Temat interpretacji

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących przeniesienie na współwłaściciela nieruchomości części kosztów jej utrzymania.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.), uzupełnionym w dniu 17 marca 2011 r. (data wpływu), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących przeniesienie na współwłaściciela nieruchomości części kosztów jej utrzymania jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 stycznia 2011 r. został złożony wniosek, uzupełniony w dniu 17 marca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej przeniesienie na współwłaściciela nieruchomości części kosztów jej utrzymania.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółka była 100% właścicielem prawa użytkowania wieczystego działki gruntu oraz prawa własności budynków stanowiących odrębne nieruchomości, parkingu wielopoziomowego, biurowca i trafostacji. W dniu 3 czerwca 2005 r. zbyła 1/10 udziału w nieruchomości na rzecz spółki z siedzibą w W. Obydwa podmioty stały się współwłaścicielami w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz prawie własności w proporcji 90% do 10%.

Budynek będący przedmiotem współwłasności został wynajęty przed rokiem 2005 na cele Centrum Handlowego. W dniu 29 grudnia 2006 r. Wnioskodawca zawarł ze spółką z siedzibą w W. umowę o administrowanie, na mocy której, spółka z siedzibą w W. zobowiązała się do kompleksowego administrowania nieruchomością, w tym do samodzielnego pobierania czynszów od najemców nieruchomości (umowa o administrowanie). Po zawarciu ww. umowy, spółka z siedzibą w W., działając jako współwłaściciel nieruchomości, sporządziła aneksy do umów najmu zawartych z najemcami nieruchomości uprzednio tylko przez Wnioskodawcę, na podstawie których doszło do jednostronnej zmiany wynajmującego, t.j. z Wnioskodawcy na spółkę z siedzibą w W.

Po podpisaniu ww. aneksów, spółka z siedzibą w W., działając w imieniu własnym oraz w stosunku do pozostałej 90% współwłasności przypadającej na Wnioskodawcę, wystawiała faktury na pełną kwotę czynszu wszystkim najemcom nieruchomości.

Równocześnie spółka z siedzibą w W. wystawiała na Wnioskodawcę miesięczne faktury opiewające na kwotę:

• 90% kosztów poniesionych w związku z utrzymaniem nieruchomości plus podatek, oraz
• wynagrodzenia za zarządzanie nieruchomością na podstawie umowy o administrowanie zwiększane zgodnie z umową o administrowanie o 10% miesięcznego zysku brutto Spółki, które to kwoty były również zwiększane o 22% stawkę podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

• Czy przenoszenie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej ze spółki z siedzibą w W. na współwłaściciela, t.j. Wnioskodawcę, jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług.
• Czy spółka z siedzibą w W. prawidłowo uznała tę czynność za opodatkowaną podatkiem i w związku z tym Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawianych przez współwłaściciela...

Zdaniem Wnioskodawcy, rozliczanie kosztów utrzymania nieruchomości jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. Tak więc faktury były wystawiane prawidłowo i w związku z tym przysługuje prawo do odliczenia podatku należnego wynikającego z tych faktur.

Po powołaniu art. 5 ust. 1 pkt 1 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług Spółka wskazała, iż mając na uwadze ogólne reguły konstrukcyjne systemu VAT, a także wnioski sformułowane przez ETS, usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść (choćby potencjalną).

Zacytowała tezę wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 154/09, iż elementem koniecznym do uznania, że umowa obejmowała świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest wyodrębnienie podmiotu będącego odbiorcą świadczenia.

Stwierdziła, że wskazanie odbiorcy świadczenia odnoszącego korzyść nie stanowi problemu.

W przypadku pokrywania części kosztów, spółka z siedziba w W. świadczy na rzecz Spółki usługę związaną z administrowaniem wspólną nieruchomością.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl ust. 2 pkt 1 lit. a) ww. artykułu, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług, z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje pod warunkiem spełnienia zarówno przesłanek pozytywnych, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest bezsporny związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Należy również zaznaczyć, iż możliwość odliczenia podatku naliczonego nie stanowi żadnego przywileju dla podatnika, lecz jest podstawowym i fundamentalnym uprawnieniem, wynikającym z samej konstrukcji podatku od wartości dodanej. System odliczeń podatku oznacza całkowite uwolnienie przedsiębiorcy od obciążeń z tytułu VAT zapłaconego lub należnego (do zapłaty) w prowadzonej działalności gospodarczej. Wspólny system podatku od wartości dodanej zapewnia, że jakakolwiek działalność gospodarcza, bez względu na jej cel oraz rezultat, o ile sama jest opodatkowana VAT, jest opodatkowana w sposób całkowicie neutralny. Pozwala to na zachowanie zasady potrącalności, która powinna być na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług rozumiana możliwie najszerzej. Oznacza to, że zawsze ma ona zastosowanie przy nabyciu towarów dokonanym z zamiarem wykorzystania ich w działalności opodatkowanej.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W art. 7 ust. 1 ustawy postanowiono, iż przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

W przepisie art. 8 ust. 1 ustawy zdefiniowano, iż przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W myśl obowiązującego od dnia 1 kwietnia 2011 r. ust. 2a powołanego artykułu, dodanego art. 1 ust. 4 lit. b) ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332), w przypadku gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W przepisie art. 8 ust. 1 ustawy przyjęto generalną zasadę, że usługami są wszelkie odpłatne świadczenia, niebędące dostawą towarów. Stąd też stwierdzić należy, iż definicja świadczenia usług ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czynności wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Określeniem usługi w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług objęto obszerny krąg czynności, obejmujący swym zakresem zarówno czynności określone przez stosowne klasyfikacje statystyczne, jak i cały szereg innych świadczeń, które nie są ujęte w tych klasyfikacjach.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy świadczoną usługą, a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania usługi. Wynagrodzenie musi być należne za jej wykonanie.

W praktyce obrotu gospodarczego dopuszcza się sytuacje, w których beneficjentem świadczenia jest inny podmiot niż ten, który jest obciążony przez bezpośredniego wykonawcę usługi, bądź dostawcę towaru.

Zgodnie z zapisem art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L. Nr 347/1 ze zm.), w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Przepis ten reguluje zatem takie sytuacje, kiedy podatnik działając we własnym imieniu zawiera umowę, na podstawie której zobowiązuje się do zrealizowania pewnego świadczenia, jednak faktycznie świadczenie to realizowane jest przez podmiot trzeci. W takim przypadku, podatnik kupujący usługę, a następnie odprzedający ją kontrahentowi w tzw. stanie nieprzetworzonym, uznawany jest za podatnika, który usługę taką świadczy.

Z zapisem tym koresponduje cytowany wcześniej art. 8 ust. 2a oraz norma art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, zgodnie z którym, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Stosownie do dyspozycji art. 29 ust. 1 powołanej ustawy, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2011 r. do 31 marca 2011 r., podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Jak stanowi zdanie trzecie ww. przepisu w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. - kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

Z art. 79 lit. c) Dyrektywy 2006/112/WE Rady wynika, że podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot otrzymanych przez podatnika od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy, a zaksięgowanych przez podatnika na koncie przejściowym. Zdanie drugie tego przepisu stanowi, iż podatnik musi przedstawić dowód na rzeczywistą kwotę kosztów, o których mowa w akapicie pierwszym lit. c), i nie może odliczyć VAT, który w danym przypadku mógł zostać naliczony.

Jednocześnie odwołując się do językowego rozumienia zwrotu w imieniu i na rzecz wskazać należy, iż zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN, określenie w imieniu oznacza działanie ze względu na kogoś, dla czyjegoś dobra, odwołując się do kogoś. Natomiast określenie na rzecz oznacza tyle, co działanie na czyjąś korzyść, dla kogoś, dla czyjegoś dobra. Określonych wskazówek odnośnie interpretacji ww. zwrotów dostarcza również ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.). Przepisy ww. Kodeksu odnoszą się zarówno do kwestii działania w czyimś imieniu, jak i na czyjąś rzecz. W art. 95 ust. 1 i 2 Kodeksu cywilnego wskazano, iż czynności prawnej można dokonać przez przedstawiciela działającego w imieniu osoby, którą reprezentuje, a czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Tym samym przedstawiciel, stosownie do postanowienia art. 95 Kodeksu cywilnego, działa w imieniu i na rzecz swojego mocodawcy, przez co rozumieć należy, iż wszelkie skutki faktyczne i prawne jego działania dotyczą bezpośrednio jego mocodawcy.

Z regulacji art. 106 ust. 1 ustawy wynika, że podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

Zgodnie z art. 206 ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli.

Pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną (art. 207 K.c.).

Z treści wniosku wynika, iż Wnioskodawca oraz spółka z siedzibą w W. są współwłaścicielami w prawie wieczystego użytkowania gruntu oraz prawie własności nieruchomości w proporcji odpowiednio 90% do 10%. Wnioskodawca zawarł ze spółką z siedzibą w W. umowę o administrowanie, na mocy której, spółką z siedzibą w W. zobowiązała się do kompleksowego administrowania nieruchomością w tym do samodzielnego pobierania czynszów od najemców nieruchomości (umowa o administrowanie). Po zawarciu ww. umowy, spółka z siedzibą w W., działając jako współwłaściciel nieruchomości, sporządziła aneksy do umów najmu zawartych z najemcami nieruchomości uprzednio tylko przez Spółkę, na podstawie których, doszło do jednostronnej zmiany wynajmującego, t.j. ze Spółki na spółkę z siedzibą w W. Po podpisaniu ww. aneksów, spółka z siedzibą w W., działając w imieniu własnym oraz w stosunku do pozostałej 90% współwłasności przypadającej na Spółkę, wystawiała faktury na pełną kwotę czynszu wszystkim najemcom nieruchomości. Spółka z siedzibą w W. wystawiała na Spółkę miesięczne faktury opiewające na kwotę 90% kosztów poniesionych w związku z utrzymaniem nieruchomości plus podatek, oraz wynagrodzenia za zarządzanie nieruchomością na podstawie umowy o administrowanie, zwiększane zgodnie z tą umową o 10% miesięcznego zysku brutto Spółki, które to kwoty były również zwiększane o 22% stawkę podatku.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane regulacje ustawy o podatku od towarów i usług, w tym przede wszystkim treść art. 86 ust. 1 ustawy, należy stwierdzić, że o ile z treści umów łączących spółkę z siedzibą w W. z szeroko rozumianymi dostawcami mediów (podmiotami wystawiającymi faktury kosztowe) wynika, iż spółka ta działa w swoim imieniu i na swoją rzecz i to ona jest rzeczywistym nabywcą towarów i usług związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez współwłaściciela nieruchomości dokumentujących przeniesienie na Spółkę części kosztów jej utrzymania, w zakresie, w jakim te towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych, o ile nie zachodzą okoliczności wyłączające to prawo, wynikające z art. 88 ww. ustawy.

Końcowo wskazać należy, iż kwestia opodatkowania czynności przekazania współwłaścicielowi części przychodu z tytułu czynszów uzyskanych od najemców nieruchomości, rozstrzygnięta została w interpretacji nr ITPP2/443-95a/11/AK

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, Al. Zwycięstwa 16/17, 80-219 Gdańsk, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed Sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy