Temat interpretacji

brak opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek, będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2015 r. (data wpływu 25 marca 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. (data wpływu 10 czerwca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek, będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży działek, będących we współwłasności majątkowej małżeńskiej oraz podatku dochodowego od osób fizycznych.

Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 8 czerwca 2015 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z małżonkiem zakupili w ramach wspólności ustawowej do majątku prywatnego: w roku 1996 nieruchomość rolną o pow. ok. 9500 m² dz. nr 55/3 w przy ul. z przeznaczeniem na siedlisko, co w końcu nie zostało zrealizowane oraz w 2003 r. działkę gruntu nr 110/5 w miejscowości o pow. ok. 2 ha nieruchomość rolna z przeznaczeniem na potrzeby własne bądź na założenie gospodarstwa rolnego lub lokatę środków. W chwili zakupu brak było konkretnych planów co do zakupionego gruntu, może domy dla synów (Wnioskodawca wraz z żoną mieszkali wówczas w pobliżu zakupionej działki). Oprócz tych nieruchomości Wnioskodawca wraz z małżonkiem są właścicielami innych działek rolnych o łącznej powierzchni ok. 20 ha. Działki te razem stanowią gospodarstwo rolne. Wnioskodawca ani jego małżonek nie są rolnikami ryczałtowymi, większość ww. terenów to grunty rolne lub zalesione. Wnioskodawca od 2004 r. otrzymuje podstawowe dopłaty rolne do gruntów stanowiących łąki (trwałe użytki zielone), w tym za działki będące przedmiotem niniejszego wniosku. Działki nie były nikomu wynajmowane, nie prowadzono na nich żadnej działalności. Działka 55/3 w chwili zakupu była działką R. W roku 2008 bez inicjatywy Wnioskodawcy Gmina dokonała uchwalenia planu zagospodarowania przestrzennego dla tej dzielnicy m. w skutek czego przeznaczenie w planie zagospodarowania przestrzennego zostało określone jako tereny uprzemysłowione z tym, że nadal na wypisie z rejestru gruntów figuruje R-rola. Działka 110/5 w wyniku zmiany planu zagospodarowania przestrzennego dokonanego bez inicjatywy Wnioskodawcy została zaliczona w 2008 r. do terenów budowlanych (nadal w rejestrze gruntów figuruje jako R-rola). Działka została podzielona na mniejsze działki o pow. ok. 0,25 ha. Powstało w ten sposób 8 działek plus droga (zgodnie z planem zagospodarowania przestrzennego).

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą na zasadach ogólnych i opodatkowany jest podatkiem liniowym 19% (przedmiotowe działki w żaden sposób nie są powiązane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą). Zakres działalności to: podstawowa działalność wg PKD 41.20.Z

• pośrednictwo w obrocie nieruchomościami - począwszy od 08/2009

• sprzątanie obiektów - począwszy od 08/2009

• kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek począwszy od 05/2011.

Żona Wnioskodawcy będąca z nim we wspólności ustawowej prowadzi samodzielnie działalność w zakresie usług budowlanych. Opodatkowana jest ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i jednocześnie od 08/2009 jest osobą współpracującą z Wnioskodawcą w pośrednictwie w obrocie nieruchomościami jako licencjonowany pośrednik w obrocie nieruchomościami.

Wnioskodawca wraz z żoną w latach 2006-2007 dokonał sprzedaży z majątku prywatnego 4 działek powstałych po zniesieniu współwłasności działki 20/3 przy ul. (wcześniej sprzedano udziały dwojgu zainteresowanych, na których wniosek dokonano zniesienia współwłasności). W 2000 r. Wnioskodawca wraz z żoną dokonał sprzedaży domu w zabudowie szeregowej zamieszkiwanego przez niego i rodzinę ponad 10 lat. Wnioskodawca nie zamierza wykonywać czynności podobnych jak handlowiec, ani dokonywać uzbrojenia terenu, jego grodzenia itp. w stosunku do przedmiotowych działek. Ewentualny sposób ogłoszenia o sprzedaż będzie standardowy, tak jak każdego kto chce sprzedać swoją własność prywatną.

Przedmiotowe działki nigdy nie były w żaden sposób związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę lub jego żonę działalnością gospodarczą, nie stanowiły środka trwałego ani towaru handlowego, są całkowicie odrębnym od działalności gospodarczej majątkiem Wnioskodawcy i jego małżonki. Koszty ich utrzymania nie były kosztami działalności gospodarczej. Wnioskodawca w zakresie posiadanego gospodarstwa rolnego jest płatnikiem podatku rolnego.

W piśmie z dnia 8 czerwca 2015 r., stanowiącym uzupełnienie przedmiotowego wniosku, Wnioskodawca wskazał, iż jest czynnym podatnikiem VAT. Wnioskodawca nie zamierza podejmować działań marketingowych związanych z potencjalną sprzedażą działki nr 55/3 poza ewentualnie zwyczajnymi ogłoszeniami. Wnioskodawca nie zamierza podejmować działań marketingowych związanych z potencjalną sprzedażą działki nr 110/5 poza ewentualnie zwyczajnymi ogłoszeniami. Wnioskodawca nie posiada innych niż wskazane we wniosku prywatnych nieruchomości gruntowych, które mogły by być w przyszłości sprzedane. Jak podano we wniosku Wnioskodawca jest właścicielem jeszcze innych prywatnych nieruchomości gruntowych - ok. 20 ha, które były nabyte nie z przeznaczeniem na sprzedaż i w przewidywalnej przyszłości Wnioskodawca nie zamierza dokonywać ich sprzedaży, ale nie może wykluczyć okoliczności, które go do tego skłonią w przyszłości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku jw. Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku VAT od zbytych nieruchomości... (oznaczone we wniosku jako pytanie nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, zbycie nieruchomości będącej majątkiem prywatnym nie jest obciążone podatkiem VAT, ponieważ nie mieści się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Pod pojęciem towaru - jak wynika z art. 2 pkt 6 uVAT - należy rozumieć m.in. grunty. W świetle powyższego wskazać należy, iż grunty objęte są przedmiotowym zakresem uVAT. Decydujące znaczenie jednakże dla celów stwierdzenia, czy Wnioskodawca powinien sprzedaż przedmiotowych działek opodatkować podatkiem VAT ma jednak element podmiotowy.

Mianowicie należy mieć na uwadze, że w świetle art. 15 uVAT podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Poprzez działalność gospodarczą rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Na gruncie powyższego należy uznać, iż niezbędnym do uznania dostawy towaru za działalność gospodarczą jest to, aby w momencie dokonania czynności podatnik miał zamiar dokonywać tej czynności wielokrotnie, zmierzając do nadania jej stałego i zorganizowanego charakteru. Nie jest przy tym działalnością handlową, a zatem i działalnością gospodarczą w rozumieniu uVAT sprzedaż majątku osobistego, który nie został nabyty w celu jego dalszej odsprzedaży.

Warto również wspomnieć, iż w orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntował się pogląd, w myśl którego opodatkowaniu podlega jedynie czynność zrealizowana w formie zorganizowanej sprzedaży towaru (gruntu), poprzedzonej zakupem dokonanym w celu jego odsprzedaży, wskazująca na zamiar jej kontynuacji w tej formie (tak stwierdził NSA m.in. w wyroku z dnia 24 kwietnia 2007 r., I FSK 603/06).

Wnioskodawca podkreślił, że w rozpatrywanej sprawie niezwykle istotne są również tezy wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29.10.2007 r. (sygn. akt .). Sąd rozpatrując bowiem przedstawione zagadnienie prawne, przejął sprawę do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów, a w zapadłym orzeczeniu uznał, że sprzedaż przez osoby fizyczne działek, nawet dokonana kilkukrotnie, nie stanowi czynności opodatkowanej podatkiem VAT, dopóki nie jest czynnością wykonaną w ramach działalności gospodarczej. Sąd w cytowanym orzeczeniu wskazał jako zasadę, że ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego dla celów podatku VAT, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności podatkiem VAT.

Wszystkie znane Wnioskodawcy decyzje organów skarbowych oraz orzeczenia sądów administracyjnych podkreślają wagę czynnika subiektywnego zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej. Nie budziło na przykład wątpliwości Sądu (wyrok WSA w Gdańsku z 03.07.2008 r., sygn. akt ....), iż działanie osoby fizycznej polegające na zakupie nieruchomości gruntowej pod budownictwo mieszkaniowe z zamiarem wybudowania na niej budynku wielomieszkaniowego pod wynajem, nawet gdy sam zamiar nie został zrealizowany, a dokonano czynności innych, tj. dokonano wielokrotnej, odpłatnej dostawy przed pierwszym zasiedleniem 10 samodzielnych lokali mieszkalnych, ma charakter działania zorganizowanego, częstotliwego oraz zarobkowego.

W innej sprawie okolicznościami przemawiającymi za uznaniem danych osób za podmioty prowadzące działalność gospodarczą były takie fakty jak np.: podjęcie decyzji o budowie linii energetycznej uwzględniającej wszystkie działki w dacie przed sprzedażą działki i realizacja tego zamierzenia po sprzedaży, czy też podjęcie działań zmierzających do wykonania instalacji wodociągowej. Sąd wziął pod uwagę również dużą powierzchnię nieruchomości oraz tzw. czynności przygotowawcze polegające na poniesieniu wydatków inwestycyjnych, a więc sprzedaż gruntów w takich okolicznościach, nawet gdy dotyczy majątku prywatnego, ale gdy została wykonana z zamiarem powtarzalności należy zakwalifikować jako działalność gospodarczą (wyrok WSA w Gliwicach 17.11.2008 r., sygn. akt III SA/ Gl 913/08).

Zamiar wykonywania działalności gospodarczej może, zdaniem WSA w Warszawie (wyrok z 08.08.2008 r. sygn. akt III SA/Wa 153/08) objawić się już w momencie zakupu działki. W tym wypadku rozpatrywana sprawa dotyczyła zakupu udziałów w nieruchomości przy założeniu wykorzystania ich do działalności gospodarczej, jak i późniejszej sprzedaży. Sąd uznał, że czynności sprzedaży udziałów w działkach, nawet dokonane jednorazowo, będą podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, gdyż już w momencie kupna działek przeznaczonych do sprzedaży podatnik działa jak handlowiec i nie ma również znaczenia, że proces zakupu tych nieruchomości może być rozciągnięty w czasie.

W tym miejscu Wnioskodawca jeszcze raz podkreślił, iż zakup działek był traktowany przez niego jako lokata kapitału. Ponadto w momencie zakupu działek właściciel nie miał sprecyzowanych planów co do ich zagospodarowania. Wnioskodawca dopuszczał różne opcje wykorzystania działek w tym: budowę domów na użytek własny oraz członków rodziny (dzieci) oraz prowadzenie np. gospodarstwa rolnego.

W tym kontekście pierwszorzędną rolę odgrywa wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) (Druga Izba) w sprawie Jarosław Słaby przeciwko Ministrowi Finansów oraz Emilian Kuć, Halina Jezierska-Kuć przeciwko Dyrektorowi Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 15 września 2011 r. sprawy połączone C-180 i C-181/10. W wyroku tym TSUE uznał, że dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objęte podatkiem od wartości dodanej na podstawie prawa krajowego państwa członkowskiego, jeżeli państwo to skorzystało z możliwości przewidzianej w art. 12 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą rady 2006/138/WE z dnia 19 grudnia 2006 r., niezależnie od częstotliwości takich transakcji oraz od kwestii, czy sprzedawca prowadzi działalność producenta, handlowca lub usługodawcy, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Jednocześnie TSUE uznał, iż osoba fizyczna, która prowadzi działalność rolniczą na gruncie nabytym ze zwolnieniem z podatku od wartości dodanej i przekształconym wskutek zmiany planu zagospodarowania przestrzennego, niezależnej od woli tej osoby w grunt przeznaczony pod zabudowę, nie można uznać za podatnika podatku od wartości dodanej w rozumieniu art. 9 ust. 1 i art. 12 ust. 1 dyrektywy 2006/112, zmienionej dyrektywą 2006/138, kiedy dokonuje ona sprzedaży tego gruntu, jeżeli sprzedaż następuje w ramach zarządu majątkiem prywatnym tej osoby.

Natomiast jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 9 ust. 1 akapit drugi dyrektywy 2006/112 zmienionej dyrektywą 2006/138 należy uznać ją za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika od wartości dodanej. Okoliczność, iż osoba ta jest rolnikiem ryczałtowym w rozumieniu art. 295 ust. 1 pkt 3 dyrektywy 2006/112, jest w tym zakresie bez znaczenia.

Jak wspomniał Wnioskodawca, działań jego dotyczących gruntu w żaden sposób nie można uznać za działania producenta, czy handlowca - osoby profesjonalnie trudniącej się obrotem nieruchomościami, gdyż Wnioskodawca nie zamierza podjąć żadnych aktywnych działań w zakresie obrotu nieruchomościami, poza takimi które nie wykraczałyby poza zakres standardowych działań osoby fizycznej rozporządzającej swoją własnością.

Na taką interpretację zaistniałego stanu faktycznego wskazuje także wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2011 r., I FSK 1654/2011.

W wyroku tym Sąd uznał m.in., że: Mając na uwadze orzeczenie Trybunału z 15 września 2011 r., a także wywody zawarte w wyroku NSA w składzie siedmiu sędziów z 29 października 2007 r. I FPS 3/2007 wskazujące na kryteria, jakimi należy kierować się przy określaniu, czy w danym przypadku mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, czy też z zarządem majątkiem prywatnym określenie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy. Wykonanie danej czynności (w przypadku sprzedaży działki budowlanej lub przeznaczonej pod zabudowę) jednorazowo jednakże w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania jej w sposób częstotliwy nie przesądza automatycznie, że z tego tylko powodu dany podmiot staje się podatnikiem VAT. Konieczne jest bowiem ustalenie, że w odniesieniu do tej czynności występował on w charakterze podatnika, tj. jako osoba angażująca środki podobne do wykorzystywanych przez handlowca, producenta, itp., a nie osoba wykonująca prawo własności w stosunku do tego gruntu. Przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając działki budowlane działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec) wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą. Nie jest działalnością handlową sprzedaż majątku osobistego (prywatnego), który nie został nabyty w celach odsprzedaży (w celach handlowych), lecz spożytkowania w celach prywatnych. Liczba i zakres transakcji sprzedaży gruntów nie może stanowić kryterium rozróżnienia między czynnościami dokonywanymi prywatnie, które znajdują się poza zakresem opodatkowania, a czynnościami stanowiącymi działalność gospodarczą. Podobnie okoliczność, iż przed sprzedażą zainteresowany dokonał podziału gruntu na działki w celu osiągnięcia wyższej ceny łącznej sama z siebie nie jest decydująca. Nie ma takiego charakteru również długość okresu, w jakim te transakcje następowały, ani wysokość osiągniętych z nich przychodów.

Następnie NSA wskazał, iż: Istotna jest więc ocena, czy z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że strona w celu dokonania spornej sprzedaży gruntów podjęła aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu art. 15 ust. 2 u.p.t.u., co skutkuje koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od wartości dodanej, czy też sprzedaż ta nastąpiła w ramach zarządu jej majątkiem prywatnym. Zmiana przeznaczenia gruntu z inicjatywy rolnika oraz podjęcie, np. takich czynności jak uzbrojenie terenu, wydzielenie dróg wewnętrznych oraz działań marketingowych w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, stanowią o takiej aktywności w zakresie obrotu nieruchomościami, które mogą wskazywać, że czynności sprzedającego przybierają formę zawodową (profesjonalną), a w konsekwencji zorganizowaną.

Podobne stanowisko zajmują organy skarbowe. Na przykład w interpretacji indywidualnej z 22 kwietnia 2010 r. (sygn. akt IPPP3/443-57/10-5/LK) organ uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe, ponieważ sprzedaż przedmiotowych działek należy uznać za sprzedaż części majątku osobistego jako czynność nie mieszczącą się w definicji działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Podobne stanowisko wyraził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji indywidualnej z dnia 09.10.2009 r., sygnatura IPPP3/443-714/09-3/KC oraz Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 09.06.2009 r. sygnatura ILPP1/443-379/09-2/AK.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości wskazanego powyżej stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Towarami w świetle art. 2 pkt 6 ustawy są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast art. 7 ust. 1 ustawy stanowi, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Zgodnie zatem z ww. przepisami ustawy, sprzedaż gruntu jest dostawą towarów.

Towarem jest także udział w prawie własności lub użytkowaniu wieczystym nieruchomości. Jest to zgodne z normami unijnymi, bowiem w myśl art. 15 ust. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), państwa członkowskie mogą uznać za rzeczy:

1. określone udziały w nieruchomości,
2. prawa rzeczowe dające ich posiadaczowi prawo do korzystania z nieruchomości,
3. udziały i inne równoważne udziałom tytuły prawne dające ich posiadaczowi prawne lub faktyczne prawo własności lub posiadania nieruchomości lub jej części.

Problematyka współwłasności została uregulowana w art. 195-221 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121, z późn. zm.). Ze współwłasnością mamy do czynienia wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 Kodeksu cywilnego). W przypadku współwłasności nieruchomości określonej w częściach ułamkowych, każdy ze współwłaścicieli ma określony ułamkiem udział w nieruchomości.

Nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności (art. 46 § 1 ww. Kodeksu cywilnego).

Podkreślić należy, że współwłaściciel ma względem swego udziału pozycję wyłącznego właściciela. Ze względu na charakter udziału, każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 ustawy Kodeks cywilny). Rozporządzanie udziałem polega na tym, że współwłaściciel może zbyć swój udział.

Z kolei w myśl art. 31 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r., poz. 583), z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zatem istotą wspólności majątkowej małżeńskiej, zarówno ustawowej, jak i umownej, jest to, że każdy z małżonków jest współwłaścicielem poszczególnych składników majątku wspólnego (dorobkowego) na zasadach współwłasności łącznej (bezudziałowej).

W świetle art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Natomiast zgodnie z art. 37 § 1 pkt 1 ww. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania czynności prawnej prowadzącej do zbycia, obciążenia, odpłatnego nabycia nieruchomości lub użytkowania wieczystego, jak również prowadzącej do oddania nieruchomości do używania lub pobierania z niej pożytków.

Stwierdzić należy, że nie każda czynność, która stanowi dostawę towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Określona czynność będzie opodatkowana podatkiem VAT, jeśli zostanie wykonana przez podatnika, a więc osobę prowadzącą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy należy stwierdzić, że dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, iż w odniesieniu do konkretnej dostawy, mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że dla uznania danego podmiotu za podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy nie ma znaczenia rezultat prowadzonej działalności. Oznacza to, że aby uznać działalność podmiotu za działalność gospodarczą nie jest konieczne, aby przyniosła ona jakiekolwiek efekty. Podatnikiem jest zatem również podmiot prowadzący działalność generującą straty, a nawet podmiot, który w ogóle nie dokona żadnej sprzedaży.

Za podatnika należy uznać także osobę, która zadeklarowała zamiar prowadzenia działalności gospodarczej, czyniąc w tym celu pewne nakłady, mimo że sama działalność gospodarcza jeszcze się nie rozpoczęła, nawet w sytuacji jeśli nigdy nie zostanie rozpoczęta. Działalność gospodarcza może składać się z kilku następujących po sobie etapów. Czynności przygotowawcze, takie jak nabycie nieruchomości, które stanowią część tych transakcji, powinny być również traktowane jako działalność gospodarcza. Poniesienie wstępnych wydatków inwestycyjnych w celu i z zamiarem rozpoczęcia przyszłej działalności gospodarczej należy również uznać za działalność gospodarczą.

W kwestii opodatkowania dostawy gruntów istotne jest, czy w świetle zaprezentowanego we wniosku zdarzenia przyszłego Wnioskodawca w celu dokonania sprzedaży gruntu podejmie aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producenta, handlowca i usługodawcę w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, co skutkuje koniecznością uznania jej za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w rozumieniu tego przepisu, a więc za podatnika podatku od towarów i usług, czy też sprzedaż nastąpiła w ramach zarządu majątkiem prywatnym. Zwykłe nabycie lub sprzedaż rzeczy nie stanowi wykorzystywania w sposób ciągły majątku rzeczowego w celu uzyskania z tego tytułu dochodu w rozumieniu art. 9 ust. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (a tym samym art. 15 ust. 2 ustawy) jako, że jedynym przychodem z takich transakcji może być ewentualny zysk ze sprzedaży tej rzeczy.

Ponadto, jak wynika z orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 września 2011 r. w sprawach C-180/10 i C-181/10, dostawę gruntu przeznaczonego pod zabudowę należy uznać za objętą podatkiem od wartości dodanej, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi jedynie czynności związanej ze zwykłym wykonywaniem prawa własności.

W tym miejscu dla wyjaśnienia zakresu zwykłego wykonywania prawa własności konieczne jest sięgnięcie do zapisów prawa cywilnego, tj. ustawy Kodeks cywilny.

Zgodnie z art. 140 ww. ustawy Kodeks cywilny, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą.

Wskazać należy, że rozporządzanie rzeczą jest drugim spośród wymienionych wyraźnie w art. 140 k.c. uprawnień właściciela do rozporządzania rzeczą (ius disponendi). Wymaga również podkreślenia, że ustawodawca nie definiuje używanego pojęcia rozporządzenia. Nie klasyfikuje też postaci rozporządzenia. W literaturze zaś podkreśla się zazwyczaj, że chodzi o uprawnienie do wyzbycia się własności i uprawnienie do obciążania prawa własności. Wyzbycie się własności w pierwszym rzędzie obejmuje dokonywaną (inter vivos) czynność przeniesienia własności, dalej zaś czynność rozporządzenia testamentowego () (Edward Gniewek Kodeks cywilny, Księga Druga. Własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz, Zakamycze, 2001, Komentarz do art. 140 k.c.).

Z powyższego wynika zatem, iż dokonanie sprzedaży określonej rzeczy materialnej stanowi naturalny (oczywisty, podstawowy) element wykonywania prawa własności.

Odnosząc się zatem do wątpliwości Wnioskodawcy należy wskazać, iż przyjęcie, że dana osoba fizyczna sprzedając nieruchomości działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czego przejawem jest taka aktywność tej osoby w zakresie obrotu nieruchomościami, która może wskazywać, że jej czynności przybierają formę zorganizowaną, np. nabycie terenu przeznaczonego pod zabudowę, jego uzbrojenie, wydzielenie dróg wewnętrznych, działania marketingowe podjęte w celu sprzedaży działek, wykraczające poza zwykłe formy ogłoszenia, uzyskanie decyzji o warunkach zagospodarowania terenu (zabudowy), czy wystąpienie o opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego dla sprzedawanego obszaru, prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług developerskich lub innych tego rodzaju usług o zbliżonym charakterze. Przy czym na tego rodzaju aktywność handlową wskazywać musi ciąg powyżej przykładowo przytoczonych okoliczności, a nie stwierdzenie jedynie faktu zaistnienia pojedynczych z nich.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis zdarzenia przyszłego zauważyć należy, iż pomimo że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, to przedmiotowe działki nigdy nie były w żaden sposób związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą. A zatem dokonując analizy całokształtu okoliczności w sprawie, ich zakresu, stopnia zaangażowania, w tym środków pieniężnych, stwierdzić należy, że Zainteresowany w związku z planowaną sprzedażą działki nr 55/3 oraz działek powstałych w wyniku podziału działki nr 110/5 (stanowiących współwłasność małżeńską), nie będzie działał w charakterze podatnika, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Będą to bowiem działania należące do zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Tym samym planowana przez Wnioskodawcę sprzedaż przedmiotowych działek (będących we współwłasności małżeńskiej), będzie stanowić zwykłe wykonywanie prawa własności, a Zainteresowany zbywając ww. działki, stanowiące majątek prywatny, będzie korzystał z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem.

Reasumując należy uznać, że Wnioskodawca z tytułu transakcji zbycia działki nr 55/3 oraz działek powstałych w wyniku podziału działki nr 110/5, stanowiących współwłasność małżeńską, które jak wskazał Wnioskodawca w żaden sposób nie są związane z dotychczas prowadzoną działalnością gospodarczą, nie będzie działał w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, prowadzącego działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy. Zatem planowana sprzedaż ww. działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku zapłaty podatku od towarów i usług z tytułu przedmiotowych transakcji.

W świetle powyższego, oceniając stanowisko Wnioskodawcy, należało uznać je za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanej. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Jednocześnie zauważa się, że stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych na wniosek zainteresowanej, wydaje w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W przedmiotowej sprawie powyższa interpretacja indywidualna nie wywiera zatem skutku prawnego dla żony Wnioskodawcy.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowana ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawczynię w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Końcowo należy zauważyć, że w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 5 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi