Temat interpretacji

Brak opodatkowania uczestnictwa w usługach cash poolingu - elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia usługi cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 grudnia 2015 r. (data wpływu 4 stycznia 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania uczestnictwa w usługach cash poolingu jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 stycznia 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania uczestnictwa w usługach cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

F. Sp. z o.o. (dalej jako Spółka) jest spółką prawa polskiego należącą do międzynarodowej grupy kapitałowej F. (dalej jako Grupa). Spółka ma status czynnego podatnika VAT w Polsce. Spółka rozlicza różnice kursowe tzw. metodą podatkową (tj. zgodnie z art. 15a ustawy o CIT).

Udziałowcem Spółki (posiadającym 100% udziałów) jest podmiot prawa holenderskiego, F. B.V., (dalej jako F. lub Leader). F. nie prowadzi w Polsce działalności gospodarczej, która skutkowałaby powstaniem w Polsce zakładu w rozumieniu regulacji ustawy o CIT ani stosownej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Polską a Holandią, nie posiada stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski oraz nie jest podmiotem zarejestrowanym w Polsce dla celów VAT.

Spółka planuje przystąpić wraz z F. do umowy Multi Target Balancing Agreement z bankami z grupy X. (dalej jako Bank), upoważniającej F. do zarządzania środkami Spółki (dalej jako Umowa). Dodatkowo Spółka oraz F. planują zawrzeć umowę dotyczącą usług finansowych świadczonych przez F. na rzecz Spółki, w tym doprecyzowującą zasady wynagrodzenia F. w związku z usługami świadczonymi przez F. na rzecz Spółki na podstawie Umowy.

Umowa ma na celu wdrożenie programu zarządzania płynnością finansową Spółki. F. pełnić będzie funkcję podmiotu zarządzającego oraz agenta rozliczeniowego (tzw. pool leadera) dla potrzeb realizowanego w jej ramach rzeczywistego cash-poolingu. Schemat ma formułę tzw. rzeczywistego cash-poolingu (ang. target balancing cash-pooling), tj. przewiduje rzeczywiste transfery środków pomiędzy rachunkami bankowymi Spółki oraz rachunkiem F., który będzie zarządzać środkami. Oprócz Spółki oraz F. żaden podmiot z Grupy nie będzie stroną Umowy.

Usługi Banku związane z funkcjonowaniem cash-poolingu będą polegały przede wszystkim na prowadzeniu rachunków bankowych Spółki i F. oraz organizacji transferów środków w ramach rozliczeń dotyczących cash-poolingu zgodnie z wytycznymi jej agenta rozliczeniowego (F.). Bank nie jest podmiotem powiązanym w rozumieniu przepisów ustawy o CIT ze Spółką ani F.

Dla potrzeb opisywanego schematu cash-poolingu Spółka będzie korzystać ze swoich rachunków bankowych (dalej jako Rachunki Bieżące), prowadzonych (lub założonych na potrzeby Umowy) w Banku. Ponadto F., jako agent rozliczeniowy cash-poolingu, posiadać będzie w Banku specjalny rachunek (dalej jako Rachunek Rozliczeniowy), za pośrednictwem którego będą realizowane operacje zarządzania płynnością finansową Spółki, tj. dziennego konsolidowania sald na Rachunkach Bieżących Spółki oraz F.

Relacje pomiędzy Spółką a F. opierać się będą na następujących założeniach:

1. Spółka oraz Leader posiadać będą otwarte rachunki w Banku obsługującym cash-pooling (Rachunki Bieżące). System bankowy używany przez Bank, F. oraz Spółkę może dodatkowo przewidywać istnienie technicznych subkont (połączonych z Rachunkami Bieżącymi), używanych wyłącznie dla potrzeb dziennej konsolidacji sald Spółki oraz Leadera.
2. F., działający jako agent rozliczeniowy w ramach opisywanego schematu cash-poolingu, otworzy w Banku specjalny rachunek (Rachunek Rozliczeniowy), za pośrednictwem którego będą realizowane operacje zarządzania płynnością finansową Spółki, tj. dziennego konsolidowania sald na Rachunkach Bieżących.
3. W związku z funkcjonowaniem opisywanego schematu cash-poolingu, w trakcie każdego dnia roboczego:
   • na zakończenie danego dnia dochodzić będzie do konsolidacji sald na Rachunkach Bieżących Spółki przy użyciu Rachunku Rozliczeniowego F.;
   • środki wynikające z dodatnich sald na Rachunkach Bieżących będą przenoszone na Rachunek Rozliczeniowy, z kolei ujemne salda na Rachunkach Bieżących będą pokrywane ze środków zgromadzonych na Rachunku Rozliczeniowym F.;
   • w przypadku, kiedy kwota na Rachunku Rozliczeniowym nie będzie wystarczająca dla sfinansowania ujemnych, sald dziennych, finansowanie to będzie pokrywane ze środków pochodzących z linii kredytowej udostępnionej F. przez Bank, zgodnie z odrębnym porozumieniem tych podmiotów.
4. Wskazane powyżej bilansowanie sald na rachunkach Spółki oraz Leadera odbywać się będzie zgodnie z mechanizmem opisanym poniżej:
   • w przypadku powstania dodatniego salda na Rachunku Bieżącym Spółki, dzienna nadwyżka środków z tego rachunku będzie kierowana z Rachunku Bieżącego na Rachunek Rozliczeniowy F.;
   • w przypadku powstania ujemnego salda na Rachunku Bieżącym Spółki, dzienny niedobór środków na tym rachunku będzie uzupełniany poprzez przekierowanie środków na Rachunek Bieżący ze środków zgromadzonych na Rachunku Rozliczeniowym F.
5. Wszelkie rozliczenie w ramach cash-poolingu będą dokonywane w polskich złotych (dalej jako PLN), w oparciu o rachunki prowadzone w PLN, lub w euro, w oparciu o rachunki prowadzone w euro.
6. Jeżeli w danym dniu na Rachunku Bieżącym Spółki wystąpi saldo dodatnie, Spółce przysługiwać będą odsetki kredytowe. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na Rachunku Bieżącym Spółki wystąpi saldo ujemne, Spółka będzie obciążana z tego tytułu odsetkami debetowymi.
7. Podmiotem odpowiedzialnym za naliczanie i rozliczanie odsetek opisanych w punkcie (VI) powyżej będzie F. Naliczanie to odbywać się będzie na bazie dziennych sald Spółki na Rachunkach Bieżących (zarówno dodatnich, jak i ujemnych), ustalanych przez F. na podstawie przepływu środków na Rachunku Rozliczeniowym oraz zgodnie z ewidencją stanu rozliczeń Spółki w ramach cash-poolingu, prowadzoną przez ten podmiot.
8. Odsetki (debetowe oraz kredytowe) będą rozliczane w okresach miesięcznych, zgodnie z faktyczną ilością dni w danym okresie, wpływając na saldo Rachunku Bieżącego Spółki na dzień ich rozliczenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie

(pytanie nr 5 wniosku) :

Czy Spółka, jako strona Umowy, nie będzie świadczyła usług w rozumieniu ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, jako strona Umowy, Spółka nie będzie świadczyła usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Przepis art. 5 ust. l ustawy o VAT wskazuje zamknięty katalog czynności, które podlegają opodatkowaniu VAT. Zgodnie z tym przepisem, opodatkowaniu VAT w Polsce podlega:

• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
• eksport towarów;
• import towarów;
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Mając na uwadze przytoczony przepis oraz przedstawiony stan faktyczny, w stosunku do Spółki należy rozważyć, czy istnieje możliwość zakwalifikowania czynności wykonywanych przez Spółkę w ramach cash-poolingu jako odpłatnego świadczenia usług, ponieważ pozostałe przypadki wskazane w art. 5 ust. l ustawy o VAT nie będą miały zastosowania.

Stosownie do art. 8 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Biorąc powyższe przepisy pod uwagę, jak również istotę systemu wspólnego zarządzania płynnością finansową, Spółka wskazuje, iż to F. oraz Bank są podmiotami, które świadczą usługi w ramach opisanego schematu zarządzania płynnością finansową polegające m.in. na prowadzeniu Rachunków Bieżących oraz na zerowaniu sald na rachunkach poprzez dokonanie technicznych operacji i zapisów na kontach na koniec każdego dnia. W ramach przedstawionego w stanie faktycznym schematu cash-poolingu, za czynności wykonywane przez F., Spółka ponosi opłaty określone w Umowie. Jednocześnie, to Spółka pozostaje beneficjentem świadczeń dokonywanych przez Leadera.

Ponadto, Spółka wskazuje, iż między Spółką a Leaderem i Bankami uczestniczącymi w opisanym schemacie cash-poolingu nie istnieje żaden stosunek prawny, w zakresie, którego Spółka wykonywałaby jakiekolwiek świadczenia. Spółka podkreśla, iż czynności takie jak obciążenie rachunków bieżących następują automatycznie. Spółka wskazuje, iż podmiotem przejawiającym aktywność w zakresie zarządzania środkami finansowymi jest w głównej mierze F. (w zakresie pełnienia roli agenta rozliczeniowego).

Spółka jest wyłącznie beneficjentem usługi cash-poolingu, sama natomiast nie świadczy żadnych usług na rzecz Banku ani F. Wszelkie czynności faktyczne i prawne bezpośrednio związane ze świadczeniem tej usługi, jak np. udostępnienie rachunków bankowych, operacje związane z przelewami środków finansowych, kapitalizacja odsetek, związane są z uczestnictwem Spółki jako usługobiorcy cash-poolingu i nie są związane ze świadczeniem jakiejkolwiek usługi w tym zakresie przez Spółkę. W konsekwencji, czynności Spółki, w ramach wymienionych w stanie faktycznym umów dotyczących cash-poolingu zawartych z Leaderem i Bankiem nie stanowią świadczenia usług i pozostają poza zakresem VAT.

Powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Między innymi, w interpretacji z dnia 27 czerwca 2014 r. (sygn. IBPP2/443-327/14/ICZ) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach stwierdził, iż:

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash-poolingu, należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika na podstawie opisanej umowy, umożliwiające Bankowi z siedzibą na terytorium Polski dokonywanie odpowiednich transferów środków finansowych w ramach opisanego schematu cash-poolingu, nie stanowią odrębnego (odpłatnego) świadczenia przez Wnioskodawcę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.

Analogiczny pogląd został wyrażony przez organy podatkowe m.in. w:

• interpretacji indywidualnej z dnia 25 marca 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (IBPP2/443-1184/13/ICZ);
• interpretacji indywidualnej z dnia 3 kwietnia 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-1199/13/RSZ);
• interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPP2/443-61/14/RSZ);
• interpretacji indywidualnej z dnia 14 maja 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (IBPP2/443-240/14/RSZ);
• interpretacji indywidualnej z dnia 27 czerwca 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (IBPP2/443-327/14/ICZ);
• interpretacji indywidualnej z dnia 3 października 2013 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPP4/443-312/13-2/BA);
• interpretacji indywidualnej z dnia 24 lipca 2014 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (IPPP1/443-790/14-2/IGo).

Wobec powyższego, Spółka podkreśla, iż na podstawie Umowy zawartej z F. oraz Bankiem, nie wykonuje czynności stanowiących świadczenie usług, ani innych czynności wskazanych w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT podlegających opodatkowaniu VAT. Dlatego też, zdaniem Spółki, jakiekolwiek czynności wykonywane przez Spółkę w związku z Umową pozostają poza zakresem opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Stosownie do art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.().

Definicja świadczenia usług ma zatem charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatnika w ramach działalności gospodarczej.

Wobec powyższych przepisów należy stwierdzić, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

• w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
• świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, że oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Aby dana czynność (usługa) podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Na podstawie zapisów art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W myśl art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne zaprezentowanej umowy cash poolingu należy stwierdzić, że czynności wykonywane przez Wnioskodawcę jako uczestnika przedmiotowej usługi, nie będą stanowić odpłatnego świadczenia przez Spółkę usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, lecz jedynie elementy pomocnicze, konieczne dla efektywnego świadczenia usługi cash poolingu. W związku z tym, nie będą one podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Tym samym Wnioskodawca z tego tytułu nie będzie działał w charakterze podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zatem, Wnioskodawca uczestnicząc w systemie cash poolingu organizowanym przez Bank, nie będzie świadczył usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w powyższym zakresie należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie tut. Organ informuje, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie zakresu podatku od towarów i usług, w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie