Temat interpretacji

w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania czynności wniesienia aportem nieruchomości do spółki komandytowo akcyjnej lub spółki z o.o.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 13 kwietnia 2015 r. (data wpływu 13 kwietnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 kwietnia 2015 r. (data wpływu 20 kwietnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania czynności wniesienia aportem nieruchomości i składników majątkowych do spółki komandytowo - akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 kwietnia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia podstawy opodatkowania czynności wniesienia aportem nieruchomości i składników majątkowych do spółki komandytowo - akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotowy wniosek został uzupełniony pismem z dnia 15 kwietnia 2015 r. poprzez kwestie związane z reprezentacją.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest podatnikiem VAT. Wnioskodawca rozważa wniesienie w formie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki komandytowo - akcyjnej (dalej: SKA) lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Sp. z o.o.) prawa własności kilku nieruchomości (dalej: Nieruchomości) oraz innych składników majątkowych należących do Wnioskodawcy (dalej: Składniki majątkowe), w szczególności praw ochronnych na znak towarowy. Wartość wkładu niepieniężnego zostanie w całości podniesiona na kapitał zakładowy lub część wartości wkładu zostanie wniesiona na pokrycie kapitału zakładowego, natomiast nadwyżka wartości wnoszonego wkładu nad wartością nominalną akcji lub udziałów obejmowanych przez Wnioskodawcę w zamian za aport (tzw. agio) zostanie wniesiona na kapitał zapasowy SKA lub Sp. z o.o. Wartość przedmiotu aportu zostanie ustalona w umowie w oparciu o jego wartość rynkową, która skalkulowana zostanie jako wartość brutto, tj. będzie ona uwzględniała kwotę podatku od towarów i usług, który byłby należny przy zbyciu przedmiotu aportu w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu. Nieruchomości oraz Składniki majątkowe należące do Wnioskodawcy nie będą stanowiły wnoszonego w drodze aportu przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do SKA Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport akcji SKA, pomniejszona o kwotę należnego podatku...
2. Czy podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do Sp. z o.o. Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów Sp. z o.o., pomniejszona o kwotę należnego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do SKA Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport akcji, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Ad. 2

Podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do Sp. z o.o. Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT: opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej podatkiem, podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 Ustawy o VAT stanowi, że: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Towary zostały zdefiniowane w art. 2 pkt 6 Ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem rozumie się przez nie: rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Artykuł 8 ust. 2 Ustawy VAT stanowi, że: przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z powyższych przepisów wynika, że w zależności od przedmiotu aportu, czynność wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki prawa handlowego może być kwalifikowana na gruncie Ustawy o VAT jako odpłatna dostawa towarów albo odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 29a ust. 1 Ustawy o VAT: podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Artykuł 29a ust. 6 Ustawy o VAT stanowi, że: podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Zdaniem Wnioskodawcy podstawę opodatkowania w przypadku wniesienia aportem Nieruchomości lub składników majątkowych do SKA oraz Sp. z o.o. należy ustalić na podstawie powyższych przepisów, tzn. art. 29a ust. 1 i ust. 6 Ustawy o VAT. W konsekwencji, w przypadku aportu wnoszonego do SKA podstawą opodatkowania jest wartość nominalna akcji, które Wnioskodawca obejmie w zamian za aport w SKA, pomniejszona o wartość należnego podatku VAT (innymi słowy podatek VAT należy obliczyć tzw. metodą w stu). Analogicznie w przypadku aportu wnoszonego do Sp. z o.o. podstawą opodatkowania jest wartość nominalna udziałów, które Wnioskodawca obejmie w zamian za aport w Sp. z o.o., pomniejszona o wartość należnego podatku VAT.

Na podstawę opodatkowania nie będzie miało żadnego wpływu wystąpienie agio, którego wartość będzie przekazana na kapitał zapasowy w SKA oraz w Sp. z o.o., ponieważ z tego tytułu Wnioskodawca nie otrzyma żadnego świadczenia zwrotnego (przysporzenia majątkowego). Kwoty przekazane na kapitał zapasowy nie kreują bowiem dla wspólnika żadnych uprawnień. Co istotne, nie mogą być one przeznaczone na sfinansowanie dywidendy. Wynika to z art. 348 § 1 w zw. z art. 126 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm. - dalej KSH).

Zgodnie z art. 126 § 1 KSH: w sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się:

1. w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy - odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej;
2. w pozostałych sprawach - odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

Z kolei dotyczący spółek akcyjnych art. 348 § 1 KSH stanowi, że: kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe.

Przepis ten jednoznacznie wskazuje bowiem, że dywidenda może być sfinansowana wyłącznie z kapitału zapasowego lub rezerwowego utworzonych z zysku. Oznacza to, że kapitały te utworzone w inny sposób (m.in. w wyniku wystąpienia różnicy między ceną emisyjną a ceną nominalną akcji) nie mogą być przeznaczone na sfinansowane dywidendy. Powyższe znajduje potwierdzenie w doktrynie. W opracowaniu Kodeks spółek handlowych. Suplement do Tomów I-IV. Komentarz do nowelizacji S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010 wskazano: (...) na wypłatę dywidendy można przeznaczyć wszystkie kapitały rezerwowe pochodzące z zysku, z wyjątkiem tych, które zgodnie z ustawą, statutem albo uchwałą walnego nie mogą być przekazane na dywidendę.

Takie same wnioski wynikają z opracowania pod redakcją Zbigniewa Jary Kodeks spółek handlowych Warszawa 2014, Wydawnictwo C.H. Beck. wskazano w nim: dany kapitał zapasowy lub rezerwowy nie musi w całości być utworzony z zysku, by móc dostarczyć środków na wypłatę dywidendy - w takim przypadku, tj. gdy określony kapitał ma charakter mieszany (jego część pochodzi z zysku, część z innego źródła - por. np. art. 396 § 2 i 3 KSH), na wypłatę dywidendy można przeznaczyć tylko tę część, którą utworzono z zysku. Interpretację taką potwierdza wskazanie w komentowanym przepisie kapitału zapasowego jako źródła potencjalnej dywidendy, do którego wszak przelewa się m.in. nadwyżki, osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej oraz dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich dotychczasowym akcjom (art. 396 § 2 i 3 KSH). Powyższe rozważania dotyczące SKA są aktualne również w odniesieniu do Sp. z o.o., gdyż przepis art. 192 KSH określa zakres kwot, które mogą być przeznaczone do podziału w taki sam sposób jak przywołany przepis art. 348 § 1 KSH.

Wnioskodawca podkreśla, że jego stanowisko znajduje potwierdzenie nie tylko w brzmieniu polskich przepisów dotyczących podatku od towarów i usług (od 1 stycznia 2014 r. stanowiących odzwierciedlenie postanowień Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, Dz. Urz. UE.L.2006.347.1 ze zm. - dalej Dyrektywa), ale również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej TSUE).

Z orzecznictwa TSUE wynika bowiem, że podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80). Wnioskodawca podkreśla, że do końca 2013 r. zasady ustalania podstawy opodatkowania VAT były określone w art. 29 Ustawy o VAT. Od 1 stycznia 2014 r. przepis ten został uchylony przez ustawę z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 35 ze zm. - dalej Nowelizacja).

Nowelizacja dodała do ustawy o VAT nowe regulacje dotyczące zasad ustalania podstawy opodatkowania podatkiem VAT. Znalazły się one w art. 29a Ustawy o VAT. Należy zaznaczyć, że w ramach Nowelizacji nie wprowadzono do art. 29a przepisu będącego odpowiednikiem art. 29 ust. 9 Ustawy o VAT, czyli przepisu określającego podstawę opodatkowania w oparciu o wartość rynkową dla czynności, dla których nie ustalono ceny. Było to celowe działanie ustawodawcy. W ten sposób ustawodawca doprowadził bowiem do pełnej zgodności, w tym zakresie, Ustawy o VAT z Dyrektywą, której postanowienia nie przewidują w takim przypadku odwołania do wartości rynkowej.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w postanowieniu Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej NSA) z dnia 31 marca 2014 r. (I FPS 6/13 - dalej Postanowienie). NSA dokonał w nim podsumowania dotychczasowego orzecznictwa dotyczącego podstawy opodatkowania VAT w przypadku wniesienia aportem składnika majątku, który nie stanowi przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części. Co istotne, NSA odniósł się również do Nowelizacji. W Postanowieniu NSA wskazał: w uzasadnieniu Rządowego projektu o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw z dnia 16 października 2012 r. (Druk Sejmowy nr 805) wskazano, że uchylenie art. 29 ustawy o podatku od towarów i usług wiąże się z wprowadzeniem nowego art. 29a zawierającego kompleksowe regulacje dotyczące podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Dodany art. 29a zawiera przepisy dotyczące ustalania podstawy opodatkowania w podatku od towarów i usług. Uregulowania te zostały zmodyfikowane, aby w pełni odzwierciedlić przepisy Dyrektywy 2006/112/WE, a także zmodernizować, w celu większej przejrzystości i czytelności tych zasad.

Zwrócono jednocześnie uwagę, że niektóre dotychczasowe regulacje wskazujące podstawę opodatkowania dla określonych transakcji zostały celowo usunięte i określenie tej podstawy odbywać się będzie na zasadach ogólnych. W szczególności zrezygnowano z przepisów odwołujących się do uwzględnienia w podstawie opodatkowania wartości rynkowej (takie zastrzeżenie dotyczyło dostaw, gdy należność była określona w naturze - art. 29 ust. 3, a także gdy cena świadczenia nie została określona - art. 29 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług), gdyż takie odwołanie nie wpisuje się w cel dyrektywy 2006/112/WE. Po zmianie przepisów w takich przypadkach zastosowanie znajdzie zasada ogólna - podstawa opodatkowania określona będzie w oparciu o wszystko, co stanowi zapłatę. Należy wskazać, że z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej w skrócie TSUE) wynika, że zapłata musi być wyrażona w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma podatnik otrzymać), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (por. wyroki TSUE w sprawie C-33/93 czy C-154/80). W projekcie Rządowym jednoznacznie wskazano, że uchylone rozwiązania prawne, a zwłaszcza nieobowiązujące już przepisy art. 29 ust. 3 lub ust. 9 i nowe uregulowania art. 29a w zakresie podstawy opodatkowania nie przewidujące już ich odpowiedników, były sprzeczne z dyrektywą 2006/112/WE (J. Zubrzycki, Leksykon VAT, Tom II, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2014, s. 349). W związku z tym, że ustawodawca w projekcie nowelizacji wyjaśnił, że przyjęte poprzednio rozwiązania prawne pozostawały w sprzeczności z prawem Unii Europejskiej obowiązkiem sądów administracyjnych jest dokonywanie wykładni prounijnej.

W tym miejscu należy podkreślić, że uzupełniającą w stosunku do działań prawotwórczych metodą zapewnienia skuteczności prawa Unii Europejskiej jest prounijna wykładnia prawa krajowego dokonywana przez sądy krajowe (wykładnia przyjazna w stosunku do prawa unijnego, zgodna z nim). Służy ona m.in. eliminowaniu nieprawidłowości powstałych w procesie transpozycji dyrektyw poprzez interpretację w świetle ich brzmienia i celów. Wykładnia taka polega m.in. na stosowaniu bezpośrednio skutecznych norm prawa wspólnotowego (M. Kapko, Zapewnienie skuteczności prawa Unii Europejskiej w polskim systemie prawnym, J. Barcz (red.), A. Gajda, R. Hakawy, M. Kapko, A. Michoński, A. Nowak-Far, A. Pudło, R. Schweppe, Pięć lat członkostwa w Unii Europejskiej. Zagadnienia polityczno-ustrojowe, Warszawa 2009, s. 131). W świetle dotychczasowych rozważań, stosując wykładnię prounijną, należało przyjąć, że do określenia podstawy opodatkowania z tytułu wniesienia do spółki wkładu niepieniężnego (aportu) zastosowanie znajdzie art. 29 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. suma wartości nominalnej udziałów stanowiąca kwotę należną. A zatem interpretacja przepisów przyjęta w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 sierpnia 2012 r., sygn. akt I FSK 1405/11, jest bardziej uzasadniona, gdyż jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.

Wnioskodawca wskazuje, że jego stanowisko znajduje potwierdzenie w wydanych dotychczas interpretacjach indywidualnych dotyczących zasad ustalania podstawy opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług jako wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej (w której również występuje kapitał zakładowy).

W interpretacji indywidualnej z 23 maja 2014 r. (IPPP3/443-180/14-2/KC) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., podstawą opodatkowania w VAT z tytułu aportu wnoszonego do spółki kapitałowej będzie otrzymywana z tego tytułu zapłata, tj. wartość nominalna udziałów lub akcji obejmowanych w zamian za wniesiony wkład niepieniężny.

W interpretacji indywidualnej z 10 czerwca 2014 r. (ILPP5/443-62/14-2/KG) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał: w okolicznościach niniejszej sprawy, podstawę opodatkowania należy ustalić w oparciu o wartość nominalną udziałów oraz kwotę dopłaty w gotówce (w wysokości odpowiadającej kwocie podatku VAT należnego z tytułu transakcji wniesienia aportu). Na podstawę opodatkowania nie będzie składać się natomiast kwota przekazana na kapitał zapasowy, w zamian za to świadczenie bowiem Zainteresowany (wnoszący aport) nie otrzyma żadnego świadczenia zwrotnego/przysporzenia majątkowego.

W interpretacji indywidualnej z 17 czerwca 2014 r. (ILPP1/443-218/14-4/AI) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, że: podstawą opodatkowania dla czynności wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci prawa ochronnego na znak towarowy do spółki kapitałowej w zamian za objęcie akcji będzie - zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy w związku z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy - wszystko, co stanowi zapłatę, którą Wnioskodawca otrzyma od SKA z tytułu dokonania aportu tego znaku towarowego, pomniejszone o kwotę podatku VAT. Zainteresowany określając podstawę opodatkowania powinien ustalić ją w oparciu o kwotę równą sumie wartości nominalnej udziałów oraz kwotę pieniężną (odpowiadającą kwocie podatku VAT), którą SKA będzie zobowiązana zapłacić na rzecz Wnioskodawcy, pomniejszone o kwotę należnego podatku VAT.

W interpretacji indywidualnej z 4 lipca 2014 r. (ILPP1/443-302/14-2/MK) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał, że: opodatkowana podatkiem od towarów i usług dla transakcji wniesienia aportem do Spółki składników majątku Wnioskodawcy niestanowiących przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części, traktowanej dla potrzeb podatku od towarów i usług jako odpłatna dostawa towarów lub świadczenie usług (w przypadku wartości niematerialnych i prawnych) będzie wartość nominalna udziałów wydanych przez Spółkę kapitałową w zamian za wkład niepieniężny. Powyższe wynika z faktu, że nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług uchyliła obowiązujący do dnia 31 grudnia 2013 r. przepis art. 29 ust. 1 oraz ust. 9 ustawy i wprowadziła do krajowego porządku prawnego regulację art. 29a ustawy, której celem było w pełni odzwierciedlić przepisy Dyrektywy 2006/112/WE. W szczególności skutkiem nowelizacji miało być zrezygnowanie z przepisów odwołujących się do uwzględnienia w podstawie opodatkowania wartości rynkowej. Skutkiem powyższego zastosowanie ma zasada ogólna określona w art. 29a ust. 1 ustawy, zgodnie z którą podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę. A w niniejszej sprawie zapłatę stanowi wartość nominalna udziałów. Ponadto na podstawę opodatkowania nie będzie składać się kwota przekazana na kapitał zapasowy, w zamian za to świadczenie bowiem Zainteresowany (wnoszący aport) nie otrzyma żadnego świadczenia zwrotnego/przysporzenia majątkowego.

W interpretacji indywidualnej z 11 lipca 2014 r. (IBPP1/443-337/14/AZb) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że: należy zatem zgodzić się ze stwierdzeniem Wnioskodawcy, że bez wpływu na ustalenie podstawy opodatkowania pozostanie wartość rynkowa wnoszonego aportu.

W interpretacji indywidualnej z 18 sierpnia 2014 r. (IBPP2/443-589/14/KO) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał, że: podstawą opodatkowania dla czynności wniesienia aportem do spółki komandytowo-akcyjnej wartości intelektualnych w zamian za akcje - będzie zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy w związku z art. 29a ust. 6 pkt 1 ustawy - wszystko, co stanowi zapłatę, którą Wnioskodawca otrzyma od nabywcy, tj. spółki komandytowo-akcyjnej, z tytułu dokonania aportu, pomniejszone o kwotę podatku VAT, przy czym zapłatę będzie stanowić wartość nominalna obejmowanych akcji w zamian za wniesiony wkład niepieniężny.

W interpretacji indywidualnej z 8 sierpnia 2014 r. (IPPP1/443-851/14-2/Igo) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w pełni zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy, że: sposób ustalenia podstawy opodatkowania w kwocie równej sumie wartości nominalnej akcji pomniejszonej o podatek VAT jest prawidłowy na gruncie przepisów art. 29a ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje również potwierdzenie w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 18 sierpnia 2014 r. (IBPP2-443-471/14/BW).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów na terytorium kraju;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary zgodnie z art. 2 pkt 6 ww. ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Pojęcie dostawa towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, obejmuje więc wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

W myśl przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zarówno dostawa towarów, jak i świadczenie usług mieszczą się w definicji sprzedaży, określonej w art. 2 pkt 22 ustawy, według której sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Aport to wkład na utworzenie lub powiększenie majątku spółki, który daje prawo do udziału w jej zyskach. Przedmiotem aportu mogą być pieniądze (aport pieniężny), rzeczy lub prawa (aport rzeczowy) oraz umiejętności, kompetencje techniczne czy zawodowe.

Czynność wniesienia aportu (w zależności od jego przedmiotu) może zatem spełniać przesłanki uznania jej za dostawę towarów w myśl art. 7 (przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) lub za świadczenie usług w świetle art. 8 (każde świadczenie, które nie jest dostawą towarów, w szczególności przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych).

Pozostaje więc konieczność rozstrzygnięcia, czy transakcja ta jest odpłatna, czy nieodpłatna.

Kwestia odpłatności była niejednokrotnie przedmiotem rozpatrzenia przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak zauważył Trybunał w wyroku 102/86 czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę) pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem. Należy też zwrócić uwagę na wyrok C-16/93 pomiędzy R. J. Tolsma a Inspecteur der Omzetbelasting Leeuwarden, gdzie Trybunał zauważył, że czynność podlega opodatkowaniu wyłącznie wtedy, gdy istnieje związek prawny między usługodawcą i usługobiorcą, w ramach którego następuje świadczenie wzajemne, przy czym wynagrodzenie otrzymane przez usługodawcę stanowi wartość faktycznie przekazaną w zamian za usługi świadczone na rzecz usługobiorcy. W orzeczeniu z dnia 5 lutego 1981 r., C-154/80 Trybunał stwierdził, że świadczenie podlega opodatkowaniu jedynie w wypadku, gdy podstawę opodatkowania stanowi świadczenie wzajemne otrzymane przez świadczącego usługę. Musi również istnieć możliwość wyrażenia w pieniądzu wartości tego świadczenia wzajemnego.

Zatem z odpłatnością za dostawę towarów lub świadczenie usług mamy do czynienia w sytuacji, gdy pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usługi a zapłatą istnieje adekwatny związek.

Odpłatność może przybierać różne formy nie jest warunkiem to, aby została ustalona lub dokonana w pieniądzu. Odpłatność jako świadczenie wzajemne może również przybrać postać rzeczową zapłata w innym towarze lub usłudze albo mieszaną zapłata w części pieniężna i w części rzeczowa. Innymi słowy, dla uznania czynności za odpłatną, wystarczające jest, by istniała możliwość określenia ceny wyrażonej w pieniądzu w stosunku do świadczenia wzajemnego stanowiącego wynagrodzenie za tę czynność. Odpłatnością jest więc także np. otrzymanie akcji spółki, w związku z którym wnoszący aport uzyskuje pewną, wymierną korzyść.

O czynności dokonanej za wynagrodzeniem można mówić w sytuacji, gdy:

• istnieje ścisły związek pomiędzy wykonanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty na relacjach cywilnoprawnych pomiędzy podmiotami,

• wynagrodzenie może być wyrażone w pieniądzu,

• związek, o którym mowa powyżej ma charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje za dane świadczenie.

W świetle wskazanych wyżej przepisów, należy stwierdzić, że wniesienie aportu (wkładu niepieniężnego) w postaci nieruchomości lub składników majątkowych do spółki spełnia definicję odpłatnej dostawy towarów, zawartej w art. 5 ust. 1 ustawy, a tym samym w rozumieniu art. 2 pkt 22 ustawy, uznawane jest za sprzedaż, ponieważ dostawa ta odbywa się za wynagrodzeniem (wniesienie aportu spełnia przymiot odpłatności, istnieje bowiem bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów a otrzymanym wynagrodzeniem w formie wyrażonych pieniężnie akcji), a jej efektem jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż Wnioskodawca jest podatnikiem VAT. Wnioskodawca rozważa wniesienie w formie wkładu niepieniężnego (aportu) do spółki komandytowo - akcyjnej (dalej: SKA) lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej jako: Sp. z o.o.) prawa własności kilku nieruchomości (dalej: Nieruchomości) oraz innych składników majątkowych należących do Wnioskodawcy (dalej: Składniki majątkowe), w szczególności praw ochronnych na znak towarowy. Wartość wkładu niepieniężnego zostanie w całości podniesiona na kapitał zakładowy lub część wartości wkładu zostanie wniesiona na pokrycie kapitału zakładowego, natomiast nadwyżka wartości wnoszonego wkładu nad wartością nominalną akcji lub udziałów obejmowanych przez Wnioskodawcę w zamian za aport (tzw. agio) zostanie wniesiona na kapitał zapasowy SKA lub Sp. z o.o. Wartość przedmiotu aportu zostanie ustalona w umowie w oparciu o jego wartość rynkową, która skalkulowana zostanie jako wartość brutto, tj. będzie ona uwzględniała kwotę podatku od towarów i usług, który byłby należny przy zbyciu przedmiotu aportu w ramach czynności podlegającej opodatkowaniu. Nieruchomości oraz Składniki majątkowe należące do Wnioskodawcy nie będą stanowiły wnoszonego w drodze aportu przedsiębiorstwa ani jego zorganizowanej części.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia podstawy opodatkowania czynności wniesienia aportem nieruchomości i składników majątkowych do spółki komandytowo - akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W ocenie Wnioskodawcy, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do SKA Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport akcji, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT. Natomiast w przypadku czynności wniesienia aportem do Sp. z o.o. Nieruchomości lub Składników majątkowych, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT.

Stosownie do treści art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119, oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z powyższego wynika, że art. 29a ust. 1 cyt. ustawy odnosi się do wszystkiego, co stanowi zapłatę obejmując swym zakresem każdą formę zapłaty otrzymaną przez sprzedawcę z tytułu dostawy towarów lub wykonania usługi.

Katalog elementów dodatkowych wchodzących w skład podstawy opodatkowania określony został w art. 29a ust. 6 ustawy. I tak, stosownie do ww. przepisu podstawa opodatkowania obejmuje:

1. podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;
2. koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Przepis ten wyjaśnia, jakie elementy uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia, stanowiącego podstawę opodatkowania i wymienia przykładowo kilka rodzajów kosztów mieszczących się w pojęciu podstawy opodatkowania.

Dotyczy on kosztów bezpośrednio związanych z zasadniczą dostawą towarów lub usług, które zwiększają łączną kwotę dopłaty z tytułu transakcji. Zgodnie z tą regulacją każdy koszt bezpośrednio związany z dostawą towarów lub świadczeniem usług, którym dostawca obciążył nabywcę lub klienta, powinien być włączony do podstawy opodatkowania. Zasada włączenia tych świadczeń do podstawy opodatkowania oznacza, że wartości tego typu kosztów, których ciężar przerzucany jest na nabywcę, nie wykazuje się jako odrębnego świadczenia, lecz traktuje, jako element świadczenia zasadniczego, z zastosowaniem stawki podatku właściwej dla świadczenia zasadniczego.

Z kolei, w art. 29a ust. 7 ustawy zostały wymienione elementy, które należy wyłączyć z podstawy opodatkowania (zmniejszające podstawę opodatkowania). Zgodnie z treścią ww. przepisu podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1. stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;
2. udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;
3. otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Zatem we wskazanych wyżej przepisach ustawodawca precyzyjnie określił katalog elementów wliczanych do podstawy opodatkowania oraz elementów niemających wpływu na jej wielkość.

Należy zauważyć, że w ramach nowelizacji ustawy z dniem 1 stycznia 2014 r. nie wprowadzono do art. 29a przepisu art. 29 ust. 9 ustawy określającego podstawę opodatkowania w oparciu o wartość rynkową dla czynności, dla których nie ustalono ceny. Przepisy Dyrektywy również nie przewidują w takim przypadku odwołania do wartości rynkowej, gdyż takie odwołanie nie wpisuje się w cel Dyrektywy 2006/112/WE. W związku z tym, do określonej wyżej sytuacji należy zastosować zasadę ogólną ustalania podstawy opodatkowania w oparciu o wszystko, co stanowi zapłatę. Przy czym, zgodnie z art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania nie zawiera podatku VAT.

Podkreślić należy, że z orzecznictwa TSUE wynika, że zapłata musi być wyrażalna w formie pieniężnej, choć niekoniecznie w jednostkach pieniężnych (może to być np. świadczenie usługi lub dostawa towarów). Podstawą opodatkowania jest zapłata faktycznie otrzymana (którą ma otrzymać podatnik), a nie wartość oszacowana według obiektywnych kryteriów (m.in. wyroki w sprawie C-33/93 czy C-154/80).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy stwierdzić należy, iż podstawą opodatkowania dla czynności wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) w postaci Nieruchomości lub Składników majątkowych do:

1. spółki komandytowo-akcyjnej w zamian za objęcie akcji będzie zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy w zw. z art. 29a ust. 6 tej ustawy wszystko, co stanowi zapłatę, którą Wnioskodawca otrzyma od spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu dokonania aportu tych Nieruchomości lub Składników majątkowych, pomniejszone o kwotę podatku VAT. Wnioskodawca określając podstawę opodatkowania powinien ustalić ją w oparciu o kwotę równą sumie wartości nominalnej objętych akcji pomniejszoną o kwotę należnego podatku VAT,
2. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w zamian za objęcie udziałów będzie zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy w zw. z art. 29a ust. 6 tej ustawy wszystko, co stanowi zapłatę, którą Wnioskodawca otrzyma od spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu dokonania aportu tych Nieruchomości lub Składników majątkowych, pomniejszone o kwotę podatku VAT. Wnioskodawca określając podstawę opodatkowania powinien ustalić ją w oparciu o kwotę równą sumie wartości nominalnej objętych udziałów pomniejszoną o kwotę należnego podatku VAT.

Zatem oceniając stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym:

• podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do SKA Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport akcji, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT,

• podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług czynności wniesienia aportem do Sp. z o.o. Nieruchomości lub Składników majątkowych będzie wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów, pomniejszona o kwotę należnego podatku VAT,

należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem wskazanym we wniosku, nie mogą być zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej rozpatrzone.

Zaznacza się, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi