Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy jednostka budżetowa jest odrębnym od powiatu podatnikiem podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zespołu Szkół, przedstawione we wniosku z dnia 13 lutego 2015 r. (data wpływu 20 lutego 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy jednostka budżetowa jest odrębnym od powiatu podatnikiem podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie stwierdzenia, czy jednostka budżetowa jest odrębnym od powiatu podatnikiem podatku od towarów i usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Zespół Szkół (dalej Wnioskodawca) jest jednostką organizacyjną Powiatu (dalej: Powiat).

Wnioskodawca został powołany (utworzony) przez Powiat i funkcjonuje, stosownie do przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jako jednostka budżetowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jednostki budżetowe są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu państwa albo budżetu jednostek samorządu terytorialnego.

Wnioskodawca został założony przez jednostkę samorządu terytorialnego (Powiat) jako placówka publiczna w celu realizacji zadania Powiatu obejmującego sprawy edukacji publicznej.

Wykonywane przez Wnioskodawcę podstawowe zadania statutowe w zakresie edukacji publicznej realizowane są, co do zasady, w ramach relacji nieodpłatnych i obejmują cele i zadania określone w przepisach szczególnych z zakresu oświaty.

Wnioskodawca wykonuje również odpłatne czynności o charakterze cywilnoprawnym, które wiążą się z uzyskiwaniem przez Wnioskodawcę przychodów w ramach tych czynności można w szczególności wskazać: umowy najmu lokali (pomieszczeń) użytkowych (opodatkowane VAT), umowy dotyczące udostępnienia sali sportowej (opodatkowane VAT), umowy najmu sal lekcyjnych (opodatkowane VAT), umowy najmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe (zwolnione przedmiotowo z VAT), umowy udostępnienia (dzierżawy) powierzchni (np. pod automaty z napojami) dalej łącznie jako: Czynności.

W listopadzie 2014 r. Wnioskodawca złożył we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku do towarów i usług (VAT-R). Urząd skarbowy przyjął powyższe zgłoszenie i zarejestrował Wnioskodawcę jako podatnika VAT czynnego. Wnioskodawca posiada zatem aktualnie status zarejestrowanego podatnika VAT czynnego; wcześniej Wnioskodawca nie dokonywał rozliczeń podatku od towarów i usług, gdyż korzystał ze zwolnienia podmiotowego od VAT, o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług (Wnioskodawca nie przekracza limitu obrotów, o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług).

Z uwagi na wykonywanie wymienionych Czynności (podlegających opodatkowaniu VAT), Wnioskodawca jako powiatowa jednostka budżetowa składa stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb VAT, w których wykazuje we właściwych pozycjach wartość Czynności (oraz oczywiście wartość wszelkich innych zdarzeń podlegających opodatkowaniu VAT, które powinny zostać ujęte w deklaracji, zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca i Powiat powinni być traktowani jako jeden łączny podatnik VAT czynny i w konsekwencji dokonywać winni jednego rozliczenia deklaracyjnego na gruncie VAT poprzez Powiat (wartość Czynności Wnioskodawcy powinna być ujęta w deklaracji składanej przez Powiat), czy też Wnioskodawca powinien składać własną odrębną od Powiatu deklarację VAT (w której wykazana będzie wartość Czynności)...

Zdaniem Wnioskodawcy, dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca i Powiat nie powinni być traktowani jako jeden łączny podatnik VAT czynny, i w konsekwencji nie powinni dokonywać jednego rozliczenia deklaracyjnego na gruncie VAT poprzez Powiat (tym samym wartość Czynności nie powinna by ujęta w deklaracji VAT składanej przez Powiat). Wnioskodawca powinien składać własną odrębnie od Powiatu deklarację VAT, w której wykazana będzie wartość Czynności.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pojęcie działalności gospodarczej zdefiniowane zostało w art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, i obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.

Na gruncie powyższych regulacji, dotychczas powszechnie przyjmowano, że jednostka samorządu terytorialnego i utworzone przez nią jednostki budżetowe, to odrębni podatnicy VAT.

Na potwierdzenie takiej praktyki można wskazać stanowisko wyrażone w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 4 czerwca 2007 r. Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu (sygn. 1424/1120/443/11/2007/IW), zgodnie z którym: Jednostki budżetowe utworzone na podstawie ustawy o finansach publicznych lub innych ustaw jako jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Zatem jednostka organizacyjna gminy (niebędąca osobą prawną), wykonująca działalność gospodarczą w rozumieniu powołanego art. 15 ust. 2, będzie podatnikiem podatku od towarów i usług zobowiązanym do składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowych (...).

Identycznie pogląd wyrażony został również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 2 czerwca 2008 r. (sygn. ILPP1/443-277/08-2/HW), który wskazał: Inne niż urzędy gmin (powiatów) i urzędy marszałkowskie, tj. gminne jednostki organizacyjne, działające w formie np. zakładów budżetowych, jednostek budżetowych gospodarstw pomocniczych, powinny dla celów rozliczeń z tytułu podatku od towarów i usług rejestrować się jako odrębne podmioty tego podatku i posiadać odrębne oznaczenie (numery) NIP.

Powszechność przedstawionego wyżej stanowiska potwierdzają również inne interpretacje indywidualne:

1. Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 6 maja 2009 r. (sygn. IBPP4/443-344/09/AZ),
2. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 31 marca 2011 r. (sygn. IBPP4/443-317/11/EJ),
3. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 lipca 2011 r. (sygn. ILPP1/443-671/11-2/BD),
4. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 23 stycznia 2012 r. (sygn. ILPP1/443-1379/11-3/AWa),
5. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 17 lutego 2012 r. (sygn. IPTPP1/443-981/11-3/MH),
6. Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 20 kwietnia 2012 r. (sygn. IPTPP1/443-46/12-4/MW),
7. Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 grudnia 2012 r. (sygn. ITPP2/443 1215/12/EK),
8. Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 maja 2013 r. (sygn. IPPP2/443-124/13-51AO),
9. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 kwietnia 2014 r. (sygn. ILPP2/443-40/14-2/AD).

Uwzględniając i postępując prawidłowo z obowiązującą praktyką w szczególności potwierdzaną przez naczelników urzędów skarbowych, którzy dokonują dla celów VAT rejestracji samorządowych jednostek budżetowych odrębnej od rejestracji jednostki samorządu terytorialnego Wnioskodawca złożył w swoim urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku do towarów i usług (VAT-R) oraz zaczął składać deklaracje podatkowe VAT, w których wykazuje podatek należny od Czynności (tych Czynności, które są opodatkowane VAT; w przypadku Czynności, które są zwolnione od VAT ich wartość wskazywana jest w pozycji deklaracji dotyczącej sprzedaży zwolnionej VAT). Wartość Czynności nie jest zatem ujmowana w deklaracji składanej przez Powiat. Dla potrzeb rozliczenia VAT odrębnie zatem traktowany był (jest) Powiat oraz Wnioskodawca.

Niemniej jednak, po stronie Wnioskodawcy, zrodziły się wątpliwości co do prawidłowości takiego postępowania z uwagi na uchwałę NSA z dnia 24 czerwca 2013 r. (sygn. akt I FPS 1/13), zgodnie z którą w świetle art. 15 ust. 1 i 2 uVAT gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT.

W związku z ww. uchwałą, po stronie Wnioskodawcy zrodziły się wątpliwości dotyczące zasad rozliczeń na gruncie VAT. Koncentrują się one na kwestii, czy dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca i Powiat powinni być traktowani jako jeden łączny podatnik VAT czynny i w konsekwencji dokonywać winni jednego rozliczenia deklaracyjnego na gruncie VAT poprzez Powiat (wartość Czynności Wnioskodawcy powinna być ujęta w deklaracji składanej przez Powiat), czy też Wnioskodawca powinien składać własną, odrębną od Powiatu deklarację VAT (w której wykazana będzie wartość Czynności).

W ocenie Wnioskodawcy, stopień jego wyodrębnienia jest tak istotny, że Wnioskodawca powinien być traktowany jako odrębny od Powiatu podatnik VAT.

Konkludując, w opinii Wnioskodawcy: dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca i Powiat nie powinni być traktowani jako jeden łączny podatnik VAT czynny i w konsekwencji nie powinni dokonywać żadnego rozliczenia deklaracyjnego na gruncie VAT poprzez Powiat (wartość Czynności Wnioskodawcy nie powinna być ujęta w deklaracji składanej przez Powiat). Wnioskodawca powinien składać własną, odrębną od Powiatu deklarację VAT (w której wykazana będzie wartość Czynności).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza w myśl art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 96 ust. 1 ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3. Podmioty wymienione w art. 15, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujące wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne (art. 96 ust. 3 ustawy).

Jak stanowi art. 96 ust. 5 ustawy, jeżeli podmioty, o których mowa w ust. 3, rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego, o którym mowa w ust. 1, a w przypadku podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni do aktualizacji tego zgłoszenia, w terminach:

1. przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, innych niż zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2, 2a i 4-41 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, w przypadku rozpoczęcia dokonywania tej sprzedaży;
2. przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku utraty tego prawa;
3. przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 3 oraz w art. 113 ust. 1 i 9, w przypadku rezygnacji z tego zwolnienia, z zastrzeżeniem pkt 4;
4. przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5, w przypadku rezygnacji ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 9, od pierwszej wykonanej czynności.

Zgodnie z przepisem art. 113 ust. 1 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 150.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

W myśl art. 113 ust. 2 ustawy, do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2. odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
   1. transakcji związanych z nieruchomościami,
   2. usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
   3. usług ubezpieczeniowych,
   - jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3. odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Przepis art. 113 ust. 5 ustawy stanowi, że jeżeli wartość sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie ust. 1 przekroczy kwotę, o której mowa w ust. 1, zwolnienie traci moc począwszy od czynności, którą przekroczono tę kwotę.

Natomiast jak stanowi art. 113 ust. 4 ustawy, podatnicy, o których mowa w ust. 1 i 9, mogą zrezygnować ze zwolnienia określonego w ust. 1 i 9 pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia, a w przypadku podatników rozpoczynających w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia od pierwszej wykonanej czynności przed dniem wykonania tej czynności.

Zgodnie z art. 113 ust. 9 ustawy, zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności określonych w art. 5, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym, kwoty określonej w ust. 1.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca Zespół Szkół jest jednostką organizacyjną Powiatu. Wnioskodawca został powołany (utworzony) przez Powiat i funkcjonuje, stosownie do przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jako jednostka budżetowa jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jednostki budżetowe są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek budżetu państwa albo budżetu jednostek samorządu terytorialnego. Wnioskodawca został założony przez jednostkę samorządu terytorialnego (Powiat) jako placówka publiczna w celu realizacji zadania Powiatu obejmującego sprawy edukacji publicznej. Wykonywane przez Zainteresowanego podstawowe zadania statutowe w zakresie edukacji publicznej realizowane są co do zasady w ramach relacji nieodpłatnych i obejmują cele i zadania określone, w przepisach szczególnych z zakresu oświaty. Wnioskodawca wykonuje również odpłatne czynności o charakterze cywilnoprawnym, które wiążą się z uzyskiwaniem przez Wnioskodawcę przychodów w ramach tych czynności można w szczególności wskazać: umowy najmu lokali (pomieszczeń) użytkowych (opodatkowane VAT), umowy dotyczące udostępnienia sali sportowej (opodatkowane VAT), umowy najmu sal lekcyjnych (opodatkowane VAT), umowy najmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe (zwolnione przedmiotowo z VAT), umowy udostępnienia (dzierżawy) powierzchni (np. pod automaty z napojami) - Czynności. W listopadzie 2014 r. Wnioskodawca złożył we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku do towarów i usług (VAT-R). Urząd skarbowy przyjął powyższe zgłoszenie i zarejestrował Wnioskodawcę jako podatnika VAT czynnego. Wnioskodawca posiada zatem aktualnie status zarejestrowanego podatnika VAT czynnego; wcześniej Wnioskodawca nie dokonywał rozliczeń podatku od towarów i usług, gdyż korzystał ze zwolnienia podmiotowego z VAT, o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług (Wnioskodawca nie przekraczał limitu obrotów, o którym mowa w art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług). Z uwagi na wykonywanie wymienionych Czynności (podlegających opodatkowaniu VAT), Wnioskodawca jako powiatowa jednostka budżetowa składa stosowne deklaracje rozliczeniowe dla potrzeb VAT, w których wykazuje we właściwych pozycjach wartość Czynności (oraz oczywiście wartość wszelkich innych zdarzeń podlegających opodatkowaniu VAT, które powinny zostać ujęte w deklaracji zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług).

W rozpatrywanej sprawie Wnioskodawca ma wątpliwości w zakresie uznania, czy dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca i Powiat powinni być traktowani jako jeden łączny podatnik VAT czynny i w konsekwencji dokonywać winni jednego rozliczenia deklaracyjnego na gruncie VAT poprzez Powiat (wartość Czynności Wnioskodawcy powinna być ujęta w deklaracji składanej przez Powiat), czy też Wnioskodawca powinien składać własną odrębną od Powiatu deklarację VAT (w której wykazana będzie wartość Czynności).

Należy zauważyć, że zarówno ustawa o podatku od towarów i usług, jak również przepisy wykonawcze do niej nie definiują terminu jednostka budżetowa, wobec czego należy posiłkować się definicją legalną zawartą w ustawie z dnia 27 sierpnia 2007 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 wskazanej ustawy, jednostki budżetowe, samorządowe zakłady budżetowe, agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej i państwowe fundusze celowe stosują zasady gospodarki finansowej określone w niniejszej ustawie.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 tej ustawy, jednostkami budżetowymi są jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych nieposiadające osobowości prawnej, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Stosownie do brzmienia ust. 3 powyższego artykułu, podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i wydatków, zwany dalej planem finansowym jednostki budżetowej.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych ustaw, tworzą, łączą i likwidują organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego gminne, powiatowe lub wojewódzkie jednostki budżetowe.

W myśl ust. 2 powyższego artykułu, tworząc jednostkę budżetową, organ, o którym mowa w ust. 1, nadaje jej statut, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej, oraz określa mienie przekazywane tej jednostce w zarząd.

Z treści powołanych przepisów art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że jednostka organizacyjna wykonująca we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określone w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika.

Należy wskazać, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegające opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Podkreślić przy tym należy, że działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest, oprócz osobie fizycznej czy prawnej, również wyodrębnionej jednostce organizacyjnej samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, str. 1, z późn. zm.). Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Określenie samodzielności w tym znaczeniu ma charakter obiektywny, co oznacza, że ustalenia czy dana jednostka działa samodzielnie należy dokonać na podstawie obiektywnych kryteriów, a nie w sposób o charakterze uznaniowym przez jednostkę nadrzędną dla danego podmiotu. Ponadto należy wskazać, że ustaleń tych należy dokonywać na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz przepisów wspólnotowych w oderwaniu od skutków konwencjonalnych na gruncie prawa cywilnego i przepisów samorządowych.

Jednym z kryteriów jest przede wszystkim ustalenie, czy dana jednostka ponosi ryzyko gospodarcze, czy też to ryzyko ponosi jednostka nadrzędna (por. pkt 35 wyroku TSUE w sprawie C-210/04). Kolejnym kryterium, według TSUE, decydującym o ustaleniu samodzielności, jest odpowiedzialność za szkody poniesione wobec osób trzecich (por. wyrok w sprawie C-202/90 pkt 15).

Zatem:

• powiat nie może decydować w sposób o charakterze uznaniowym, jaki będzie sposób rozliczania VAT przez jednostki podrzędne,
• nie można automatycznie uznać, że powiat oraz jego jednostki budżetowe stanowią jednego podatnika bez przeanalizowania, czy spełnione zostały ww. obiektywne kryteria.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych stwierdzić należy, że w sytuacji gdy wyodrębniona ze struktur powiatu jednostka organizacyjna (jednostka budżetowa) prowadzi działalność gospodarczą w sposób samodzielny i wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, to podmiot ten jest odrębnym od powiatu podatnikiem. Tak też jest w rozpatrywanej sprawie. Wnioskodawca świadczy odpłatne usługi polegające na wynajmie lokali (pomieszczeń) użytkowych, sal lekcyjnych, lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe (zwolnione przedmiotowo z VAT), udostępnieniu (dzierżawy) powierzchni (np. pod automaty z napojami), udostępnieniu sali sportowej.

Z uwagi na obowiązujące przepisy prawa, orzecznictwo sądowo-administracyjne, stosowaną praktykę, jak również uznanie przez powiat odrębności podatkowej swojej jednostki budżetowej, brak jest podstaw do zmiany podejścia co do wzajemnych stosunków między powiatem a jego jednostką. Stanu tego nie zmienia również podjęta w dniu 24 czerwca 2013 r. uchwała NSA sygn. akt I FPS 1/13. Powołana uchwała wskazuje, że W świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług.

Należy wskazać, że powyższa uchwała nie rozstrzygnęła wątpliwości, w sprawie której dotyczyła, bowiem w dniu 10 grudnia 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem sygn. akt I FSK 311/12 skierował do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pytanie prejudycjalne dotyczące jednostek budżetowych gminy o następującej treści: Czy w świetle art. 4 ust. 2 w związku z art. 5 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz. Urz. UE C 83 z dnia 30 marca 2010 r., s. 1 i nast.) jednostka organizacyjna gminy (lokalnego organu władzy w Polsce) może być uznana za podatnika VAT w sytuacji, gdy wykonuje czynności o charakterze innym niż organ władzy publicznej w rozumieniu art. 13 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE z dnia 11 grudnia 2006 r. Nr L 347, s.1 i nast. ze zm.), pomimo, że nie spełnia warunku samodzielności (niezależności) przewidzianego w art. 9 ust. 1 tej dyrektywy...

Podsumowując powyższe rozważania stwierdzić należy, że jednostki organizacyjne (budżetowe) wyodrębnione ze struktury powiatu jako jednostki budżetowe podległe, które prowadzą działalność gospodarczą w sposób samodzielny i wykonują czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, posiadające odrębne oznaczenie NIP, własny budżet, własny plan wydatków, zatrudniające własnych pracowników, są odrębnymi od powiatu podatnikami podatku VAT.

Zatem jednostka budżetowa (organizacyjna) jaką jest Wnioskodawca, jest odrębnym od Powiatu podatnikiem podatku VAT. Dla celów rozliczeń VAT Wnioskodawca powinien składać własną odrębną od Powiatu deklarację VAT (w której wykazana będzie wartość Czynności).

Interpretacja dotyczy:

• zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;
• zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 419 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu