Temat interpretacji

Z opisu stanu faktycznego zawartego w przedmiotowym piśmie wynika, że Spółdzielnia wykonuje czynności na rzecz:

członków spółdzielni posiadających spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych,

będących, jak i niebędących członkami spółdzielni właścicieli lokali mieszkalnych,

za które to czynności spółdzielnia pobiera opłaty zgodnie z art. 4 ust 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych także w przypadkach, gdy wymienione osoby prowadzą w niniejszych lokalach działalność gospodarczą. Zatem nie wykorzystują ich wyłącznie dla celów mieszkalnych, bez konieczności zmiany sposobu użytkowania mieszkań. Jak wynika z pisemnych informacji, wśród mieszkańców są zarówno osoby, które przeznaczyły jeden z pokoi na potrzeby działalności usługowej, tj. krawiectwo, prowadzenie ksiąg rachunkowych, ksiąg rachunkowych, udzielanie korepetycji czy gabinet lekarski, jak i takie osoby, które nie określiły, jaką powierzchnię lokalu wykorzystują na cele niemieszkaniowe, gdyż te same pomieszczenia przez kilka godzin w ciągu dnia służą prowadzeniu działalności, a w pozostałym czasie są wykorzystywane do celów mieszkalnych.

Spółka zwraca się z następującymi pytaniami:

1. jaką stawkę VAT należy zastosować od opłat eksploatacyjnych pobieranych od lokali mieszkalnych, w których mieszkańcy posiadający wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 11 prawa prowadzą działalnośc gospodarczą,
2. jeśli pobierane opłaty z tego tytułu miałyby być opodatkowane stawką 22 %, to rodzi się zasadnicze pytanie, w jaki sposób ustalić podstawę do opodatkowania podatkiem od towarów i usług w przypadkach, gdy mieszkańcy nie określili dokładnie jaką powierzchnię mieszkania wykorzystują również do celów działalności,
3. czy faktura VAT w pozycji "odbiorca" powinna zawierać w tym przypadku pełną nazwę, pod którą dana osoba fizyczna prowadzi w mieszkaniu działalność gospodarczą i czy w tych przypadkach również występuje obowiązek wystawiania faktur wyłącznie na żądanie tych osób.

Zgodnie ze stanowiskiem Strony, naliczanie w ww. przypadkach podatku VAT 22 % od miesięcznych opłat ustalanych od całej powierzchni mieszkania nie jest słuszne i byłoby znacznym obiążeniem dla tej części mieszkańców. Wywołałoby to podział składników dotychczasowego opłaty eksploatacyjnej na opodatkowane 22 % i opodatkowane stawką zwolnioną.

Opłaty, o których mowa w przywołanym przepisie są nadal pobierane za czynności wykonywane przez spółdzielnię na rzecz wymienionych w nim osób, którym przysługują określone prawa do lokali mieszkalnych. , bo status tych lokali nie uległ zmianie. Stąd w przypadku wykonywania wspomnianych czynności na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, Spółdzielnia na żądanie tych osób jest obowiązana do wystawienia faktury, gdyż zgodnie z art. 106 ust. 4, podatnicy, o których mowa w ust. 1 3 nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2 osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób są obowiązani do wystawienia faktury. W takim przypadku faktura VAT w pozycji odbiorca powinna zawierać zgodnie z § 9 i § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25.05.2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom (...) zasad wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania (...) wymagane dane osoby fizycznej będącej nabywcą.

Odnośnie ustalania podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług, Strona stoi na stanowisku, że bez znaczenia jest fakt, iż lokal mieszkalny jest w części wykorzystywany przez mieszkańców do celów prowadzenia działalności gospodarczej (bez zmiany statusu lokalu) i nadal na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. do opłat pobieranych od całej powierzchni mieszkania stosuje się stawkę zwolnioną.

Po zapoznaniu się z przedstawionym stanem faktycznym oraz po analizie przepisów prawa podatkowego mających zastosowanie w przedstawionej sprawie, Naczelnik Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego wyjaśnia:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej, lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do dokonania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W świetle art. 43 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lakali mieszkalnych lub na rzecz właścicieli lakali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych.

Z kolei zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 18 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004r nr 97 poz. 970 ze zm.), zwalnia się od podatku czynności wykonywane na rzecz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali mieszkalnych, za które są pobierane opłaty zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. nr 119 poz. 1116 oraz z 2004 r. nr 19 poz. 177 i nr 63 poz. 591). Zwolnienie to jest zwolnieniem przedmiotowo podmiotowym. Dotyczy wszelkich opłat wymienionych w art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych pobieranych od odmiotów wymienionych w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 8 ust. 1 pkt 18 cytowanego rozporządzenia.

W świetle art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. z 2003 r. nr 119 poz. 1116), członkowie spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali, są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, są obowiązane uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5.

Zgodnie z art. 4 ust. 2 ww. ustawy członkowie spółdzielni będący właścicielami lokali są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni oraz w zobowiązaniach spółdzielni z innych tytułów przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Od członka będącego właścicielem lokalu, niezależnie od jego obowiązków w zakresie pokrywania kosztów zarządu nieruchomością wspólną, spółdzielnia może żądać wpłat na fundusz remontowy, o którym mowa w art. 6 ust. 3.

W myśl art. 4 ust. 4 właściciele lokali niebędący członkami spółdzielni są obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem ich lokali, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości wspólnych oraz w innych kosztach zarządu tymi nieruchomościami na takich samych zasadach, jak członkowie spółdzielni, z zastrzeżeniem art. 5. Są oni również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, które są przeznaczone do wspólnego korzystania przez osoby zamieszkujące w określonych budynkach lub osiedlu.

Zgodnie z art. 4 ust. 5 członkowie spółdzielni są również obowiązani uczestniczyć w wydatkach związanych z działalnością społeczną, oświatową i kulturalną prowadzoną przez spółdzielnię. Właściciele lokali niebędący członkami oraz osoby niebędące członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali, mogą odpłatnie korzystać z takiej działalności na podstawie umów zawieranych ze spółdzielnią.

W świetle art. 2 ust. 1 ww. ustawy, lokalem mieszkalnym jest samodzialny lokal mieszkalny, a także lakal o innym przeznaczeniu, o których mowa w przepisach ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. z 2000 r. nr 80 poz. 903).

Zgodnie z art 2 ust 2 ustawy o własności lokali, samodzielnym lokalem mieszkalnym jest wydzielona trwałymi ścianami w obrębie budynku izba lub zespół izb przeznaczonych na stały pobyt ludzi, które wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służą zaspokajaniu ich potrzeb mieszkaniowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio również do samodzielnych lokali wykorzystywanych zgodnie z przeznaczeniem na cele inne niż mieszkalne.

W myśl zacytowanych wyżej przepisów, zwolnione są od podatku od towarów i usług opłaty eksploatacyjne pobierane od członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, od członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych oraz od właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni. Zwolnione od podatku są również opłaty dotyczące działalności społecznej, oświatowej i kulturalnej prowadzonej przez spółdzielnię na rzecz członków oraz właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami, którzy z takiej działalności mogą korzystać odpłatnie.

Z opisanego przez Spółdzialnię stanu faktycznego wynika, że członkowie Spółdzielni, którym przysługują spółdzialcze prawa do lokali mieszkalnych zgłosili prowadzenie działalności gospodarczej w tych lokalach, lecz brak jest decyzji o zmianie przeznaczenia lokalu (lub jego części). A zatem lokale te zaspokajają zarówno potrzeby mieszkaniowe członków spółdzialni, jak również potrzeby w innym zakresie. Jednak z przepisu art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT nie wynika, aby tego rodzaju sytuacja wykluczała zwolnienie od podatku od towarów i usług czynności, o których mowa w tym przepisie. Zatem czynności Spółdzielni, za które pobiera opłaty eksploatacyjne na podstawie przepisów art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, a związane z lokalami mieszkalnymi korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Jeżeli jednak lokal mieszkalny utraci swój charakter mieszkalny, to wówczas zwolnienia określone w powyższych przepisach nie znajdą zastosowania.

Zgodnie z art. 106 ust. 4 ustawy o VAT, podatnicy, o których mowa w ust. 1 3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

W myśl § 9 pkt 1 rozporzadzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2005 r. nr 95 poz. 798 ze zm.), faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać co najmniej imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy.

Zgodnie z uregulowaniem art. 106 ust. 4 ustawy o VAT, Strona nie ma obowiązku wystawiania faktur VAT osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, jednakże na żądanie tych osób jest obowiązana do ich wystawienia. Faktury te winny zawierać wszystkie elementy wyszczególnione w § 9 cytowanego wyżej rozporządzenia Min. Fin., a więc również imiona i nazwiska ora adresy osoby fizycznej będącej nabywcą.

Mając powyższe na uwadze, Naczelnik Drugiego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Bielsku-Białej uznaje, że stanowisko wyrażone w piśmie jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 14a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia.

Zgodnie z art. 14b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.