Temat interpretacji

Jak w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT Wnioskodawca powinien potraktować usługę magazynowania, tj. usługę przechowywania wraz z szeroko rozumianą obsługą magazynu zgodnie z art. 28b (zasada ogólna) czy też art. 28e (miejsce położenia nieruchomości)?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 23 września 2013 r. (data wpływu 26 września 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usługi przechowywania wraz z szeroko rozumianą obsługą magazynu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 września 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca świadczenia usługi przechowywania wraz z szeroko rozumianą obsługą magazynu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca zajmuje się produkcją części metalowo-gumowych, mających zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym. Zainteresowany dokonuje sprzedaży swoich wyrobów gotowych zarówno bezpośrednio jak i za pośrednictwem składów konsygnacyjnych zlokalizowanych na terenie innych krajów należących do Unii Europejskiej.

Część odbiorców współpracujących poprzez wykorzystanie składu konsygnacyjnego akceptuje tylko dostawy za pośrednictwem dostawców usług centrów logistycznych zarządzających składem konsygnacyjnym (tzw. LLZ - ).

W celu dokonania sprzedaży za pośrednictwem składu konsygnacyjnego Wnioskodawca w pierwszej kolejności dokonuje przemieszczenia swoich wyrobów do składów zarządzanych poprzez wybranego dostawcę usług LLZ. Dostawcy tych usług świadczą oprócz przechowywania wyrobów Zainteresowanego w magazynach do czasu ich sprzedaży na rzecz jego klienta szereg innych pomocniczych czynności, które same w sobie nie stanowią celu, jednak składają się na jedną usługę kompleksową zwaną dalej łącznie usługą magazynowania. Kompleksowa usługa magazynowania obejmuje w swoim zakresie przechowywanie towarów - przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek, zapewnienie dostaw do odbiorcy w ilościach i czasie wskazanym przez odbiorcę.

Wartość faktury za usługi LLZ uzależniona jest od ilości składowanych wyrobów gotowych w danym okresie rozliczeniowym, a także świadczonych czynności częściowych. Każda z wyżej wymienionych czynności ma określoną cenę. Obciążenie jest więc iloczynem sztuk przechowywanych i obsługiwanych pojemników i stawką za daną czynność w określonym okresie czasu. Udostępnienie wstępu na teren składu konsygnacyjnego następuje jedynie w przypadku kontroli lub innych potrzeb po wcześniejszym uzgodnieniu stron.

Analizując powyżej opisany stan można stwierdzić, że mamy do czynienia z usługą złożoną świadczoną przez centra logistyczne. Z usługami złożonymi spotykamy się, gdy w wyniku kombinacji różnych świadczeń dążymy do realizacji określonego celu. W opisywanym przypadku celem głównym jest optymalny proces dostaw wobec odbiorców.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Jak w świetle obowiązujących przepisów ustawy o VAT Wnioskodawca powinien potraktować usługę magazynowania, tj. usługę przechowywania wraz z szeroko rozumianą obsługą magazynu - zgodnie z art. 28b (zasada ogólna) czy też art. 28e (miejsce położenia nieruchomości)...

Zdaniem Wnioskodawcy opisane usługi magazynowania (przechowywania wyrobów i obsługi magazynu, o której szczegółowo mowa powyżej) mimo że są usługami związanymi z wykorzystaniem powierzchni składu konsygnacyjnego z którego dokonywana jest sprzedaż, nie stanowią usług określonych w art. 28e ustawy o VAT. Zainteresowany nie dysponuje bowiem prawem użytkowania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości, jedynie zleca wykonanie kompleksowej usługi w zakresie magazynowania towaru. W związku z powyższym w ocenie Wnioskodawcy w tym przypadku zastosowanie będzie miało opodatkowanie zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 28b ustawy o VAT.

Potwierdzenie powyższego stanowiska znajduje się w wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sprawa C-155/12 RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland) z 27 czerwca 2013 r. dotyczącego określenia dla celów podatku VAT miejsca świadczenia kompleksowych usług magazynowania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z opisu spraw wynika, że Wnioskodawca zajmuje się produkcją części metalowo-gumowych, mających zastosowanie w przemyśle motoryzacyjnym. Zainteresowany dokonuje sprzedaży swoich wyrobów gotowych zarówno bezpośrednio jak i za pośrednictwem składów konsygnacyjnych zlokalizowanych na terenie innych krajów należących do Unii Europejskiej. Część odbiorców współpracujących poprzez wykorzystanie składu konsygnacyjnego akceptuje tylko dostawy za pośrednictwem dostawców usług centrów logistycznych zarządzających składem konsygnacyjnym (tzw. LLZ - ...). W celu dokonania sprzedaży za pośrednictwem składu konsygnacyjnego Wnioskodawca w pierwszej kolejności dokonuje przemieszczenia swoich wyrobów do składów zarządzanych poprzez wybranego dostawcę usług LLZ. Dostawcy tych usług świadczą oprócz przechowywania wyrobów Zainteresowanego w magazynach do czasu ich sprzedaży na rzecz jego klienta szereg innych pomocniczych czynności, które same w sobie nie stanowią celu, jednak składają się na jedną usługę kompleksową. Kompleksowa usługa obejmuje w swoim zakresie przechowywanie towarów - przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek, zapewnienie dostaw do odbiorcy w ilościach i czasie wskazanym przez odbiorcę. Wartość faktury za usługi LLZ uzależniona jest od ilości składowanych wyrobów gotowych w danym okresie rozliczeniowym, a także świadczonych czynności częściowych. Każda z wyżej wymienionych czynności ma określoną cenę. Obciążenie jest więc iloczynem sztuk przechowywanych i obsługiwanych pojemników i stawką za daną czynność w określonym okresie czasu. Udostępnienie wstępu na teren składu konsygnacyjnego następuje jedynie w przypadku kontroli lub innych potrzeb po wcześniejszym uzgodnieniu stron.

Świadczeniami złożonymi zajmowały się wielokrotnie zarówno polskie sądy administracyjne jak i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. TSUE wypowiedział się w tym zakresie m.in.: w sprawach C-349/96 CPP, C-41/04 Levob, C-111/05 Aktiebolaget NN. Na tle dotychczasowego dorobku orzeczniczego TSUE sformułowane zostały kryteria przesądzające o tym, kiedy występuje świadczenie złożone. Ma ono miejsce w sytuacji, gdy (i) świadczenie pomocnicze nie stanowi celu samego w sobie lecz stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z usługi podstawowej, (ii) poszczególne czynności są ze sobą tak ściśle związane, że ich rozdzielenie miałoby charakter sztuczny, (iii) kiedy nie istnieje możliwość nabywania danego świadczenia od podmiotów zewnętrznych. Usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną oraz nie można wykonać lub wykorzystać bez usługi pomocniczej usługi głównej. Z orzecznictwa Trybunału wynika, że w przypadku jednej, złożonej transakcji dane świadczenie musi być uznane za pomocnicze względem świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi dla klientów celu samego w sobie, lecz środek służący jak najlepszemu skorzystaniu ze świadczenia głównego (wyrok z 22 października 1998 r. w sprawach połączonych C-308/96 i C-94/97 Madgett i Baldwin).

Zatem co do zasady każde świadczenie dla celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług powinno być traktowane jako odrębne i niezależne, jednak w sytuacji gdy jedna usługa obejmuje z ekonomicznego punktu widzenia kilka świadczeń, usługa ta nie powinna być sztucznie dzielona dla celów opodatkowania podatkiem VAT. Z ekonomicznego punktu widzenia usługi nie powinny być dzielone dla tych celów wówczas, gdy tworzą jedną usługę zasadniczą, obejmującą kilka świadczeń pomocniczych. Jeżeli jednak w skład świadczonej usługi wchodzą czynności które nie służą wyłącznie wykonaniu czynności głównej, zasadniczej, lecz mogą mieć również charakter samoistny, to wówczas nie ma podstaw dla traktowania ich jako elementu usługi zasadniczej.

Aby móc wskazać że dana usługa jest usługą złożoną (kompleksową), winna składać się ona z różnych świadczeń których realizacja prowadzi jednak do jednego celu. Na usługę złożoną składa się więc kombinacja różnych czynności, prowadzących do realizacji określonego celu - do wykonania świadczenia głównego, na które składają się różne świadczenia pomocnicze. Natomiast usługę należy uznać za pomocniczą, jeśli nie stanowi ona celu samego w sobie lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej. Pojedyncza usługa traktowana jest zatem jak element usługi kompleksowej wówczas, jeżeli cel świadczenia usługi pomocniczej jest zdeterminowany przez usługę główną.

Jak wskazał Wnioskodawca w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z usługą złożoną świadczoną przez centra logistyczne, której celem głównym jest optymalny proces dostaw wobec odbiorców.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Art. 28a ustawy stanowi, że na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
   1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
   2. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy - działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Biorąc pod uwagę opis sprawy stwierdzić należy, że Wnioskodawca spełnia definicję podatnika określoną w art. 28a ustawy.

Zgodnie z zasadą ogólną zawartą w art. 28b ust. 1 ustawy - miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W odniesieniu do pewnych kategorii usług przepisy ustawy wprowadzają szczególne regulacje dotyczące miejsca świadczenia. Jedną z takich kategorii są usługi związane z nieruchomościami, w tym usługi świadczone przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego. Na podstawie art. 28e ustawy miejscem świadczenia ww. usług jest miejsce położenia nieruchomości.

Przepisowi art. 28e ustawy odpowiada zapis art. 47 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U. UE L 2006 Nr 347, str. 1 ze zm.) - zgodnie z którym miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług rzeczoznawców i agentów nieruchomości, usług zakwaterowania w sektorze hotelarskim lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, przyznawanie prawa użytkowania nieruchomości oraz usług związanych z przygotowywaniem i koordynacją prac budowlanych, takich jak usługi architektów i biur nadzoru budowlanego, jest miejsce, w którym znajduje się dana nieruchomość.

W tym miejscu wskazać należy na wyrok TSUE z 27 czerwca 2013 r. sygn. akt C-155/12 w sprawie Ministerstwo Finansów Rzeczypospolitej Polskiej przeciwko RR Donnelly Global Turnkey Solution Poland sp. z o.o.

Powyższy wyrok sprecyzowało orzecznictwo Trybunału dotyczące miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami oraz wyjaśnił dla celów stosowania prawa, co Trybunał rozumie pod pojęciem wystarczająco bezpośredniego związku.

Ww. wyrok dotyczył pytania prejudycjalnego skierowanego przez sąd krajowy zmierzającego do ustalenia czy art. 47 dyrektywy 2006/112 należy interpretować w ten sposób, że kompleksowe usługi w zakresie magazynowania obejmujące: przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie, rozładunek, załadunek oraz w stosunku do niektórych klientów przepakowywanie materiałów dostarczonych w opakowaniach zbiorczych do indywidualnych zestawów, są usługami związanymi z nieruchomościami w rozumieniu tego artykułu.

TSUE wskazał, że w zakresie dotyczącym brzmienia wskazanego art. 47 które zasadniczo odpowiada art. 9 ust. 2 lit. a) szóstej dyrektywy należy stwierdzić, że usługi magazynowania nie stanowią usług wymienionych w sposób wyraźny w owym art. 47 i w związku z tym z brzmienia tego przepisu nie można wysnuć użytecznego wniosku dla celów udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie. Jednakże z orzecznictwa Trybunału wynika, że jedynie świadczenie usług które pozostaje w wystarczająco bezpośrednim związku z nieruchomością mieści się w zakresie stosowania wskazanego art. 47 dyrektywy 2006/112 (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Inter -Mark Group, pkt 30). Należy zresztą wskazać, że w takim związku pozostają wszystkie usługi wymienione w tym przepisie (zob. w zakresie dotyczącym art. 9 ust. 2 lit. a) szóstej dyrektywy ww. wyrok w sprawie Heger, pkt 24).

Jeżeli chodzi o pojęcie nieruchomości należy przypomnieć, że Trybunał orzekł już że jedną z jej istotnych cech jest to, że jest związana z określoną częścią terytorium państwa członkowskiego, w którym jest ona usytuowana (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Heger, pkt 20). W związku z tym aby świadczenie usług było objęte zakresem stosowania art. 47 dyrektywy 2006/112 konieczne jest, by owo świadczenie było związane z wyraźnie określoną nieruchomością.

Jednakże mając na uwadze że wiele usług jest w ten lub inny sposób związanych z nieruchomościami, konieczne jest ponadto aby przedmiotem świadczenia usług była sama nieruchomość. Tak dzieje się w szczególności wówczas, gdy nieruchomość określoną w sposób wyraźny należy uznać za konstytutywny element świadczenia usług, jako że stanowi ona centralny i nieodzowny element tego świadczenia (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Heger, pkt 25). Należy bowiem stwierdzić, że świadczenia usług wyliczone w art. 47 dyrektywy 2006/112, które dotyczą bądź używania lub urządzania nieruchomości, bądź zarządzania włącznie z użytkowaniem oraz wyceny tego rodzaju nieruchomości, charakteryzują się tym, że sama nieruchomość stanowi przedmiot świadczenia.

Z powyższego zdaniem TSUE wynika, że usługa magazynowania - tego rodzaju jak usługa sporna w postępowaniu głównym - której nie można uznać za związaną z urządzaniem, zarządzaniem lub wyceną nieruchomości, może być objęta zakresem stosowania wskazanego art. 47 jedynie pod warunkiem, że usługobiorcy jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości.

W konsekwencji Trybunał uznał, że art. 47 dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady 2008/8/WE z dnia 12 lutego 2008 r. należy interpretować w ten sposób, że kompleksowe usługi w zakresie magazynowania obejmujące: przyjmowanie towarów do magazynu, ich umieszczanie na odpowiednich półkach magazynowych, przechowywanie, pakowanie, wydawanie, rozładunek i załadunek są objęte tym artykułem jedynie wówczas, gdy magazynowanie stanowi świadczenie główne czynności jednolitej i usługobiorcom jest przyznane prawo używania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości.

Jak wskazał Wnioskodawca nie dysponuje on prawem użytkowania całości lub części wyraźnie określonej nieruchomości. Udostępnienie wstępu na teren składu konsygnacyjnego następuje jedynie w przypadku kontroli lub innych potrzeb po wcześniejszym uzgodnieniu stron.

Tym samym w przedmiotowej sprawie należy stwierdzić, że usługi świadczone na rzecz Wnioskodawcy nie są usługami związanymi z nieruchomością w rozumieniu art. 28e ustawy.

Zatem miejsce świadczenia (opodatkowania) usługi będącej przedmiotem wniosku jest ustalone na zasadzie ogólnej zawartej w art. 28b ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu miejscem świadczenia usługi wykonywanej na rzecz Zainteresowanego jest terytorium Polski, tzn. miejsce w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem ww. usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu