Temat interpretacji

opodatkowanie wynagrodzenia oraz prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 09 sierpnia 2013 r. (data wpływu 13 sierpnia 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez F. - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 sierpnia 2013 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wynagrodzenia oraz prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktury wystawionej przez F.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

1. Sp. z o.o. sp.k. (dalej Wnioskodawca lub Spółka) na nieruchomościach znajdujących się przy ul. K. realizuje inwestycję budowlaną (dalej: Inwestycja), której wykonanie może zakłócać korzystanie z sąsiednich nieruchomości.
2. F. sp. z o.o. (dalej: F.) jest współwłaścicielem zabudowanej nieruchomości znajdującej się w W., na której planuje prowadzić inwestycję budowlaną polegającą na modernizacji posadowionego na niej budynku (dalej: Budynek). Budynek ten sąsiaduje z Inwestycją realizowaną przez wnioskodawcę, przez co jest narażony na zakłócenia w korzystaniu z niego przez F.
3. Z tego powodu F. i Wnioskodawca zawarły porozumienie w formie aktu notarialnego (dalej: Porozumienie), na podstawie którego m.in.:
   1. zobowiązały się wzajemnie do realizowania własnych inwestycji na swoich nieruchomościach zgodnie z przyjętymi koncepcjami architektonicznymi, opisanymi w Porozumieniu;
   2. wyraziły zgodę na realizację inwestycji przez drugą stronę, zgodnie z przyjętą przez nią koncepcją architektoniczną
   3. Wnioskodawca zobowiązał się do wykonania na własny koszt, za zgodą F., prac polegających na (i) zamurowaniu 19 okien znajdujących się na ścianie bocznej Budynku, graniczącej z Inwestycją, (ii) założenia kurtyn przeciwpożarowych na kolejnych 7 oknach Budynku, (iii) wykonaniu opisanych w Porozumieniu prac wzmacniających Budynku, (w tym prac scalających), niezbędnych do realizacji Inwestycji realizowanej przez Wnioskodawcę w ostrej granicy Budynku; ponieważ określona część tych prac musi być wykonana w Budynku, ich wykonanie ma nastąpić przez F., z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca będzie partycypować w kosztach ich wykonania do określonej w Porozumieniu maksymalnej kwoty;
   4. F. zobowiązała się dostarczyć Wnioskodawcy wymagane prawem oświadczenia wspólnot mieszkaniowych, będących współwłaścicielem Budynku, o treści zaproponowanej przez Wnioskodawcę, w których to oświadczeniach wspólnoty te wyrażą zgodę na realizację Inwestycji, zobowiążą się nieodwołalnie i bezwarunkowo do nie wnoszenia środków zaskarżenia w odniesieniu do pozwolenia na budowę Inwestycji oraz innych decyzji wydawanych w związku z jej realizacją, wyrażą zgodę na zamurowanie okien, na zainstalowanie kurtyn przeciwpożarowych i na wykonanie prac wzmacniających (w tym scalających), udzielą Wnioskodawcy zgody na dysponowanie Budynkiem na cele budowlane w celu wykonania tych prac oraz niezwłocznie na każde żądanie Wnioskodawcy dostarczą każde inne oświadczenie, którego Wnioskodawca może zasadnie zażądać w celu uzyskania pozwolenia na budowę Inwestycji;
   5. F. wyraziła również zgodę na wykonanie opisanych w pkt 4. prac polegających na zamurowaniu okien oraz instalacji kurtyn przeciwpożarowych, jak też na wykonaniu prac wzmacniających, oraz zobowiązała się powstrzymać od jakichkolwiek działań, których celem lub skutkiem mogłoby być uniemożliwienie lub opóźnienie realizacji tych prac przez Wnioskodawcę; zobowiązała się ponadto, że w okresie, w którym posiadać będzie udziały w nieruchomości uprawniające do więcej niż 50% głosów na zebraniach wspólnot mieszkaniowych, na zgromadzeniach tych będzie głosowała za wyrażeniem zgody na prowadzenie Inwestycji przez Wnioskodawcę;
   6. strony Porozumienia zobowiązały się ponadto zakończyć wszystkie prowadzone obecnie postępowania administracyjne i sądowo - administracyjne, które mogą zostać zakończone poprzez wycofanie wniosku, skargi, zażalenia bądź innego środka; ponadto strony Porozumienia zobowiązały się do złożenia wniosków o umorzenie prowadzonych obecnie postępowań administracyjnych i sądowo - administracyjnych, wskazanych w Porozumieniu;
   7. strony Porozumienia zobowiązały się też nie inicjować (np. poprzez składanie zawiadomień lub wniosków, skarg, zażaleń bądź innych środków do organów władzy publicznej) żadnych postępowań administracyjnych, sądowych, sądowo-administracyjnych ani jakichkolwiek innych postępowań w stosunku do jakichkolwiek inwestycji budowlanych prowadzonych przez drugą stronę Porozumienia na terenie Polski.
4. Wnioskodawca, na podstawie Porozumienia, w zamian za zgodę na wykonanie prac, o których mowa w punkcie 3 powyżej, tj. na zamurowaniu okien, na zainstalowanie kurtyn i wykonanie prac wzmacniających, a także jako zryczałtowaną kwotę, określoną w Porozumieniu jako odszkodowanie i zadośćuczynienie za wszelkie uciążliwości (w szczególności hałas, pylenie oraz innego rodzaju immisje, niezależnie od ich nasilenia lub charakteru) związane z Inwestycją realizowaną przez Wnioskodawcę, zobowiązał się do zapłaty w przyszłości na rzecz F. ustalonej w Porozumieniu kwoty pieniężnej (dalej: Rekompensata), płatnej na zasadach określonych w Porozumieniu.
5. Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną VAT, a uzyskana zgoda na wykonanie prac jest udzielona w Porozumieniu przez F. jest niezbędna dla realizacji przez Wnioskodawcę Inwestycji. Z kolei po zakończeniu Inwestycji, Wnioskodawca będzie kontynuował działalność opodatkowaną VAT (wynajem powierzchni w nieruchomości lub sprzedaż nieruchomości, która będzie podlegała opodatkowaniu VAT według stawki 23%).
6. Zarówno F. jak i Wnioskodawca są podatnikami VAT zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni.
7. F. otrzymała interpretację indywidualną dotyczącą przedstawionego zdarzenia przyszłego. W interpretacji z 7 czerwca 2013r. (sygn. IPPP2/443-354/13-2/IZ) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko F. za prawidłowe potwierdzając, że kwota Rekompensaty stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia na rzecz Wnioskodawcy przez F. usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kwota Rekompensaty stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez F. na rzecz Wnioskodawcy usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów usług i czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dotyczącej tej usługi, wystawionej przez F....

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota Rekompensaty stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez F. na rzecz Wnioskodawcy usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wnioskodawca ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT dotyczącej tej usługi, wystawionej przez F.

Uzasadnienie

1. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
2. Pojęcie usługi w ustawie o VAT zostało zdefiniowane bardzo szeroko. Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wskazuje, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
   1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
   2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
   3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
3. Zasadniczo uznaje się, że do świadczenia usług za wynagrodzeniem nie dochodzi w sytuacji, gdy zostaje wypłacone odszkodowanie. Wypłata odszkodowania nie jest ani czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu. U podstaw wypłaty odszkodowania leży jednak fakt powstania szkody po stronie podmiotu uprawnionego do odszkodowania. Samo powstanie szkody również nie jest zaś czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu.
4. Z drugiej jednak strony określenie jakiegoś świadczenia pieniężnego mianem odszkodowania bądź rekompensaty nie oznacza, że jego spełnienie nie stanowi wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W każdej sytuacji trzeba bowiem badać, czy takie świadczenie pieniężne jest skorelowane ze świadczeniem wzajemnym drugiej strony. To świadczenie wzajemne może polegać na czynieniu, jak i na nie czynieniu (non facere), co zostało jednoznacznie wskazane w treści art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT.
5. Określone świadczenie pieniężne wypłacane jako odszkodowanie, nie będzie stanowiło wynagrodzenia z tytułu świadczenia usług, o ile jego przyczyną będzie czyn niedozwolony, dla zaistnienia którego konieczne jest wystąpienie bezprawności, wynikające z naruszenia przepisów prawa lub postanowień umowy (czyli gdy istnieją podstawy do ponoszenia odpowiedzialności deliktowej). Nie będzie powiązane również ze świadczeniem usług odszkodowanie, które jest wypłacane w związku z niewykonaniem w ogóle lub nienależytym wykonaniem umowy (a więc przy zaistnieniu podstaw do ponoszenia odpowiedzialności kontraktowej). Natomiast wszędzie tam, gdzie określone zachowanie danego podmiotu wynika z istniejącego wcześniej porozumienia stron (a w określonych sytuacjach także z nakazu lub decyzji organu władzy lub przepisu prawa - art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT), wypłacane świadczenie pieniężne należy rozpatrywać w kategoriach wynagrodzenia, które należy się z tytułu świadczenia usług w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.
6. Jak wskazuje jednoznacznie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, usługą jest nie tylko świadczenie polegające na aktywnym działaniu określonego podmiotu, ale także jego pasywne zachowanie, o ile wynika z określonego zobowiązania. Usługą jest zatem czynność takiego podmiotu polegająca na zobowiązaniu się (a więc złożeniu oświadczenia woli) do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. Jak wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w prawomocnym wyroku z dnia 23 stycznia 2009 r., sygn. akt III SA/GI 1377/08, pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz także jego zaniechania poprzez zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
7. Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że zawierając Porozumienie F. zobowiązała się wobec Wnioskodawcy przede wszystkim do tolerowania pewnej sytuacji faktycznej, czyli wykonywania Inwestycji na sąsiedniej nieruchomości (jak też do tolerowania wykonania pewnych czynności faktycznych (prac budowlanych) dotyczących bezpośrednio substancji Budynku, które to czynności mogłyby przeszkadzać w niezakłóconym korzystaniu z Budynku i w ogóle nieruchomości, której F. jest współwłaścicielem). Takie zobowiązanie zostało wprost wymienione w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT jako świadczenie usług. Dodatkowo też F. zobowiązała się podjąć pewne aktywne działania, takie jak wycofanie pozwów, skarg i zażaleń określonych w Porozumieniu, oraz zobowiązała się do uzyskania zgód wspólnot mieszkaniowych, a także do głosowania w odpowiedni sposób na zebraniach tych wspólnot. Tego typu zachowania wypełniają z kolei dyspozycję normy zawartej w zdaniu wstępnym art. 8 ust. 1 ustawy o VAT.
8. W związku z takim zobowiązaniem oraz działaniami, które ma podjąć F., Wnioskodawca zobowiązał się spełnić świadczenie pieniężne w określonej w Porozumieniu wysokości, nazwane przez strony rekompensatą. Świadczenie to będzie zatem wynagrodzeniem z tytułu świadczenia usług przez F., o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. Ponieważ żaden przepis ustawy o VAT ani przepisy wydanych na jej podstawie rozporządzeń wykonawczych nie przewidują, aby tego rodzaju czynności podlegały zwolnieniu od podatku od towarów i usług, usługi te podlegają opodatkowaniu VAT.
9. Spółka podkreśla, że F. otrzymała interpretację indywidualną dotyczącą przedmiotowego zdarzenia przyszłego. W interpretacji indywidualnej z 7 czerwca 2013r. (sygn. IPPP2/443-354/13-2/IZ) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko F. za prawidłowe potwierdzając, że kwota Rekompensaty stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez F. na rzecz Wnioskodawcy usług podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
10. Również inne organy podatkowe uznają, że tolerowanie czynności lub sytuacji stanowi świadczenie usług na gruncie podatku VAT. Tak m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 4 maja 2012r. (sygn. IBPP1/443-104/12/LSz), w której Organ stwierdza, że: zaniechanie działania lub tolerowanie czynności lub sytuacji podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywanie jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta usługi oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 6 maja 2010 r. (sygn. IBPP3/443-104/10/KO), w której uznano, że: odpłatne świadczenie usług stanowi także zobowiązanie do tolerowania czynności lub sytuacji, którego istotą jest zaniechanie polegające na znoszeniu określonej sytuacji.
11. Zakupiona usługa umożliwi sytuację Inwestycji na bazie której Wnioskodawca będzie prowadził sprzedaż opodatkowaną. Zatem podatek naliczony, który będzie wykazany na fakturze wystawionej przez F. będzie związany z przyszłą sprzedażą opodatkowaną, dlatego też będzie podlegał odliczeniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011r. Nr 177 poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności sformułowany został odpowiednio w art. 7 oraz w art. 8 ww. ustawy.

I tak, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W myśl natomiast art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W związku z powyższym, pod pojęciem świadczenia - składającego się na istotę usługi - należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.

Z opisanej przez Wnioskodawcę sytuacji wynika, że Wnioskodawca realizuje inwestycję budowlaną, której wykonywanie może zakłócić korzystanie z sąsiednich nieruchomości. F. jest współwłaścicielem zabudowanej nieruchomości, na której planuje prowadzić inwestycję budowlaną polegającą na modernizacji posadowionego na niej budynku. Budynek ten sąsiaduje z Inwestycją realizowaną przez Wnioskodawcę, przez co jest narażony na zakłócenia w korzystaniu z niego przez F. Z tego powodu F. i Wnioskodawca zawarły Porozumienie, na podstawie którego m.in.: zobowiązały się wzajemnie do realizowania własnych inwestycji na swoich nieruchomościach zgodnie z przyjętymi koncepcjami architektonicznymi, opisanymi w Porozumieniu, wyraziły zgodę na realizację inwestycji przez drugą stronę, zgodnie z przyjętą przez nią koncepcją architektoniczną. Wnioskodawca zobowiązał się do wykonania na własny koszt, za zgodą F., prac polegających na zamurowaniu 19 okien znajdujących się na ścianie bocznej Budynku, graniczącej z Inwestycją, założenia kurtyn przeciwpożarowych na kolejnych 7 oknach Budynku, wykonaniu opisanych w Porozumieniu prac wzmacniających Budynku, (w tym prac scalających), niezbędnych do realizacji Inwestycji realizowanej przez Wnioskodawcę w ostrej granicy Budynku, ponieważ określona część tych prac musi być wykonana w Budynku, ich wykonanie ma nastąpić przez F., z tym zastrzeżeniem, że Wnioskodawca będzie partycypować w kosztach ich wykonania do określonej w Porozumieniu maksymalnej kwoty. F. zobowiązała się dostarczyć Wnioskodawcy wymagane prawem oświadczenia wspólnot mieszkaniowych, będących współwłaścicielem Budynku, bez których Wnioskodawca nie mógłby przeprowadzić Inwestycji. F. wyraziła również zgodę na wykonanie opisanych wyżej prac budowlanych oraz zobowiązała się powstrzymać od jakichkolwiek działań, których celem lub skutkiem mogłoby być uniemożliwienie lub opóźnienie realizacji tych prac przez Wnioskodawcę. Spółka zobowiązała się ponadto, że w okresie, w którym posiadać będzie udziały w nieruchomości uprawniające do więcej niż 50% głosów na zebraniach wspólnot mieszkaniowych, na zgromadzeniach tych będzie głosowała za wyrażeniem zgody na prowadzenie Inwestycji przez Wnioskodawcę. Strony Porozumienia zobowiązały się ponadto zakończyć wszystkie prowadzone obecnie postępowania administracyjne i sądowo - administracyjne, które mogą zostać zakończone poprzez wycofanie wniosku, skargi, zażalenia bądź innego środka jak również do złożenia wniosków o umorzenie prowadzonych obecnie postępowań administracyjnych i sądowo - administracyjnych, wskazanych w Porozumieniu. Strony Porozumienia zobowiązały się też nie inicjować (np. poprzez składanie zawiadomień lub wniosków, skarg, zażaleń bądź innych środków do organów władzy publicznej) żadnych postępowań administracyjnych, sądowych, sądowo-administracyjnych ani jakichkolwiek innych postępowań w stosunku do jakichkolwiek inwestycji budowlanych prowadzonych przez drugą stronę Porozumienia na terenie Polski.

Wnioskodawca, na podstawie Porozumienia, w zamian za zgodę na wykonanie prac budowlanych, a także jako zryczałtowaną kwotę, określoną w Porozumieniu jako odszkodowanie i zadośćuczynienie za wszelkie uciążliwości (w szczególności hałas, pylenie oraz innego rodzaju immisje, niezależnie od ich nasilenia lub charakteru) związane z Inwestycją realizowaną przez Wnioskodawcę, zobowiązał się do zapłaty w przyszłości na rzecz F. ustalonej w Porozumieniu kwoty pieniężnej, płatnej na zasadach określonych w Porozumieniu.

W odniesieniu do tak przedstawionego zdarzenia przyszłego wątpliwości Wnioskodawca podjął wątpliwość czy kwota rekompensaty, jaką w ramach Porozumienia wypłaci Spółce z o.o., stanowi wynagrodzenie z tytułu świadczenia przez F. na jego rzecz usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT.

Wskazać należy, iż przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do kategorii usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Przy czym, w rozumieniu ustawy, na mocy art. 8 ust. 1 pkt 2 przez świadczenie usług należy rozumieć także zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji. W związku z powyższym, jeżeli zaniechanie bądź tolerowanie pewnych czynności za odszkodowaniem przynosiłoby wymierną korzyść konkretnemu podmiotowi, to wówczas powinno być ono na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług uznane za usługę.

Zatem, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Kwestia ta ma szczególnie istotne znaczenie przy takich świadczeniach, których istotą jest zaniechanie, powstrzymywanie się bądź tolerowanie określonych czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnosząc się do pojęcia odszkodowania (rekompensaty), należy zauważyć, iż termin ten nie został zdefiniowany w ustawie o VAT. Regulacje dotyczące odszkodowania zostały zawarte w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

I tak, z postanowień art. 361 § 1 ww. ustawy Kodeks cywilny wynika, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (§ 2 ww. artykułu).

Zgodnie z art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego wskazać należy, iż aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności, dokonanej w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że w ramach Porozumienia, F. zobowiązała się wobec Wnioskodawcy do tolerowania pewnej sytuacji faktycznej, czyli wykonywania Inwestycji na sąsiedniej nieruchomości. Dodatkowo też F. zobowiązała się podjąć pewne aktywne działania, takie jak wycofanie pozwów, skarg i zażaleń określonych w Porozumieniu, oraz zobowiązała się do uzyskania zgód wspólnot mieszkaniowych, a także do głosowania w odpowiedni sposób na zebraniach tych wspólnot. Zatem przedmiotowe wynagrodzenie wypłacane przez Wnioskodawcę nie jest więc odszkodowaniem (rekompensatą) za szkodę wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, lecz stanowi formę wynagrodzenia za wyżej wskazane zachowanie F. W analizowanym przypadku istnieje bezpośredni związek pomiędzy dokonanym świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem opisane wyżej czynności, do których zobowiązała się, na podstawie Porozumienia F., tj. tolerowanie odpowiedniej sytuacji, zobowiązanie się do pewnych czynności oraz zaniechanie określonych czynności, należy traktować jako odpłatne świadczenie usług na rzecz Wnioskodawcy podlegające na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Spełniona jest bowiem przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności, a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W odniesieniu do prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez F., dotyczącej wskazanego wyżej świadczenia usług, wskazać należy, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Podkreślić należy, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Natomiast, w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy wskazano, iż nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne m. in. w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność opodatkowaną podatkiem VAT, a uzyskana zgoda na wykonanie prac oraz inne czynności wskazane w Porozumieniu, jakie zobowiązała się wykonać F. są niezbędne dla realizacji przez Wnioskodawcę wskazanej Inwestycji. Po zakończeniu Inwestycji, Wnioskodawca będzie kontynuował działalność opodatkowaną podatkiem VAT.

W świetle powyższego, w związku ze spełnieniem przesłanek pozytywnych określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz brakiem zaistnienia przesłanek negatywnych określonych w art. 88 ustawy o VAT (w szczególności art. 88 ust. 3a pkt 2), Wnioskodawcy przysługiwać będzie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury VAT wystawionej przez F. z tytułu czynności, jakie Spółka, na podstawie Porozumienia, zobowiązała się świadczyć na rzecz Wnioskodawcy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN (PDF)

Treść w pliku PDF 496 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie