Temat interpretacji

1) Opodatkowanie czynności obciążenia kosztami mediów w przypadku najmu lokali mieszkalnych i użytkowych2) Opodatkowanie czynności obciążenia kosztami mediów w przypadku bezumownego korzystania z lokalu3) Opodatkowanie czynności obciążenia kosztami mediów w przypadku bezpłatnego użyczenia lokalu4) Moment powstania obowiązku podatkowego przy dostawie mediów - najem lokalu5) Moment powstania obowiązku podatkowego przy dostawie mediów - bezpłatne użyczenie 6) Moment powstania obowiązku podatkowego przy dostawie mediów - bezumowne korzystanie7) Prawo do odliczenia przy nabyciu mediów

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 8 listopada 2012 r. (data wpływu 19 listopada 2012 r.), uzupełnionym w dniu 19 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup mediów jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 listopada 2012 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 19 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup mediów.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jako jednostka samorządu terytorialnego na mocy ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego jest zobowiązana do tworzenia warunków zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej. W imieniu Gminy zadania te realizuje administrator (spółka z o.o.), której 100% udziałowcem jest Gmina.

Spółka w imieniu i na rzecz Gminy, wykonuje czynności zwykłego zarządu komunalnymi nieruchomościami zabudowanymi (budynki, lokale mieszkalne i użytkowe) oraz niezabudowanymi (posesje), to jest zajmuje się w imieniu i na rzecz gminy bieżącym utrzymaniem zasobów, zawieraniem umów z najemcami lokali oraz ich rozliczaniem.

Spółka w imieniu i na rzecz Gminy dokonuje sprzedaży usług związanych z wynajmem nieruchomości na podstawie zawartych umów z najemcami gminnych lokali mieszkalnych i użytkowych. Umowy najmu określają szczegółowo sposób rozliczeń czynszu oraz innych obciążeń (mediów) związanych z używaniem lokalu m.in. energii cieplnej, elektrycznej, dostaw wody i odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości stałych i płynnych. Korzystający z lokali mieszkalnych i użytkowych nie mają zawartych umów bezpośrednio z dostawcami mediów. W umowie najmu określa się wysokość czynszu miesięcznego wg stawki za metr kwadratowy oraz zakreśla się termin płatności za czynsz i media. Płatności dokonują najemcy na rachunek bankowy Gminy.

Wysokość czynszu regulowana jest przepisami ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie Kodeksu cywilnego, natomiast szczegółowe zasady rozliczania dostaw mediów i usług (energii, wody, odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości stałych i płynnych), reguluje załącznik do umowy najmu, stanowiący integralną jej część. Stawki za media nie są wkalkulowane w czynsz, a ich wysokość ustalana jest w formie zaliczek według cen i stawek podatkowych stosowanych od dostawców tych usług bez doliczania jakiejkolwiek marży. Rozliczenie zaliczek następuje na koniec okresu obrachunkowego.

Powyższe obciążenia (media) dotyczą korzystających z lokali:

1. na podstawie umowy najmu najemców lokali mieszkalnych i użytkowych,
2. osób bezumownie korzystających z lokali, z którymi zostały rozwiązane ze względu na nieuregulowanie płatności za ich korzystanie,
3. podmiotów, z którymi zawarto umowy użyczenia.

W odpowiedzi na wezwanie do uzupełnienia wniosku poprzez określenie na czym polega bezumowne korzystanie z lokalu przez osoby zajmujące ten lokal wskazano, iż w przypadku:

1. lokali mieszkalnych, zamiennych, socjalnych oraz tymczasowych pomieszczeń (zdefiniowanych w art. 2 ust. 4, 5, 5a i 6 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego),
2. lokali użytkowych, w tym również piwnic, garaży i innych pomieszczeń gospodarczych,

do bezumownego korzystania z ww. lokali dochodzi w sytuacji, gdy osoby korzystające (zamieszkujące) uprzednio te lokale na podstawie umowy najmu, umowy dzierżawy lub umowy użyczenia - korzystają nadal z tego lokalu za zgodą Gminy (właściciela), płacąc z tego tytułu określone kwoty, po:

1. ustaniu stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, tj. w sytuacji, gdy umowy te wygasły w związku z:
   
   
   1. upływem okresu na jaki zawarto umowę;
   2. zgonem najemcy, dzierżawcy lub biorącego w użyczenie;
2. rozwiązaniu stosunku (umowy) najmu, dzierżawy, użyczenia przez wypowiedzenie tej umowy przez jedną ze stron lub na skutek wyroku sądu (art. 13 ww. ustawy).

Bezumowne korzystanie z lokalu trwa do chwili faktycznego opróżnienia i wydania lokalu do dyspozycji właściciela (wynajmującego/wydzierżawiającego/użyczającego) przez osoby zajmujące lokal.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie.

Czy właściwym będzie, aby Gmina, zarejestrowana jako podatnik od towarów i usług w przypadku nabywania usług od dostawców mediów, dokonywała odliczenia podatku naliczonego, w zależności od rodzaju przeznaczenia i sposobu wykorzystywania najmowanych lokali, to jest:

1. w przypadku lokali użytkowych (stawka podstawowa) oraz lokali użyczonych będzie miała prawo do odliczenia podatku z faktur dokumentujących nabycie do tych lokali dostaw energii, wody, odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości,
2. w przypadku lokali mieszkalnych (zwolnienie od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy), nie będzie miała możliwości odliczenia podatku naliczonego...


Zdaniem Wnioskodawcy, Gmina jako zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług, na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy jest uprawniona do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, w takim zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, mianowicie w zależności od przeznaczenia i sposobu wykorzystywania najmowanych lokali (rodzaju najemcy) wg następujących zasad:

1. w przypadku lokali użytkowych (stawka podstawowa) oraz lokali wykorzystywanych na podstawie umów użyczenia, Gmina będzie miała możliwość odliczania z faktur dokumentujących nabycie do tych lokali dostaw energii, wody, odprowadzania ścieków, wywozu nieczystości,
2. w przypadku lokali mieszkalnych (zwolnienie od podatku w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy), Gmina nie będzie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i ust. 19 oraz art. 124.

Stosownie do treści art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, to jest m. in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy.

Z przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezpośredni i bezsporny związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona powyżej zasada wyklucza możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku lub niepodlegających temu podatkowi.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Gmina jest właścicielem lokali mieszkalnych i użytkowych, które wynajmuje (dzierżawi) na rzecz korzystających i pobiera z tego tytułu stosowny czynsz. W przypadku wynajmu lokali mieszkalnych Gmina stosuje zwolnienie od VAT, na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług. Natomiast wynajem lokali użytkowych jest przez Gminę opodatkowywany według podstawowej stawki VAT. Gmina otrzymuje faktury VAT wraz z wykazanymi na nich kwotami VAT, dokumentujące opłaty za zużycie mediów (tj. wody, energii elektrycznej, ogrzewania, odprowadzania ścieków, wywóz nieczystości) w lokalach mieszkalnych i użytkowych, będących przedmiotem najmu i użyczenia. Gmina nabywa powyższe towary i usług w swoim imieniu (na podstawie stosownych umów), a następnie obciąża przedmiotowymi wydatkami poszczególnych najemców oraz korzystających z lokali na podstawie umowy użyczenia.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących zużycie mediów (wody, energii elektrycznej, ogrzewania, odprowadzania ścieków, wywóz nieczystości), które Gmina nabywa w swoim imieniu (na podstawie stosownych umów), a następnie obciąża nimi poszczególnych najemców oraz korzystających z lokali na podstawie umowy użyczenia.

Jak rozstrzygnięto w interpretacji nr ITPP1/443-1414a/12/MS, otrzymywane przez Wnioskodawcę od najemców (albo podmiotów korzystających na podstawie odpłatnej umowy użyczenia) lokali mieszkalnych, bądź użytkowych - opłaty za media (tj. zużycie energii elektrycznej, cieplnej, wody, odprowadzania ścieków, wywóz nieczystości), związane z użytkowaniem tych lokali, stanowią obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług i są opodatkowane według zasad właściwych dla świadczonych usług najmu bądź odpłatnej umowy użyczenia, a zatem korzystają ze zwolnienia od podatku, o ile lokale mieszkalne przeznaczone są na cele mieszkalne, stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług, bądź też opodatkowane są według stawki podstawowej, w odniesieniu do lokali użytkowych oraz lokali mieszkalnych niewynajmowanych w celach mieszkalnych.

Biorąc zatem pod uwagę przedstawione okoliczności oraz powołane przepisy stwierdzić należy, iż w sytuacji najmu bądź w związku z umową użyczenia lokali mieszkalnych Wnioskodawcy nie przysługuje prawo do odliczenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wykazanego w fakturach zakupu mediów, ponieważ nie jest spełniona przesłanka wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy - brak jest związku zakupów z czynnościami opodatkowanymi (usługa najmu lokali mieszkalnych podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy, przy czym korzysta ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy).

Natomiast w sytuacji najmu bądź w związku z umową użyczenia lokali użytkowych, Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego w fakturach zakupu mediów, ponieważ jest spełniona przesłanka wynikająca z art. 86 ust. 1 ustawy istnieje związek zakupów z czynnościami opodatkowanymi.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących zakup mediów. Natomiast, pozostałe kwestie przedstawione we wniosku zostały rozstrzygnięte w odrębnych interpretacjach, nr ITPP1/443-1414a/12/MS oraz nr ITPP1/443-1414b/12/MS.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyn, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 3 MB

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy