Temat interpretacji

W ustawie o podatku od towarów i usług zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q. W art. 106a pkt 1 wskazano, że przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a (). Natomiast w art. 106b ustawy o VAT ustawodawca wskazał w jakiej sytuacji podatnik jest obowiązany do wystawienia faktury. W tym miejscu tut. Organ podatkowy zwraca uwagę, że faktura VAT jest dokumentem wystawianym przez podatnika podatku VAT. Jak wskazano wyżej, opisana we wniosku planowana sprzedaż pozostaje poza zakresem VAT, tzn. nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika. Wobec tego Wnioskodawca nie może wystawić faktury VAT.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku z dnia 2 kwietnia 2015 r. (data wpływu 7 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

• braku obowiązku opodatkowania sprzedaży samochodu służącego do przewozu uczniów niepełnosprawnych jest prawidłowe,
• możliwości wystawienia faktury VAT ze stawką NP jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 kwietnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku opodatkowania sprzedaży samochodu służącego do przewozu uczniów niepełnosprawnych oraz możliwości wystawienia faktury VAT ze stawką NP.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W 2008 r. Gmina zakupiła nowy samochód osobowy A. służący do przewozu uczniów niepełnosprawnych. Przy zakupie ww. pojazdu Gminie nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, gdyż nie służył on działalności zarobkowej. Wnioskodawca zamierza sprzedać ww. samochód na podstawie umowy cywilnoprawnej, wystawiając jednocześnie fakturę VAT ze stawką NP.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż ww. samochodu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i czy Gmina może wystawić kupującemu fakturę VAT ze stawką NP...

Stanowisko Wnioskodawcy:

Sprzedaż ww. samochodu nie podlega podatkowi VAT i można wystawić fakturę VAT ze stawką NP. Nabyty samochód wykorzystywany był wyłącznie do wykonywania działalności publiczno-prawnej, zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.). W tym przypadku Gmina nie występuje jako podatnik podatku VAT lecz jako organ władzy publicznej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego w zakresie:

• braku obowiązku opodatkowania sprzedaży samochodu służącego do przewozu uczniów niepełnosprawnych jest prawidłowe,
• możliwości wystawienia faktury VAT ze stawką NP jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy o VAT).

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2−12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 146a pkt 1 ustawy o VAT, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o VAT, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z ust. 1 pkt 2 tego artykułu, zwalnia się od podatku dostawę towarów wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności zwolnionej od podatku, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z powyższego przepisu wynika, że prawo do zwolnienia od podatku przysługuje wówczas, gdy łącznie są spełnione przesłanki w nim określone, a mianowicie:

• towar mający być przedmiotem dostawy służył wyłącznie wykonywaniu czynności zwolnionych od podatku,
• przy nabyciu towaru nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Wśród czynności podlegających podatkowi od towarów i usług wyróżnić należy czynności zwolnione od podatku i czynności opodatkowane tym podatkiem. Do tych drugich zastosować należy właściwą stawkę podatku, stosowaną dla danej czynności opodatkowanej.

Ponadto od czynności zwolnionych od podatku należy odróżnić czynności niepodlegające opodatkowaniu. Poprzez zwolnienie rozumieć należy sytuację, w której do czynności z reguły opodatkowanej (posiadającej określoną stawkę podatku) zastosowanie znajdzie brak obowiązku opodatkowania, tj. dana czynność skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego, co jednak nie prowadzi do powstania zobowiązania podatkowego. Czynności nieopodatkowane zaś, to takie czynności, które nie są w ogóle objęte przedmiotem opodatkowania, i względem których nie występuje obowiązek podatkowy.

Należy jeszcze dodać, że aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi być wykonana przez podatnika działającego w takim charakterze.

Z treści art. 15 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jednakże w świetle art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Unormowanie to pozostaje w zgodzie z art. 13 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 347, s. 1, z późn. zm.), który stwierdza, że krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Aby wyłączenie z grona podatników miało miejsce, muszą zostać spełnione dwa warunki, gdyż wyłączenie to:

• dotyczy wyłącznie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy,
• odnosi się tylko do tych czynności, które związane są z realizacją zadań nałożonych na te podmioty przepisami prawa i do realizacji których zostały one powołane.

Wyłączenie z grona podatników organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane.

Powołany przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, jak i cyt. przepis art. 13 ust. 1 Dyrektywy, wyłączają z opodatkowania organy podlegające prawu publicznemu, jeżeli prowadzą daną działalność jako organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne.

Kryterium decydującym o uznaniu organu (urzędu) władzy publicznej za podatnika podatku od towarów i usług jest zachowywanie się nie jak organ władzy, lecz jak podmiot gospodarczy (przedsiębiorca) w stosunku do określonych transakcji lub czynności. Szczególnie jest to uzasadnione w tych przypadkach, gdzie identyczne czynności lub bardzo zbliżone czynności bądź też transakcje mogą być wykonywane przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców).

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r., poz. 594 z późn. zm.) do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ust. 1 tej ustawy, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. We wskazanym artykule wymieniono także jakie sprawy obejmują zadania własne gminy.

Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów (art. 8 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).

Na podstawie art. 17 ust. 3a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) obowiązkiem gminy jest:

1. zapewnienie uczniom niepełnosprawnym, których kształcenie i wychowanie odbywa się na podstawie art. 71b, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej i gimnazjum, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym - także do najbliższej szkoły ponadgimnazjalnej, nie dłużej jednak niż do ukończenia 21. roku życia;
2. zapewnienie dzieciom i młodzieży, o których mowa w art. 16 ust. 7, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi, bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do ośrodka umożliwiającego tym dzieciom i młodzieży realizację obowiązku szkolnego i obowiązku nauki, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia.

Należy zwrócić uwagę na postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 20 marca 2014 r. w sprawie C-72/13 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów, w którym orzekł, że: dyrektywę 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że nie sprzeciwia się ona opodatkowaniu podatkiem VAT transakcji takich jak te zamierzone przez Gminę Wrocław, o ile sąd odsyłający stwierdzi, iż transakcje te stanowią działalność gospodarczą w rozumieniu art. 9 ust. 1 tej dyrektywy oraz iż nie są wykonywane przez rzeczoną gminę w charakterze organu władzy publicznej w rozumieniu art. 13 ust. 1 akapit pierwszy owej dyrektywy. Jeśli jednak należałoby uznać te transakcje za wykonywane przez wspomnianą gminę działającą w charakterze organu władzy publicznej, przepisy dyrektywy 2006/112 nie sprzeciwiałyby się ich opodatkowaniu, gdyby sąd odsyłający stwierdził, że ich zwolnienie mogłoby prowadzić do znaczących zakłóceń konkurencji w rozumieniu art. 13 ust. 2 tej dyrektywy.

Biorąc pod uwagę powyższe postanowienie, należy każdorazowo badać, czy sprzedaż majątku gminnego podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Należy pamiętać, że w każdym przypadku konieczna jest ocena spełniania przesłanek art. 9 i 13 dyrektywy 2006/112/WE Rady (odpowiednio art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług) w konkretnych okolicznościach sprawy.

Przenosząc zatem powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, należy ustalić czy Wnioskodawca dokonując sprzedaży samochodu osobowego A. Autobus 17 m, służącego do przewozu dzieci niepełnosprawnych, będzie działał w charakterze podatnika VAT, a zamierzoną sprzedaż należy traktować w kategorii działalności gospodarczej.

Z okoliczności niniejszej sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W 2008 r. Wnioskodawca zakupił nowy samochód osobowy A. Autobus 17 m, służący do przewozu uczniów niepełnosprawnych. Przy zakupie ww. pojazdu Wnioskodawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego, gdyż nie służył on działalności zarobkowej. Wnioskodawca zamierza sprzedać ww. samochód na podstawie umowy cywilnoprawnej, wystawiając jednocześnie fakturę VAT ze stawką NP. Ponadto w uzasadnieniu Wnioskodawca wskazał, że samochód ten wykorzystywany był wyłącznie do działalności publicznoprawnej.

Analiza przedstawionego zdarzenia przyszłego oraz treści powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że skoro samochód osobowy A. Autobus 17 m (wykorzystywany do przewozu uczniów niepełnosprawnych) był faktycznie użytkowany dla realizacji celów, które stanowią działalność publicznoprawną Gminy (pozostającą poza zakresem uregulowanym przepisami o podatku od towarów i usług), Gmina, przy jego planowanej sprzedaży nie będzie działała w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a tym samym sprzedaż tego samochodu nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Wobec tego stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za prawidłowe.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również możliwości wystawienia faktury VAT ze stawką NP w związku z planowaną transakcją sprzedaży ww. samochodu osobowego.

Zgodnie z art. 87 § 1 Ordynacji podatkowej jeżeli z odrębnych przepisów nie wynika obowiązek wystawienia faktury, podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani, na żądanie kupującego lub usługobiorcy, wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi.

W ustawie o podatku od towarów i usług zasady wystawiania faktur regulują przepisy art. 106a-106q. W art. 106a pkt 1 wskazano, że przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do sprzedaży, z wyjątkiem przypadków, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 i 5 oraz ust. 1a (). Natomiast w art. 106b ustawy o VAT ustawodawca wskazał w jakiej sytuacji podatnik jest obowiązany do wystawienia faktury.

W tym miejscu tut. Organ podatkowy zwraca uwagę, że faktura VAT jest dokumentem wystawianym przez podatnika podatku VAT. Jak wskazano wyżej, opisana we wniosku planowana sprzedaż pozostaje poza zakresem VAT, tzn. nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, gdyż Wnioskodawca nie będzie działał w charakterze podatnika. Wobec tego Wnioskodawca nie może wystawić faktury VAT.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 192 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie