Czy w świetle przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, składniki należące do Działu Mocowań będące przedmiotem sprzedaży stanowią zorgani... - Interpretacja - IBPP4/443-201/13/BP

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 06.08.2013, sygn. IBPP4/443-201/13/BP, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Temat interpretacji

Czy w świetle przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, składniki należące do Działu Mocowań będące przedmiotem sprzedaży stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji ich sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 749 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 30 kwietnia 2013r. (data wpływu 6 maja 2013r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 maja 2013r. wpłynął do tut. organu ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i w zakresie zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

X prowadzi działalność produkcyjną i handlową dla branży motoryzacyjnej i przemysłowej. Na strukturę organizacyjną Spółki składają się następujące filary działalności: produkcja, sprzedaż, logistyka oraz administracja i finanse. Filar sprzedażowy obejmuje dział mocowań (dalej Dział Mocowań), dział motoryzacyjny oraz dział taśm i klejów przemysłowych.

Spółka zamierza zbyć składniki majątkowe i niemajątkowe przyporządkowane do Działu Mocowań. Na dział ten składają się przede wszystkim kontrakty z klientami, pracownicy, zapasy i środki trwałe, licencje, pozwolenia i zezwolenia właściwych instytucji państwowych lub osób prywatnych uprawniające do użytkowania składników majątkowych przyporządkowanych do tego działu. Dział mocowań zajmuje się konfekcjonowaniem i sprzedażą elementów mocujących dla branży motoryzacyjnej i przemysłowej, takich jak obejmy, opaski, złączki, zawory, itp. Prowadzenie działalności właściwej dla Działu Mocowań polega głównie na wykonywaniu umów z klientami, tj. na sprzedaży zamówionych towarów, którą na bieżąco obsługują wykwalifikowani pracownicy. Charakter tej działalności nie wymaga do prowadzenia samodzielnej działalności przez nabywcę w takiej samej formie, jak czyniła to Spółka, zbycia innych niż mające być przedmiotem sprzedaży składniki majątku.

Dział Mocowań posiada ugruntowaną na rynku renomę oraz ustaloną klientelę. Do działu tego przynależą określone towary, takie jak obejmy, opaski, złączki, zawory, itp.

Przedmiotem zbycia mają być następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

  1. kontrakty z Klientami, tj. prawa i obowiązki wynikające z umów na sprzedaż elementów mocujących należących do Działu Mocowań,
  2. środki trwałe, w tym maszyna do opakowywania towarów w celu ich sprzedaży,
  3. zapasy, z wyjątkiem zapasów przeterminowanych i nieprzydatnych do prowadzenia działalności w postaci sprzedaży elementów mocujących przez nabywcę (tj. takich które nie przedstawiają wartości dla nabywcy przy prowadzeniu działalności w postaci sprzedaży elementów mocujących),
  4. wszelkie licencje, pozwolenia i zezwolenia właściwych instytucji państwowych lub osób prywatnych uprawniające do użytkowania zbywanych składników majątkowych,
  5. wszelkie patenty, znaki towarowe i handlowe, wzory, prawa autorskie i majątkowe, własność intelektualną know-how, związane z przedmiotem sprzedaży,
  6. informacje ujęte w księgach handlowych, rejestry i ewidencje związane z przedmiotem sprzedaży i umożliwiające dalsze prowadzenie działalności gospodarczej w takim samym zakresie, a także wszelkie informacje reklamowe, broszury, instrukcje i inne podobne materiały związane z przedmiotem sprzedaży,
  7. pracownicy zatrudnieni w Dziale Mocowań, tj. przedstawiciele handlowi i specjaliści ds. marketingu,
  8. zobowiązania związane z przejmowanymi pracownikami.

Ponadto na nabywcę zostaną przeniesione wszelkie inne, niewymienione wyżej składniki majątku (w tym jakiekolwiek prawa) związane z przedmiotem sprzedaży, które są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w takim samym zakresie, w jakim prowadził ją X. Wszelkie zamienniki, substytuty, które w zamian za środki trwałe lub zapasy mające być przedmiotem sprzedaży Spółka otrzyma od dnia podpisania umowy do dnia ich fizycznego przetransferowania do nabywcy mają również wchodzić do przedmiotu sprzedaży.

Informacje zawarte w księgach handlowych, rejestry i ewidencje mające stanowić przedmiot umowy będą stanowić podstawę do dalszego prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży elementów mocujących. Z zestawień przygotowanych dla Nabywcy będzie można wyodrębnić należności i zobowiązania związane z prowadzoną dla Działu Mocowań działalnością (np. wynikające z umów cywilnoprawnych, stosunku pracy), a także określić przychody i koszty związane z działalnością gospodarczą przyporządkowaną do tego działu.

Pracownicy zostaną przejęci na podstawie art. 23(1) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej Kodeks pracy). Również przejęte zostaną zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, które dotyczą przejmowanych pracowników. Nabywca przejmie także zobowiązania wynikające z, będących w realizacji, zamówień sprzedażowych jak również zakupowych.

Na nabywcę nie przejdą inne niż wyżej wymienione zobowiązania związane funkcjonalnie z nabywanymi składnikami majątku. Brak przejęcia niektórych zobowiązań nie wpływa jednak na zorganizowanie masy nabywanych składników majątkowych jako zespołu składników materialnych i niematerialnych, zdolnych do prowadzenia niezależnego przedsiębiorstwa. Po przeprowadzeniu transakcji nabywca będzie mógł w oparciu o nabyte składniki samodzielnie realizować sprzedaż obejm, opasek, złączek, zaworów, itp.

Na dzień złożenia niniejszego wniosku Spółka dysponuje informacjami, że przedmiot sprzedaży ma służyć nabywcy do prowadzenia działalności gospodarczej w takim samym zakresie, w jakim Spółka ją prowadzi. Nabywca nie nabywa przedmiotu sprzedaży w celach likwidacyjnych ani nie zamierza sprzedać nabytych składników majątku po ich nabyciu. Po przeprowadzeniu transakcji Dział Mocowań przestanie funkcjonować w ramach spółki X

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionego powyżej opisu zdarzenia przyszłego, składniki należące do Działu Mocowań będące przedmiotem sprzedaży stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa i w konsekwencji ich sprzedaż nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot sprzedaży stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W konsekwencji sprzedaż składników należących do Działu Mocowań nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 u.p.t.u. opodatkowaniu nie podlega transakcja zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Definicja przedsiębiorstwa została zawarta w kodeksie cywilnym, natomiast definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawiera u.p.t.u. Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Z definicji tej wynika, że aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa. Przejawia się to w wyodrębnieniu organizacyjnym, finansowym i funkcjonalnym.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp. Dział Mocowań stanowi odrębny dział w strukturze organizacyjnej X. Składniki majątkowe będące przedmiotem sprzedaży stanowią główny trzon tego działu. Wobec tego przedmiot sprzedaży spełnia przesłankę wyodrębnienia organizacyjnego.

Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przekazywane informacje ujęte w księgach handlowych, rejestry i ewidencje umożliwiają wyodrębnienie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań Działu Mocowań, w skład którego wchodzą zbywane składniki majątkowe.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość, tj. obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych. Zbywane składniki majątku, należące do Działu Mocowań, spełniają również warunek wyodrębnienia funkcjonalnego. Przedmiot sprzedaży obejmuje elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działalności i jako całość pozwala na prowadzenie działalności w takim samym zakresie, w jakim ją prowadził X.

W konsekwencji, zdaniem X, składniki majątku stanowiące przedmiot sprzedaży stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa i wobec tego ich sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT. Kwalifikacji tej nie przekreśla brak przejęcia wszystkich zobowiązań X powstałych w przeszłości w związku z funkcjonowaniem działu. Nie jest bowiem konieczne do uznania zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa nabycie wszystkich zobowiązań funkcjonalnie związanych z tym zespołem. Wystarczy, aby przeszła część zobowiązań, np. zobowiązania ze stosunku pracy w wypadku przejęcia pracowników oraz zobowiązania wynikające z kontraktów z klientami. Zbycie zespołu składników materialnych i niematerialnych wraz z częścią zobowiązań, tak jak w przedmiotowej sprawie, pozwala zatem uznać, że ich sprzedaż stanowi sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która nie podlega VAT.

Takie stanowisko potwierdzają organy podatkowe w wydawanych interpretacjach, m.in. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w interpretacji z 7.04.2005 r., znak 1471/DPD1/423/31/05/EN oraz Pierwszy Wielkopolski Urząd Skarbowy w Poznaniu w interpretacji z dnia 8.11.2005 r., znak ZD/406-214/CIT/05.

Z orzecznictwa zarówno polskich sądów, jak i Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wynika, iż sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie wymaga przekazania wszystkich składników majątkowych, jakie znajdują się u sprzedawcy, a które są związane z działalnością prowadzoną przez zbywcę. Wystarczy, aby doszło do przeniesienia takich składników, które łącznie umożliwią nabywcy prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Przykładowo NSA w wyroku z dnia 10.08.2011 r., sygn. I FSK 1124/10, stwierdził, że fakt nie przejęcia jednocześnie zobowiązań zakładu nie wpływa na ocenę, czy dochodzi do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Na podobnym stanowisku stanął NSA w wyroku z dnia 27.04.2012 r., sygn. I FSK 1039/11, w ślad za wyrokiem SN z dnia 3.12.2009 r., sygn. II CSK 215/09.

Zdaniem Spółki, prawidłowość stanowiska, że do przejęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa nie jest konieczne przeniesienie zobowiązań, potwierdza wykładnia art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Zgodnie z tym przepisem w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego.

Wykładnia powyższego przepisu była niejednokrotnie przedmiotem analiz ETS. Przykładowo w wyroku z dnia 10.11.2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Lüdenscheid przeciwko Christem Schriever ETS orzekł, że artykuł 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE) należy interpretować w ten sposób, że przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów w rozumieniu tego przepisu, pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej.

W wyroku z dnia 27.11.2003 r. w sprawie C-497/01 Zita Modes ETS zwrócił uwagę, że nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

W rezultacie, jeśli nabywane składniki stanowią zorganizowaną całość, która umożliwia nabywcy prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej, a nabywca nie działa w celu zlikwidowania danej działalności i sprzedaży nabytych składników, to dochodzi do sprzedaży przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE. Korzystając z umocowania w tej dyrektywie Polska wprowadziła wyłączenie z opodatkowania zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W konsekwencji, w świetle wskazań ETS, przekazanie części majątku, nawet w przypadku wyłączenia niektórych składników nierzutujących na możliwość prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej przez nabywcę, również na gruncie polskich przepisów należy uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Wobec powyższego przeniesienie własności składników majątkowych stanowiących przedmiot sprzedaży stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa i jako taka nie podlega opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

  1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
  2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
  3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu. Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem transakcji zbycia. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia dostawy towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Należy zauważyć, iż powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 ust. 1 i 2 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.U.UE.L.06.347.1), zwanej dalej Dyrektywą 112.

W myśl art. 19 ust. 1 i 2 Dyrektywy 112 w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu przedsiębiorstwo. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia przedsiębiorstwo wykorzystuje się regulację zawartą w art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

  1. Oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
  2. Własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
  3. Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
  4. Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
  5. Koncesje, licencje i zezwolenia;
  6. Patenty i inne prawa własności przemysłowej;
  7. Majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
  8. Tajemnice przedsiębiorstwa;
  9. Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Powyższa definicja opisuje przedsiębiorstwo w ujęciu przedmiotowym jako zespół niematerialnych i materialnych składników stanowiący przedmiot prawa w szerokim znaczeniu. Przedsiębiorstwo czy też zorganizowana część przedsiębiorstwa jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, iż najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, iż zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 552 Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Podsumowując, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Ponadto, nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, posiada wewnętrzną samodzielność finansową, ale także która mogłaby samodzielnie jako niezależne przedsiębiorstwo realizować zadania gospodarcze.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego (niezależnego) funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) oraz pozwolą na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

  1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
  2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
  3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
  4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie tut. organu, dla uznania, że zbywana część przedsiębiorstwa stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, istotne znaczenie ma ocena, czy ta zbywana część przedsiębiorstwa jest zdolna do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Z opisu sprawy wynika, iż X Spółka Akcyjna prowadzi działalność produkcyjną i handlową dla branży motoryzacyjnej i przemysłowej. Na strukturę organizacyjną Spółki składają się następujące filary działalności: produkcja, sprzedaż, logistyka oraz administracja i finanse. Filar sprzedażowy obejmuje dział mocowań (dalej Dział Mocowań), dział motoryzacyjny oraz dział taśm i klejów przemysłowych.

Spółka zamierza zbyć składniki majątkowe i niemajątkowe przyporządkowane do Działu Mocowań. Na dział ten składają się przede wszystkim kontrakty z klientami, pracownicy, zapasy i środki trwałe, licencje, pozwolenia i zezwolenia właściwych instytucji państwowych lub osób prywatnych uprawniające do użytkowania składników majątkowych przyporządkowanych do tego działu. Dział mocowań zajmuje się konfekcjonowaniem i sprzedażą elementów mocujących dla branży motoryzacyjnej i przemysłowej, takich jak obejmy, opaski, złączki, zawory, itp. Prowadzenie działalności właściwej dla Działu Mocowań polega głównie na wykonywaniu umów z klientami, tj. na sprzedaży zamówionych towarów, którą na bieżąco obsługują wykwalifikowani pracownicy. Charakter tej działalności nie wymaga do prowadzenia samodzielnej działalności przez nabywcę w takiej samej formie, jak czyniła to Spółka, zbycia innych niż mające być przedmiotem sprzedaży składniki majątku.

Dział Mocowań posiada ugruntowaną na rynku renomę oraz ustaloną klientelę. Do działu tego przynależą określone towary, takie jak obejmy, opaski, złączki, zawory, itp.

Przedmiotem zbycia mają być następujące składniki majątkowe i niemajątkowe:

  1. kontrakty z Klientami, tj. prawa i obowiązki wynikające z umów na sprzedaż elementów mocujących należących do Działu Mocowań,
  2. środki trwałe, w tym maszyna do opakowywania towarów w celu ich sprzedaży,
  3. zapasy, z wyjątkiem zapasów przeterminowanych i nieprzydatnych do prowadzenia działalności w postaci sprzedaży elementów mocujących przez nabywcę (tj. takich które nie przedstawiają wartości dla nabywcy przy prowadzeniu działalności w postaci sprzedaży elementów mocujących),
  4. wszelkie licencje, pozwolenia i zezwolenia właściwych instytucji państwowych lub osób prywatnych uprawniające do użytkowania zbywanych składników majątkowych,
  5. wszelkie patenty, znaki towarowe i handlowe, wzory, prawa autorskie i majątkowe, własność intelektualną know-how, związane z przedmiotem sprzedaży,
  6. informacje ujęte w księgach handlowych, rejestry i ewidencje związane z przedmiotem sprzedaży i umożliwiające dalsze prowadzenie działalności gospodarczej w takim samym zakresie, a także wszelkie informacje reklamowe, broszury, instrukcje i inne podobne materiały związane z przedmiotem sprzedaży,
  7. pracownicy zatrudnieni w Dziale Mocowań, tj. przedstawiciele handlowi i specjaliści ds. marketingu,
  8. zobowiązania związane z przejmowanymi pracownikami.

Ponadto na nabywcę zostaną przeniesione wszelkie inne, niewymienione wyżej składniki majątku (w tym jakiekolwiek prawa) związane z przedmiotem sprzedaży, które są konieczne do prowadzenia działalności gospodarczej w takim samym zakresie, w jakim prowadził ją X. Wszelkie zamienniki, substytuty, które w zamian za środki trwałe lub zapasy mające być przedmiotem sprzedaży Spółka otrzyma od dnia podpisania umowy do dnia ich fizycznego przetransferowania do nabywcy mają również wchodzić do przedmiotu sprzedaży.

Informacje zawarte w księgach handlowych, rejestry i ewidencje mające stanowić przedmiot umowy będą stanowić podstawę do dalszego prowadzenia działalności w zakresie sprzedaży elementów mocujących. Z zestawień przygotowanych dla Nabywcy będzie można wyodrębnić należności i zobowiązania związane z prowadzoną dla Działu Mocowań działalnością (np. wynikające z umów cywilnoprawnych, stosunku pracy), a także określić przychody i koszty związane z działalnością gospodarczą przyporządkowaną do tego działu.

Pracownicy zostaną przejęci na podstawie art. 23(1) ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej Kodeks pracy"). Również przejęte zostaną zobowiązania wynikające ze stosunku pracy, które dotyczą przejmowanych pracowników. Nabywca przejmie także zobowiązania wynikające z, będących w realizacji, zamówień sprzedażowych jak również zakupowych.

Interpretacji pojęcia zorganizowana część przedsiębiorstwa, określonego w art. 2 pkt 27e ustawy, należy dokonywać w ramach wykładni prowspólnotowej z uwzględnieniem cyt. normy art. 19 Dyrektywy 112. Regulacja ta natomiast była przedmiotem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes (C-497/01) Trybunał stwierdził, że () pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów. Z orzeczenia tego wynika ponadto, że w świetle tej normy dyrektywy nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christem Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

W ocenie tut. Organu zgodzić należy się z Wnioskodawcą, iż fakt wyłączenia niektórych składników materialnych i niematerialnych (tj. w przedmiotowej sprawie części zobowiązań) może pozostać bez wpływu na kwalifikację zbywanych składników jako zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Z powyższych rozważań wynika bowiem, że w kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE, nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, a tak zgodnie z oświadczeniem Wnioskodawcy jest w przedmiotowej sprawie, to spełnione będą przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, iż doszło do zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Podkreślić należy, iż jak wskazał Wnioskodawca, okoliczności omawianej transakcji wskazują na to, iż po przeprowadzeniu transakcji nabywca będzie mógł w oparciu o nabyte składniki samodzielnie realizować sprzedaż obejm, opasek, złączek, zaworów, itp. Przedmiot sprzedaży ma służyć nabywcy do prowadzenia działalności gospodarczej w takim samym zakresie, w jakim Spółka ją prowadzi. Nabywca nie nabywa przedmiotu sprzedaży w celach likwidacyjnych ani nie zamierza sprzedać nabytych składników majątku po ich nabyciu.

Reasumując, w świetle przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego i powołanych przepisów oraz uwzględniając orzecznictwo TSUE należy stwierdzić, iż wskazany we wniosku zespół składników materialnych i niematerialnych, będący przedmiotem zbycia będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. W rezultacie czego, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, transakcja będzie podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego lub zmiany stanu prawnego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z dnia 14 marca 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 265 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach