Temat interpretacji
Uznanie za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy zespołu składników materialnych i niematerialnych mających być przedmiotem przekazania do innej spółki, brak obowiązku opodatkowania tej czynności.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku wspólnym z dnia 2 maja 2016 r. (data wpływu), uzupełnionym w dniu 29 czerwca 2016 r. (data wpływu), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy zespołu składników materialnych i niematerialnych mających być przedmiotem przekazania do innej spółki oraz braku obowiązku opodatkowania tej czynności jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 2 maja 2016 r. został złożony ww. wniosek wspólny uzupełniony w dniu 29 czerwca 2016 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie uznania za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy zespołu składników materialnych i niematerialnych mających być przedmiotem przekazania do innej spółki oraz braku obowiązku opodatkowania tej czynności
We wniosku oraz jego uzupełnieniu przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.
Bank (Bank Dzielony) jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Bank Dzielony podlega (i w momencie zaistnienia zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku będzie podlegać) obowiązkowi podatkowemu w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy).
Bank Dzielony jest zarejestrowanym i czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce.
Bank Dzielony jest bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 128 z późn. zm.; dalej: Prawo bankowe). Podstawowym przedmiotem działalności gospodarczej Banku Dzielonego jest działalność bankowa (prowadzona, w oparciu o posiadane - na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia r. w sprawie utworzenia - upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej, na podstawie i zgodnie z wymogami Prawa bankowego oraz regulacji Komisji Nadzoru Finansowego), obejmująca m.in. prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów zarówno podmiotom gospodarczym jak i osobom nie prowadzącym takiej działalności (hipotecznych i niezabezpieczonych hipoteką), zakładanie lokat pieniężnych, działalność biura maklerskiego oraz działalność kasy mieszkaniowej.
Bank S.A. (Bank Przejmujący) jest spółką akcyjną z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Bank Przejmujący podlega (i w momencie zaistnienia zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku będzie podlegać) obowiązkowi podatkowemu w CIT od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (nieograniczony obowiązek podatkowy). Bank Przejmujący jest bankiem krajowym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 Prawa bankowego.
Planowane jest dokonanie podziału Banku Dzielonego w trybie art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 z późn. zm.; dalej: Kodeks spółek handlowych), tj. podział Banku Dzielonego przez wydzielenie (dalej: Podział). Podział nastąpi poprzez przeniesienie na Bank Przejmujący części majątku Banku Dzielonego (dalej: Część Wydzielona) związanej z prowadzoną przez Bank Dzielony działalnością bankową inną niż działalność związana z umowami kredytowymi zawartymi w związku z kredytami zabezpieczonymi hipotecznie na nieruchomościach i udzielonych przez Bank Dzielony osobom fizycznym (poza Kasą Mieszkaniową) na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą lub gospodarstwem rolnym (dalej: działalność hipoteczna na rzecz konsumentów). Po Podziale działalność hipoteczna na rzecz konsumentów nie będzie obejmowała udzielania nowych kredytów hipotecznych ani przyjmowania nowych depozytów.
W wyniku planowanego Podziału, w Banku Dzielonym pozostawiona zostanie część majątku Banku Dzielonego związana z prowadzoną przez Bank Dzielony działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów (dalej: Część Pozostająca).
Rodzaj Podziału determinowany jest treścią art. 124c Prawa bankowego, zgodnie z którymi banki w formie spółki akcyjnej podlegają podziałowi jedynie w sposób określony w art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych z zastrzeżeniem, że przeniesienie części majątku banku dzielonego nastąpi na spółkę akcyjną będącą bankiem krajowym lub instytucją kredytową. Podział banku wymaga zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego odmawia zezwolenia, jeżeli podział może okazać się niekorzystny dla ostrożnego i stabilnego zarządzania bankiem dzielonym lub bankami, na które zostaje przeniesiony majątek banku dzielonego lub jeżeli podział może spowodować poważne szkody dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa.
Akcje zarówno Banku Dzielonego, jak i Banku Przejmującego, są dopuszczone do obrotu na rynku głównym Giełdy Papierów Wartościowych (dalej: GFW), jednak istnieje możliwość, że akcje Banku Dzielonego zostaną w przyszłości (przed lub po Podziale) wycofane z obrotu giełdowego (tzw. delisting akcji).
Podział obejmujący przeniesienie Części Wydzielonej Banku Dzielonego na Bank Przejmujący zostanie poprzedzony nabyciem przez Bank Przejmujący odpowiedniej liczby akcji Banku
Dzielonego od jego akcjonariuszy. W każdym przypadku, Bank Przejmujący nabędzie przed Podziałem (i będzie posiadać na moment Podziału) akcje stanowiące udział w kapitale zakładowym Banku Dzielonego w wysokości co najmniej 10%. W wyniku Podziału powyższe akcje nabyte przez Bank Przejmujący przestaną istnieć. Ponadto, w wyniku Podziału, Bank Przejmujący wyemituje co najmniej jedną nową akcję na rzecz akcjonariuszy mniejszościowych Banku Dzielonego (innych niż akcjonariusze z grupy XXX) będących osobami prawnymi, osobami fizycznymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej. Dokładna liczba nowo emitowanych akcji Banku Przejmującego będzie uzależniona od liczby akcjonariuszy mniejszościowych Banku Dzielonego na moment Podziału.
Dokonanie podziału instytucji finansowej wielkości Banku Dzielonego wymaga uprzedniego wewnętrznego wydzielenia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego. Celem wydzielenia, a co za tym idzie - Podziału, jest zapewnienie stabilnej i bezpiecznej kontynuacji działalności bankowej prowadzonej dotychczas przez Bank Dzielony w ramach Części Wydzielonej, już w strukturach Banku Przejmującego, oraz kontynuacja działalności hipotecznej na rzecz konsumentów przez Bank Dzielony po Podziale. Biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzonych środków klientów i interesów kontrahentów Zainteresowanych, konieczne jest zagwarantowanie odpowiedniej struktury organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej zarówno dla Części Pozostającej, jak i Części Wydzielonej. Jednocześnie, ze względu na oczekiwania Komisji Nadzoru Finansowego dotyczące zachowania ryzyk związanych z kredytami hipotecznymi w walucie obcej przez dotychczasowego właściciela (podmiot dominujący Banku Dzielonego), nie istnieje możliwość zbycia wszystkich akcji bądź też całości przedsiębiorstwa Banku Dzielonego. Z tych względów konieczne jest pozostawienie działalności hipotecznej na rzecz konsumentów w Banku Dzielonym. Przeniesienie Części Wydzielonej na Bank Przejmujący w drodze innej niż rozdzielenie od siebie dwóch zorganizowanych części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego w ramach Podziału byłoby ekonomicznie i logistycznie nieuzasadnione, ponieważ przejście tylko ściśle określonych praw i obowiązków nie pozwoliłoby na niezakłóconą kontynuację funkcjonowania działalności prowadzonej w ramach Części Wydzielonej (np. konieczność renegocjacji umów z kontrahentami). Wymogiem stawianym przez Komisję Nadzoru Finansowego jest zapewnienie stabilnego zarządzania obydwoma bankami, a jedynie podział przez wydzielenie spełnia to założenie. Tylko podział przez wydzielenie - z uwagi na towarzyszącą mu, uregulowaną w przepisach Kodeksu spółek handlowych, sukcesję uniwersalną praw i obowiązków o charakterze cywilnoprawnym i administracyjnym - może bowiem zapewnić osiągnięcie zakładanych celów biznesowych przy zapewnieniu bezpieczeństwa prawnego planowanej operacji dla wszystkich interesariuszy, tj. zarówno dla Zainteresowanych, ich akcjonariuszy, jak również klientów i kontrahentów. Dlatego też, w ocenie Zainteresowanych, przeprowadzenie Podziału w okolicznościach przedstawionych w ramach niniejszego opisu zdarzenia przyszłego jest jedynym sposobem na osiągnięcie zakładanego celu biznesowego w zgodzie z wymaganiami regulacyjnymi Komisji Nadzoru Finansowego.
Podział jest zatem przeprowadzany z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych.
Część Wydzielona i Część Pozostająca będą wykorzystywane w ramach wewnętrznej struktury organizacyjnej Banku Dzielonego do prowadzenia działalności w zakresie dwóch odrębnych obszarów. Część Pozostająca będzie zasadniczo wykorzystywana do wykonywania czynności w obrębie działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, natomiast Część Wydzielona będzie wykorzystywana do prowadzenia działalności bankowej w pozostałym zakresie, obejmującym m.in. zakładanie lokat pieniężnych, działalność biura maklerskiego, działalność Kasy Mieszkaniowej oraz działalność depozytariusza.
Wyodrębnienie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne Części Wydzielonej i Części Pozostającej w wewnętrznej strukturze Banku Dzielonego znalazło umocowanie w uchwałach zarządu Banku Dzielonego z dnia 2016 r. w sprawie ustanowienia jednostek organizacyjnych Banku Dzielonego obejmujących obszary działalności prowadzone z wykorzystaniem, odpowiednio, Części Wydzielonej i Części Pozostającej oraz w sprawie
wyznaczenia Osób Zarządzających oboma obszarami, a także odpowiednich zmianach do Regulaminu Organizacyjnego Banku Dzielonego i Regulaminu Organizacyjnego Centrali banku Dzielonego.
Ponadto Zainteresowani pragną wskazać, iż wymogiem stawianym przez Komisję Nadzoru Finansowego jest złożenie planu działalności po Podziale zarówno w stosunku do działalności prowadzonej przy użyciu Części Pozostającej (plan działalności Banku Dzielonego), jak i działalności Banku Przejmującego po nabyciu przez niego w ramach Podziału Części Wydzielonej. Warunkiem wyrażenia przez organ regulacyjny zgody na Podział jest m.in. ocena, że po podziale Bank Dzielony (w oparciu o Część Pozostającą, tj. substrat zarówno majątkowy jak i personalny pozostały po Podziale w Banku Dzielonym), jak i Bank Przejmujący, w oparciu o nabytą w ramach Podziału Część Wydzieloną, będą w stanie prowadzić działalność bankową zgodnie z zasadami wynikającymi z Prawa bankowego oraz regulacji KNF.
Wyodrębnienie Części Wydzielonej i Części Pozostającej w wewnętrznej strukturze organizacyjnej Banku Dzielonego.
- Wyodrębnienie organizacyjne
Podstawą wyodrębnienia organizacyjnego Części Wydzielonej i Części Pozostającej są uchwały zarządu Banku Dzielonego podjęte w dniu Zgodnie z § 39 ust. 1 statutu Banku Dzielonego, podstawową strukturę organizacyjną Banku Dzielonego tworzą: 1) Centrala, 2) Oddziały, 3) Biuro Maklerskie, 4) Kasa Mieszkaniowa. Nie jest to jednak struktura wyłączna. Zgodnie bowiem z ust. 2 § 39 statutu, w Banku Dzielonym mogą być na mocy uchwały zarządu Banku Dzielonego tworzone także jednostki organizacyjne inne niż wymienione w ust. 1. Zgodnie z treścią ww. uchwały zarządu Banku Dzielonego z dnia w sprawie utworzenia w strukturze Banku Obszaru Działalności Hipotecznej i Obszaru Działalności Podstawowej oraz zmiany Regulaminu Organizacyjnego Centrali Banku, w skład Części Pozostającej (Obszaru Działalności Hipotecznej) wchodzić będą wyodrębnione komórki organizacyjne Pionów Banku Dzielonego, Centrali lub ich części. Natomiast w skład Części Wydzielonej (Obszaru Działalności Podstawowej) wchodzić będą:
- wyodrębnione komórki organizacyjne Pionów Banku Dzielonego, Centrali lub ich części, nie wchodzące w skład Części Pozostającej,
- Makroregiony wraz z podległymi Regionami, Oddziałami i Centrami Biznesowymi,
- Biuro Maklerskie,
- Kasa Mieszkaniowa.
Zarząd Banku Dzielonego osobną uchwałą z dnia (Uchwała Zarządu Banku z dnia w sprawie wyznaczenia Osoby Zarządzającej Obszarem Działalności Hipotecznej oraz Osoby Zarządzającej Obszarem Działalności Podstawowej oraz zmiany Regulaminu Organizacyjnego Banku), podlegającą zatwierdzeniu przez Radę Nadzorczą Banku Dzielonego, wskazał osoby pełniące funkcje Osób Zarządzających Obszarami, odpowiednio Części Pozostającej i Części Wydzielonej. Uchwała określa również niektóre obowiązki Osób Zarządzających Obszarami, m.in.:
- przygotowanie poszczególnych Obszarów do prowadzenia działalności we właściwym zakresie przed i na dzień podziału Banku, w tym przygotowanie do wdrożenia planów biznesowych Banku z uwzględnieniem specyfiki działalności poszczególnych Obszarów;
- przeprowadzenie alokacji aktywów i pasywów Banku do poszczególnych Obszarów zgodnie z zasadami określonymi w Planie Podziału;
- wdrożenie procedury alokacji przychodów i kosztów między Obszarami m.in. w przypadkach ponoszenia kosztów lub świadczenia zadań przez pracowników jednego Obszaru na rzecz drugiego Obszaru;
- zapewnienie możliwości odrębnego raportowania dla celów zarządczych danych finansowych, w tym bilansu i rachunku wyników dla każdego Obszaru;
- ścisła i bieżąca współpraca z Zarządem Banku, Osobami Zarządzającymi Pionami oraz kierownikami innych jednostek i komórek organizacyjnych Banku;
- obowiązek regularnego składania Zarządowi informacji z przebiegu powierzonych do realizacji zadań nie rzadziej niż raz w miesiącu.
W przypadku, gdy części Pionu, Departamentu lub Biura wchodzą w skład obu Obszarów, Osobom Zarządzającym Pionami oraz Dyrektorom Departamentów i Biur powierzono kierowanie działaniami dotyczącymi Części Pozostającej i Części Wydzielonej w zakresie kompetencyjnym podlegających im jednostek lub komórek organizacyjnych, przy ścisłej, bieżącej współpracy z właściwymi Osobami Zarządzającymi Obszarami.
Ponadto powyższa uchwała Zarządu Banku Dzielonego z dnia przewiduje, że:
- Zarząd Banku, na wniosek właściwej Osoby Zarządzającej Obszarem, podejmuje decyzje w zakresie dokonywania zmian organizacyjnych dotyczących Obszaru,
- Prezes Zarządu, na wniosek właściwej Osoby Zarządzającej Obszarem, wydaje zarządzenia w sprawach organizacyjnych i porządkowych dotyczących Obszaru,
- Osoby Zarządzające Obszarami mają prawo opiniowania decyzji i zarządzeń dotyczących danego Obszaru,
W oparciu o ww. uchwałę zarządu oraz Regulamin Organizacyjny Banku Dzielonego, przed dokonaniem Podziału zarówno Część Wydzielona jak i Część Pozostająca zostaną wyposażone we wszystkie składniki materialne i niematerialne kluczowe do prowadzenia działalności w odpowiadających im zakresach, opisanych powyżej. Alokacja składników do danej części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego będzie odpowiadać alokacji składników majątku Banku Dzielonego pomiędzy Bank Dzielony i Bank Przejmujący dokonanej w Planie Podziału.
Do Części Wydzielonej przypisane zostaną następujące składniki materialne i niematerialne:
- wszystkie nieruchomości posiadane przez Bank Dzielony (w tym w ramach współwłasności) lub w stosunku do których Bank Dzielony posiada prawo użytkowania wieczystego, z wyjątkiem nieruchomości przejętych przez Bank Dzielony na podstawie umów kredytów zabezpieczonych hipoteką udzielonych w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- majątek rzeczowy inny niż nieruchomości (będący własnością Banku Dzielonego jak i wykorzystywany na podstawie umów najmu, podnajmu etc.), z wyjątkiem takiego majątku przypisanego do Części Pozostającej,
- wartości niematerialne i prawne, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych przypisanych do Części Pozostającej,
- licencja na działalność biura maklerskiego, zezwolenie na dystrybucję jednostek funduszy inwestycyjnych, zezwolenie YYY (poprzednik prawny Banku Dzielonego) na dystrybucję jednostek zagranicznych funduszy, zezwolenie na prowadzenie działalności powierniczej, i wszystkie inne pozwolenia i decyzje administracyjne, które nie są związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów w zakresie określonym przepisami prawa,
- środki pieniężne;
- należności niezwiązane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów,
- zobowiązania, z wyjątkiem zobowiązań przypisanych do Części Pozostającej (w tym wynikające z przyjętych depozytów, otrzymanego finansowania na rynku międzybankowym oraz zobowiązania pracownicze związane z pracownikami przypisanymi do Części Wydzielonej),
- prawa i obowiązki z umów z kontrahentami Banku Dzielonego (m.in. umowy z franczyzobiorcami, agentami i brokerami, umowy najmu, umowy windykacji), z wyjątkiem praw i obowiązków z umów przypisanych do Części Pozostającej; przy czym, część z umów z uwagi na ich specyfikę będzie musiała być podzielona pomiędzy Część Wydzieloną i Część Pozostającą (jeżeli w wyniku ustaleń z kontrahentami okaże się, że nie jest możliwe podzielenie niektórych umów zostaną one renegocjowane i zawarte na nowo odrębnie dla każdej z części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego, przed lub po Podziale),
- prawa i obowiązki z umów z klientami, m.in. z klientami detalicznymi (z wyłączeniem umów dot. kredytów hipotecznych, przypisanych do Części Pozostającej), umów zawartych w ramach Kasy Mieszkaniowej i kredytów lokatorskich niezabezpieczonych hipoteką, umów z klientami korporacyjnymi, bankami i instytucjami finansowymi,
- wszelkie inne roszczenia i zobowiązania niezwiązane z Częścią Pozostającą.
Do Części Wydzielonej zostaną również przypisani pracownicy Banku Dzielonego zatrudnieni w komórkach organizacyjnych, które na mocy uchwały zarządu z dnia ... zostaną przypisane do Części Wydzielonej (Obszaru Działalności Podstawowej). Część Wydzielona nie stanowi odrębnego pracodawcy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.; dalej: Kodeks Pracy), jednakże alokowani do niej pracownicy przejdą na Bank Przejmujący w ramach art. 23&¹ Kodeksu Pracy.
Możliwe, że do dnia Podziału, na podstawie wewnętrznych regulacji Banku Dzielonego, część pracowników przypisanych do Części Wydzielonej będzie świadczyła wybrane czynności na rzecz Części Pozostającej lub część pracowników przypisanych do Części Pozostającej będzie świadczyła wybrane czynności na rzecz Części Wydzielonej.
Odpowiednio do Części Pozostającej przypisane zostaną następujące składniki materialne i niematerialne:
- nieruchomości przejęte przez Bank Dzielony na podstawie umów kredytów zabezpieczonych hipoteką zawartych w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- majątek rzeczowy Banku Dzielonego związany z prowadzoną działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów (będący własnością Banku Dzielonego jak i wykorzystywany na podstawie umów najmu),
- wartości niematerialne i prawne (również wykorzystywane na podstawie umowy najmu i innych obligacyjnych), w tym poniesione nakłady na oprogramowanie oraz znaki towarowe zawierające w nazwie (),
- upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej,
- prawa do domen internetowych zawierających w nazwie: (),
- środki pieniężne,
- należności związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów,
- zobowiązania związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów (w szczególności zobowiązania z tytułu zaciągniętych pożyczek/kredytów, w tym linia kredytowa z grupy YYY, oraz zobowiązania pracownicze związane z pracownikami przypisanymi do Części Pozostającej),
- prawa i obowiązki z wybranych umów z kontrahentami Banku Dzielonego (np. umowa z Biurem Informacji Kredytowej, umowa obsługi systemu S) oraz umowy ze spółkami z grupy kapitałowej Banku Dzielonego; przy czym, część z umów z uwagi na ich specyfikę będzie musiała być podzielona pomiędzy Część Wydzieloną i Część Pozostającą (jeżeli w wyniku ustaleń z kontrahentami okaże się, że nie jest możliwe podzielenie niektórych umów zostaną one renegocjowane i zawarte na nowo odrębnie dla każdej z części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego, przed lub po Podziale),
- prawa i obowiązki z umów z klientami zawartymi w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- udziały w spółce sp. z o.o., będącej jedynym akcjonariuszem spółki T. F. I. S.A. oraz zobowiązania Banku Dzielonego powstałe przed dniem Podziału związane z sp. z o.o. lub T. F. I. S.A. lub funduszami zarządzanymi przez T. F. I. S.A., a także posiadane przez Bank Dzielony na własny rachunek certyfikaty inwestycyjne, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych oraz inne instrumenty finansowe wyemitowane przez fundusze zarządzane przez T. F. I. S.A.,
- udziały w spółce ,
- udziały w spółce ,
- wszelkie inne roszczenia i zobowiązania związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów.
Wymienione wyżej upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej posiadane przez Bank Dzielony zostanie utrzymane w Części Pozostającej, która po Podziale będzie nadal stanowiła bank i nie będzie przeniesiona na rzecz Banku Przejmującego w ramach Podziału. W konsekwencji, po dokonaniu Podziału upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej Banku Dzielonego pozostanie w Banku Dzielonym, a kontynuacja działalności prowadzonej z wykorzystaniem Części Wydzielonej przez Bank Przejmujący będzie oparta o zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej (licencję bankową) posiadane przez Bank Przejmujący.
Bank Dzielony przewiduje możliwość podjęcia (po Podziale) działań zmierzających do zrzeczenia się przysługującego mu upoważnienia do prowadzenia działalności bankowej, aby docelowo prowadzić działalność jako podmiot niepodlegający nadzorowi bankowemu prowadzonemu przez KNF (proces deregulacji podlega kontroli KNF i wymaga jej zgody). Także wówczas zakres działalności gospodarczej Banku Dzielonego (funkcjonującego po przeprowadzeniu ewentualnej deregulacji jako podmiot niepodlegający nadzorowi bankowemu prowadzonemu przez KNF) będzie, co do zasady, zbliżony do zakresu działalności Banku Dzielonego bezpośrednio po Podziale, gdyż w wyniku zrzeczenia się przez Bank Dzielony upoważnienia do prowadzenia działalności bankowej modyfikacji ulegnie zasadniczo tylko sposób prowadzenia przez Bank Dzielony tej działalności w zakresie szeregu obowiązków i czynności typowych dla banków (m.in. raportowanie regulacyjne, bezpośrednie uczestnictwo w systemie płatniczym, etc.).
Podobnie jak w przypadku upoważnienia do prowadzenia działalności bankowej, wybrane umowy z kontrahentami Banku Dzielonego (np. umowa z Biurem Informacji Kredytowej, umowa obsługi systemu S.), które są związane z ogółem działalności bankowej Banku Dzielonego i są potrzebne do wykonywania różnego rodzaju umów zawartych przez Bank Dzielony w ramach działalności bankowej, nie zostaną przeniesione na Bank Przejmujący, gdyż posiada on już analogiczne umowy zawarte we własnym imieniu. Zostaną one zatem przypisane do Części Pozostającej.
Do Części Pozostającej zostaną również przypisani pracownicy Banku Dzielonego zatrudnieni w komórkach organizacyjnych, które na mocy uchwały zarządu z dnia zostaną przypisane do Części Pozostającej (Obszaru Działalności Hipotecznej). Część Pozostająca nie stanowi odrębnego pracodawcy w rozumieniu przepisów Kodeksu Pracy. Alokowani do niej pracownicy pozostaną pracownikami Banku Dzielonego po Podziale.
W skład majątku rzeczowego przypisanego do Części Pozostającej, który po Podziale pozostanie w Banku Dzielonym, będą wchodzić m.in. aktywa trwałe przypisane jako osobiste wyposażenie ww. pracowników Banku Dzielonego związanych z wykonywaniem działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, takie jak laptopy, telefony komórkowe, samochody osobowe oraz meble a także wyposażenie biurowe (w tym wyposażenie niestanowiące środków trwałych) wykorzystywane przez takich pracowników.
Plan Podziału będzie przewidywać dodatkowe zasady dotyczące przypisania Bankowi Dzielonemu i Bankowi Przejmującemu (podziału pomiędzy Bank Dzielony i Bank Przejmujący) odpowiednich części środków pieniężnych zapisanych na dzień Podziału na rachunkach bankowych Banku Dzielonego, wynikające w szczególności z konieczności: (i) uwzględnienia wymogów kapitałowych, które muszą zostać - zgodnie z przepisami prawa i regulacjami KNF -spełnione w odniesieniu do Części Wydzielonej oraz Części Pozostającej, (ii) zbilansowania aktywów i pasywów.
Dodatkowo, po Podziale Bank Przejmujący będzie świadczył na rzecz Banku Dzielonego usługi w zakresie obsługi portfela kredytów hipotecznych, usługi informatyczne oraz usługi wynajmu nieruchomości (powierzchni biurowej).
Usługi polegające na obsłudze portfela kredytów hipotecznych oraz usługi informatyczne, będą świadczone na podstawie odrębnych umów outsourcingu bankowego w rozumieniu art. 6a ust. 1 Prawa bankowego (powierzenie pośrednictwa w zakresie określonych czynności bankowych i powierzenie wybranych czynności faktycznych w zakresie działalności bankowej, dalej łącznie
Umowy Outsourcingu), zawartych przed Podziałem. Celem Umów Outsourcingu będzie zapewnienie po Podziale niezbędnego wsparcia dla działalności Banku Dzielonego w zakresie administrowania portfelem kredytów hipotecznych.
Przedmiotem Umowy Outsourcingu w zakresie usług świadczonych w odniesieniu do portfela kredytów hipotecznych (dalej: umowa ), będzie wykonywanie przez Bank Przejmujący, obok czynności faktycznych związanych z umowami kredytów hipotecznych, czynności pośrednictwa w zakresie obsługi kredytów hipotecznych, polegających w szczególności na obsłudze spłat i wypłat kredytów, obsłudze zapytań i reklamacji klientów, zarządzaniu korespondencją, przygotowywaniu aneksów do umów kredytowych w oparciu o decyzje podejmowane przez Bank Dzielony, dokonywanie innych rozliczeń związanych z kredytami hipotecznymi, monitorowanie prawnych zabezpieczeń kredytów oraz podejmowanie czynności tzw. miękkiej windykacji.
Wszystkie czynności objęte umową będą mieściły się w katalogu czynności, o których mowa odpowiednio w art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. b), c) d), e), g), h), i) oraz 1) i w art. 6a ust. 1 pkt 2) Prawa bankowego, albo zostanie na nie uzyskana zgoda Komisji Nadzoru Finansowego na podstawie art. 6a ust. 1 pkt 1 lit. m) Prawa bankowego.
Przedmiotem tej umowy nie będzie natomiast powierzenie zarządzania Bankiem Dzielonym w rozumieniu art. 368 § 1 Kodeksu spółek handlowych, w szczególności zarządzania ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności bankowej, w tym zarządzania aktywami i pasywami, dokonywania oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego, właściwa windykacja należności, jak również przeprowadzanie audytu wewnętrznego banku. Wszystkie czynności związane z zarządzaniem portfelem kredytów hipotecznych udzielonych w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, w tym zarządzaniem ryzykiem oraz oceną zdolności kredytowej kredytobiorców, będą nadal podejmowane przez Bank Dzielony. Bank Dzielony będzie również podmiotem wyłącznie odpowiedzialnym za realizację wszelkich obowiązków sprawozdawczych.
Usługi świadczone przez Bank Przejmujący na podstawie ww. Umowy Outsourcingu będą miały charakter bieżącej, rutynowej obsługi portfela kredytów hipotecznych, natomiast czynności zarządcze (w tym kontrola ryzyka) i nadzorcze nadal będą wykonywane przez Bank Dzielony.
Zgodnie z uzgodnieniami dokonanymi pomiędzy Zainteresowanymi, Bank Dzielony ma prawną możliwość wykonywania czynności objętych zakresem umowy własnymi zasobami lub przy pomocy innych usługodawców niż Bank Przejmujący.
Z kolei przedmiotem Umowy Outsourcingu w zakresie usług informatycznych będzie świadczenie na rzecz Banku Dzielonego usług, poprzez zapewnienie dostępu do aplikacji, platformy IT oraz danych biznesowych, polegających na obsłudze procesów biznesowych, zarządzaniu incydentami i wsparciu użytkowników oraz świadczeniu innych usług informatycznych (w tym między innymi usług utrzymania i rozwoju).
2. Wyodrębnienie finansowe
Systemy finansowo-księgowe Banku Dzielonego umożliwiają alokację aktywów i zobowiązań oraz kosztów i przychodów do Części Wydzielonej i Części Pozostającej. O ile jest to możliwe, dokonywane jest bezpośrednie przypisanie przychodów i kosztów do Części Wydzielonej i Części Pozostającej, a w przypadku braku bezpośredniego przypisania, do podziału stosowane są klucze alokacyjne.
Możliwość przypisania kosztów i przychodów do poszczególnych części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego znajdzie przed Podziałem odzwierciedlenie w sprawozdawczości Banku Dzielonego, tj. w sprawozdaniach finansowych zostanie dodatkowo wyszczególniony obszar działalności hipotecznej na rzecz konsumentów (Część Pozostająca) oraz obszar działalności pozostałej działalności, prowadzonej w ramach Części Wydzielanej, jak i koszty i przychody generowane przez te obszary działalności.
System finansowo-księgowy Banku Dzielonego będzie również pozwalał na zidentyfikowanie przynależności środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków pieniężnych, należności i zobowiązań, które na moment Podziału zostaną przypisane do Części Pozostającej i Części Wydzielonej.
Jak wskazano powyżej, Pracownikom danej Części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego w uzasadnionych przypadkach może zostać powierzone wykonywanie pewnych zadań na rzecz działalności przypisanej do drugiej Części. W szczególności, przed Podziałem niektórzy pracownicy Części Wydzielanej będą wykonywać zadania na rzecz Części Pozostającej w zakresie rutynowej obsługi portfela kredytów hipotecznych, która po Podziale będzie świadczona przez Bank Przejmujący w ramach Umowy Outsourcingu. Przed Podziałem Bank Dzielony będzie odpowiednio wewnętrznie alokował przychody i koszty związane z tymi zadaniami, aby w pełni odzwierciedlić odrębność obu części przedsiębiorstwa.
3. Wyodrębnienie funkcjonalne.
Ze względu na odrębność funkcji poszczególnych rodzajów działalności Banku Dzielonego (która to odrębność została dodatkowo umocowana w uchwale zarządu Banku Dzielonego), w strukturze organizacyjnej Banku Dzielonego wyodrębnić można obszar działalności podstawowej (prowadzonej z wykorzystaniem Części Wydzielonej), jak i działalności hipotecznej na rzecz konsumentów (prowadzonej z wykorzystaniem Części Pozostającej).
Po przeprowadzeniu Podziału, działalność alokowana do Części Wydzielonej będzie nieprzerwanie kontynuowana w strukturach Banku Przejmującego (Bank Przejmujący prowadzi już we własnym zakresie działalność tego samego rodzaju, co prowadzona przez Bank Dzielony z wykorzystaniem Części Wydzielonej). W skład działalności wykonywanej przy użyciu Części Wydzielonej wchodzi m.in. udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką oraz kredytów zabezpieczonych hipoteką konsumentom (wyłącznie w ramach funkcjonowania Kasy Mieszkaniowej) lub klientom korporacyjnym, zakładanie lokat pieniężnych i działalność biura maklerskiego.
Natomiast działalność hipoteczna na rzecz konsumentów, przypisana do Części Pozostającej, będzie kontynuowana przez Bank Dzielony. Przy czym, z uwagi na podjęte decyzje biznesowe, Bank Dzielony nie planuje zawierać po Podziale, w ramach tej działalności, nowych umów kredytu, a także przyjmować nowych depozytów, lecz skoncentrować działalność hipoteczną na rzecz konsumentów na zarządzaniu i obsłudze istniejącego portfela kredytowego oraz czerpaniu przychodów z tego tytułu.
Część Pozostająca, która po Podziale będzie wykorzystywana przez Bank Dzielony do prowadzenia jego działalności, zostanie wyposażona w wymagane, w zakresie przewidzianym przez Prawo bankowe, zaplecze organizacyjne i samodzielne komórki wykonujące funkcje dotyczące działalności kredytów hipotecznych. Natomiast funkcje uzupełniające w zakresie prowadzenia działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, w zakresie przewidzianym i dopuszczonym Prawem bankowym, będą realizowane na rzecz Banku Dzielonego m.in. przez Bank Przejmujący, na podstawie Umów Outsourcingu. Bank Dzielony zapewni również po Podziale, na podstawie umów najmu i podnajmu, odpowiednie warunki lokalowe, zgodnie ze standardami wymaganymi przez organ regulacyjny, niezbędne do prowadzenia przedsiębiorstwa bankowego.
Po dokonaniu Podziału, zarówno Bank Przejmujący - wykorzystując Część Wydzieloną, jak również Bank Dzielony (przy pomocy Części Pozostającej), będą zdolne do kontynuowania -aczkolwiek odrębnie - działalności w obszarach, w których działalność będzie prowadził Bank Dzielony przed Podziałem, przy wykorzystaniu m.in. posiadanych składników materialnych i niematerialnych, zasobów ludzkich, w oparciu o niezbędne licencje i zezwolenia, jak również - w przypadku Banku Dzielonego - Umów Outsourcingu. Jak to wyżej wskazano w odniesieniu do działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, zarządzanie portfelem kredytowym będzie dokonywane bezpośrednio przez Bank Dzielony, natomiast czynności związane z obsługą portfela zostaną na podstawie umowy delegowane na Bank Przejmujący. Powierzenie czynności związanych z obsługą portfela kredytów hipotecznych Bankowi Przejmującemu będzie zgodne z przepisami Prawa Bankowego, które wyraźnie dopuszczają powierzenie przez bank w drodze umowy zawartej na piśmie powierzenie innemu przedsiębiorcy wykonywanie w imieniu i na rzecz banku czynności pośrednictwa w zakresie czynności bankowych oraz innych czynności, które mogą być dokonywane przez banki. Zakres powierzonych czynności związanych z obsługą portfela kredytów hipotecznych zostanie również omówiony przez Bank Dzielony z Komisją Nadzoru Finansowego. Komisja Nadzoru Finansowego będzie również upoważniona do przeprowadzania kontroli sposobu wykonywania umowy przez Bank Dzielony i Bank Przejmujący.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.
- Czy w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, Część Wydzielona stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług?
- Czy w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, przeniesienie w ramach Podziału składników majątku Banku Dzielonego, składających się na Część Wydzieloną, na Bank Przejmujący, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług?
Zdaniem Wnioskodawcy:
Stanowisko w zakresie pytania 1.
W okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, Część Wydzielona stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.
Stanowisko w zakresie pytania nr 2.
W okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, przeniesienie w ramach Podziału składników majątku Banku Dzielonego, składających się na Część Wydzieloną, na Bank Przejmujący, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, art. 5a pkt 4 ustawy o PIT oraz w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, zorganizowana część przedsiębiorstwa (dalej: ZCP) jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.
Zatem na gruncie trzech przytoczonych ustaw podatkowych mamy do czynienia z ZCP, jeśli spełnione są łącznie następujące przesłanki:
- istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania,
- zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
- składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
- zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące wyżej wymienione zadania gospodarcze.
W związku z tym, że ustawodawca nie precyzuje, w jaki sposób spełnienie powyższych przesłanek powinno być weryfikowane, konieczne jest indywidualne rozpatrzenie każdego z przypadków.
W dotychczasowych poglądach organów podatkowych wielokrotnie zostało podkreślone, że ZCP nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których można prowadzić odrębną działalność, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników. Podstawowym wymogiem jest zatem to, aby ZCP stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Przykładowo argumenty takie wskazał:
- Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 7 marca 2013 r. (sygn. ILPP5/443-61/12-4/PG), tj.: nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, iż dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 8 stycznia 2014 r. (sygn. IPPP1/443-1296/13-2/IGo), tj.: zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość),
- Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 2 stycznia 2014 r. (sygn. IPTPP2/443-847/13-2/KW) i w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 22 listopada 2013 r. (sygn. IPTPP2/443-708/13-2/JN), tj.: aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 9 maja 2011 r. (sygn. IBPP3/443-118/11/PH), tj. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.
Biorąc pod uwagę opisany przyszły stan faktyczny oraz poniższe szczegółowe uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych, zdaniem Zainteresowanych, zarówno Część Pozostająca, jak również Część Wydzielona na moment dokonania Podziału będą stanowiły ZCP, ponieważ będą spełniać ww. przesłanki.
Kwalifikacja Części Pozostającej i Części Wydzielonej w dacie Podziału jako zorganizowanych części przedsiębiorstwa na gruncie ustawy o CIT, ustawy o PIT i ustawy o podatku od towarów i usług - część wspólna uzasadnienia.
Ad. 1. Istnienie zespołu składników materialnych i niematerialnych.
Zdaniem Zainteresowanych, przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego Część Pozostająca, jak również Część Wydzielona, na moment planowanego Podziału będą stanowiły zespoły składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań).
Jak zostało wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, przed dokonaniem Podziału, Część Pozostająca i Część Wydzielona zostaną wyposażone w kluczowe składniki materialne i niematerialne potrzebne do prowadzenia działalności w odpowiednim, przypisanym im zakresie.
Do Części Wydzielonej przypisane zostaną następujące składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania):
- wszystkie nieruchomości posiadane przez Bank Dzielony (w tym w ramach współwłasności) lub w stosunku do których Bank Dzielony posiada prawo użytkowania wieczystego, z wyjątkiem nieruchomości przejętych przez Bank Dzielony na podstawie umów kredytów zabezpieczonych hipoteką udzielonych w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- majątek rzeczowy inny niż nieruchomości (będący własnością Banku Dzielonego jak i wykorzystywany na podstawie umów najmu, podnajmu etc), z wyjątkiem takiego majątku przypisanego do Części Pozostającej,
- wartości niematerialne i prawne, z wyjątkiem wartości niematerialnych i prawnych przypisanych do Części Pozostającej,
- licencja na działalność biura maklerskiego, zezwolenie na dystrybucję jednostek funduszy inwestycyjnych, zezwolenie YYY (poprzednik prawny Banku Dzielonego) na dystrybucję jednostek zagranicznych funduszy, zezwolenie na prowadzenie działalności powierniczej, i wszystkie inne pozwolenia i decyzje administracyjne, które nie są związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów w zakresie określonym przepisami prawa,
- środki pieniężne;
- należności niezwiązane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów,
- zobowiązania, z wyjątkiem zobowiązań przypisanych do Części Pozostającej (w tym wynikające z przyjętych depozytów, otrzymanego finansowania na rynku międzybankowym oraz zobowiązania pracownicze związane z pracownikami przypisanymi do Części Wydzielonej),
- prawa i obowiązki z umów z kontrahentami Banku Dzielonego (m.in. umowy z franczyzobiorcami, agentami i brokerami, umowy najmu, umowy windykacji), z wyjątkiem praw i obowiązków z umów przypisanych do Części Pozostającej; przy czym, część z umów z uwagi na ich specyfikę będzie musiała być podzielona pomiędzy Część Wydzieloną i Część Pozostającą (jeżeli w wyniku ustaleń z kontrahentami okaże się, że nie jest możliwe podzielenie niektórych umów zostaną one renegocjowane i zawarte na nowo odrębnie dla każdej z części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego, przed lub po Podziale),
- prawa i obowiązki z umów z klientami, m.in. z klientami detalicznymi (z wyłączeniem umów dot. kredytów hipotecznych, przypisanych do Części Pozostającej), umów zawartych w ramach Kasy Mieszkaniowej i kredytów lokatorskich niezabezpieczonych hipoteką, umów z klientami korporacyjnymi, bankami i instytucjami finansowymi,
- wszelkie inne roszczenia i zobowiązania niezwiązane z Częścią Pozostającą.
Odpowiednio do Części Pozostającej przypisane zostaną następujące składniki materialne i niematerialne (w tym zobowiązania):
- nieruchomości przejęte przez Bank Dzielony na podstawie umów kredytów zabezpieczonych hipoteką zawartych w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- majątek rzeczowy Banku Dzielonego związany z prowadzoną działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów (będący własnością Banku Dzielonego jak i wykorzystywany na podstawie umów najmu),
- wartości niematerialne i prawne (również wykorzystywane na podstawie umowy najmu i innych obligacyjnych), w tym między innymi poniesione nakłady na oprogramowanie oraz znaki towarowe zawierające w nazwie: B, G lub M. B.,
- upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej,
- prawa do domen internetowych zawierających w nazwie: B, G lub M. B.,
- środki pieniężne,
- należności związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów,
- zobowiązania związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów (w szczególności zobowiązania z tytułu zaciągniętych pożyczek/kredytów, w tym Unia kredytowa z grupy BBB, oraz zobowiązania pracownicze związane z pracownikami przypisanymi do Części Pozostającej),
- prawa i obowiązki z wybranych umów z kontrahentami Banku Dzielonego (np. umowa z Biurem Informacji Kredytowej, umowa obsługi systemu S.) oraz umowy ze spółkami z grupy kapitałowej Banku Dzielonego; przy czym, część z umów z uwagi na ich specyfikę będzie musiała być podzielona pomiędzy Część Wydzieloną i Część Pozostającą (jeżeli w wyniku ustaleń z kontrahentami okaże się, że nie jest możliwe podzielenie niektórych umów zostaną one renegocjowane i zawarte na nowo odrębnie dla każdej z części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego, przed lub po Podziale),
- prawa i obowiązki z umów z klientami zawartymi w ramach działalności hipotecznej na rzecz konsumentów,
- udziały w spółce sp. z o.o., będącej jedynym akcjonariuszem spółki T. F. I. S.A. oraz zobowiązania Banku Dzielonego powstałe przed dniem Podziału związane z . sp. z o.o. lub T. F. I. S.A., lub funduszami zarządzanymi przez T. F. I. S.A., a także posiadane przez Bank Dzielony na własny rachunek certyfikaty inwestycyjne, jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych oraz inne instrumenty finansowe wyemitowane przez fundusze zarządzane przez T. F. I. S.A.,
- udziały w spółce ,
- udziały w spółce ,
- wszelkie inne roszczenia i zobowiązania związane z działalnością hipoteczną na rzecz konsumentów.
Ponadto na mocy uchwały zarządu Banku Dzielonego z dnia do Części Pozostającej oraz Części Wydzielonej zostaną również przypisani pracownicy Banku Dzielonego zatrudnieni w komórkach organizacyjnych wchodzących w skład odpowiednio Części Pozostającej albo Części Wydzielonej.
Biorąc pod uwagę powyższe zestawienie ww. składników (w tym zobowiązań) wchodzących w skład obu części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego, związanych z prowadzeniem odrębnych obszarów działalności biznesowej Banku Dzielonego, zdaniem Zainteresowanych, przesłanka istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań), będzie spełniona na moment Podziału zarówno w przypadku Części Pozostającej, jak i Części Wydzielonej.
Ad. 2 Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe.
Zdaniem Zainteresowanych, przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego, Część Pozostająca i Część Wydzielona w dacie Podziału będą wyodrębnione organizacyjnie i finansowo.
Pojęcie wyodrębnienia organizacyjnego zostało wyjaśnione m.in. przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji indywidualnej wydanej w dniu 14 lutego 2012 sygn. ILPB3/423-595/09/12-S/EK, zgodnie z którą: Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).
Wyodrębnienie organizacyjne może przy tym wynikać ze statutu, regulaminu, zarządzenia lub innego aktu o podobnym charakterze, ale jak podkreślają również organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, może mieć również charakter faktyczny.
W przypadku zdarzenia przyszłego opisanego w niniejszym wniosku, wyodrębnienie organizacyjne Części Pozostającej i Części Wydzielonej nastąpi w szczególności na podstawie uchwał zarządu Banku Dzielonego z dnia ..., a także odpowiednich zmian do Regulaminu Organizacyjnego Banku Dzielonego i Regulaminu Organizacyjnego Centrali banku Dzielonego.
Zadania i funkcje przydzielone do Części Pozostającej i Części Wydzielonej realizowane będą przez konkretnych pracowników przypisanych do tych dwóch części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego. W wyniku Podziału, pracownicy związani z Częścią Wydzieloną, w trybie art. 231 Kodeksu pracy zostaną przeniesieni do Banku Przejmującego, natomiast pracownicy związani z Częścią Pozostającą będą w dalszym ciągu zatrudnieni w Banku Dzielonym.
Mając na uwadze powyższe, zdaniem Zainteresowanych, Część Pozostająca i Część Wydzielona, na moment Podziału, będą wyodrębnione pod względem organizacyjnym w przedsiębiorstwie Banku Dzielonego i wyodrębnienie to będzie istniało w dacie Podziału.
W zakresie spełnienia warunku wyodrębnienia finansowego, podkreślane jest przez organy podatkowe, że wystarczającym jest prowadzenie rachunkowości w taki sposób, aby można było przyporządkować koszty i przychody, należności oraz zobowiązania do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Przykładowo, w interpretacji indywidualnej z dnia 10 stycznia 2013 r., sygn. ILPP2/443-1044/12-4/EN, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, wskazał, że (...) wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (...).
Podobne stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 4 lipca 2014 r., wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB3/423-170/14/DK: (...) Wyodrębnienie finansowe nie oznacza natomiast całkowitej samodzielności finansowej lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Nie należy tego pojęcia utożsamiać z posiadaniem przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa pełnej samodzielności finansowej, czy też samodzielnym sporządzaniem bilansu (...).
Natomiast w interpretacji z dnia 27 czerwca 2014 roku, sygn. IPTPB3/423-95/14-4/GG, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi stwierdził: (...) Konsekwencją finansowego wyodrębnienia majątku mającego stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest konieczność przypisania do tego majątku również wszelkich zobowiązań związanych ze składnikami tego majątku. (...) Wyodrębnienie finansowe nie oznacza, co prawda pełnej, całkowitej samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (...).
Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, system księgowy Banku Dzielonego umożliwia alokację kosztów i przychodów do Części Wydzielonej i Części Pozostającej. O ile jest to możliwe, dokonywana jest bezpośrednia alokacja kosztów, natomiast w pozostałych przypadkach koszty alokowane są według kluczy alokacji.
Możliwość przypisania kosztów i przychodów do poszczególnych części działalności Banku Dzielonego znajdzie odzwierciedlenie w sprawozdawczości Banku Dzielonego, tj. w sprawozdaniach finansowych dodatkowo zostanie wyszczególniony obszar działalności hipotecznej na rzecz konsumentów (Część Pozostająca) i przychody generowane przez ten obszar działalności.
Ponadto, system finansowo-księgowy Banku Dzielonego pozwala na zidentyfikowanie przynależności środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz środków pieniężnych, należności i zobowiązań, które na moment Podziału zostaną przypisane do Części Pozostającej i Części Wydzielonej.
W świetle powyższego, nie ulega wątpliwości, że Część Pozostająca, jak również Część Wydzielona, na moment Podziału będą stanowiły jednostki wyodrębnione finansowo.
W konsekwencji, zdaniem Zainteresowanych, w odniesieniu do Części Pozostającej i Części Wydzielonej, przesłanka wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego będzie spełniona na moment Podziału.
Ad. 3. Przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych.
Warunek przeznaczenia do realizacji określonych zadań gospodarczych odnosi się do funkcjonalnego wyodrębnienia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
Pojęcie wyodrębnienia funkcjonalnego zostało wyjaśnione m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 września 2014 r., sygn. IBPB1/2/423-744/14/BG, zgodnie z którą: () Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.
Co więcej, jak wskazuje Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 26 maja 2014 r., sygn. IBPP3/443-203/14/AŚ W ocenie organu, dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej. Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe (wskazane przepisami ustawy) nie musi mieć charakteru bardzo sformalizowanego. Bardziej istotne jest wyodrębnienie stricte funkcjonalne, które pozwala na dalsze funkcjonowanie części przedsiębiorstwa w sposób niezależny po oddzieleniu go od reszty przedsiębiorstwa.
Wyodrębnienie funkcjonalne w strukturach Części Pozostającej i Części Wydzielonej przejawia się wyraźną odrębnością w zakresie działalności operacyjnej prowadzonej w ramach każdej z części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego. Do działalności realizowanej w ramach Części Pozostającej należy działalność hipoteczna na rzecz konsumentów, w szczególności zarządzanie portfelem kredytów hipotecznych, w tym zarządzanie ryzykami związanymi z takimi kredytami. Działalność Części Pozostającej będzie kontynuowana (choć, z uwagi na podjęte decyzje biznesowe, nie będzie obejmowała udzielania nowych kredytów hipotecznych ani przyjmowania nowych depozytów) przez Bank Dzielony po Podziale jako podmiot bankowy zgodnie z zaaprobowanym przez KNF planem biznesowym.
Z kolei działalność wykonywaną w ramach Części Wydzielonej stanowi pozostała działalność bankowa realizowana przez Bank Dzielony, w zakresie wykraczającym poza działalność hipoteczną na rzecz konsumentów. W skład działalności wykonywanej przez Część Wydzieloną wchodzi m.in. udzielanie kredytów niezabezpieczonych hipoteką oraz kredytów zabezpieczonych hipoteką konsumentom (wyłącznie w ramach funkcjonowania Kasy Mieszkaniowej) lub klientom korporacyjnym, zakładanie lokat pieniężnych, działalność biura maklerskiego i depozytariusza.
Składniki majątku składające się odrębnie na Część Pozostającą oraz Część Wydzieloną powinny być traktowane jako funkcjonalnie powiązane ze sobą i wyodrębnione w istniejącym przedsiębiorstwie Banku Dzielonego zespoły składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, wystarczających do utworzenia odrębnych przedsiębiorstw prowadzących działalność operacyjną. Wynika to m.in. z faktu, że każda z tych części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego będzie, na moment Podziału, stanowić zespół składników materialnych i niematerialnych (opisany szczegółowo w części uzasadnienia dotyczącego istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych), wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej we wskazanym powyżej, odpowiednim zakresie.
W rezultacie, zdaniem Zainteresowanych, nie ulega wątpliwości, że warunek przeznaczenia Części Pozostającej i Części Wydzielonej do realizacji określonych zadań gospodarczych zostanie spełniony na moment Podziału.
Ad. 4. Zdolność do stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze.
Ostatnim warunkiem uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa jest zdolność stanowienia przez niego niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadanie gospodarcze.
Zdaniem Zainteresowanych, opisany wyżej zespół składników zorganizowanych jako Część Pozostająca umożliwia samodzielne prowadzenie działalności w zakresie działalności hipotecznej na rzecz konsumentów, natomiast opisany wyżej zespół składników zorganizowanych jako Część Wydzielona umożliwia samodzielne prowadzenie pozostałego zakresu dotychczasowej działalności bankowej Banku Dzielonego (tj. całego zakresu działalności bankowej Banku Dzielonego, z wyłączeniem działalności hipotecznej na rzecz konsumentów).
Część Pozostająca zostanie wyposażona w wymagane, w zakresie przewidzianym przez Prawo bankowe, zaplecze organizacyjne i samodzielne komórki wykonujące funkcje dotyczące działalności w zakresie kredytów hipotecznych (jako działalności bankowej). Natomiast funkcje uzupełniające prowadzenie działalności w zakresie kredytów hipotecznych będą realizowane na rzecz Części Pozostającej m.in. przez pracowników Części Wydzielonej, a po Podziale przez Bank Przejmujący lub inne podmioty, na podstawie Umów Outsourcingu oraz w oparciu o inne usługi pomocnicze.
Umowy outsourcingu są powszechnie zawierane przez banki w Polsce na podstawie ram prawnych zawartych w przepisach Prawa bankowego. Wymaga podkreślenia, że zgodnie z Prawem bankowym przedmiotem outsourcingu w zakresie portfela wierzytelności hipotecznych może być tylko podejmowanie czynności związanych z bieżącą obsługą takiego portfela, natomiast wszystkie czynności związane z zarządzaniem tym portfelem mogą być podejmowane wyłącznie bezpośrednio przez bank będący w posiadaniu portfela (w tym przypadku: Bank Dzielony). Korzystanie z obsługi dokonywanej przez firmy zewnętrzne (outsourcing) jest powszechnie stosowane w praktyce przez niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadanie gospodarcze. Biorąc powyższe pod uwagę należy podkreślić, że Bank Dzielony będzie w stanie realizować samodzielnie zadania w zakresie zarządzania portfelem kredytów hipotecznych, korzystając w zakresie bieżącej, rutynowej obsługi portfela kredytów hipotecznych ze wsparcia podmiotu zewnętrznego na podstawie Umowy , jednocześnie wykonując samodzielnie czynności zarządcze (w tym kontrolę ryzyka) i nadzorcze.
Możliwość stabilnego funkcjonowania zarówno Części Pozostającej, jaki Części Wydzielonej będzie oceniona przed Podziałem przez Komisję Nadzoru Finansowego. Wymogiem stawianym przez Komisję Nadzoru Finansowego jest złożenie planu działalności po Podziale zarówno w stosunku do Banku Dzielonego (prowadzącego działalność z wykorzystaniem Części Pozostającej), jak i Banku Przejmującego (łącznie z Częścią Wydzieloną). Plany działalności będą przedmiotem analizy Komisji Nadzoru Finansowego, a wydanie zgody na przeprowadzenie Podziału będzie uzależnione m.in. od pozytywnej oceny możliwości dalszego funkcjonowania obu rozdzielanych części przedsiębiorstwa Banku Dzielonego.
Istotne jest również, iż po dokonaniu Podziału upoważnienie do prowadzenia działalności bankowej Banku Dzielonego pozostanie w Banku Dzielonym, a Bank Przejmujący, w związku z wymogami Prawa bankowego oraz ustaleniami z KNF, będzie posiadał własne zezwolenie na prowadzenie działalności bankowej (licencję bankową) umożliwiające mu kontynuację działalności Części Wydzielonej w strukturach Banku Przejmującego po dacie Podziału.
Resumując, po dokonaniu Podziału zarówno Bank Dzielony, jak i Bank Przejmujący, będą posiadały zdolność samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej prowadzonej przed podziałem przez Bank Dzielony odrębnie (w opisanym powyżej zakresie) przy wykorzystaniu Części Pozostającej i Części Wydzielonej. Wskazuje to, że zarówno Część Pozostająca, jak i Część Wydzielona, w momencie dokonania Podziału będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa mogące samodzielnie realizować przypisane im zadania gospodarcze.
Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania nr 1.
Zdaniem Zainteresowanych, mając na uwadze przytoczoną powyżej argumentację, wpisującą się w dotychczasową praktykę organów podatkowych oraz orzecznictwo, Część Wydzielona na moment Podziału:
- będzie stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
- będzie posiadała organizacyjne i finansowe wyodrębnienie;
- będzie przeznaczona do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne);
- będzie posiadała zdolność do stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego przypisane jej zadania gospodarcze.
W konsekwencji, zdaniem Zainteresowanych, w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, Część Wydzielona stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.
Szczegółowe uzasadnienie stanowiska Zainteresowanych w zakresie pytania nr 2.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przepisów ustawy nie stosuje się jednak do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
Jak Zainteresowani wykazali powyżej, w opisanym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną przesłanki uznania Części Wydzielonej za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług.
W świetle powyższego, zdaniem Zainteresowanych, na podstawie art. 6 pkt i w związku z art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, Podział opisany w niniejszym wniosku (a konkretnie przeniesienie w ramach Podziału składników majątku Banku Dzielonego, składających się na Część Wydzieloną, na Bank Przejmujący), nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem VAT.
Zdaniem Zainteresowanych, stanowisko to znajduje potwierdzenie w linii interpretacyjnej organów podatkowych. Zaprezentowane wyżej rozumowanie potwierdzają m.in. następujące interpretacje indywidualne, dotyczące braku opodatkowania podatkiem VAT podziału przez wydzielenie:
- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 stycznia 2016 r., sygn. ILPP3/4512-1-194/15-4/TK;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 11 stycznia 2016 r., sygn. ILPP5/4512-1-265/15-2/KS;
- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 grudnia 2015 r., sygn. ILPP5/4512-1-270/15-2/AG.
Reasumując, zdaniem Zainteresowanych, w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, przeniesienie w ramach Podziału składników majątku Banku Dzielonego, składających się na Część Wydzieloną, na Bank Przejmujący, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.
Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.
Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, z którego wynika, że Część Wydzielona mająca być przedmiotem przekazania do innej spółki, na moment zbycia będzie organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie wyodrębniona w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87-100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.
Stanowisko
prawidłowe
Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy