nie przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Zatem, niniejsza interpretacja wydana została w indywidualnej sprawie Wnioskodawczyni i dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Wnioskodawczyni, tj. prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przez Wnioskodawczynię.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U z 2016 r. poz. 846).

Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcie naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy).

Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać: wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia innego aktu lub czynności, oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy, określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego, w przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i § 4, dowód, że skarżący wezwał właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa (art. 57 § 1 pkt 1-4 ww. ustawy). Skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydana w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Stanowisko

nieprawidłowe

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie