Temat interpretacji

Przepis art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie miał zastosowania w sprawie będącej przedmiotem wniosku. Przepis ten bowiem jak wyżej wskazano, odnosi się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast, fakt wyłączenia z przedmiotu zbycia praw wynikające z umów najmu lokali oraz należności i zobowiązań stanowi istotny element niepozwalający uznać, iż przedmiotem transakcji będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego lub zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, lecz składniki majątku przedsiębiorstwa, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, tj. według właściwych stawek podatkowych lub z zastosowaniem zwolnienia, o ile takie będzie wynikało z przepisów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19.05.2011 r. (data wpływu 30.05.2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30.05.2011 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka Akcyjna jest spółką kapitałową prawa polskiego, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji alkoholu (dalej: Spółka).W ramach planowanej restrukturyzacji biznesowej grupy, do której należy Spółka, Spółka rozważa zbycie do innej spółki kapitałowej szeregu aktywów Spółki, a w szczególności nieruchomości i ruchomości (np. zapasy). Zbycie, o którym mowa powyżej nastąpi w ramach kilku transakcji (umów), które będą zawierane w określonym odstępie czasowym, a więc zbycie wskazanych powyżej aktywów nie nastąpi w ramach jednej czynności prawnej.

Spółka przeniesie także na kupującego swoją bazę kliencką (w szczególności poprzez przeniesienie praw i obowiązków wynikających z zawartych z klientami umów) oraz prawa i obowiązki wynikające z umów z dostawcami alkoholu. Kupującemu zostaną także przekazane księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Spółkę.

Planowana restrukturyzacja będzie najprawdopodobniej skutkować przejściem zakładu pracy Spółki na kupującego na podstawie art. 23 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r., Nr 21 poz. 94 ze zmianami, dalej KP).

Szereg składników związanych z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą nie zostanie jednak przeniesionych na kupującego, a w szczególności:

1. w ramach planowanej restrukturyzacji nie nastąpi przeniesienie na kupującego zezwoleń na obrót alkoholem, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Tekst jednolity: Dz. U. z 2007, Nr 70 poz. 473 ze zmianami; dalej: Ustawa o Wychowaniu w Trzeźwości), które zostały uzyskane przez Spółkę. Wynika to wprost z brzmienia Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości;
2. na kupującego nie zostaną przeniesione prawa wynikające z umów najmu lokali, w których prowadzona jest działalność Spółki (w tym zakresie Spółka pozostanie najemcą powyższych lokali i jedynie zawrze z kupującym umowy podnajmu);
3. należności i zobowiązania związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, a powstałe / zaciągnięte przed przeniesieniem praw i obowiązków z danej umowy, nie zostaną przeniesione na kupującego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy dla celów przepisów VAT, w opisanym stanie faktycznym nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji Spółka powinna ocenić w odniesieniu do każdego ze zbywanych składników majątku, czy jego zbycie podlegać będzie opodatkowaniu VAT...

Zdaniem Spółki, w opisanym stanie faktycznym nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji Spółka powinna ocenić w odniesieniu do każdego ze zbywalnych składników majątku, czy jego zbycie podlegać będzie opodatkowaniu VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z tym, ustawa o VAT nie zawiera odrębnej definicji przedsiębiorstwa, zdaniem Spółki, dla potrzeb ustawy o VAT zastosowanie powinna znaleźć definicja przedsiębiorstwa zawarta w art. 55 KC, która stosowana jest także dla celów CIT.

Art. 55 KC stanowi natomiast, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, zorganizowana część przedsiębiorstwa jest to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa określona w przepisie jest więc identyczną z tą zawartą w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Zatem na gruncie ustawy o VAT mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeśli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące wyżej wymienione zadania gospodarcze.

Mając na uwadze powyższe regulacje należy uznać, że przedsiębiorstwo/zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie/zorganizowanej części przedsiębiorstwa zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

W powyższym kontekście należy poczynić dwie podstawowe uwagi.

Po pierwsze, aby doszło do przeniesienia przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa zdefiniowanych w ustawie o VAT, konieczne jest, aby zbywca przeniósł na nabywcę taki zespół składników materialnych i niematerialnych, za pomocą którego można prowadzić określoną działalność gospodarczą (art. 55 KC - zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej; art. 2 pkt 27e ustawy o VAT - zespół składników (), który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące (...) zadania).

Konkluzja powyższa była w przeszłości wielokrotnie potwierdzana w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak również sądów administracyjnych. W wyroku z dnia 17 października 2000 r. (I CKN 850/98) Sąd Najwyższy wskazuje, że ocena, czy doszło do nabycia przedsiębiorstwa jest więc możliwa in concreto, a miarodajne jest ustalenie, czy nabyto minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe. Strony - jak wynika z art. 55 kc - mają pozostawioną swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączaniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, aby zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo. Podobnie w wyroku z dnia 26 czerwca 1998 r. (sygn. akt I SA/Gd 1097/96) Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla, że aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowaną jego część, musi ona posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielnego podmiotu gospodarczego. Składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą, zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa, np. zakładu, sklepu czy punktu usługowego.

Spółka prowadzi działalność w zakresie handlu alkoholem. Działalność ta prowadzona jest w oparciu o zezwolenie uzyskane na podstawie Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości. Prowadzenie działalności Spółki uzależnione jest od posiadania powyższych zezwoleń, a ich brak uniemożliwia taką działalność. Jest więc tak - odwołując się do przywołanego powyżej wyroku Sądu Najwyższego - że funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo Spółki determinują zezwolenia na obrót alkoholem, które stanowią główny składnik przedsiębiorstwa Spółki.

Jak zostało to już wskazane powyżej, w przedstawionym stanie faktycznym, zezwolenia na obrót alkoholem nie zostaną przeniesione ze Spółki na kupującego w ramach planowanej restrukturyzacji, a wynika to wprost z brzmienia Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości.

Już sam fakt, że w ramach planowanej restrukturyzacji nie nastąpi przeniesienie praw z zezwoleń na obrót alkoholem na kupującego powoduje, że nie nastąpi zbycie przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki. W ramach powyższej restrukturyzacji, kupujący nie nabywa bowiem minimum środków, bez których kontynuowanie przez nabywcę działalności gospodarczej realizowanej przed zbyciem nie jest możliwe (vide cytowany powyżej wyrok SN z 17 października 2000 r.). Bez zezwoleń na obrót alkoholem przenoszone składniki nie dają kupującemu potencjalnej zdolności do niezależnego i samodzielnego działania w zakresie, w którym działała Spółka (vide wyrok NSA z 26 czerwca 1998 r.).

Po drugie, zbycie wskazanych powyżej aktywów przez Spółkę nie nastąpi w ramach jednej czynności prawnej. Również ta okoliczność jest samodzielną przesłanką do uznania, że nie dochodzi do zbycia przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Konkluzja taka wynika wprost z odpowiednich przepisów kodeksu cywilnego (art. 55, 55 oraz 75), które określają tryb, w którym powinno nastąpić zbycie przedsiębiorstwa. Wykładnia językowa powyższych przepisów, a w szczególności art. 75 § 1 KC wymagającego, aby przy zbyciu przedsiębiorstwa zachowana została forma ad solemnitatem prowadzi wprost do konkluzji, że zbycie przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa może nastąpić jedynie w ramach jednej czynności prawnej.

Każda z dwóch wskazanych powyżej okoliczności prowadzi (samodzielnie) do konkluzji, że w ramach planowanej restrukturyzacji nie nastąpi przeniesienie przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa ze Spółki na kupującego.

W świetle powyższego, w analizowanym stanie faktycznym przenoszone na kupującego składniki stanowią jedynie zbiór elementów, gdyż nie będą istnieć pomiędzy nimi relacje umożliwiające uznanie ich za zorganizowany zespół. W szczególności świadczy o tym fakt, że nie są wystarczające do tego, aby kupujący na ich podstawie mógł kontynuować działalność prowadzoną obecnie przez Spółkę. Do tego celu niezbędne będzie dodatkowo:

1. zawarcie ze Spółką umów podnajmu lokali, w których Spółka prowadzi działalność gospodarczą
2. uzyskanie przez kupującego zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie obrotu alkoholem.

Bez znaczenia w tym kontekście jest fakt, że planowana restrukturyzacja skutkować będzie przejściem zakładu pracy na kupującego na podstawie art. 23 KP. Przejście zakładu pracy pozostaje bardzo często bez związku z przejściem przedsiębiorstwa/zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przykładowo, zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego przejście zakładu pracy może nastąpić także w przypadku przejścia wyłącznie zadań realizowanych przez dany podmiot, a nie składników majątkowych. Takie stanowisko SN zajął m.in. wyrokach z dnia 1 lipca 1999 r., (I PKN 133/99), z 9 grudnia 2004 r., (I PK 103/04) oraz 7 lutego 2007 r. (I PK 212/06). Zgodnie z tezą tego ostatniego orzeczenia części zakładu pracy w rozumieniu art. 23 § 1 k.p. nie można utożsamiać wyłącznie ze składnikami materialnymi, ponieważ mogą ją także stanowić zadania pracodawcy. Jasnym jest natomiast, że przeniesienie określonych zadań (bez składników majątkowych) nie będzie skutkowało przejściem przedsiębiorstwa/jego zorganizowanej części. Z powyższego wynika, że przejście zakładu pracy może pozostawać bez przeniesienia przedsiębiorstwa / jego zorganizowanej części.

Co więcej, jak wskazano powyżej szereg innych składników związanych z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą nie zostanie również przeniesionych na kupującego, a w szczególności:

1. na kupującego nie zostaną przeniesione prawa wynikające z umów najmu lokali, w których prowadzona jest działalność Spółki (w tym zakresie Spółka pozostanie najemcą powyższych lokali i jedynie zawrze z kupującym umowy podnajmu);
2. należności i zobowiązania związane z prowadzoną przez Spółkę działalnością gospodarczą, a powstałe / zaciągnięte przed przeniesieniem praw i obowiązków z danej umowy, nie zostaną przeniesione na kupującego.

Mając na uwadze powyższe w opisanym stanie faktycznym nie dojdzie do zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, a w konsekwencji Spółka powinna ocenić w odniesieniu do każdego ze zbywalnych składników majątku, czy jego zbycie podlegać będzie opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary, w świetle art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jednocześnie art. 6 ustawy wskazuje na wyłączenia określonych czynności spod zakresu stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Stosownie do postanowień art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem transakcji zbycia. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia dostawy towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, tzn. zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aport).

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w przepisie art. 6 pkt 1 tej ustawy obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu przedsiębiorstwo. Z tej przyczyny dla celów określenia zakresu pojęcia przedsiębiorstwo wykorzystuje się regulację zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który to przepis stanowi, że przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zatem, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Ponadto art. 552 Kodeksu cywilnego stanowi, iż czynność prawna, mająca za przedmiot przedsiębiorstwo, obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

W związku z powyższym, jeżeli przedmiotem transakcji sprzedaży jest przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeks cywilny, to należy uznać, że w sytuacji tej znajdzie zastosowanie art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa.

Natomiast, zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa jest w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 27e ustawy organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, posiada wewnętrzną samodzielność finansową, ale także która mogłaby samodzielnie jako niezależne przedsiębiorstwo realizować zadania gospodarcze.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego (niezależnego) funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość) oraz pozwolą na samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Podsumowując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

1. istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,
2. zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie,
3. składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych,
4. zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Podkreślić również należy, iż tak rozumiana zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest towarem w świetle definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową prawa polskiego, która prowadzi działalność gospodarczą w zakresie dystrybucji alkoholu. W ramach planowanej restrukturyzacji biznesowej grupy, do której należy Spółka, Wnioskodawca rozważa zbycie do innej spółki kapitałowej szeregu aktywów Spółki, a w szczególności nieruchomości i ruchomości (np. zapasy). Zbycie, o którym mowa powyżej nastąpi w ramach kilku transakcji (umów), które będą zawierane w określonym odstępie czasowym, a więc zbycie wskazanych powyżej aktywów nie nastąpi w ramach jednej czynności prawnej. Wnioskodawca przeniesie także na kupującego swoją bazę kliencką (w szczególności poprzez przeniesienie praw i obowiązków wynikających z zawartych z klientami umów) oraz prawa i obowiązki wynikające z umów z dostawcami alkoholu. Kupującemu zostaną także przekazane księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przez Wnioskodawcę. Planowana restrukturyzacja będzie najprawdopodobniej skutkować przejściem zakładu pracy Wnioskodawcy na kupującego na podstawie art. 23 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Tekst jednolity: Dz. U. z 1998 r., Nr 21 poz. 94 ze zmianami, dalej KP).

Szereg składników związanych z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą nie zostanie jednak przeniesionych na kupującego, a w szczególności:

1. w ramach planowanej restrukturyzacji nie nastąpi przeniesienie na kupującego zezwoleń na obrót alkoholem, o których mowa w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Tekst jednolity: Dz. U. z 2007, Nr 70 poz. 473 ze zmianami; dalej: Ustawa o Wychowaniu w Trzeźwości), które zostały uzyskane przez Wnioskodawcę. Wynika to wprost z brzmienia Ustawy o Wychowaniu w Trzeźwości;
2. na kupującego nie zostaną przeniesione prawa wynikające z umów najmu lokali, w których prowadzona jest działalność Wnioskodawcy (w tym zakresie Wnioskodawca pozostanie najemcą powyższych lokali i jedynie zawrze z kupującym umowy podnajmu);
3. należności i zobowiązania związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, a powstałe / zaciągnięte przed przeniesieniem praw i obowiązków z danej umowy, nie zostaną przeniesione na kupującego.

Jak wskazano wyżej podstawowym wymogiem do uznania zbycia majątku za przedsiębiorstwo jest spełnienie warunków określonych w art. 55¹ Kodeksu cywilnego. Natomiast w przypadku uznania składników za zorganizowaną część przedsiębiorstwa istotne jest to, aby stanowiły one zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań, należności oraz środki pieniężne), podlegające wydzieleniu w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Istotnym jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalne niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż przedmiotem dokonanej transakcji zbycia na rzecz nabywcy nie będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, jak również zorganizowana część przedsiębiorstwa zdefiniowana w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem z przedmiotu transakcji wyłączono m. in. prawa wynikające z umów najmu lokali oraz przeniesienie na kupującego zezwoleń na obrót alkoholem (wymienione w art. 55¹ k.c.), należności i zobowiązania (określone w art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług). W tym miejscu, jednak należy zaznaczyć, że bez znaczenia jest fakt, iż w ramach planowanej restrukturyzacji nie nastąpi przeniesienie na kupującego zezwoleń na obrót alkoholem, bowiem w przypadku gdyby wydzielona część przedsiębiorstwa spełniała przesłanki określone wyżej tj. stanowiłaby zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) a wydzielenie to zachodziłoby w istniejącym przedsiębiorstwie na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych), to jeśli nabywca do wykonania potencjalnej działalności musiałby wystąpić o zezwolenie na obrót alkoholem (koncesję), to pomimo jej braku (na dzień wydzielenia), należałoby przyjąć, iż stanowi ona zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że z przedmiotu zbycia zostały wyłączone: należności i zobowiązania związane z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą realizowaną dotychczas przez Wnioskodawcę. Wyłączenie tych składników z transakcji powoduje, iż będący przedmiotem zbycia zespół składników majątkowych nie posiada potencjalnej zdolności do niezależnego działania gospodarczego, jako samodzielnego podmiotu gospodarczego.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że przepis art. 6 pkt 1 ustawy, nie będzie miał zastosowania w sprawie będącej przedmiotem wniosku. Przepis ten bowiem jak wyżej wskazano, odnosi się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Natomiast, fakt wyłączenia z przedmiotu zbycia praw wynikające z umów najmu lokali oraz należności i zobowiązań stanowi istotny element niepozwalający uznać, iż przedmiotem transakcji będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego lub zorganizowana część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, lecz składniki majątku przedsiębiorstwa, podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych, tj. według właściwych stawek podatkowych lub z zastosowaniem zwolnienia, o ile takie będzie wynikało z przepisów.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, tutejszy organ podatkowy informuje, iż w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie