Temat interpretacji

zwolnienie od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT świadczonych usług pośrednictwa finansowego pozyskiwanie klientów

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749, ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 14 czerwca 2013 r. (data wpływu 21 czerwca 2013 r.), o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT świadczonych usług pośrednictwa finansowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 czerwca 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT świadczonych usług pośrednictwa finansowego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej A. Sp. z o.o. (dalej: Spółka) świadczy usługi leasingu. Spółka jako podmiot należący do Grupy B. S.A. współpracuje z B. S.A. (dalej: Bank) w celu oferowania swoim klientom jak najszerszej oferty usług. Spółka w dniu 15 maja 2013 roku zawarła z Bankiem umowę o współpracy (dalej: Umowa), której przedmiotem jest świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku. Zakres świadczonych usług obejmuje informowanie przez Spółkę swoich obecnych i potencjalnych klientów (dalej: Klient/Klienci) o ofercie produktowej Banku oraz o korzyściach wynikających ze współpracy z Bankiem.

Zgodnie z zawartą Umową, w razie zainteresowania Klienta możliwością nawiązania współpracy z Bankiem, Spółka zobowiązana będzie do uzyskania od Klienta upoważnienia do przekazania Bankowi danych Klienta, wraz z oświadczeniem Klienta o fakcie pozyskania informacji o ofercie Banku od pracownika Spółki (dalej: Upoważnienie). Jednocześnie, Spółka zobowiązana będzie do przekazywania Bankowi informacji o możliwościach oraz sposobie kontaktu z Klientami oraz inicjowania spotkań przedstawicieli Banku z Klientami, którzy wyrazili zainteresowanie ofertą Banku.

Bank natomiast, zobowiązany będzie do skontaktowania się z takim Klientem w ciągu 7 dni roboczych od otrzymania Upoważnienia, w celu umówienia spotkania i przedstawienia szczegółowej oferty produktowej dopasowanej do indywidualnych potrzeb Klienta. W przypadku zainteresowania Klienta współpracą z Bankiem, pracownik Banku podpisze z Klientem umowę o prowadzenie rachunku bankowego, a ponadto wypełni wraz z Klientem potwierdzenie wskazujące, że Klient dowiedział się o możliwości nawiązania współpracy z Bankiem od Spółki oraz upoważniające Bank do przesłania Spółce informacji o fakcie zawarcia umowy z tym Klientem (dalej: Potwierdzenie); Spółka otrzyma kopię Potwierdzenia.

W celu realizacji usług przez Spółkę, Bank wyposaży Spółkę w materiały informacyjne w wersji papierowej lub elektronicznej. Ponadto, Bank zobowiązał się do przeszkolenia pracowników Spółki w zakresie znajomości aktualnej oferty Banku.

Spółka w związku z zawartą Umową, nie realizuje czynności biurowo-technicznych mających na celu dopełnienie formalności administracyjnych związanych z zawarciem przez Bank umowy z Klientem.

Umowa wiążąca Spółkę z Bankiem stanowi umowę rezultatu - z tytułu świadczonych usług, tj. za pozyskanie dla Banku nowego Klienta, Spółka będzie otrzymywała wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od zawarcia przez Bank umowy ze wskazanym przez Spółkę Klientem (stawka za każdą zawartą umowę będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju umowy).

Zawarta Umowa, zakłada, że pozyskanie dla Banku nowego Klienta przez Spółkę będzie miało miejsce, tylko wtedy, gdy:

1. w ciągu 90 dni od dnia przekazania Upoważnienia, Bank zawarł z nowym Klientem, zaliczanym według obowiązującej w Banku segmentacji klientów do kategorii Klientów Biznesowych z segmentu 04 lub 05, kompleksową umowę dowolnego pakietu Mój Biznes (obejmującą usługi w zakresie prowadzenia rachunku bankowego), lub
2. w ciągu 180 dni od dnia przekazania Upoważnienia, Bank zawarł z nowym Klientem, zaliczanym według obowiązującej w Banku segmentacji klientów do kategorii Klientów Korporacyjnych z segmentu 06 Umowę o Prowadzenie Rachunków Bankowych dla Klientów Korporacyjnych oraz o świadczenie Usług Związanych z Tymi Rachunkami, lub
3. w ciągu 270 dni od dnia przekazania Upoważnienia, Bank zawarł z nowym Klientem, zaliczanym według obowiązującej w Banku segmentacji klientów do kategorii Klientów Korporacyjnych z segmentu 07 Umowę o Prowadzenie Rachunków Bankowych dla Klientów Korporacyjnych oraz o świadczenie Usług Związanych z Tymi Rachunkami.

Ustalony w Umowie okres rozliczeniowy (poza pierwszym) będzie rozpoczynał się 1 października danego roku i trwał przez okres kolejnych 12 miesięcy, tj. do 30 września roku następnego, przy czym pierwszy okres rozliczeniowy będzie trwał od 1 dnia miesiąca następującego po podpisaniu Umowy i kończyć się będzie 30 września roku, w którym została zawarta Umowa.

W ciągu 10 dni po zakończonym okresie rozliczeniowym, Spółka na podstawie przekazanych do Banku Upoważnień oraz otrzymanych z Banku Potwierdzeń, zobowiązana będzie sporządzić i przesłać do Banku specyfikacje zawierające wykaz Klientów pozyskanych w danym okresie rozliczeniowym (dalej: Specyfikacje). Specyfikacje te będą następnie podlegały weryfikacji ze strony Banku pod kątem spełnienia warunków uprawniających Spółkę do naliczenia wynagrodzenia za pozyskanie dla Banku Klienta, tj.:

• zawarcia przez Bank ze wskazanym przez Spółkę Klientem umowy o prowadzenie rachunku bankowego w okresie odpowiednio (w zależności od rodzaju umowy i segmentu Klienta wynikającego ze skali jego przychodów, zgodnie z zasadami segmentacji klientów obowiązującymi w Banku) 90, 180 lub 270 dni od dnia przekazania Upoważnienia (przy czym warunkiem koniecznym będzie, aby wobec wskazanego w Upoważnieniu Klienta, Bank nie prowadził w tym czasie samodzielnych, aktywnych działań akwizycyjnych oraz nie prowadził dla tego Klienta rachunku bieżącego w ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających dzień przekazania Upoważnienia);

• ponadto, w przypadku Klienta korporacyjnego - dodatkowym warunkiem będzie konieczność osiągnięcia przez Bank dochodu z działalności operacyjnej z tytułu relacji z takim Klientem, uzyskanego w okresie 12 następujących po sobie miesięcy, z przedziału 18 miesięcy od dnia otwarcia rachunku bankowego, na określonym w Umowie poziomie.

Zweryfikowane Specyfikacje będą stanowiły potwierdzenie odbioru usługi przez Bank oraz podstawę do wyliczenia wynagrodzenia należnego Spółce. Informację o kwocie wynagrodzenia, Bank przekaże Spółce w terminie do 15 grudnia roku, w którym zakończy się dany okres rozliczeniowy. Przekazana przez Bank informacja będzie stanowiła podstawę do wystawienia przez Spółkę faktur dla Banku. Spółka wystawi na podstawie tej informacji dwie faktury, z których jedna będzie obejmowała wynagrodzenie należne Spółce za pozyskanie nowych Klientów na rzecz Banku z segmentu 04 i 05, a druga faktura będzie obejmowała wynagrodzenie należne Spółce za pozyskanie nowych Klientów na rzecz Banku z segmentu 06 i 07. Wynagrodzenie to będzie płatne przez Bank raz w roku, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania przez Bank prawidłowo wystawionych przez Spółkę faktur.

Mając powyższe na uwadze, Spółka pierwsze faktury związane z zawarciem i wykonywaniem niniejszej Umowy wystawi nie wcześniej jak 15 grudnia 2013 roku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy usługi świadczone przez Spółkę na warunkach przedstawionych powyżej korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.; dalej: ustawa o VAT) i art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu wartości dodanej (Dz. U. UE L z 2006 r., Nr 347, poz. 1; dalej: Dyrektywa VAT) jako usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych lub prowadzenia rachunków pieniężnych...
2. W przypadku udzielenia negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, czy usługi świadczone przez Spółkę na warunkach przedstawionych powyżej korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 13 ustawy o VAT, jako usługi stanowiące element usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

W zakresie pytania nr 1, zdaniem Spółki, pozyskiwanie klientów na rzecz Banku na warunkach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego będzie stanowiło świadczenie usług pośrednictwa w prowadzeniu rachunków bankowych, korzystających ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy VAT.

W przypadku udzielenia negatywnej odpowiedzi na pytanie nr 1, w zakresie pytania nr 2, w opinii Spółki usługi świadczone przez Spółkę na warunkach przedstawionych powyżej mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 13 ustawy o VAT, jako usługi stanowiące element usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

Uzasadnienie stanowiska Spółki

W zakresie pytania 1

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT zwalnia się z opodatkowania usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Przepis ten stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy VAT.

Ani ustawa o VAT, ani Dyrektywa VAT nie definiują jednak pojęcia usług pośrednictwa. Zdaniem Spółki należy więc w pierwszej kolejności odwołać się do definicji językowej. I tak, zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl/), przez pośrednictwo rozumie się działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron oraz kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy. W kontekście tej definicji, pośrednictwo w świadczeniu usług finansowych, takich jak prowadzenie rachunków bankowych, obejmowałoby działalność pośrednika mającą na celu doprowadzenie do porozumienia pomiędzy klientem a Bankiem, ich skojarzenie w celu zawarcia umowy dotyczącej sprzedaży produktów bankowych.

Pojęcie pośrednictwa było także przedmiotem rozważań Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE), który w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Commissioners of Customs Excise and CSC Financial Services Ltd. orzekł, że pojęcie to obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE wskazał dalej, że nie stanowi pośrednictwa sytuacja, w której jedna ze stron powierza drugiej tylko dopełnianie formalności administracyjnych związanych z umową. Z kolei w wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, TSUE stwierdził dodatkowo, że: jak wynika z orzecznictwa Trybunału, by świadczone czynności mogły zostać zakwalifikowane jako zwolnione z VAT, muszą one tworzyć odrębną całość, która - jeśli ją oceniać globalnie - wypełnia w konsekwencji specyficzne i istotne funkcje usługi pośrednictwa.

W ocenie Spółki, powyższe potwierdza, że usługi świadczone przez nią na rzecz Banku będą stanowiły usługi pośrednictwa, o których mowa w powołanych na wstępie przepisach ustawy o VAT i Dyrektywy VAT. W konsekwencji będą one podlegały zwolnieniu z opodatkowania VAT. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym spełnione zostaną bowiem wszystkie wskazane powyżej przesłanki, wynikające z wykładni językowej i przede wszystkim - z orzecznictwa TSUE, tj.:

• Spółka nie będzie stroną umów dotyczących rachunków bankowych zawieranych pomiędzy Bankiem a Klientami, przy czym jej działalność będzie różniła się od typowych świadczeń realizowanych przez Bank w ramach umowy zawartej z klientem (Bank będzie prowadził dla klienta rachunek bankowy, a Spółka będzie realizowała czynności mające na celu doprowadzenie do zawarcia takiej umowy pomiędzy Bankiem a Klientem);

• Bank będzie wypłacał Spółce wynagrodzenie za świadczoną przez nią usługę pośrednictwa, obliczane jako prowizja od każdej z umów zawartych pomiędzy Bankiem a Klientem pozyskanym przez Spółkę. Umowa wiążąca Spółkę z Bankiem stanowi umowę rezultatu, na podstawie której Spółka otrzymuje wynagrodzenie tylko w sytuacji faktycznego zawarcia przez Bank umowy z przekazanym przez Spółkę Klientem (oraz spełnienia dodatkowych warunków). Im więcej Klientów pozyska dla Banku Spółka, tym wyższy będzie jej przychód. Spółka jest więc żywo zainteresowana osiągnięciem rezultatu polegającego na skojarzeniu Banku z jak największą liczbą Klientów. Wszelkie czynności realizowane przez Spółkę na podstawie Umowy z Bankiem stanowią środki do osiągnięcia ostatecznego celu, jakim jest doprowadzenie do zawarcia przez Bank umowy z Klientem. Spółka nie otrzyma wynagrodzenia za jakiekolwiek działania, które nie przekładają się na pozyskanie przez Bank nowego Klienta. Powyższe jednoznacznie określa charakter Umowy jako umowy pośrednictwa;

• celem działań Spółki będzie uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by strony (tj. Bank i Klient) zawarły umowę - tylko bowiem w przypadku osiągnięcia takiego efektu, Wnioskodawca otrzyma za swoje działania wynagrodzenie; Spółka nie będzie miała wprawdzie wpływu na ostateczną treść umowy dotyczącej rachunków bankowych zawartej pomiędzy Bankiem i Klientem, ale fakt zawarcia takiej umowy o prowadzenie rachunku bankowego, w odpowiednim terminie od przekazania Upoważnienia oraz spełnienie przez Klientów odpowiedniej dochodowości, skutkować będzie uzyskaniem przez Spółkę odpowiedniej prowizji;

• czynności Spółki nie będą więc stanowiły formalności administracyjnych związanych z umową zawieraną przez Bank z Klientem;

• czynności Spółki będą tworzyły odrębną całość, która (jeśli ją oceniać globalnie) będzie wypełniała specyficzne i istotne funkcje usługi pośrednictwa - rola Spółki jako pośrednika będzie przy tym dla Klienta jasna, co znajdzie wyraz w treści sporządzanego Upoważnienia i Potwierdzenia.

Analogiczne stanowisko zostało zajęte przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, w interpretacji z 18 sierpnia 2011 r., sygn. IPPP1/443-870/11-4/AW, w której organ potwierdził, iż usługi polegające na:

1. informowaniu potencjalnych Klientów i Klientów już współpracujących ze Zleceniobiorcą o profilu działalności i ofercie Banku,
2. przedstawianiu potencjalnym Klientom i Klientom już współpracującym ze Zleceniobiorcą materiałów otrzymanych od Banku dotyczących jego oferty,
3. informowaniu Banku o potencjalnych Klientach zainteresowanych jego ofertą w celu skontaktowania się przez Bank z Klientem w celu podpisania stosownych umów

- stanowią usługi pośrednictwa związane z pozyskiwaniem jak największej liczby klientów i jako takie podlegają zwolnieniu od podatku VAT.

Podobne stanowisko zostało zajęte również przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach indywidualnych z dnia 7 grudnia 2012 r. (nr IPPP1/443-978/12-2/MP), z dnia 7 sierpnia 2012 r. (nr IPPP1/443-427/12-2/PR) i z dnia 24 maja 2011 r. (nr IPPP2/443-277/11-3/MM).

Wskazać należy również na wyrok WSA w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2013 r. (sygn. I SA/Po 4/12), w którym Sąd uznał, że: () istotą i celem tych usług

jest skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem, a instytucją finansową. Spółka nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i jej działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. Celem jej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym Spółka (pośrednik) nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Działanie takie, zdaniem Sądu, wyczerpuje znamiona pojęcia pośrednictwo, a nie, jak twierdzi organ marketingu. Fakt jednak, że użytkownik po zapoznaniu się z ofertą instytucji finansowych może wybrać sobie odpowiedni dla niego produkt i bądź go zakupić, bądź zgłosić zainteresowanie nim i w ten sposób zostaje umożliwiona bądź faktycznie zostaje nawiązana współpraca użytkownika z instytucją finansową przesądza, że w przedstawionym stanie faktycznym Spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego ().

Należy podkreślić, iż w sprawie będącej przedmiotem niniejszego wniosku mamy do czynienia z podobną sytuacją - Klient po zapoznaniu się z ofertą Banku za pośrednictwem Spółki może zgłosić zainteresowanie określoną usługą Banku, wówczas Spółka przekaże dane kontaktowe Klienta do Banku i w ten sposób zostaje umożliwiona bądź faktycznie nawiązana współpraca tego Klienta z Bankiem.

Powyższe okoliczności, zdaniem Spółki, przesądzają, iż usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Banku w ramach zawartej Umowy stanowią usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych lub prowadzenia rachunków pieniężnych - zwolnione od opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT.

W zakresie pytania 2

W przypadku uznania, że art. 43 ust. 1 pkt 40 nie stanowi wystarczającej podstawy do zastosowania zwolnienia, podstawą taką powinien być art. 43 ust. 13, gdyż przedmiotowe usługi, w istocie stanowią element usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Bez wykonania przedmiotowych usług przez Spółkę, nie będzie możliwe wykonanie usługi zwolnionej przez Bank, gdyż Bank nie będzie miał możliwości nawiązania kontaktu biznesowego z potencjalnym klientem. Oznacza to, że są to usługi niezbędne do wykonania usługi zwolnionej, ponadto podejmowanie tego typu działań polegających na pozyskiwaniu klientów w celu świadczenia im skonkretyzowanych usług finansowych, przez podmioty wyspecjalizowane w oferowaniu usług finansowych, zarówno własnych jak i podmiotów współpracujących, ale oferujących innego rodzaju usługi finansowe, należy uznać za właściwe dla świadczenia usługi zasadniczej, jak również, że tworzą one odrębną całość.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, ze zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy. I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (). Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powołanych przepisów wynika, że każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi co do zasady usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

1. w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,
2. świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Należy podkreślić, iż oba ww. warunki winny być spełnione łącznie, aby świadczenie podlegało, jako usługa, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z przedstawionego w złożonym wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca świadczy usługi leasingu. W celu oferowania swoim klientom jak najszerszej oferty usług, Spółka współpracuje z B S.A. Spółka zawarła z ww. Bankiem umowę o współpracy, której przedmiotem jest świadczenie usług przez Spółkę na rzecz Banku. Zakres świadczonych usług obejmuje informowanie przez Spółkę swoich obecnych i potencjalnych klientów o ofercie produktowej Banku oraz o korzyściach wynikających ze współpracy z Bankiem. Zgodnie z zawartą umową, w razie zainteresowania Klienta możliwością nawiązania współpracy z Bankiem, Spółka zobowiązana będzie do uzyskania od Klienta upoważnienia do przekazania Bankowi jego danych, wraz z oświadczeniem Klienta o fakcie pozyskania informacji o ofercie Banku od pracownika Spółki. Jednocześnie, Spółka zobowiązana będzie do przekazywania Bankowi informacji o możliwościach oraz sposobie kontaktu z Klientami oraz inicjowania spotkań przedstawicieli Banku z Klientami, którzy wyrazili zainteresowanie ofertą Banku. Bank zobowiązany będzie do skontaktowania się z takim Klientem w ciągu 7 dni roboczych od otrzymania upoważnienia, w celu umówienia spotkania i przedstawienia szczegółowej oferty produktowej dopasowanej do indywidualnych potrzeb Klienta. W przypadku zainteresowania Klienta współpracą z Bankiem, pracownik Banku podpisze z Klientem umowę o prowadzenie rachunku bankowego, a ponadto wypełni wraz z Klientem potwierdzenie wskazujące, że Klient dowiedział się o możliwości nawiązania współpracy z Bankiem od Spółki oraz upoważniające Bank do przesłania Spółce informacji o fakcie zawarcia umowy z tym Klientem; Spółka otrzyma kopię tego potwierdzenia. W celu realizacji usług przez Spółkę, Bank wyposaży Spółkę w materiały informacyjne w wersji papierowej lub elektronicznej. Bank zobowiązał się również do przeszkolenia pracowników Spółki w zakresie znajomości aktualnej oferty Banku. W związku z zawartą umową, Spółka nie realizuje czynności biurowo-technicznych mających na celu dopełnienie formalności administracyjnych związanych z zawarciem przez Bank umowy z Klientem. Z tytułu świadczonych usług (tj. za pozyskanie dla Banku nowego Klienta) Spółka będzie otrzymywała wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od zawarcia przez Bank umowy ze wskazanym przez Spółkę Klientem (stawka za każdą zawartą umowę będzie zróżnicowana w zależności od rodzaju umowy). Umowa, zakłada, że pozyskanie dla Banku nowego Klienta przez Spółkę będzie miało miejsce, tylko wtedy, gdy Bank zawrze z Klientem umowę obejmującą usługi w zakresie prowadzenia rachunku bankowego. Po zakończonym okresie rozliczeniowym, Spółka na podstawie przekazanych do Banku upoważnień oraz otrzymanych z Banku potwierdzeń, zobowiązana będzie sporządzić i przesłać do Banku specyfikacje zawierające wykaz Klientów pozyskanych w danym okresie rozliczeniowym. Specyfikacje te będą następnie podlegały weryfikacji ze strony Banku pod kątem spełnienia warunków uprawniających Spółkę do naliczenia wynagrodzenia za pozyskanie dla Banku Klienta. Zweryfikowane specyfikacje będą stanowiły potwierdzenie odbioru usługi przez Bank oraz podstawę do wyliczenia wynagrodzenia należnego Spółce. Informację o kwocie wynagrodzenia, Bank przekaże Spółce, zaś przekazana przez Bank informacja będzie stanowiła podstawę do wystawienia przez Spółkę faktur dla Banku.

W odniesieniu do powyższego, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii uznania świadczonych usług za usługi pośrednictwa w zakresie depozytów środków pieniężnych lub prowadzenia rachunków pieniężnych zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku od towarów i usług oraz art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE.

W tym miejscu wskazać należy, że podstawowa stawka podatku, stosownie do art. 41 ust. 1 powołanej ustawy o VAT, wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Przy czym, zgodnie z art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno jednak w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do tej ustawy, ustawodawca przewidział możliwość opodatkowania niektórych czynności stawkami obniżonymi bądź zastosowania zwolnienia od podatku.

Stosownie zatem do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Z treści art. 43 ust. 13 cyt. ustawy wynika, że zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41.

Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 (art. 43 ust. 14 ww. ustawy).

Stosownie do ust. 15 powołanego artykułu, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41 oraz w ust. 13, nie mają zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L Nr 347/1, ze zm.). W myśl art. 135 ust. 1 lit. d ww. Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy o VAT, należy interpretować ściśle, zważywszy, że zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Mając na uwadze wykładnię zwolnień przewidzianych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT oraz art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy, konieczne jest zdefiniowanie pojęcia usług pośrednictwa.

W związku z tym, że ani ustawa o podatku od towarów i usług, ani Dyrektywa 112 nie definiują tego pojęcia, w celu określenia, jakie czynności należy rozumieć pod pojęciem usług pośrednictwa finansowego, należy oprzeć się na wykładni językowej, wspieranej przy tym orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych można uznać za pośrednictwo. Z kolei z doktrynalnego punktu widzenia cechą charakterystyczną pośrednictwa odróżniającą ten stosunek od innych umów jest fakt, iż bezpośrednią przyczyną zawarcia bezpośrednio lub pośrednio umowy są działania pośrednika. Innymi słowy przez umowę o pośrednictwo należałoby rozumieć taki stosunek prawny istniejący pomiędzy dwiema stronami, z których jedna (pośrednik) otrzymuje zlecenie od drugiej, aby doprowadzić do wymiany gospodarczej świadczeń z osobą trzecią, przy czym znalezienie kontrahenta ma stanowić bezpośredni i decydujący rezultat starań pośrednika. Bezpośrednim celem aktywności pośrednika jest wywołanie skutku prawnego, polegającego na wprowadzeniu zleceniodawcy (podmiotu zastępowanego) w stosunek umowny z osobą trzecią.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem pośrednictwa warto odnieść się do wyroku z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05 Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, w którym TSUE stwierdził, że pojęcie pośrednictwa () obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (zob. podobnie wyrok z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C 235/00 CSC Financial Services, Rec. str. I 10237, pkt 39). Natomiast nie ma miejsca działalność polegająca na pośrednictwie, jeśli jedna ze stron umowy zleca podwykonawcy część czynności faktycznych związanych z umową (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie CSC Financial Services, pkt 40) (pkt 23).

W konsekwencji, w świetle orzecznictwa TSUE usługa pośrednictwa powinna mieć następujące cechy:

1. pośrednik nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i jego działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów,
2. strona transakcji finansowej wypłaca pośrednikowi wynagrodzenie za świadczoną przez niego usługę pośrednictwa,
3. celem działań pośrednika jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę (a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy),
4. czynności pośrednika nie ograniczają się do dopełnienia formalności administracyjnych związanych z umową.

Analizując powyższe w kontekście przedstawionej w złożonym wniosku sytuacji stwierdzić należy, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi stanowią usługi pośrednictwa w świetle definicji sformułowanej przez TSUE. Usługi te spełniają bowiem określone przez TSUE warunki: Wnioskodawca nie jest stroną umów zawieranych pomiędzy Bankiem a Klientami, działalność Wnioskodawcy różni się od typowych świadczeń realizowanych przez Bank w ramach umowy dotyczącej produktów bankowych, tj. m.in. rachunków pieniężnych. Celem czynności Banku w ramach zawartych przez niego umów jest prowadzenie rachunków bankowych Klientów, a także osiągnięcie dochodu z działalności operacyjnej z tytułu relacji z Klientami korporacyjnymi. Wnioskodawca natomiast realizuje czynności mające na celu doprowadzenie do zawarcia umowy pomiędzy Bankiem a Klientem, a więc przede wszystkim informuje swoich klientów o ofercie produktowej Banku oraz o korzyściach wynikających ze współpracy z tym Bankiem, przekazuje Bankowi informacje o możliwościach oraz sposobie kontaktu z Klientami oraz inicjuje spotkania przedstawicieli Banku z Klientami, którzy wyrazili zainteresowanie ofertą Banku. Celem działań Spółki jest więc uczynienie wszystkiego, co niezbędne, by strony zawarły umowę. Przedstawione okoliczności sprawy wskazują również, że w związku z zawartą umową Wnioskodawca nie realizuje czynności biurowo-technicznych mających na celu dopełnienie formalności administracyjnych związanych z zawarciem przez Bank umowy z Klientem. Ponadto, Spółka będzie otrzymywała wynagrodzenie prowizyjne, uzależnione od zawarcia przez Bank umowy ze wskazanym przez Spółkę Klientem.

Działania Wnioskodawcy wypełniającą tym samym specyficzne i istotne funkcje usługi pośrednictwa. Przemawia za tym w szczególności fakt, iż kolejne czynności Wnioskodawcy stanowią logicznie następujące po sobie etapy: od zainteresowania Klienta usługami Banku, poprzez przekazanie danych dotyczących Klienta Bankowi, aż po zaaranżowanie spotkania pomiędzy Klientem a Bankiem. Z perspektywy Banku świadczona przez Spółkę usługa stanowi więc pełną usługę pośrednictwa, dzięki której Bank pozyskuje nowych Klientów. Z kolei z perspektywy Klienta działania Wnioskodawcy stanowią jednolity proces pośredniczenia w zawarciu przez Klienta umowy z Bankiem mający na celu doprowadzenie do zawarcia tej umowy. Spółka czyni wszystko co konieczne i możliwe by strony zawarły umowę, co stanowi o specyfice usługi pośrednictwa. W związku z wykonywanymi czynnościami, Wnioskodawca nie wchodzi w rolę żadnej ze stron oferowanych usług a jedynie pośredniczy pomiędzy Bankiem a Klientami. Świadczona przez Wnioskodawcę usługa pośrednictwa w świadczeniu przez Bank usług finansowych, tj. prowadzenia rachunków bankowych, nie stanowi elementu usługi pośrednictwa, ale jest odrębną i jednorodną usługą pośrednictwa.

Reasumując powyższe, należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotu trzeciego (tj. Banku) usługi polegające na pozyskiwaniu klientów, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT oraz w art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 112, i powinny korzystać ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie tych przepisów.

Mając powyższe na uwadze, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego, iż pozyskiwanie klientów na rzecz Banku na warunkach wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego będzie stanowiło świadczenie usług pośrednictwa w prowadzeniu rachunków bankowych, korzystających ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT i art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy VAT należało uznać za prawidłowe.

Jednocześnie wskazać należy, że w związku z uznaniem stanowiska Wnioskodawcy za prawidłowe w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 1, odpowiedź na pytanie oznaczone we wniosku nr 2 stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, niniejsza interpretacja rozstrzyga przedstawione w złożonym wniosku zdarzenie przyszłe jedynie w zakresie podatku od towarów i usług. W zakresie dotyczącym ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wydane zostanie odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 693 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie