Temat interpretacji

Podatek od towarów i usług w zakresie opodatkowania najmu lokalu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 29 września 2011 r. (data wpływu 30 września 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 19 grudnia 2011 r. (data wpływu 22 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania najmu lokalu jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 września 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania najmu lokalu. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 grudnia 2011 r. (data wpływu 22 grudnia 2011 r.) o doprecyzowanie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego oraz zakresu sformułowanego pytania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni jest w chwili obecnej pracownikiem zatrudnionym przez A (A) flamandzką agencję publiczną z siedzibą w Brukseli. Zgodnie z umową, Zainteresowana jest członkiem personelu Agencji oraz objęła stanowisko Komisarza ds. Handlu i Inwestycji. Do jej obowiązków należy podleganie bezpośrednio B. Zadania Wnioskodawczyni obejmują m.in. udzielanie pomocy spółkom flamandzkim w zakresie eksportu i inwestycji oraz promowanie flamandzkich towarów i spółek w Polsce zgodnie z Opisem obowiązków pracowniczych na stanowisku Komisarza ds. Handlu i Inwestycji. W załączniku do umowy o pracę wymieniono takie zadania Zainteresowanej jak: informowanie, zachęcanie oraz udzielanie pomocy spółkom prowadzącym działalność w zakresie handlu międzynarodowego poprzez organizowanie inicjatyw (misje handlowe, seminaria, organizacja wizyt, których celem jest rozwijanie kontaktów biznesowych w Polsce przez delegacje zagraniczne), a także zapewnianie profesjonalnego doradztwa oraz udzielanie pomocy dostosowanej do potrzeb klienta.

W zakresie obowiązków dotyczących świadczenia usług na rzecz spółek flamandzkich oraz całego regionu Flandrii wymieniono dostarczanie ogólnych lub szczegółowych informacji spółkom flamandzkim; udzielanie indywidualnej pomocy oraz wsparcia spółkom flamandzkim prowadzącym działalność w regionie geograficznym, podlegającym Pracownikowi; przygotowywanie indywidualnych podróży służbowych, których celem jest pozyskiwanie informacji biznesowych, a także budowanie świadomości w spółkach flamandzkich w zakresie możliwości gospodarczych dostępnych w regionie geograficznym, podlegającym Pracownikowi; udzielanie wskazówek nt. inwestycji w Polsce w regionie Flandrii oraz składanie raportów w ww. zakresie odpowiednim departamencie siedziby głównej w Brukseli.

W zakresie zadań związanych z zarządzaniem biurem na miejscu wymieniono zarządzanie personelem pomocniczym i księgowością oraz składnikami majątku i infrastruktury; sporządzanie oraz monitorowanie planu założeń gospodarczych oraz budżetu oraz obowiązki sprawozdawcze wobec koordynatora regionalnego.

W zakresie zadań związanych z udokumentowaniem wiedzy nt. rynku lokalnego oraz flamandzkiego wymieniono przedstawianie pomysłów oraz możliwości dla celów programu działań/imprez; pozyskiwanie informacji nt. regulacji obowiązujących na rynku lokalnym; sporządzanie ogólnych i szczegółowych raportów rynkowych oraz branżowych; a także podejmowanie działań mających na celu aktywne pozyskiwanie informacji nt. rynku oraz dostępnych możliwości, a także realizowanie programu poszczególnych działań oraz imprez.

W zakresie zadań związanych z działaniami/imprezami oraz wysiłkami podejmowanymi w ramach sieci wymieniono organizowanie oraz rozwijanie sieci partnerów handlowych; nawiązywanie kontaktów oraz konsultacje z belgijskimi organami oraz przedstawicielami dyplomatycznymi (z innych regionów gospodarczych); organizowanie indywidualnych oraz zbiorowych imprez w imieniu agencji A oraz osób trzecich.

W zakresie zadań związanych z kontaktami z siedzibą główną A w Brukseli wskazano, że zadaniem Komisarza ds. Handlu jest utrzymywanie efektywnych kontaktów w siedzibą agencji A w Brukseli oraz regionalnymi ośrodkami ds. eksportu, a także stała wymiana wszelkich informacji, zarówno w formie pisemnej, jak i ustnej, z właściwym departamentem siedziby głównej A oraz koordynatorem regionalnym; doradztwo w zakresie aplikacji o przyznanie pomocy finansowej; zarządzanie rachunkowością pod kierunkiem właściwego departamentu w siedzibie głównej w Brukseli: ścisłe przestrzeganie wszelkich stosownych procedur w zakresie m.in. raportowania, zarządzania personelem, regulaminów wewnętrznych itp.

Wnioskodawczyni planuje w chwili obecnej rozpoczęcie działalności gospodarczej. Do jej zadań będzie należało wykonywanie zadań opisanych powyżej w oparciu o umowę cywilnoprawną zawartą z nią jako przedsiębiorcą z dotychczasowym pracodawcą, przy czym umowa nie będzie wymagała osobistego świadczenia (możliwość zastępstwa przez inną osobę za zgodą zleceniodawcy). Umowa przewidywać będzie m.in. obowiązek dostarczenia lokalu przez zleceniodawcę, który obowiązany będzie także ponosić koszty telefonów zleceniobiorcy. Zainteresowana nie wyklucza świadczeń na rzecz innych podmiotów. Od kilku lat uzyskuje ona także dochody z najmu lokalu. Wnioskodawczyni nie jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Jest natomiast podatnikiem podatku dochodowego.

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wskazała, że wynajmowany lokal ma charakter mieszkalny, ale wynajmowany jest na cele użytkowe (Kancelaria).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy obrót otrzymywany dotychczas z tytułu najmu lokalu należącego do majątku prywatnego Zainteresowanej będzie należało opodatkować podatkiem od towarów i usług...

W uzupełnieniu wniosku Zainteresowana wyjaśniła, że przedmiotem zapytania jest obrót otrzymywany przez Wnioskodawczynię z tytułu najmu w przyszłości, tj. w przedstawionym stanie faktycznym po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT i po rozpoczęciu wykonywania usług opisanych w stanie faktycznym.

Zdaniem Wnioskodawczyni, dalsze wynajmowanie przez nią lokalu nie będzie wymagać opodatkowania tej transakcji podatkiem od towarów i usług. O ile bowiem w zakresie działalności polegającej na współpracy ze spółkami flamandzkimi i realizowaniem innych zadań szczegółowo opisanych w stanie faktycznym Zainteresowana przystąpi do prowadzenia działalności gospodarczej, tak w ramach działalności polegającej na wynajmie jednego posiadanego lokalu taki zamiar nie powstaje. W tym zakresie wskazać należy, iż Wnioskodawczyni może w sposób dowolny dysponować składnikami swojego majątku. Jednocześnie nie można oczekiwać od niej, iż w danej chwili nieprzydatny dla jej osobistych potrzeb składnik majątku w postaci lokalu pozostawać będzie całkowicie bezużyteczny. Zainteresowana nie ma jednak w tym zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, a jedynie w sposób racjonalny podejmuje dyspozycje jedynym tak znacznym składnikiem swojego majątku. Sam zatem fakt rozpoczęcia działalności opodatkowanej w zakresie świadczenia usług na rzecz podmiotów zagranicznych nie będzie skutkować tym, iż także w zakresie najmu lokalu Wnioskodawczyni stanie się podatnikiem podatku od towarów i usług.

Jak stwierdzono w tym zakresie w orzecznictwie sadowym: przepisy art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z 2004 r. o podatku od towarów i usług winny być rozumiane w ten sposób, że warunkiem sine qua non uznania, że dany podmiot działa w charakterze podatnika podatku VAT jest ustalenie, że działa on jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik lub jako osoba wykonująca wolny zawód. Ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku VAT (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 19 maja 2010 r., sygn. nr I SA/Bd 24/2010).

Działalność Zainteresowanej w tym zakresie nie przybiera formy zawodowej (profesjonalnej), czyli stałej (powtarzalność czynności i zamiar ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowanej, lecz ma charakter sporadyczny tj. uzależniona jest od jej sytuacji rodzinnej i aktualnych potrzeb mieszkaniowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ().

Na podstawie przepisu art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z sytuacją prawną Wnioskodawczyni wiąże się art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), zgodnie z którym, przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Stosownie do treści powyższego przepisu, najem jest umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną i polega na oddaniu rzeczy do używania przez wynajmującego, zaś świadczenie najemcy, polega na płaceniu umówionego czynszu. Tak więc, oddanie w ramach umowy najmu osobie trzeciej lokalu użytkowego skutkuje uzyskiwaniem korzyści majątkowej po stronie wynajmującego.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe przepisy należy stwierdzić, że najem spełnia definicję usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i wypełnia określoną w art. 15 ust. 2 ustawy definicję działalności gospodarczej, jeżeli wykonywany jest w sposób ciągły dla celów zarobkowych (zawierane umowy najmu mają zazwyczaj długotrwały charakter, a uzyskiwane korzyści z tego tytułu są w zasadzie stałe), bez względu na to, czy najem będzie prowadzony w ramach działalności gospodarczej, czy jako odrębne źródło przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że najem przedmiotowego lokalu będzie nosił znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy, a Zainteresowana będzie wykonywała czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Należy bowiem zauważyć, iż jak wskazała Wnioskodawczyni, obrót otrzymywany przez nią z tytułu najmu będzie uzyskiwany po zarejestrowaniu się jako podatnik VAT i po rozpoczęciu wykonywania usług opisanych w stanie faktycznym. Zatem Zainteresowana będzie posiadać już status podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy, prowadzącego działalność gospodarczą, wskazaną w art. 15 ust. 2 ustawy.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż skoro Wnioskodawczyni będzie już podatnikiem podatku od towarów i usług, to wszystkie inne wykonywane przez nią czynności mieszczące się w zakresie przedmiotowym opodatkowania tym podatkiem, będą podlegały opodatkowaniu. Brak jest bowiem podstaw prawnych do uznania, iż opodatkowanie podatkiem od towarów i usług następuje w sposób wybiórczy, tzn. niektóre czynności wskazane w ustawie jako podlegające opodatkowaniu realizowane przez podatnika są opodatkowane, a inne nie.

Przepis art. 41 ust. 1 ustawy, stanowi, że stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie do art. 146a ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r., z zastrzeżeniem art. 146f:

1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;
3. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
4. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisów wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, a także możliwość zastosowania zwolnienia podatkowego.

W związku z powyższym, w oparciu o art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie wynajmowania lub wydzierżawiania nieruchomości o charakterze mieszkalnym lub części nieruchomości, na własny rachunek, wyłącznie na cele mieszkaniowe.

Z powołanego wyżej przepisu wynika, iż ze zwolnienia od podatku od towarów i usług korzysta wyłącznie świadczenie usług wynajmu nieruchomości na cele mieszkalne. Zastosowanie zwolnienia jest więc uzależnione od spełnienia przesłanek obiektywnych dotyczących charakteru wynajmowanego lokalu (lokal mieszkalny) oraz subiektywnych dotyczących przeznaczenia wynajmowanego lokalu (cel mieszkaniowy). W związku z tym zwolnieniu nie podlega wynajem nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cel inny niż mieszkaniowy. Przy czym przepis nie uzależnia zastosowania zwolnienia od rodzaju czy formy prawnej podmiotu świadczącego usługę, jak i od podmiotu nabywającego tę usługę.

Powyższe wskazuje, że zwolnieniu od podatku podlega świadczona na własny rachunek usługa wynajmu lub dzierżawy nieruchomości o charakterze mieszkalnym, co istotne, na cele mieszkaniowe. Zatem przesłanki do zastosowania zwolnienia są następujące:

• świadczenie usługi na własny rachunek,
• charakter mieszkalny nieruchomości,
• mieszkaniowy cel najmu lub dzierżawy.

Zaistnienie wszystkich powyższych przesłanek skutkuje zastosowaniem zwolnienia od podatku. Brak któregokolwiek z powyższych elementów nie pozwala na zastosowanie zwolnienia i w konsekwencji następuje opodatkowanie świadczonej usługi według stawki 23%, gdyż najem, jako usługa wypełnia określoną w art. 8 ustawy definicję usług i stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawczyni od kilku lat uzyskuje dochody z najmu lokalu. Wynajmowany lokal ma charakter mieszkalny, ale wynajmowany jest na cele użytkowe (Kancelaria).

Tym samym Zainteresowana świadczy na własny rachunek usługę wynajmu lokalu o charakterze mieszkalnym, jednakże co istotne z punktu widzenia możliwości zastosowania zwolnienia od podatku na cele inne niż mieszkaniowe. W konsekwencji wynajem lokalu mieszkalnego na cele użytkowe wyłączony jest ze zwolnienia od podatku określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Reasumując, obrót z tytułu najmu lokalu mieszkalnego, wynajmowanego na cele użytkowe przez Wnioskodawczynię prowadzącą działalność gospodarczą, zarejestrowaną jako podatnik VAT czynny będzie należało opodatkować podatkiem od towarów i usług według stawki 23%.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w dniu 10 stycznia 2012 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr ILPP2/443-1376/11-4/AD.

Dodatkowo, w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB1/415-1140/11-4/IM, interpretacja indywidualna
ILPP2/443-1376/11-4/AD, interpretacja indywidualna

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu